Sociale Aktie, opnieuw bekeken - History of Social Work

cot en kopers-staking overbrengen naar de organisaties van
de basis, naar. de vrouwenverenigingen, de konsumentenbonden,
de organisaties van de wijk. Door zulke feitelijke machtsuitoefening
van de massa's kansurnenten komen pas andere
mogelijkheden in beeld.
6.4.9. 'volksmacht'
Gaat het tenslotte om de macht van het volk over zijn eigen
produktiemiddelen, bodemrijkdommen, woongelegenheid, kultuur,
óók de weg daarheen is die van het reeds feitelijke instellen
van stukjes volksmacht binnen de kapitalistiese samenleving.
In deze paragraaf is het van belang een deel van de ervaringen
die in de jaren 1970-1973 in Chili zijn opgedaan, ter
harte te nemen. Het betreft hier de .greep naar de macht van
de bewoners van wijken en dan wel met name over 'de voedselvoorziening
en de kontrole op de prijzen'. Als verdedigingsmiddel
tegen het hamsteren en de zwarte markt van de rijken
· en de hogere middenklasse, maar ook als pressiemiddel op de
distributie-systemen van groot- en kleinhandel, gingen wijkbewoners
er steeds meer toe over hun eigen, uit vrije v·erkiezingen
tot stand gekomen 'Raden voor de Voedselvoorziening en
kontrole op de prijzen' in te stellen. Deze organiseerden kontrales
op de prijzen, meldingsmogelijllieden in geval van te
hoge prijzen, akties tegen winkeliers die deze hoge prijzen
vroegen, samenwerkingen met winkeliers die zich aan redelijke
prijzen en eerlijke distributie wilden houden. De 'Japs' en hun
ervaringen zijn uitvoerig beschreven, ook in nederlandse publikaties.l61
Geleidelijk aan verbonden deZJe wijkorganisaties
zich enerzijds met andersoortige wijk- (!n werkorganisaties, anderzijds
op gemeentelijk en regionaal nivo, en zo bouwden de
Chilenen zichzelf geleidlelijk aan een stuk volksmacht op.
Uiteraard zijn deze ervaringen niet zonder meer te vertalen in
de nederlandse situatie. De direkte noodzaak om door akties
aan de nodige voedingsmiddelen te komen mankeert. De tegenstellingen
tussen groot- en kleinwinkelbedrijf spelen hier
een veel grotere rol. Dat neemt echter niet weg dat het chileense
model op verschillende manieren toch vertaalbaar lijkt.
Grondidee ·ervan is immers dat mensen aan de basis zelf
eigen macht over de eigen situatie proberen te veroveren.
Daartoe zijn wijkraden, die zich voor konkrete belangenbehartiging
van de wijk inzetten, konsumenten-komitees, bon-
156
den voor huurders en woningzoekenden of huisvestingsraden,
komitees voor kinderzorg en jeugdwerk geschikte instrumenten.
6.4.10. wereldwinkel
De wereldwinkel is in zekere zin een kombinatie en lokalisatie
van verschillende van de hierboven beschreven en nog te
beschrijven technieken. Het zijn in feite wereldwerkplaatsen,
die een Winkel als ingang tot die werkplaats hebben. Men kan
er produkten kopen die bewijzen zijn van kritiese konsumptie,
illustraties van de onrechtvaardige wereldhandelssystemen, van
de imperialisHese politiek van de westerse landen en ondernemingen.
Verder kan men er boycotadviezen krijgen, maatschappijkritiese
publikaties kopen, posters en produkten uit de
derde wereld die een sociaal-politiek-ekanomies verhaal vertellen.
Vanuit zo'n wereldwinkel worden akties ondernomen
en bestaande akties vinden er vanzelfsprekend domicilie, faciliteiten
en kommunikatie. De wereldwinkel fungeert ook
vaak als centrum voor wijkakties. Ook de wets- of rechtswinkels
die de laatste tijd op vele plaatsen verschijnen, hebben
zulke basis-funkties. Door gratis rechtskundige hulp vormen
zij goede instrumenten voor het volk in de strijd tegen huiseigenaren
en grondexploitanten, tegen overheid en overlast.
Zo'n winkel organiseren, bemannen, outilleren, zakelijk-financieel
gezond op poten zetten en vooral ook ideologies en strategies
helder situeren en hanteren, is geen gemakkelijke op·
gave. De ervaringen van anderen, die reeds langer bezig zijn,
afvangen en in training het 'vak' leren is daarom beslist een
vereiste.162
6.5. symbooltechnieken
6.5.1. storytelling
Strukturen, ideeën, problemen, beleid en systeem omzetten in
verhalen, en die zodanig doorvertellen dat mensen er door op
hun verhaal komen, en ieder op 'his story', het grote verhaal
van de geschiedenis verstaan en zelf gaan mee-gebeuren, dát
is storytelling. De symbooltechnieken die nu volgen, en waarvan
storytelling de eerste is, zijn taaltechnieken. Daarbij is taal
niet in het geding als iets verbaals dat niet verzilverd kan
worden, maar als benoeming van de werkelijkheid, greep naar
157