De ondertoezichtstelling. Een beschrijving van het wettelijk kader

gevaar voor de minderjarige, kan de rechter meteen een
beschikking afgeven.
Verzoeken moeten in principe schriftelijk worden
gedaan binnen de openingstijden van de griffie.
In zeer spoedeisende zaken kan het verzoek eerst
mondeling worden gedaan en later schriftelijk
worden bevestigd. Buiten kantooruren kan BJZ
telefonisch contact opnemen met de piketdienst van
de rechtbank. De dienstdoende kinderrechter kan het
verzoek telefonisch toe- of afwijzen. De volgende dag
moet het verzoek alsnog schriftelijk worden gedaan.
Binnen twee weken moet de zaak alsnog op zitting
worden behandeld en krijgen alle belanghebbenden de
gelegenheid om hun mening erover te geven (artikel 2.7
e.v. procesreglement civiel jeugdrecht).
Voor afgifte van een machtiging tot plaatsing in gesloten
jeugdzorg geldt een aparte procedure, die in § 10.5 is
besproken.
13.1.14 Tenuitvoerlegging van de uitspraak
Normaal gesproken mag een uitspraak van een rechter
pas worden uitgevoerd, als er geen hoger beroep meer
mogelijk is. Dit zou bijvoorbeeld bij een oTS met een
uithuisplaatsing betekenen dat de uithuisplaatsing pas
daadwerkelijk zou kunnen worden uitgevoerd na de
beroepstermijn van drie maanden (of nog langer als er
beroep is ingesteld). Omdat dit onwenselijk is, is het
mogelijk om een beschikking ‘uitvoerbaar bij voorraad’ te
verklaren. Dit wil zeggen dat hoger beroep de beschikking
niet schorst, zodat deze meteen kan worden uitgevoerd.
Wel kan in hoger beroep de beschikking uiteraard nog
worden vernietigd.
De rechter kan een beschikking alleen uitvoerbaar
bij voorraad verklaren als daarom is verzocht. In de
modelverzoekschriften van BJZ is dit verzoek om die
reden standaard opgenomen.
Uitzondering is de machtiging tot uithuisplaatsing
in gesloten jeugdzorg. Deze beschikking is wel
standaard uitvoerbaar bij voorraad. BJZ hoeft dit dus
niet apart te verzoeken (artikel 29h lid 1 Wjz).
Geeft de rechter een machtiging tot uithuisplaatsing af,
dan is dit automatisch een ‘ bevel tot afgifte’. Dit betekent
dat BJZ kan eisen dat de jeugdige wordt meegegeven
(artikel 812 en 813 Rv). Zie hierover § 9.4.2.
13.2 Kort geding
Soms wordt BJZ geconfronteerd met een kort geding. Dit
is een versnelde procedure van de rechtbank voor zaken
met een zogenaamd ‘spoedeisend belang’. De oproep
voor een kort geding gaat via een dagvaarding, waarin
bepaald is wanneer partijen voor de rechtbank moeten
verschijnen.
Een zitting voor een kort geding vindt altijd op zeer
korte termijn plaats (vaak nog dezelfde week) en wordt
Pro C ES r ECHT
D E O N D ERTO E ZICHTSTELLI N G
61
behandeld door de president van de rechtbank (ook wel
de ‘voorzieningenrechter’ genoemd). partijen lichten
tijdens de zitting mondeling hun standpunt toe en de
president neemt snel een beslissing, soms nog dezelfde
dag. Formeel is dit een voorlopige uitspraak. Hierna
kunnen de partijen alsnog naar de rechtbank voor de
zogenaamde ‘bodemprocedure’, maar dat komt weinig
voor. Meestal leggen partijen zich bij de uitspraak in
kort geding neer. Tegen de uitspraak in kort geding
kunnen partijen binnen vier weken in hoger beroep bij
het gerechtshof. Tegen de uitspraak van het gerechtshof
kunnen partijen in cassatie bij de Hoge raad.
Vanwege de afwijkende procedures die in kort
geding gelden, is het belangrijk om altijd de juridische
afdeling van BJZ in te schakelen bij een kort geding.
13.3 In hoger beroep bij het gerechtshof
Als BJZ of een van de belanghebbenden het niet eens
zijn met een uitspraak van de kinderrechter, kunnen zij
het gerechtshof verzoeken deze uitspraak te herzien.
Het Hof behandelt de zaak opnieuw en betrekt daarbij
ook nieuwe feiten. Er zijn vijf gerechtshoven: in Den
Bosch, arnhem, Den Haag, amsterdam en Leeuwarden.
Een rechter bij het Hof heet een raadsheer. oTS-zaken
worden door het Hof behandeld door een meervoudige
kamer, dat wil zeggen door drie raadsheren.
als hoger beroep wordt ingesteld, mag de beschikking
van de kinderrechter zolang het beroep loopt niet worden
uitgevoerd, tenzij de beschikking uitvoerbaar bij voorraad
is verklaard (§ 13.1.14). Hoger beroep moet worden
ingediend binnen drie maanden na de dag waarop de
kinderrechter uitspraak heeft gedaan. Er is geen hoger
beroep mogelijk tegen (artikel 807 Rv):
• de beslissing tot vervanging van BJZ voor een ander
BJZ;
• de beslissing tot voorlopige oTS (overigens wel tegen
een eventuele uithuisplaatsing die gelijktijdig met de
VOTS is verzocht);
• de beslissing op een verzoek een aanwijzing vervallen
te verklaren c.q. in te trekken, met uitzondering van de
beslissing tot vaststelling van een omgangsregeling in
het kader van een uithuisplaatsing.
Voor het procederen in hoger beroep hebben ouders,
de jeugdige en andere belanghebbenden een advocaat
nodig (zowel voor het zelf in hoger beroep gaan als
voor het indienen van een verweerschrift). Een jeugdige
kan bovendien niet zelfstandig in hoger beroep. Hij
moet zich laten vertegenwoordigen door zijn wettelijk
vertegenwoordiger (ouder met gezag/voogd), die
namens hem in beroep gaat.
Stel dat de ouders niet namens het kind in beroep
willen gaan, dan kan er een bijzondere curator
worden benoemd. De bijzondere curator is een