Richtlijn Coeliakie en Dermatitis Herpetiformis - Nederlandse ...

More documents

Recommendations

Info

• Fasano A, Berti I, Gerarduzzi T, Not T, Colletti RB, Drago S, et al. Prevalence of celiac disease in at-risk and not-at-risk groups in the United States: a large multicenter study. Arch Intern Med 2003;163:286-92, • Mearin ML, Ivarsson A, Dickey W. Coeliac disease: is it time for mass screening? Best Pract Research Clin Gastroenterol 2005;19 :441-5. • Mearin ML, Kneepkens CMF, Houwen RHJ. Diagnostiek van coeliakie bij kinderen; richtlijnen van kindergastro-enterologen. Ned Tijdschr Geneeskd 1999;143:451-5. • Mearin ML. Kinderen met coeliakie. Tijdschr Kindergeneeskd 2004;1:1-6. • Mustalahti K, Sulkanen S, Holopainen P, Laurila K, Collin P, Partanen J, et al. Coeliac disease among healthy members of multiple case coeliac disease families. Scand J Gastroenterol 2002;37:161-5. • Rostom A, Dubé C, Cranney A, Saloojee N, Sy R, Garritty Ch, Sampson M, Zhang L, Yazdi F, Mamaladze V, Pan I, McNeil J, Moher D, Mack D, Patel D. Evidence Report/Technology Assessment No. 104. (Prepared by the University of Ottawa Evidence-based Practice Center, under Contract No. 290-02-0021,) AHRQ Publication No. 04-E029-2, Rockville, MD: Agency for Healthcare Research and Quality. July 2004. • Vitoria JC, Arrieta A, Astigarraga I, Garcia-Masdevall D, Rodriguez-Soriano J. Use of serological markers as a screening test in family members of patiënts with celiac disease. J Pediatr Gastroenterol Nutr 1994;19:304-9. 2.5 Diagnostiek Bij wie diagnose te overwegen? Coeliakie werd tot het begin van de negentiger jaren van de vorige eeuw beschouwd als een relatief zeldzame aandoening. Screeningsepidemiologie suggereert echter dat deze aandoening een prevalentie heeft van 0,5 – 1% in de Nederlandse bevolking (Csizmadia 1999, Schweizer 2003). De belangrijkste stap in het diagnosticeren van coeliakie is het overwegen van de diagnose in het bonte palet van het klinische spectrum van elke dag. Coeliakie wordt nog vaak gezien als een gastro-intestinale malabsorptie met bijbehorende symptomen, die klinisch manifest wordt vroeg in de jeugd, kort na glutenintroductie (Mulder, Cellier 2005). De meeste patiënten presenteren zich thans niet met “klassieke” coeliakie maar met een atypische presentatie. Veel patiënten hebben weinig tot geen gastrointestinale klachten, maar lijden aan gerelateerde auto-immuunziekten zoals bijvoorbeeld auto-immuunschildklierlijden, complicaties van onbehandelde coeliakie en/of manifestaties van milde tot ernstige malabsorptie. De meerderheid van de patiënten wordt herkend op een leeftijd van 35-60 jaar oud en hebben al jaren klachten (Mulder 2005). Gastro-intestinale manifestaties kunnen bestaan uit diarree, gewichtsverlies, groeiachterstand, braken, buikpijn, winderigheid, opgezette buik, anorexie en constipatie (Fasano, Catassi 2001). De aanwezigheid van overgewicht sluit de diagnose niet uit. IJzergebreksanemie komt vaak bij coeliakie voor is gewoon en kan de enige presentatie zijn (Annibale 2001). Andere presentaties kunnen zijn: groeiachterstand, verlate puberteit, infertiliteit, recidiverende vruchtdood, osteoporose, vitamine deficiënties, vermoeidheid, gewichtsverlies, recidiverende aften in de mond, verhoogde transaminasen en emaille hypoplasie van het gebit (Fasano 2003). 46 Richtlijn Coeliakie en Dermatitis Herpetiformis, 2008
De vraag beantwoorden wie op coeliakie getest moet worden, begint met de vraag bij wie de diagnose overwogen moet worden. Indien de diagnose overwogen wordt, moet onderzoek laagdrempelig verricht worden. Huidig onderzoek geeft geen duidelijk antwoord op de vraag of vroege detectie altijd van voordeel is voor de individuele patiënt. Conclusie Niveau 3 Patiënten met coeliakie kunnen zich met een bont palet van al of niet gastrointestinale symptomen presenteren. B Fasano 2003 C Fasano 2001, Rosenberg 2005 D mening werkgroep; Mulder 2005 Aanbeveling Bij patiënten met 1) symptomen die kunnen wijzen op coeliakie, zoals chronische diarree, gewichtsverlies, malabsorptie, buikpijn, opgezette buik, remsporen in de toiletpot en groeivertraging bij kinderen, 2) presentaties zoals ijzergebreksanemie en/of osteoporose, die gerapporteerd zijn bij coeliakie en/of 3) ziekten, met name auto-immuunaandoeningen die samenhangen met coeliakie, dient de diagnose coeliakie overwogen te worden Literatuur • Annibale B, Capurso G, Chistolini A, D’Ambra G, Digiulio E, Monarca B, DelleFave G. Gastrointestinal causes of refractory iron deficiency anemia in patiënts without gastrointestinal symptoms. Am J Med 2001; Oct 15;111(6):439-45. • Fasano A, Berti I, Gerarduzzi T, Not I, Colletti RB, Drago S, Elitsur Y, Green PH, Guandalini S, Hill ID, Pietzak M, Ventura A, Thorpe M, Kryszak D, Fornaroli F, Wasserman SS, Murray JA, Horvath K. Prevalence of celiac disease in at-risk and not-at-risk groups in the United States: a large multicenter study. Arch Intern Med. 2003 Feb 10;163(3):286-92, • Fasano A, Catassi C. Current approaches to diagnosis and treatment of celiac disease: an evolving spectrum. Gastroenterology 2001;121(6):1527-8, • Mulder CJ, Cellier C. Coeliac disease: changing views. Best Pract Res Clin Gastroenterol 2005;19(3):313-21 • Rosenberg NR, Vermeulen M. Should coeliac disease be considered in the work up of patiënts with chronic peripheral neuropathy? J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2005 Oct;76(10):1415-9. • Sander HW, Magda P, Chin RL, Wu A, Brannagan TH 3rd, Green PH, Latov N. Cerebellar ataxia and coeliac disease. Lancet. 2003 Nov 8;362(9395):1548, • Schweizer JJ, von Blomberg BM, Bueno-de Mesquita HB, Mearin ML. Coeliac disease in The Netherlands. Scand J Gastroenterol 2004;39(4):359-64. Diagnostisch traject Inleiding Voor de diagnostiek van coeliakie dienen we onderscheid te maken tussen tests gebaseerd op bloedafname, en meer invasief onderzoek waarbij dunne darmbiopten moeten worden genomen met behulp van een endoscoop. In de vroege jaren negentig werden specifieke Richtlijn Coeliakie en Dermatitis Herpetiformis, 2008 47
Page 1 and 2: Richtlijn Coeliakie en Dermatitis H
Page 3: Inhoudsopgave Samenstelling van de
Page 6 and 7: SAMENVATTING VAN AANBEVELINGEN I. C
Page 8 and 9: Mensen zonder verhoogd risico op co
Page 10 and 11: Bij diagnosestelling Bij de diagnos
Page 12 and 13: Overwogen kan worden elke coeliakie
Page 14 and 15: - Alvorens te starten met dapson mo
Page 16 and 17: HOOFDSTUK 1 ALGEMENE INLEIDING Aanl
Page 18 and 19: (1) sensitiviteit en specificiteit
Page 20 and 21: Belangrijke knelpunten zijn volgens
Page 22 and 23: De richtlijn wordt verspreid naar a
Page 24 and 25: Bespreking literatuur De literatuur
Page 26 and 27: 100,000 (1,87% of 1:53). Er was gee
Page 28 and 29: screening op coeliakie bij patiënt
Page 30 and 31: Bij patiënten met verdenking op de
Page 32 and 33: Een grotere bewustwording van de Ne
Page 34 and 35: • Book L, Zone JJ, Neuhausen SL.
Page 36 and 37: • Hoffenberg EJ, MacKenzie T, Bar
Page 38 and 39: • Saukkonen T, Savilahti E, Reijo
Page 40 and 41: De sterftekans bij mensen met coeli
Page 42 and 43: Studies uit de jaren ’80 schatten
Page 44 and 45: Literatuur • Bernstein CN, Leslie
Page 46 and 47: in algemene populaties (Rostom et a
Page 48 and 49: • West J, Logan RF, Hill PG, Lloy
Page 52 and 53: tests ontwikkeld voor de darmpermea
Page 54 and 55: Een aantal meer recente studies bev
Page 56 and 57: 4. IgA-deficiëntie IgA-antistoffen
Page 58 and 59: hoog; bij gebruik van rh tTG ligt d
Page 60 and 61: • Burgin-Wolff A, Gaze H, Hadzise
Page 62 and 63: (NIH-report). De data waarop de rev
Page 64 and 65: Tabel 7 werd aangevuld met recente
Page 66 and 67: door de auteurs geconcludeerd dat h
Page 68 and 69: • Fasano A, Berti I, Gerarduzzi T
Page 70 and 71: • Sollid LM, Markussen G, Ek J, G
Page 72 and 73: Aangezien deze classificatie geen r
Page 74 and 75: kleuring een objectieve vaststellin
Page 76 and 77: • Rostami, K., et al. "SAT and se
Page 78 and 79: afwijkingen passend bij coeliakie t
Page 80 and 81: Volgorde van diagnostische tests Du
Page 82 and 83: Aanbeveling Bij geringe klinische v
Page 84 and 85: Literatuur • Csizmadia CGDS, Mear
Page 86 and 87: coeliakie ondanks verdenking negati
Page 88 and 89: D NIH 2005, mening werkgroep In 197
Page 90 and 91: vlees, olie en roomboter. Naast dez
Page 92 and 93: Overige overwegingen Het aantal en
Page 94 and 95: espectievelijk 109,9 en 107,3 aan h
Page 96 and 97: Tabel 9. Studies naar de veiligheid
Page 98 and 99: Niveau 3 Het lijkt erop dat haver g
Page 100 and 101:
Tabel 10 Frequentie (percentage) en
Page 102 and 103:
Aanbeveling Bij de diagnose en foll
Page 104 and 105:
Gezien de discrepantie tussen de te
Page 106 and 107:
In het onderzoek van O’Leary (O
Page 108 and 109:
etikettering van voedingsmiddelen,
Page 110 and 111:
- Patiënten waar reeds met een glu
Page 112 and 113:
Follow-up diagnostiek (kinderen) 10
Page 115 and 116:
Follow-up tests De follow-up van ee
Page 117 and 118:
osteoporose; level A) en zelfs bij
Page 119 and 120:
Aanbevelingen - Patiënten dienen v
Page 121 and 122:
• West J, Logan RF, Card TR, Smit
Page 123 and 124:
Diagnostische strategie bij een ref
Page 125 and 126:
• Daum S, Sahin E, Jansen A, Hein
Page 127 and 128:
HOOFDSTUK 3 DERMATITIS HERPETIFORMI
Page 129 and 130:
Klinische associaties 1 Gluten-gevo
Page 131 and 132:
Periode van onderzoek Aantal patië
Page 133 and 134:
in een groep van 1104 patiënten me
Page 135 and 136:
• Reunala T, Helin H, Kuokkkanen
Page 137 and 138:
Niveau 4 Patiënten met een voor DH
Page 139 and 140:
• Collin P, Reunala T. Recognitio
Page 141 and 142:
Literatuur • Begon E, Chosidow O,
Page 143 and 144:
Localisatie Nieren Symptomen Nefrot
Page 145 and 146:
sulfamethoxypyridazine (Leonard 199
Page 147 and 148:
Conclusie Niveau 3 Behandeling met
Page 149 and 150:
ad 3. Een glutenvrij dieet geneest
Page 151 and 152:
• Lewis HM, Reunala TL, Garioch J
Page 153 and 154:
exacerbaties optraden (gemiddelde l
Page 155 and 156:
HOOFDSTUK 4 LYMFOCYTAIRE ENTERITIS
Page 157 and 158:
ontwikkeling van coeliakie. Wahab e
Page 159 and 160:
histologische afwijkingen in reacti
Page 161 and 162:
30. Memeo L, Jhang J, Hibshoosh H,
Page 163 and 164:
• inpassen van het glutenvrije di
Page 165 and 166:
HOOFDSTUK 6 VOORSTELLEN VOOR VERDER
Page 167 and 168:
HOOFDSTUK 7 IMPLEMENTATIE EN INDICA
Page 169 and 170:
daardoor aan een verbetering van de
Page 171 and 172:
BIJLAGE KWALITEITSINDICATOREN perce
Page 173 and 174:
Variabele naam Codering bron B1 B2
Page 175 and 176:
Validiteit en betrouwbaarheid De we
Page 177 and 178:
Percentage nieuwe DH-patiënten aan
Page 179:
Variabele Naam Codering Bron dapson
show all

Richtlijn Coeliakie en Dermatitis Herpetiformis - Nederlandse ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?