Scan 6, december 2003 - UMC Utrecht

tekst > Pieter Lomans
foto’s > Chris Timmers, MTM
Bolletjes insuline pellen
Nieuwe ingreep combineert diagnose en behandeling
Sommige baby’s worden geboren
met een klein, afwijkend bolletje in
de alvleesklier, dat onophoudelijk
insuline produceert. Deze ernstige
aandoening is moeilijk vast te
stellen. In het Wilhelmina kinderziekenhuis
is nu een nieuwe, veelbelovende
methode ontwikkeld die
wereldwijd de aandacht trekt.
Ieder jaar ziet kinderendocrinoloog Moniek de
Vroede pasgeboren baby’s met te weinig glucose
in het bloed. Die baby’s vertonen diverse symptomen.
Ze reageren sloom, voelen koud aan,
hebben een slechte huidskleur. Het komt ook
voor dat ze helemaal geen klachten hebben. Het
gebrek aan glucose, aan suiker in het bloed, kan
worden veroorzaakt door bloedvergiftiging en
verschillende stofwisselingsziekten. Maar soms
ontstaat het door een overproductie van insuline
in de alvleesklier. Zeker een op de vijftigduizend
baby’s wordt met zo’n overactieve alvleesklier
geboren.
Bij baby’s met zo’n overactieve alvleesklier moet
het chronische glucosegebrek zo snel mogelijk
worden opgeheven. De Vroede: “De hersenen
van pasgeborenen gebruiken uitsluitend glucose
als brandstof. Wordt alle glucose weggevangen
door die torenhoge insuline, dan leidt dat al snel
tot hersenschade. Hoe langer het duurt voor de
bloedsuiker weer op peil is hoe ernstiger de
schade, die kan variëren van minder goede
schoolprestaties, psychomotorische handicaps,
blindheid, epileptische aanvallen, tot overlijden
aan toe.”
Vergrendeld gaspedaal
Met een dieet en medicijnen wordt geprobeerd
om de bloedsuikerspiegel te herstellen. De
Vroede: “Gezonde baby’s en volwassen houden
hun bloedsuiker op een vrij constant peil door
een voortdurende terugkoppeling. Is de suikerspiegel
laag, dan vind je nauwelijks insuline.
Wordt de suikerspiegel te hoog, dan reageert de
alvleesklier met een extra scheutje insuline,
waardoor de suikerspiegel snel daalt. Maar bij
deze baby’s functioneert de alvleesklier niet
goed. Die heeft het gaspedaal voor de insulineproductie
ingedrukt en vergrendeld zonder om
te zien naar het suikergehalte in het bloed.
Daardoor blijft de concentratie insuline torenhoog,
ook al is er nauwelijks suiker te bekennen.
Krijg je met een dieet en medicijnen het bloedsuiker
niet op peil, dan blijft er slechts één
mogelijkheid over: snijden in de alvleesklier.”
Dat plaatst de chirurg meteen voor het volgende
l nr 6 december 2003 l 16