esther hartzema kunstkwartier helmond “Die kinderlijke verbeeldingskracht moeten we nooit verliezen.” 16 juni 2014
cover interview Wie haar zo bevlogen hoort praten, denkt dat werk, kunst, alles voor haar is. Maar er is ook nog een heel leven buiten haar functie, buiten Helmond. In een klein dorpje in Limburg, waar ze met haar man en drie kinderen woont. Ze is een kameleon, kan eigenlijk overal wonen. Hartzema groeide op in het Midden- Oosten. Onlangs keerde ze terug, voor een vakantie, met haar vader. Tranen in de ogen bij het uitstappen uit het vliegtuig. De geuren, de kleuren, de mensen: alles was anders en toch hetzelfde. “Kunst spreekt je zintuigen aan, dat gebeurde nu ook. Herinneringen hangen samen met beelden, geuren en kleuren.” Ze vertelt met liefde over haar kinderen, over het buitenleven, haar man die dierenarts is. Over de kracht van verbeelding. “Mijn dochter van tien was laatst heel verdrietig. We stonden in de badkamer, ik zat op de rand van het bad. Van Syrië, tot pesten, de wereldproblemen op haar schouders; eigenlijk was ze overal verdrietig om. ‘Weet je wat ik het ergste vind?’, vroeg mijn dochter. Ik zette me schrap, dacht: wat komt er nu? ‘Dat er geen feeën bestaan, want die zouden alles goed maken.’ Dat is toch prachtig? Die kinderlijke verbeeldingskracht, die ze een beetje aan het verliezen is. Die verbeeldingskracht moeten we nooit helemaal verliezen. Het brengt je heel ver in het leven!” Kunstwerk: foto’s Viviane Sassen Als je een kameleon bent zoals Esther, dan ben je overal thuis, maar ook nergens. Datzelfde gevoel moet kunstenares Viviane Sassen hebben. Een Nederlandse die in Afrika opgroeit. Haar foto’s laten een heel eigen blik op het continent zien. “Niet de geijkte thema’s zoals armoede, oorlog en aids”, zegt ze. Prachtige kijkjes op de wereld, met veel schaduw, de patronen van jurken en kleding. Een werk van Sassen hangt bij Esther aan de juni 2014 muur. Een vrouw draagt gewaden op haar hoofd, haar gezicht wordt bedekt door die doeken en een schaduw. “Het werk treft mij persoonlijk, omdat twee van mijn kinderen geadopteerd zijn. In hun leven staan twee vrouwen centraal, waarvan er één onzichtbaar is. Het verbeeldt ons gezin”, vertelt ze. “Dat is ook de kracht van kunst, dat je het op je eigen manier interpreteert en dat een kunstwerk daardoor waarde krijgt.” Kunstwerk: Stephen Wilks, Trojan Donkey-project Het derde kunstwerk bestaat uit twaalf levensgrote stoffen ezels, die ondergebracht worden bij mensen die elkaar vertrouwen. Telkens geeft de ene gastheer of gastvrouw de ezel door aan de volgende. Vervolgens steken zij in een speciaal vakje in de buik foto’s van zichzelf en de ezel waar ze zorg voor dragen. Die ezels én de foto’s vormen het kunstwerk. Het is het voorbeeld van een kunstwerk dat kwalitatief hoogwaardig is, maar ook midden in de samenleving staat. “Nu we als Kunstkwartier onze “Kunst is heel mindful.” vleugels uitslaan naar bijvoorbeeld de zorg, is het voor ons ook van belang om daar goed over na te denken. We streven artistieke waarde na, de kunstzinnigheid staat voorop. Het is de bedoeling dat iedereen die bij ons een les of cursus volgt, een ontwikkeling doormaakt. Maar het gaat niet alleen daarom. Soms is de reis even belangrijk als de bestemming. Kunst levert zó veel op: samenwerking, een open blik, zelfvertrouwen of jezelf presenteren.” Na het project voor mensen met Niet Aangeboren Hersenletsel, wacht nu een programma dat samen met de LEVgroep en Archipel Zorggroep in Nuenen is opgezet. Dit is mogelijk gemaakt door een subsidie van Kunstbalie. Het gaat om een breed aanbod met bijvoorbeeld kunstbeschouwing, theater en muziek, bestemd voor senioren. Daarna wacht Helmond. “We zijn bezig met een heel mooi project ‘vanachter de geraniums’, waarbij ouderen en jongeren samen fotograferen door het venster van hun woning. Jongeren helpen ouderen met de nieuwe technieken, ouderen brengen op een speelse manier hun kennis en levensverhalen over. Dat zijn projecten waar mijn hart sneller van gaat kloppen.” Kunstwerk: Fiona Tan, Vox Populi Norway Het laatste kunstwerk is van een kunstenares die onder andere in Noorwegen allerlei families vroeg foto’s op te sturen. In alle foto’s komen dezelfde thema’s terug. Een slapende baby, opa en kleinkind, lachende gezichten, een traantje soms. “Kunst is ook hoop en geruststelling. Hoe anders onze levens ook zijn, uiteindelijk maken we allemaal hetzelfde mee”, zegt Esther. “Iedereen herkent deze beelden. Iedereen wordt geboren en gaat weer dood. Het gaat om de tijd daar tussenin. Met kunst kun je ervoor zorgen dat je die periode waardevol maakt.” Meer informatie over het Kunstkwartier www.kunst-kwartier.nl 17