1ow4Uj0

de walswerkers
saskia martens
De man en zijn collega; ze omhelzen elkaar.
Niet uit liefde. Het is een functionele
bundeling van beider krachten, de enige
mogelijkheid om deze arbeid tot een goed
einde te volbrengen. Regelrecht uit de oven
trekken ze een plaat van een gloeiendhete,
stroperige vloeistof: ijzer. Levensgevaarlijk!
Een beeld dat zo’n honderdtwintig jaar
geleden heel normaal was hier in Helmond.
Mannen, vrouwen, zelfs kinderen verzetten
zware arbeid in onze fabrieken. Stoffen,
garens, ijzer, metaal: het zijn deze
industrieën waar Helmond uiteindelijk groot
door is geworden. Maar dat heeft veel kruim
gekost! Immense armoede, slechte werk- en
leefomstandigheden, kinderarbeid. Nee, het
was er niet de tijd naar om te klagen of te
mopperen. Werken moest je met het hele gezin
om überhaupt brood op de plank te krijgen.
Een harde tijd zonder enig sentiment. Een tijd
zonder robot of geautomatiseerde fabrieken
met computergestuurde apparatuur. En ook
geen Arbowetgeving die rekening hield met
ruggen, werkuren, rustmomenten of andere
fysieke arbeidsvoorwaarden. Kunnen wij het
ons eigenlijk nog wel voorstellen?
Wij leven in een tijdperk waarin we steeds
meer gedigitaliseerd raken. Computers,
smartphones en tablets zijn niet meer
weg te denken uit ons leven. Zware
arbeid beperkt zich tot een minimum, de
arbeidsomstandigheden zijn wettelijk aan
regels gebonden. Maar ondanks de grote luxe
waarin we leven: wat klagen we toch! Over
ons drukke leven, over een computerstoring,
over een trein met drie minuten vertraging.
Wij trekken geen banen van ijzer meer
met pure mankracht. Gelukkig maar.
Tegenwoordig rennen we, vijftien uur per
dag. Jagen is misschien een beter woord. We
moeten presteren presteren presteren. De lat
ligt hoog. De omzetten moeten alsmaar hoger
en we moeten vooral ook voortdurend blijven
innoveren. Het tempo wordt opgevoerd.
Sneller graag! We willen overal bij zijn, niets
mag ons ontgaan. Onze kinderen moeten aan
alles deel kunnen nemen, ons sociale leven
mag nergens onder lijden. Sterker nog: alles
moet in het openbaar gepost worden. Sociaal
zijn we met zijn allen. Onze handen bewegen
vloeiend over touchschermen waar we ons
vingervlug kunnen voorzien in de behoefte
ons vol te stoppen met bergen informatie. En
deze informatie delen we de hele dag door
met iedereen die het wil lezen. Je mag niets
missen! De druk wordt opgevoerd, groter en
groter. En als je niet uitkijkt dan is daar HET
MOMENT! Het moment dat je ogen gaan
staren, staren in het niets, uitgeblust. Totale
uitputting.
Dát is wat me intrigeert van dit beeld uit
vervlogen tijden. Deze jongeman, hij is niet
van deze tijd. Het is de uitgeputte blik in zijn
starende ogen: die is van alle tijden. Het is
de uitputting die ik steeds vaker zie in ogen
van mensen op straat. Waarom eigenlijk?
Wij hebben het zoveel beter, hebben een
dak boven ons hoofd, iedere dag eten op ons
bord. Het enige wat wij niet hebben is een
mentale rem. Misschien kunnen we nog wat
van hem leren, van deze jongeman. Na tien
uur fysieke arbeid sjokt hij vermoeid naar
huis, eet een paar aardappels met blaadjes
kool. Blaast de lamp uit en kruipt in bed.
Uitrusten voor de volgende dag.
Ik loop weg van het beeld dat mij leek toe
te spreken en ik bedenk me dat het ook
gewoon kan zijn wat het is: een zwoegende
man verzet zware arbeid, dag in dag uit, met
verstand op nul. Met heldere blik focus ik mij
op een ander werk dat in de ruimte hangt…
Saskia Martens
“Wij leven in een tijdperk
waarin we steeds meer
gedigitaliseerd raken.”
saskia martens
52
juni 2014