NJB-1510

Rechtspraak
Aanbevolen citeerwijze:
NJB 2015/ … (nummer uitspraak)
Hoge Raad (civiele kamer) 631
Afd. bestuursrechtspraak RvS 632
Centrale Raad van Beroep 636
Hoge Raad (civiele kamer)
Deze rubriek wordt verzorgd door mr. G.C.C.
Lewin, lid van het Gemeenschappelijk Hof
van Justitie van het Caribische deel van het
Koninkrijk. De uitspraken zijn integraal in te
zien op www.rechtspraak.nl.
505
27 februari 2015, nr. 14/00219
(Mrs. A.M.J. van Buchem-Spapens,
C.A. Streefkerk, G. Snijders, G. de Groot,
T.H. Tanja-van den Broek; A-G mr. L.
Timmerman)
ECLI:NL:HR:2015:499
Bestuurdersaansprakelijkheid. Een (middellijk)
bestuurster van een vennootschap
dient een spoedaanvraag in tot faillietverklaring
van de vennootschap. Op dezelfde
dag geeft zij aan de bank opdracht tot betalingen
ten laste van een bankrekening van
de vennootschap. Het hof overweegt dat
gesteld noch gebleken is dat aan de
bestuurster persoonlijk een ernstig verwijt
kan worden gemaakt. HR: Het hof heeft
hetzij blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting,
hetzij zijn oordeel ontoereikend
gemotiveerd.
(BW art. 6:162)
ING, adv. mr. J. de Bie Leuveling Tjeenk, vs. X
en A Beheer, niet verschenen.
Feiten en procesverloop
X is enig aandeelhoudster en bestuurster van
A Beheer. A Beheer is enig aandeelhoudster
en bestuurster van A. Op 25 maart 2008
heeft X telefonisch aan ING verzocht tot
nader order geen betalingsopdrachten uit te
voeren ten laste van een bankrekening die A
bij ING aanhield. In de ochtend van 28 maart
2008 heeft X het faillissement van A aangevraagd.
Rond 13:30 uur heeft X aan ING betalingsopdrachten
ter zake van loon verstrekt
zonder melding te maken van de faillissementsaanvraag.
Ter uitvoering van deze
opdrachten heeft ING in totaal € 41.732 afgeschreven
van de bankrekening van A, die
daardoor rood kwam te staan. Om 14:14 uur
werd het faillissement van A uitgesproken.
De curator in het faillissement van A heeft
ING in rechte betrokken. In die hoofdzaak is
ING inmiddels onherroepelijk veroordeeld
tot betaling van € 24.796 (zie HR 23 maart
2012, ECLI:NL:HR:2012:BV0614, NJ 2012/421
(ING vs. Manning q.q.)).
In het onderhavige vrijwaringsgeding heeft
ING gevorderd dat X en A Beheer hoofdelijk
worden veroordeeld tot betaling van al datgene
waartoe ING in de hoofdzaak mocht
worden veroordeeld. De rechtbank heeft de
vordering toegewezen. Het hof heeft de vordering
alsnog afgewezen.
Hoge Raad
De onderdelen 4a-4c voeren aan dat ING aan
haar op bestuurdersaansprakelijkheid gebaseerde
vordering ten grondslag heeft gelegd
dat X persoonlijk een ernstig verwijt kan
worden gemaakt omdat zij namens A aan
ING een betalingsopdracht heeft verstrekt,
terwijl zij wist of redelijkerwijs behoorde te
begrijpen dat A hiervoor niet zou kunnen
instaan en geen verhaal zou bieden voor de
schade die ING als gevolg hiervan zou lijden.
De onderdelen voegen hieraan toe dat ING
ter nadere onderbouwing van het persoonlijk
ernstig verwijt het volgende heeft gesteld:
X wilde dat het faillissement van A per direct
zou worden uitgesproken. In de faillissementsaanvraag
staat immers dat het van
belang is dat de eigen aangifte ‘per omgaand’
en ‘met de hoogste spoed’ wordt behandeld.
X (dan wel haar advocaat) heeft op geen
enkel moment – noch in de faillissementsaanvraag
noch in het telefonisch contact met
de griffie – een nuance aangebracht op het
verzoek om het faillissement per omgaande
uit te spreken.
In het licht van deze omstandigheden was er
sprake van een ‘reële kans (…) dat het faillissement
van A nog diezelfde dag zou worden
uitgesproken’.
X heeft de faillissementsaanvraag in de ochtend
van 28 maart 2008 met haar advocaat
besproken, zodat zij op de hoogte was van de
inhoud van de faillissementsaanvraag en van
het feit dat het een spoedaanvraag was.
Deze wetenschap brengt met zich dat X er
‘rekening mee diende te houden dat het faillissement
van A nog diezelfde dag zou worden
uitgesproken en dus dat het niet langer geoorloofd
was om ten laste van de bankrekening
van A bij ING betalingen te verrichten’.
Door de betalingsopdrachten niettemin te
verstrekken heeft X ‘willens en wetens het
risico genomen dat ING (…) op enig moment
door de (toekomstige) curator van A zou worden
aangesproken om het met de betalingen
corresponderende bedrag nogmaals aan de
boedel af te dragen’.
In het licht van deze stellingen heeft het hof
door te oordelen dat gesteld noch gebleken is
dat X persoonlijk een ernstig verwijt kan
worden gemaakt en dat ook onvoldoende is
gesteld voor het kunnen aannemen van aansprakelijkheid
van A Beheer, hetzij blijk gegeven
van een onjuiste rechtsopvatting hetzij
die oordelen ontoereikend gemotiveerd. De
onderdelen 4a-4c slagen dus. Onderdeel 4d
komt op tegen de overweging van het hof dat
ING niet heeft gesteld dat X op de hoogte
was van de terugwerkende kracht tot 00:00
uur van een uit te spreken faillissement.
Geklaagd wordt in de eerste plaats dat niet
valt in te zien dat een eventueel gebrek aan
kennis van de Faillissementswet zou afdoen
aan het persoonlijk ernstig verwijt dat X kan
worden gemaakt. De klacht is ongegrond.
Voor aansprakelijkheid van een bestuurder
van een vennootschap voor een tekortkoming
of onrechtmatige daad van die vennootschap
is vereist dat de bestuurder ter
zake van de daaruit voortvloeiende benadeling
van derden persoonlijk een ernstig verwijt
kan worden gemaakt. Onbekendheid
met een bepaalde wettelijke regel kan in dit
verband mede van belang zijn. Voorts wordt
geklaagd dat het niet op de weg lag van ING
om te stellen dat X op de hoogte was van de
terugwerkende kracht van de faillissementsuitspraak.
Deze klacht slaagt. Het was aan X
om in het kader van haar verweer aan te voeren
dat zij niet op de hoogte was van het feit
dat een faillissement terugwerkt tot 00:00
uur van de dag waarop het is uitgesproken.
Volgt vernietiging en verwijzing, overeenkomstig
de conclusie van de A-G.
De A-G gaat onder 3.12 in op de maatstaf
voor bestuurdersaansprakelijkheid.
506
27 februari 2015, nr. 14/01730
(Mrs. W.A.M. van Schendel, B.C. de Savornin
Lohman, H.A.G. Splinter-van Kan, G. de
Groot, V. van den Brink; A-G mr. F.F.
Langemeijer)
ECLI:NL:HR:2015:500
Gevangenisstraf. Tenuitvoerlegging. Een
verdachte wordt veroordeeld tot een gevangenisstraf
waarvan de duur korter is dan de
duur van het reeds door hem ondergane
voorarrest. Daarnaast wordt de tenuitvoerlegging
gelast van een eerder voorwaardelijk
aan hem opgelegde gevangenisstraf. In
dit kort geding vordert hij een bevel tot staking
van de tenuitvoerlegging van laatstbedoelde
straf. Het hof wijst dit toe. HR: Het
oordeel van het hof is ten onrechte gebaseerd
op de opvatting dat het Openbaar
Ministerie de bevoegdheid heeft af te zien
van tenuitvoerlegging van de straf. De door
NEDERLANDS JURISTENBLAD – 13-03-2015 – AFL. 10 631