NECM el-DÎN SA'ÎD b. MUHAMMED el-SA'ÎDÎ'NİN ŞERH ARÛZ el ...

d. el-Tadmîn ( ‏:(التضمين İlk beytin sonunda mananın eksik olup bu eksik
mananın ikinci beytin başlangıcında tamamlanmasıdır 213 .
وهم وَرَدُوا الجفارَ‏ على تميمٍ‏
وهم اصحابُ‏ يوم عكاظ،‏ انّى
214 شَهِدْتُ‏ لهم مَواطنَ‏ صالحاتٍ‏ اتينهم بُود ِّ الصدرِ‏ منى
İlk beytin sonundaki ( ‏(انى kelimesiyle eksik kalan mana, ikinci beytin
başında tamamlanmıştır. 215
e. el-İsrâf ‏:(الإصراف)‏ Revî harflerinde fetha ile birlikte kesra veya
dammenin kullanılmasıdır 216 .
عَش َّيْتُ‏ جابانَ،‏ حتى اسْتد َّ مَغْرِضُهُ‏
قُولا لَجابانَ:‏ فَلْيَلْحَقْ‏ بَطِي َّتِه
وآاد يَهْلِكُ،‏ لولا انه اط َّافا
217
نَوْمُ‏ الضُحى،‏ بعد نومِ‏ الل َّيْلِ‏ إسْرافُ‏
f: el-İcâze ‏:(الإجازة)‏ Kasidede aynı revî harfine bağlı kalınmaksızın
mahreçleri bakımından da birbirine uymayan harflerin revî harfi olarak
kullanılmasıdır 218 .
ألا قد أرى إن لم تكن أم ُّ مالك
خليلى َّ سيرا واترُآا الر َّحْلَ‏ إنّنى
بمُلك يَدى أنّ‏ البقاءَ‏ قَليلُ‏
بِمَهْلكة والعاق باتُ‏ تدورُ‏
219 راى مِن رَفيقَيْهِ‏ جفاءً‏ و غِلظةً‏ إذا قام يَبتاعُ‏ القِلاصَ‏ دَميمُ‏
Beyitlerde gelen harf ve hareke farklılıklarının dışında yine kâfiyenin
kusurlarından kabul edilen iki kusur daha vardır. Bunlar şunlardır:
a. el-Remel ( ‏(الرمل : Unsurları tamamlanmamış şiir türüdür 220 .
b. el-Tahrîd ( ‏(التحديد : Bu konuda kesin bir bilgi olmamakla birlikte,
düzgün olmayan şiir anlamına gelir 221 .
213 el-Ahfeş Kitâb el-Kavâfî, s.65; el-Sâhib b. ‘Abbâd, a.g.e., s.82; el-Hâşimî, a.g.e., s. 124.
214 Dîvân el-Nâbiğa, el- Mevsû'a el-Şi'riyye Cd si.
215 el-Ahfeş, Kitâb el-Kavâfî, s.65; el-Sâhib b. ‘Abbâd, a.g.e., s.82.
216 el-Hâşimî, a.g.e., s. 123; el-Hatîb el-Tibrizî, a.g.e., s.239.
217 İbn Manzûr, a.g.e., I, 287.
218 el-Hâşimî, a.g.e., s. 123; el-Hatîb el-Tibrizî, a.g.e., s.250.
219 el-Bağdâdî, ‘Abd el-Kâdir, Hizâne el-Edeb ve Lub Lubâb Lisân el-'Arab (Thk: ‘Abd el-Selâm
Muhammed Hârûn), Kâhire 1997, V, 259.
220 el-Ahfeş, Kitâb el-Kavâfî, s.67.
38