SECUNDAIR ONDERWIJS

TSO – 3e graad – optie Techniek-wetenschappenTV Toegepaste biologie (1e jaar: 3 lestijden/week, 2e jaar: 3 lestijden/week)2. Erfelijke informatie in de celDe bespreking van de celkern in de interfase impliceert de beschrijving van de bouw van de nucleïnezurenaan de hand van bv. modellen of schematische voorstellingen. Het verband tussen DNA als genetische codeen de eiwitten als structuurelementen en biokatalysatoren wordt gelegd.Het verloop van de DNA-replicatie enerzijds en de eiwitsynthese anderzijds wordt met kleurschetsenverduidelijkt. De betekenis van beide processen wordt verduidelijkt.Bij de delende cel wordt aan de hand van bv. wandplaten, schetsen en micrografieën het verloop geschetstvan de mitose. Er kan gewezen worden op de mitose als onderdeel van de celcyclus. Voorkomen enbetekenis van mitose worden besproken aan de hand van voorbeelden.Bij de meiose wordt vooreerst gewezen op de noodzaak van haploïde gameten bij geslachtelijkevoortplanting. De opeenvolgende fasen worden bondig doorgenomen aan de hand van schematischevoorstellingen. Voorkomen en betekenis worden besproken aan de hand van voorbeelden.3. Voortplanting en ontwikkelingAan de hand van voorbeelden en visuele hulpmiddelen worden behandeld:- geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting bij lagere organismen;- voortplanting bij bloemplanten;- bevruchting bij bloemplanten;- embryonale ontwikkeling van bloemplanten;- zaadvorming.- voortplanting bij gewervelden.Bij de bespreking van de geslachtsorganen legt men de nadruk op de bouw, de functie en de werking.Schema’s, foto’s, animaties en een model zijn hierbij handige hulpmiddelen.Verder vermeldt men de invloed van de hormonen op de ontwikkeling van de secundaire geslachtskenmerken.De invloed van de diverse hormonen op de regeling van de vruchtbaarheidscyclus of menstruatiecycluswordt behandeld. Men onderscheidt een cyclus zonder bevruchting en een cyclus met bevruchting. Bij dezelaatste belicht men de invloed van de hormonen op de innesteling van de kiem in de baarmoeder. Ook dedaarmee gepaard gaande veranderingen in het baarmoederslijmvlies komen aan bod.Het mechanisme van de bevruchting kan door opeenvolgende schematische voorstellingen weergegevenworden. Het vormen van een bevruchtingsmembraan door de eicel en het versmelten van de twee kernenworden zeker besproken.De begrippen zygote, blastomeren, morula, blastula, gastrula met twee kiembladen, gastrula met drie kiembladen(ecto-, endo- en mesoderm) en neurula worden aan de hand van schematische voorstellingen alsopeenvolgende stadia in de kiembladvorming omschreven. Men somt tevens enkele weefsels en organen opdie zich uit de diverse kiembladen zullen differentiëren. Opnames van lichtmicroscopische preparaten zijnaangewezen.Aansluitend op de kiembladvorming wordt de verdere embryonale ontwikkeling van de mens besproken aande hand van schematische voorstellingen, foto's, dia's, cd-rom en/of film. Volgende leerinhouden kunnen aanbod komen:- de innesteling van de blastula in de baarmoeder;- de vorming van amnionholte, dooierzak, allantoïs en kiemschijf;- de vorming van de placenta, navelstreng, vruchtvliezen en vruchtwater;- het feit dat de diverse organen tijdens de eerste drie maanden van de zwangerschap gevormdworden;- de differentiatie van de uitwendige geslachtsorganen aan het einde van de derde maand;- de intense groei van de foetus vanaf de vierde maand, dank zij de ontwikkeling van de placenta;- de diverse functies van de placenta;- de levensvatbaarheid vanaf de zevende maand in geval van een eventuele vroeggeboorte;- het stoppen van de groei in de loop van de negende maand door de verminderde activiteit vande placenta.