Syllabus 2 - VVKSO - ICT-coördinatoren

27• Activerende werkvormen - de kracht van variatie 15Marc Stevens en Jan T’Sas geloven in variatie. Dat blijkt althans uit de introvan een artikel waarin ze onder vijf noemers (presenteren, (op)zoeken,samenwerken, creatief handelen en herhalen) maar liefst veertig didactischewerkvormen 16 opsommen.“In het onderwijs staat variatie borg voor gunstige leereffecten. De vraagluidt dan: met welke werkvorm maak je dit hard in een les? …Heel wat werkvormen zijn onderling met elkaar te combineren; voorts moet jegeen durver zijn om voor wat minder vanzelfsprekende alternatieven tekiezen. De kans is groot dat je makkelijker gaat lesgeven als je ook voor hetminder vanzelfsprekende durft kiezen. Werkvormen combineren kan ook nogop een andere manier. Wil je namelijk een zo groot mogelijk leereffectbereiken, dan kan je ervoor kiezen op sommige momenten niet alle leerlingendezelfde activiteiten te laten uitvoeren. Je differentieert dan naargelang vanbeginsituatie, tempo, leerinhoud enz. Op dat moment is het best mogelijk datje in je klas voor andere groepen leerlingen met verschillende werkvormenaan de slag gaat. Dat hoeft allemaal niet artificieel te gebeuren. Hoeveelleerkrachten laten twee leerlingen niet spontaan samenwerken als ze merkendat dit meer oplevert?Ten slotte nog even beide voeten op de grond houden: we willen nietpretenderen dat een leerkracht voor elke les een andere werkvorm moetuitdokteren: ‘In der Beschränkung zeigt sich der Meister’. Werkvormenhanteren doe je oordeelkundig, vanuit de doelen die je stelt, met het publiekdat je hebt (en vooral kent). In die zin zijn werkvormen ook veel meer dantrucjes. Ze vormen mee de basis van het leerproces.Met inspireren zijn we al tevreden.”Presenteren- De leerkracht legt uit, doceert, vertelt,…• Eén van de meest gekende en traditionele werkvormenwaarbij de leerlingen de leerstof min of meer moetenabsorberen. De leerkracht doet het grootste deel van hetwerk. Er is weinig kans op inductief leren. Wanneer jeboeiend kan vertellen en de leerlingen met veel aandachtluisteren, dan kan je voor deze werkvorm kiezen. Maareen les eindigt niet wanneer je je verhaal afsluit. Eencombinatie van verschillende aanpakken zal de aandachtvan de leerlingen beter gaande houden. Uiteraard zullenook het onderwerp en de invalshoek van waaruit je vertelt15 Uit: STEVENS, Marc & T’SAS, Jan, “Vonk”, De kracht van variatie. Nov – Dec 2000, nr 2, 30 e jaargang,pag. 3 – 16.16 De inspiratiebron van Marc Stevens en Jan T’Sas is Didactische werkvormen van H. Dekker. (De auteursomschrijven het boek als niet meer zo recent maar nog steeds top of the bill.)