Richtlijn Familiaal Huiselijk Geweld bij kinderen en ... - CBO

BIJLAGE P: TOELICHTING OP ONDERDELENProblemen rond prevalentieonderzoekDoor problemen rondom prevalentieonderzoeken is de vergelijkbaarheid van internationaleonderzoeken lastig. Prevalentieonderzoek naar FHG geeft vertekende uitkomsten door de verschillenin gehanteerde definitie, methode en onderzochte populatie.Het onderzochte geweld verschilt afhankelijk van de gehanteerde definitie. Het kan gaan om familiaalgeweld of geweld op het werk, om fysiek, seksueel of emotioneel geweld of om een combinatiedaarvan. Soms worden alle fysieke uitingen van ergernis, boosheid of wreedheid geweld genoemdongeacht de intentie, terwijl verbale, emotionele en sociale agressie niet-gewelddadig wordengenoemd. Ook variabelen als tijdstip, duur en frequentie van het geweld kunnen bij elk onderzoekanders gedefinieerd zijn: ooit geweld ondervonden of sinds een bepaalde leeftijd, of de laatste vijf jaarof het laatste jaar (zie Hagemann-White, 2001; Römkens & Van Poppel, 2006).Telefonische interviews, schriftelijke enquêtes via de post, persoonlijke interviews, persoonlijkuitgedeelde vragenlijsten en vragenlijsten in te vullen per computer zijn onderling niet goedvergelijkbaar. De vragenlijsten zijn verschillend. De onderwerpen van de vragenlijsten variëren vanveiligheid voor vrouwen, geweld tegen vrouwen, partnerrelaties en conflicten, tot algemene aspectenvan geweld. Daarnaast is vaak voor interviewers en onderzochten niet duidelijk wat de onderzoekersprecies verstaan onder geweld.Niet alle onderzoeken maken gebruik van gevalideerde vragenlijsten c.q. onderzoeksinstrumenten.Niet alle instrumenten en onderzoeksmodellen houden rekening met contextuele factoren.Slachtoffers van ernstig geweld durven vaak niet mee te doen aan een onderzoek omdat zij van depleger niet met anderen mogen praten en bang zijn voor represailles als zij toch informatie geven overhun ervaringen. Hierdoor ontstaat een onderrapportage van ernstig geweld.Een systeemgeoriënteerde visieFHG is nooit een geïsoleerd fenomeen. Het speelt zich af in een relationele context, die zelf ook weeringebed is in allerlei meer of minder complexe sociale en culturele systemen, die gezamenlijk demaatschappij vormen. Daarnaast zijn slachtoffers heel verschillend en datzelfde geldt voor de plegers.Hun gedrag wordt bepaald door een aantal lichamelijke en psychische systemen, die elkaar onderlingbeïnvloeden en een ontwikkelingsgeschiedenis hebben doorgemaakt, die was ingebed in eensociaalculturele context. Wat alles nog complexer maakt, is dat slachtoffers en plegers ook op elkaarreageren. Gewelddadig gedrag zal dus steeds vanuit een visie moeten worden bestudeerd die aandeze complexiteit recht doet. De systeemgeoriënteerde visie, in navolging van Engel (1977) ook welhet ‘biopsychosociaal model’ genoemd, biedt daarvoor een kader. Het is geen vastomlijnde theoriewaaruit men a priori allerlei wetmatigheden kan afleiden. Elk individueel geval dient opnieuw teworden geanalyseerd. Dat betekent dat bij elk individueel geval bekeken wordt welk systeem of welkesystemen bij de problematiek betrokken zijn en dat – ook – op dat niveau taxaties verricht worden eneventueel behandelinterventies worden ontworpen. Een systeembenadering zorgt ervoor dat men zichals beroepsbeoefenaar en wetenschapper steeds de complexiteit van context en infrastructuur blijftrealiseren.Zo kan men bijvoorbeeld op grond van deze visie postuleren dat pleger en slachtoffer beiden altijd eenrol spelen bij ontstaan en voortbestaan van FHG. Deze rol verdient professionele aandacht, men kannooit a priori conclusies trekken over de aard van die rol, laat staan over de causaliteit of zoiets als‘schuld’. Waar twee vechten hoeven niet twee schuld te hebben, al kan dat wel het geval zijn. Eenzorgvuldige ‘assessment’ zal van geval tot geval moeten uitmaken in hoeverre en in welke mate deverschillende contextuele en infrastructurele systemen bij het ontstaan en voortbestaan van hetgeweld betrokken zijn. Omdat FHG vaak emotionele reacties bij beroepsbeoefenaars kan oproepenstelt een professionele taxatie hoge eisen aan competentie en zorgvuldigheid.Richtlijn familiaal huiselijk geweld 245