Voorstellen tot werkelijkheid - Sjoerd van Tuinen

XenofobieAetzel GriffioenHet begrip xenofobie duidt in eerste instantie op een maatschappelijkereactie van een groep op andere groepen, ingegeven vanuit de angst datde vreemde groepen de eigen groep schade zullen berokkenen. Xenofobegroepen veronderstellen een probleem dat opgelost moet worden doorde vermeende veroorzakers ervan uit te sluiten. Ze houden zichzelf instand en versterken zich door hun pogingen andere groeperingen uit tesluiten, terwijl een permanente uitsluiting niet vaak plaats kan hebben.Ontologisch gezien is het begrip echter breder. Het uitsluiten van vreemdeelementen – De Ander, anderen en het andere – is noodzakelijk voorde constitutie van het individu dat zijn eigen identiteit beschouwt alsfundament voor zijn handelen. Een bepaalde mate van xenofobie ligt tengrondslag aan elke identiteit.Omdat het stellen van een identiteit altijd iets uitsluit, is Henk altijdop zoek naar mogelijkheden om voorbij de identiteit te komen. Zowel in zijnonderzoek als in zijn projecten is het onderwerp altijd het niet-gelijke, despanning en de waardoor een identiteit vastgesteld kan worden.Het gaat Henk er nooit om een vaststaand gegeven verder te verankerenof juist aan te pakken, maar om de mogelijke veranderingen in kaart tebrengen. Door verbindingen tot stand te brengen die nog niet explicietaanwezig waren, kunnen geleidelijk aan blokkades worden weggenomen diezijn ontstaan door een focus op de identiteit en een vaststaande functievan een groep, een bedrijf, een overheidsdienst of van een persoon.In dit lemma neem ik de xenofobie als uitgangspunt om dezewerkwijze kort uiteen te zetten. Ik behandel eerst Henks filosofische