Voorstellen tot werkelijkheid - Sjoerd van Tuinen

René ten BosJapanis opgeslagen. Dat binnenoor kun je zien als een ook door kraakbeen gevormdeholte. Het vocht gaat hotsen en klotsen als zich een geluid of trillingvoordoet in de omgeving. Dit veroorzaakt vibrerende otolieten en dezevibraties kun je wederom zien als boodschappen voor de spieren van hethele organisme. De vis, ook de oude vis met veel jaarringen op zijn gehoorsteentjes,schiet weg naar rechts en ontsnapt aan de jager.Kortom, door zijlijn en gehoorsteentje is de vis zich van elk gevaarbewust. Alleen wie denkt dat voor horen een trommelvlies nodig is, kandenken dat de vis niet hoort. Ergens lees ik dat pijlstaartroggen en haaienwel beschikken over zijlijnen, maar niet over otolithische registratiesystemen.Hoe hardhorend is Japan eigenlijk?72 – 73JapanoiseIk ben een liefhebber van noise muziek. Overal op de wereld wordt noisegemaakt, maar de beste noise komt zonder twijfel uit Japan. Dat is vreemdvoor een land waar vorm zo belangrijk is. Als noise zich ergens door kenmerkt,dan is het door vormeloosheid. Het is muziek die een zekere doofheidvereist om gehoord te kunnen worden.Op donderdagavond 8 september 2011 moet ik denken aan RiojiIkeda.Ik weet niet waarom. Het is een rustige avond en ik luister niet eens naarmuziek, maar kijk naar het journaal op televisie. Ikeda (1966) is een Japansegeluidsingenieur en videoartiest die tegenwoordig vanuit Parijs opereert.De eerste keer dat ik met de muziek van hem kennis maakte, was een aantaljaren geleden in Manchester. Ik wist niet wat ik hoorde: een eindeloze, tweeuur aangehouden pieptoon. Hoog, hard, intens gemeen en zonder de melodiedie niet-dove luisteraars nodig hebben om muziek te kunnen waarderen.Voor de meesten onder hen maakt Ideda gewoon ‘storing’ en die kunnenze niet aanhoren. Een ruimte vervuld van een pieptoon is het ergste wat demuziekliefhebber kan overkomen.Af en toe hoorde je veranderingen in de toon, maar je wist niet ofdie veranderingen zich voordeden in je hoofd of in het oorverdovende geluidslandschapdat om je heen werd gecreëerd. Mij werd verteld dat Ikeda’s‘muziek’ ontstaan is toen hij in het Japanse leger zat. Over zijn militaireinspiratie weet ik niets zeker, maar duidelijk is wel dat zijn muziek wereldwijdbelangstelling wekte onder militairen: mits hard genoeg gespeeld, kunje er ongeveer iedere vijand knettergek mee maken.Aanvankelijk wilde ik me niet overgeven aan dit bizarre landschap,maar gaandeweg begon ik de bekoringen, de langzame en ondanks het la-