GETUIGENISUPIGNACLEVEN VOORHET FAMILIEBEDRIJF© Foto Van de Craen bvba, Hemiksemhet Naamse <strong>familiebedrijf</strong> Upignac is vooral bekend om deproductie van foie gras van <strong>een</strong>den en ganzen. Aan hethoofd van het <strong>familiebedrijf</strong> staat de oprichter Michel Petit.Bij het twintigjarige bestaan van het <strong>familiebedrijf</strong> kocht hij LesFoies Gras de Strasbourg, <strong>een</strong> <strong>familiebedrijf</strong> dat complementair isaan Upignac. “Wanneer de tweede generatie aantreedt, hoeft datniet per se iemand van de familie te zijn”, vindt Michel Petit.van het Franse foie grasbedrijf Les Ducs deGascogne. <strong>Het</strong> bedrijf ging failliet, maarMichel Petit besloot verder te doen. Samenmet zijn vrouw richtte hij Upignac op. “Denaam is <strong>een</strong> combinatie van het dorpUpigny met de uitgang -ac die typisch isvoor plaatsnamen in het zuidwesten vanFrankrijk, de oorsprong van de foie gras van<strong>een</strong>den”, legt Michel Petit uit.Op de familieboerderij Assonleville, gelegenin de provincie Namen, dacht Michel Petitruim twintig jaar geleden aan diversificatie.Hij startte eerst met <strong>een</strong> fruitbomenplantage,daarna begon hij <strong>een</strong>den te kwekenvoor de Belgische dochterondernemingAanvankelijk bracht hij de <strong>een</strong>den nog naarFrankrijk, tot hij in 1993 zelf <strong>een</strong> productie<strong>een</strong>heidliet bouwen, waar de <strong>een</strong>dengeslacht, versneden en verwerkt werden.Drie jaar later trok Michel Petit naar de24
© Foto Van de Craen bvba, HemiksemMichel Petit“Ik vind het belangrijk dat de familie in het kapitaalblijft en zetelt in de raad van bestuur, maar er is absoluutg<strong>een</strong> verplichting dat de tweede generatie iemandvan de familie is. Hoewel we over competente mensenbinnen de familie beschikken, is het soms makkelijker”dat iemand anders het bedrijf leidt.(Michel Petit)Tsjechische Republiek, waar hij <strong>een</strong> fruitboomplantageopstart, met kersen,appelen en peren. “Onze activiteit van foiegras konden we daar niet verder uitbreiden.Vetmesten is daar bij wet verboden”, aldusMichel Petit.Enkele jaren later, in 1997, sloot Upignac<strong>een</strong> over<strong>een</strong>komst met Delhaize voor deverkoop van zijn foie gras in de grootdistributie.In 2000 lanceert Upignac heteerste restaurant onder de naam La tabled’Upignac. <strong>Het</strong> netwerk van restaurantsheeft momenteel 5 vestigingen.Twee jaar geleden in 2005 vierde Upignaczijn twintigjarig bestaan met de overnamevan het <strong>familiebedrijf</strong> Les Foies Gras deStrasbourg in Schaarbeek. “<strong>Het</strong> bedrijf iscomplementair aan Upignac”, zegt MichelPetit. “Les Foies Gras de Strasbourg is vooralgespecialiseerd in de verwerking van foiegras van ganzen en levert voornamelijk aande restaurants. We kunnen perfect onzekennis en ervaring uitwisselen.” De overnamelegde Upignac g<strong>een</strong> windeieren.Twee jaar geleden realiseerde het <strong>familiebedrijf</strong>nog <strong>een</strong> omzet van 4 miljoen euro.Vorig jaar overschreden beide bedrijven dekaap van 10 miljoen euro.STAGE VOOR FAMILIELEDENUpignac is <strong>een</strong> 100 procent familiaalbedrijf. Samen met zijn vrouw heeft MichelPetit de dagelijkse leiding in handen. Desterke troef van Upignac is volgens MichelPetit de <strong>passie</strong>. “De medewerkers zijngepassioneerd door de gastronomie, hetkwaliteitsproduct, de groei van het bedrijf,de sfeer van de onderneming waar ieder<strong>een</strong>elkaar kent,..“Michel Petit behoort tot de eerste generatie,maar toch heeft hij al aan de opvolgingsproblematiekgedacht. “Gelukkig is de overdrachtnog niet voor onmiddellijk. We hebbenkinderen, maar het is nog niet zeker ofzij het bedrijf zullen overnemen. We hebbennog g<strong>een</strong> definitieve beslissing genomen.”Upignac staat voor twee keuzes: ofwelneemt iemand van de familie de dagelijkseleiding in handen of er wordt beroepgedaan op <strong>een</strong> externe partij. “Ik vind hetbelangrijk dat de familie in het kapitaalblijft en zetelt in de raad van bestuur, maarer is absoluut g<strong>een</strong> verplichting dat detweede generatie iemand van de familie is.Hoewel we over competente mensen binnende familie beschikken, is het somsmakkelijker dat iemand anders het bedrijfleidt.”Een cruciale voorwaarde is volgens MichelPetit de betrokkenheid bij het bedrijf.“Wanneer de familieleden hun universitairestudies beëindigd hebben, stellen we hen<strong>een</strong> stage in het <strong>familiebedrijf</strong> voor diegemiddeld tussen zes maanden en tweejaar kan duren”, legt Michel Petit uit. “Opdie manier begrijpen ze wat voor bedrijf wezijn en wat we doen. Dat vergroot hunbetrokkenheid. Als ze in het <strong>familiebedrijf</strong>komen werken, hoeft het daarom niet voor<strong>een</strong> lange termijn te zijn.”Om de ondernemersgeest nog meer aan tewakkeren, organiseert Upignac <strong>een</strong> keerper jaar voor de familieleden <strong>een</strong> bezoekaan het bedrijf in Upigny en in Tsjechië. Ookbij de overname van Les Foies Gras deStrasbourg gebeurde dit. “We willen vermijdendat het <strong>familiebedrijf</strong> anoniem is,maar integendeel zichtbaar maken. Zowelde aandeelhouders, de managers als dewerknemers moeten gepassioneerd zijn.Dat creëert <strong>een</strong> collectieve trots.”Upignac laat zich leiden door extern advies.“Een klein bedrijf heeft nood aan consultantsdie met <strong>een</strong> afstand kunnen kijkennaar de activiteiten en strategische beslissingen.”SNEL EN OP TIJD OPVOLG<strong>ING</strong>REGELENIn 2000 nam Upignac het <strong>familiebedrijf</strong> LesFoies Gras de Strasbourg over. Vanuit dieervaring en zijn voorzitterschap vanL’Institut de l’Entreprises Familiales (IEF),heeft Michel Petit <strong>een</strong> goed beeld van devalkuilen bij de overdracht van <strong>een</strong> <strong>familiebedrijf</strong>.“Verschillende theorieën zeggendat je er twee tot vijf jaar op voorhandbezig mee moet zijn”, aldus Michel Petit.Hoe lang en hoe snel het juist moet gebeuren,hangt af van de grootte van het bedrijfen de dagelijkse leiding. “Zijn het all<strong>een</strong> deaandelen die overgedragen worden, dedirectie of de bedrijfscultuur?”De overdracht van Les Foies Gras deStrasbourg gebeurde heel snel. “Wekenden de sector ook heel goed. Als ergekozen wordt voor <strong>een</strong> externe manager,dan raad ik aan dat het <strong>familiebedrijf</strong> kiestvoor <strong>een</strong> competente man of vrouw die desector heel goed kent”, legt Michel Petituit.Michel Petit ziet ook <strong>een</strong> gevaar wanneerde vroegere zaakvoerder nog in het bedrijfaanwezig is. “Heel vaak zie je dat devorige generatie nog vijf jaar in het bedrijfblijft om de opvolger te vormen. Maar datis niet altijd even makkelijk. Wanneer devroegere zaakvoerder zich met de dagelijkseactiviteiten bemoeit, zonder veel vertrouwente hebben in de opvolger, zal datvoor problemen zorgen. Hij zal proberenzijn persoonlijkheid over te dragen.Daarom moeten er duidelijke afsprakengemaakt worden. <strong>Het</strong> doel kan hetzelfdezijn, maar de manier waarop anders.”In sommige familiebedrijven wordt de leidingverdeeld onder verschillende familieleden.Michel Petit raadt aan om met nietteveel aandeelhouders te werken. “Een oftwee familieleden is meer dan voldoende”,besluit hij.25