DE RAMP MET VLUCHT MH17

10 ER IS GEEN DRAAIBOEK VOOR VERDRIET
Repatriëring van de slachtoffers. Onderzoek naar de toedracht van de ramp.
Gerechtigheid. Vanaf het begin stond deze drieslag centraal in de aanpak
van de Nederlandse overheid. Omdat er zoveel slachtoffers waren, was het
van belang een manier te vinden om snel zoveel mogelijk mensen tegelijk
te kunnen informeren. ‘We wilden voorkomen dat nabestaanden cruciale
informatie uit de media kregen,’ zegt Delfgaauw van de NCTV. Het crisisteam,
met daarin de politie en later ook het Openbaar Ministerie, nam meteen
contact op met Slachtofferhulp Nederland. Ook Stichting Impact, het landelijk
kennis & adviescentrum psychosociale zorg en veiligheid bij schokkende
gebeurtenissen, sloot aan. Victor Jammers, lid van de Raad van Bestuur van
Slachtofferhulp Nederland, stelde in overleg met Stichting Impact, daags na
de ramp al voor een speciale website voor nabestaanden te ontwerpen om via
een afgeschermd kanaal mensen te kunnen informeren. Het openbare deel
van deze website, www.vliegrampoekraine.nl, ging diezelfde dag nog live.
Theo Vermeulen en Sylvia van Braak-van Dijk van de politie hadden op
dat moment de familierechercheurs in het land gebeld om te kijken wie
beschikbaar was en kon worden vrijgesteld. Vrijdag kwamen zo’n zestig
rechercheurs samen in Leusden om instructies te krijgen over het zogeheten
ante mortem-proces. Dat is het proces vanaf het moment van de ramp tot de
identificatie van de slachtoffers en de overdracht van de lichamen. De familierechercheurs
waren de eerst aangewezenen om naar de nabestaanden te
gaan en materiaal te verzamelen op basis waarvan de slachtoffers konden
worden geïdentificeerd. ‘Want dat is onze primaire opdracht en zo staat het
ook in de wet,’ legt Vermeulen uit. ‘Hoe zag iemand eruit? Je praat over
de kleinste details. Een tatoeage, een nieuwe heup, moedervlekken. Is er
DNA, een tandenborstel, een familielid dat DNA-materiaal kan afgeven?
Je moet met mensen naar de dokter, de tandarts. Alles wat kan helpen om
iemand te identificeren.’
Op zaterdag kwamen de politiemensen weer samen, dit keer in Driebergen,
en werden de eerste dossiers van slachtoffers uitgedeeld. ‘Het was een vreselijke
tijd,’ herinnert Vermeulen zich. ‘We hoorden de mensen schreeuwen
om aandacht, maar we konden eigenlijk nog niets doen. Iedereen wilde
aan het werk, maar we moesten eerst bellen om te controleren of we de
goede contactpersoon hadden. Collega’s hebben veel moeten reizen. Pas
op zondag zijn de laatste collega’s op huisbezoek geweest.’ Op dat moment
waren 106 familierechercheurs op de been.
Zondag 20 juli kwamen de familierechercheurs voor het eerst langs bij
Jolanda Timmers. ‘Drie uur heb ik ze geïnformeerd. Wat er in de trouwringen
stond. Hoe hun kleren eruit zagen. Mijn moeder had een groen
hemdje aan, wist ik. Later die week kregen we DNA via mijn oma. We
konden het nieuws niet langer bij haar weghouden. Het liefst wilde ik persoonlijk
naar Oekraïne afreizen. Ik heb ooit zelf in Donetsk gewerkt en ik