M-auto magazine | 28

TRUCKS • OFF-ROAD • SLOTRACEN • ON-ROAD • MICROPULLING • TECHNIEK • WEDSTRIJDEN • NIEUWS • TUNING
oktober/november 2008 5e jaargang, nummer 28
losse verkoop € 5,95
www.m-auto.nl
M - A U T O I S H É T M A G A Z I N E O V E R R C - & S L O T A U T O ’ S
In dit nummer o.a.:
- AR Racing ARx-540 motorbike
- Futaba brushless servo’s
- Graupner Ultra Duo Plus 50
- Kyosho World Cup 2008
- Quark brushless regelaar
- Team Associated TC5R
Xray
XB808
- GRP
On-road .21 Tuned Promokit
Carisma GT14 Pro Losi Scoop: Mini-Monster Kyosho Mini Baja Inferno & Truck Ninco Lexus SC 430

Gedetailleerde desert racer body met werkende offroad
verstralers en achterlichten.
Losi zender met authentieke Spektrum DSM® 2.4GHz
technologie
Losi MSC12RB 12T elektronische snelheidsregelaar met
achteruit
Krachtige Losi LM-32K 32,000 rpm motor
Xcelorin Brushless Power System met 4800Kv motor
Volledig instelbare Xcelorin ESC met drie selecteerbare
en voorgeprogrammeerde profielen
De Quick Programming Card laat toe om snel de
elektronische instellingen aan te passen
Losi MTX Pro zender systeem met authentieke Spektrum
2.4GHz DSM technologie
Op of naast de baan, de Losi trucks bieden alle kracht en wegligging nodig om elke
rijstijl mogelijk te maken. Om stevig wat stof te doen opwaaien biedt de Desert Truck
een competitief uitzicht, een ophanging met lange armen om op elk terrein de baas te
kunnen. De geïnstalleerde Losi elektronica maakt het makkelijk om de kracht aan de
grond te zetten.
Als u eerder kickt op snelheid, ga dan de baan op met de Losi Speed-T. De geïnstalleerde
brushless aandrijving die verschillende soorten accu's accepteert, samen met een
baangetuned design met verbeterde aerodynamica, maken dat u met de Speed-T koning
van de baan is met snelheden tot boven de 100 km/u.
Weldra beschikbaar : de 1/18 Mini-Rock Crawler RTR van Losi.
Steenweg naar Alsemberg 906, 1654 Huizingen, België
>EMAIL: info@mcmdistribution.com
>TEL: +32 (0)2 376 71 82 >FAX: +32 (0)2 331 65 70 >WEB SITE: www.mcmdistribution.com

De nieuwe norm....
smaller • platter • betere prestaties • purple
GENIUS 120
€

Dorpsstraat 179
2712 AJ Zoetermeer
Tel.: 079-3160560
E-mail: info@rc-pitstop.nl
modelbouw
5 5
5
RC-Pitsto
Kijk voor jubileu
op www.rc
5
5
5
5

5
5
5
p 5 jaar!
maanbiedingen
-pitstop.nl
5
5
5
5

het door Futaba sterk afgeraden wordt om deze
digitale servo’s te gebruiken in combinatie met
een AM zender. Wel zijn ze geschikt voor FM, PCM,
HRS en natuurlijk 2,4 Ghz zenders.
Inbouwen
Goed, de theorie is nu wel duidelijk, de brushlessservo’s
zouden heel wat voordelen bieden, vooral
wat uithoudingsvermogen en levensduur betreft.
Nu kan dat heel goed waar zijn, maar zelf heb ik
een gewone servo nog nooit versleten, kun je nagaan
hoe lang zo'n brushlessservo wel niet getest
moet worden voordat je de werkelijke levensduur
weet. Dus dan maar inbouwen om te zien of
we op het circuit iets merken van deze nieuwe
technologie. Voor de test kregen we de BLS 352 en
de BLS 451. De 352 is een zware stuurservo voor bodem van het kunststof doosje waarin de servo’s Conclusie
off-roadgebruik met een trekkracht van achttien geleverd worden vind je een paar kleine stickertjes,
rubber grommets om de servo trillingsvrij op we brushlessservo’s? Nee, dat niet, maar als je toch
Rennen we nu allemaal naar de winkel voor nieu-
kilogram, die bij zes volt 0,15 seconde nodig heeft
om zestig graden af te leggen. De 451 is een snelle te hangen en een stevige servohevel.
al aan het kijken bent voor een kwaliteitsservo
stuurservo voor on-roadgebruik of een heel goede
dan loont het zeker de moeite om ook de Futaba
gas/remservo. Met 10,6 kilo trekkracht en een De BLS 451 heb ik getest als stuurservo in de Edam brushlessservo’s te bekijken. Ze zijn iets duurder,
steltijd van 0,10 seconde op zestig graden ook Razor 1:8 on-road op het circuit van Racing Team maar door de vele voordelen ten opzichte van hun
Ontvangeraccu
een serieuze kandidaat. Overigens, in de dubbele Rumst met een Ko Propo EX-10 Helios FM zender. voorgangers maken ze hun prijs meer dan waar.
Futaba raadt het aan om enkel en alleen Ni-Cd ontvangeraccu's
te gebruiken, omdat de servo’s gedurende heel
maar dat was natuurlijk een makkie. Echt zwaar Peter Boots
In die wagen was de servo perfect op zijn plaats,
utaba liet op de speelgoedbeurs in Neurenberg
dit voorjaar als eerste producent
korte tijd bijzonder hoge voltages kunnen trekken en niet
S9551 vervangt S9550
werd de servo daar niet belast. Natuurlijk voelde
digitale servo’s met een brushlessmotor
alle NiMh of LiPo accu's daar tegen kunnen. Zelf heb ik de
De nieuwe low-profile servo van Futaba is
de servo goed aan (ik had niet anders verwacht)
zien. Hoewel brushlessmotoren al heel lang voor servo’s allebei de keren met een VXR LiPo met voltageregulator
gereden en heb ik geen problemen ondervonden.
ger. Zijn er nog nadelen denk je dan. Ja die zijn de specificaties. De BLS 352 was een heel ander
sterker, sneller en goedkoper als zijn voorgan-
en was hij snel, maar dat konden we ook zien aan
allerlei dingen gebruikt worden heeft het toch
een tijd geduurd voordat de brushedmotortjes in Dat betekent echter niet dat het bij iedere LiPo of NiMh accu
er, hij is een gram zwaarder. Meent hij dat nou? verhaal. Die hebben we getest als stuurservo in de
servo’s vervangen zijn door een brushlessvariant. goed zal gaan.
Ja, dat de servo een gram zwaarder is wel, dat Xray XB808 op het circuit van Nuclea Buggy Racing
Dat zal in eerste instantie vooral te maken hebben
het een nadeel zou zijn natuurlijk niet. De 9551 in Mol met een Ko Propo EX-10 Helios FM zender,
Fabrikant : Futaba
gehad met de aansturing, een brushlessmotor is
heeft een trekkracht van 8,8 kilogram, dat is 2,8 uitgerust met een Spektrum Pro module. Bij het
Importeur : robbe Modellsport
nu éénmaal lastiger aan te sturen als een brushedmotor.
Maar wat voor ons veel belangrijker We zullen eerst maar eens kijken wat futaba zelf
betreft scheelt het niet veel, we hebben het snelheid en kracht waarmee de wielen heen-en-
Kat in het bakkie
kilogram meer als de oude 9550. Wat snelheid afstellen van de zender schrok ik werkelijk van de
BLS 352
is, waarom zou je een brushlessmotor in je servo over deze servo’s te vertellen heeft, want wat hebben
we nu eigenlijk in onze handen? Het grootste
seconde sneller.
deze dan los te laten, zodat hij terugveert naar zijn
over iets meer als een honderdste van een
weer klapten. Bij een draai aan het stuurwiel en
willen hebben?
Formaat : standaard 20 mm
voordeel van de brushlessmotor is de lange
neutraal stonden de wielen echt te klapperen, zelfs Trekkracht : 18 kg-cm bij 6 volt
Voordat we die vraag beantwoorden zullen
levensduur. Zoals iedereen zal weten slijten de
De S9551 is uitgevoerd met een coreless motor. als de wagen met zijn wielen op de grond stond.
Snelheid : 0,15 sec/60º
we eerst een kleine evolutie in de servowereld kooltjes van een motor, hoe klein die ook mogen
Een conventionele servomotor heeft een stalen Eénmaal op het circuit heb ik de gevoeligheid van Gewicht : 63 gram
bekijken, we zijn tenslotte van analoog naar zijn. De brushlessservomotor, een leuk woord voor
kern die omwikkeld is met draad die tussen de de zender en dus de servo rond het middelpunt
Adviesprijs : 159,–
digitaal en nu naar digitaal met bruslessmotor galgje maar dat even terzijde, zou tot vijf keer
magneten draait, zoals bij de meeste standaard iets lager gezet omdat je bij de kleinste beweging
gegaan. De analoge servo was een trouwe gezel langer meegaan als een gewone servomotor. Beter
elektromotoren. Bij een corelessdesign, is het van het stuurwiel, de wagen al op een andere
BLS 451
voor de modelbouwer en is dat nog steeds. Zeker bestand tegen schokken en trillingen. Dat was iets
armatuur een dun weefsel van draad in komvorm
die aan de buitenkant van de magneet behoorlijk snelle tijd voor zo'n zware servo, merk
Trekkracht : 10,6 kg-cm bij 6 volt
koers zette. Met zijn achttien kilo trekkracht en
Formaat : standaard 20 mm
in de stockcarwereld worden alleen deze servo’s waar een analoge servo nog raad mee wist, maar
gebruikt, omdat digitale servo’s niet zo heel goed een digitale servo was daar inderdaad gevoelig
draait waardoor de zware kern niet gebruikt je echt wel dat er iets anders in je wagen zit. Zeker Snelheid : 0,10 sec/60º
tegen schokken en trillingen kunnen. De digitale voor. Tot dertig procent sneller als gewone digitale
wordt. Dit resulteert in een lichtere motor met voor truggy- of montertruckrijders kan dat een
Gewicht : 58 gram
servo zorgde voor een kleine revolutie in de servowereld.
Deze servo’s hebben meer kracht vanaf maar inderdaad zijn de nieuwe servo’s iets sneller
meer bang te zijn dat hij het niet trekt.
servo’s, dat is misschien wat aan de positieve kant
een soepelere werking en snellere reactietijd. groot verschil maken. Met deze servo hoef je nooit
Adviesprijs : 119,–
het nulpunt, stellen zich beter terug op neutraal als 'oude' met evenveel kracht. Verbruiken evenveel
stroom als digitale servo’s en dus wat meer
De extra trekkracht van de S9551 is een
Conclusie
S9551
en kunnen wat vlotter aanvoelen door meer ‘communicatie’
met de zender. De zenderfabrikanten als de 'ouderwetse' analoge servo’s. Verder zijn de
welkome extra, want zes kilo kan toch wat aan
Formaat : low-profile 20 mm
speelden daarop in en ontwierpen zenders die brushlessservo’s uitgerust met een robuuste tandwieltrein,
krachtige samarium kobalt magneten en
Het low-profile design scheelt in verhouding
Snelheid : 0,11 sec/60º
de lichte kant zijn voor een 1:10 toerwagen.
Trekkracht : 8,8 kg-cm bij 6 volt
nog meer communiceerden met de servo’s. Zo'n
zender kan je niet altijd gebruiken in combinatie twee kogellagers.
flink wat gewicht en kan bij veel elektrochassis
ervoor zorgen dat het gewicht veel dichter
Adviesprijs : 112,–
Gewicht : 45 gram
met een analoge servo, omdat die door de ‘babbelzieke’
zender oververhit raakt en de geest geeft. Zender
bij de centrale lijn van het chassis blijft. Door
De brushlessservo’s zouden het beste van de twee Hoewel het niet erg waarschijnlijk is dat iemand
de prijsverlaging wordt de servo nu ook wat
www.futaba-rc.com
voorgangers moeten samenvoegen en daar nog met een AM zender deze brushlessservo’s aan
betaalbaarder en dat is voor iedereen leuk.
www.robbe.de
meer positiefs aan toevoegen. We zijn benieuwd. zal schaffen, moeten we wel even vermelden dat
40 oktober/november 2008
'bladders’ of 'demperhoedjes' en rebound foams. De servosaver heeft heel wat trekjes van de
De onderkant is nog wel op de Asso manier, de servosaver op de Xray T2. Echter is deze instelbaar
O-ringen worden dus van binnenuit vastgeklemd door de moer iets vaster of losser te draaien. Ik
in de schokdemper. Het monteren daarvan gaat heb hem afgesteld volgens de standaard set-up.
prima, maar als je in de toekomst de O-ringen wil De aandrijfassen zijn van staal en door de clip
vervangen is het wel even prutsen denk ik. Al zit die is toegevoegd zijn die super gemakkelijk
er gelukkig wel een tooltje bij om de hele handel te bouwen. Je zet ze in elkaar en schuift de clip
eruit te krijgen. Helaas pasten de bladders van via de draadkant om de aandrijfas, de pin in de
geen kant, terwijl de dempers hetzelfde zijn als aandrijfas zit dan op zijn plek en in het midden.
op de TC5. Ik heb daarover contact gehad met Daarna kan je de set-schroef aandraaien met een
Associated en het schijnt dat ze een foutje hebben
gemaakt. Zelf heb ik de bladders dan maar
beetje locktite erop en de aandrijfassen zijn klaar.
vervangen door die van een ander merk.
Opbouwen
De bouw gaat verder bij het monteren van de
Europa) wordt er hoofdzakelijk met rubberbanden
gereden op asfalt of tapijt. Foambanden wor-
De differentiëlen zijn wel anders dan die van de van de draagarm wordt een spacer geplaatst die
Illegaal
draagarmen aan de bulkheads. Aan beide zijden
den hoofdzakelijk in Amerika gereden op banen TC5. Achter hebben ze nu een aluminiumversie, de wielbasis van de auto bepaald. Om de afstand
die behandeld zijn met gripmiddelen waardoor omdat de kunststofversie in de modified nog wel te bepalen tussen het bulkhead en om de draagarmen
een bepaalde toe-in of toe-out te geven
je meer grip hebt en dus een stijver chassis nodig eens wilde smelten. Zelf zal ik stock gaan rijden
hebt. Ik ga de TC5R vooral op asfalt rijden, in met een kunststofdifferentieel, omdat deze toch zit er een set bij met spacers die je kan toevoegen
combinatie met rubberbanden. Daarvoor is het vijf gram lichter is dan de aluminiumversie. Toch om de breedte en de toe-in/out van de draagarm
nieuwe 2 mm dikke chassis perfect geschikt, want wel opvallend is dat Associated zijn Sthealt Lube te bepalen. De motormount maakt geen onderdeel
uit van de bulkheads. De motormount wordt
deze zorgt voor meer flex in het chassis. Bij Associated
noemen ze dat een ITF chassis, oftewel van de bekende tubetjes. Aan de voorkant zit op de bodemplaat geschroefd, maar vervolgens
en Black Grease in potjes heeft gestopt, in plaats
'increased torsional flex'.
de veel besproken slipperspool van Associated. toch tegen het bulkhead aangeschroefd. Na het
Deze zou revolutionair moeten zijn, maar is door
Voorbereiding
zijn werking wel illegaal volgens EFRA's interpretatie
van hun reglementen. De spool heeft een
Allereerst heb ik de bodemplaat gelijmd. Let
hierbij wel op dat je goed dunne secondenlijm normale werking van een starre as, maar zou bij
gebruikt. Deze droogt veel netter op dan een een harde klap doorslippen zodat de aandrijflijn
dikkere variant. Ook de accuslots heb ik uitgevijld,
zodat de accu mooi in het chassis valt. In
heel blijft.
de handleiding beginnen ze met voorbereidend Het bouwen gaat erg simpel. Klein beetje vet gebruiken
en de diff's lopen super. Het enige nadeel
adat de TC5 ontzettend goed dienst heeft zakje je open moet maken. Helemaal onderop is
werk voor de daadwerkelijk bouw van het chassis.
Zo begin je de bouw met de schokdempers, aan het diff zijn de moertjes die in een kunststof
gedaan in onder andere het NK 2008 was een handleiding voor het bouwen en het afstellen
de TC5R snel besteld. Niet omdat de TC5 van de wagen te vinden. In hetzelfde zakje zit ook
kogeldifferentiëlen, servosaver, aandrijfassen en T-stuk geschoven moeten worden. Dit kunststof
versleten was, maar omdat ik benieuwd was naar nog een catalogus en een onderdelenlijst. Ook zit
de turnbuckles voordat je daadwerkelijk aan de had iets meer ruimte mogen hebben voor het
de nieuwe wagen. In het verslag zal ik proberen er nog een mooi stickervelletje bij, maar deze is
bouw van het chassis begint. Op zich een prima moertje. Je krijgt hem er namelijk niet ver genoeg
zoveel mogelijk de verschillen naast elkaar te leggen,
hoe klein die soms ook mogen zijn.
waar je toch wel wat meer aandacht aan moet moer grijpt. Na verschillende dingen geprobeerd
helaas hetzelfde als bij de TC5.
manier, want dat zijn meestal de onderdelen in waardoor de differentieelschroef niet in de
De standaard bodemplaat van de TC5 is 0,5 mm
besteden.
te hebben, heb ik een diffhelft gepakt en de
Propvol
dikker dan die van de nieuwe R-versie. Voor de
veer en T-stuk op de schroef gedraaid. Door hem
De doos van de TC5R FT is lekker klein, maar zit rest is de bodemplaat gelijk aan de standaard
Zoals gezegd begint de bouw met de schokdempers.
Deze zijn anders dan de dempers gekregen. Toen de veer en de diffhelft weer
zo aan te draaien heb ik de moer op zijn plaats
behoorlijk vol met alle onderdelen die netjes per bodemplaat. De TC5R is dan ook gemaakt voor
stap dat je ze nodig hebt verdeeld zijn. De zakjes het rijden met rubberbanden waarbij er minder
die Asso voorheen gebruikte. Ze zijn nu deels verwijderd en het diff opnieuw gemonteerd. Nu
zijn vervolgens weer in grotere zakken verdeelt grip voorhanden is als met foambanden. In het
op de manier overgestapt zoals bij de meeste kreeg de schroef wel net genoeg grip in de moer
zodat je redelijk makkelijk terug kan vinden welk Nederlands Kampioenschap (eigenlijk overal in
merken wordt gebruikt. Dus met de siliconen zodat deze aangedraaid kon worden.
42 oktober/november 2008
43
tery Heater, Motor Run en Config. Mocht Engels de rechterlader en -scherm. Ook geef je aan deze Als de gekozen geheugenplaats voor LiPo, LiIo
niet jouw ding zijn dan kun je ook kiezen voor kant in over hoeveel Volt en Ampère je voeding of LiFe is dan zijn de instelmogelijkheden ook
menu’s in het Duits, Frans of Italiaans. Voordat je beschikt en over hoeveel Watt je dan beschikt. anders: laadstroom, laadspanning, afslagtemperatuur,
afslagtijd en maximale capaciteit deze staat
kunt gaan spelen met de lader moet er eerst een
nieuwere versie van de firmware in de lader gezet Memory
standaard op 105% voor dit type cellen.
worden. Deze firmware staat op de meegeleverde Om te kunnen laden
De maximale laadstroom van de Ultra Duo Plus
CD maar kijk ook even op de site van Graupner of maak je gebruik van
50 is 10A deze wordt alleen gehaald als de lader
er niet toevallig een nog nieuwere versie beschikbaar
is. Als je hiermee bezig gaat installeer dan memory zijn opge-
gebruik maakt van de interne voeding dan zit het
de gegevens die in
op een externe voeding is aangesloten, als je
ook het programma LogView waarmee je het hele slagen. Hierbij heb je
maximum bij ± 6,5A.
laadproces op je PC kunt bekijken en de resultaten de beschikking over 50 geheugenplaatsen en is
eventueel ook kunt opslaan. LogView is geen gratis
programma maar donatiesoftware, wat inhoud geheugenplaats reserveert zodat de lader een Zo, nu nog een kort tikje op de grote rode draai-
het de bedoeling dat je voor elk pakket een eigen Charge
dat als het programma je bevalt je een donatie geschiedenis kan gaan opbouwen van het pakket. knop en het feest kan beginnen. Mis dus, nadat
kunt doen aan de makers van het programma. De gegevens die de lader verzameld over het ik op de knop geklikt heb verschijnt er wéér een
pakket worden opgeslagen en kun je dan uitlezen venster waar je een keuze kunt maken op welke
Handleiding
in het scherm Data view, maar later meer hierover. manier je wilt gaan laden. Bij NiCd en NiMH heb
De Duo Ultra beschikt over zeven instelknoppen Eerst maar de essentiële informatie van een pakket je de keuze uit: Normal, Linear, GM-vis, Impulse of
en zeven stekkeraansluitingen en 17 schermen, invoeren. Ik heb het dan over het type cel (NiCd, Reflex. Bij een LiPo, LiIo of LiFe is de keuze beperkt
het is dus wel handig om je door middel van de NiMH, LiPo, LiIo, LiFe en Pb) en het aantal cellen tot CC/CV en CV-Link. Als je in dit scherm niet
handleiding even vertrouwd te maken met de waaruit het pakket bestaat hierna vult de lader binnen vijf seconden een keuze maakt dan wordt
veelheid aan mogelijkheden die de lader biedt. zelf het voltage in afhankelijk van het type en er gekozen voor de instelling waar het pakket
In de verpakking vind je een papieren snelstart aantal cellen. Het aantal cellen in een pakket mag het laatst mee geladen is. Het volgende scherm
handleiding van vier pagina’s waarvan er één gebruikt
wordt voor een afbeelding van de lader, één en NiMH dat is dus 21,6V en 7 stuks bij gebruik gaan laden of dat er gewacht moet worden, de
nog aardig oplopen namelijk 18 stuks voor NiCd verschijnt, hier kan je aangeven of je direct wilt
voor de waarschuwingen en veiligheidsnotities, van LiPo, LiIo en LiFe en dat levert respectievelijk wachttijd is per minuut instelbaar en kent een
één voor het laden van NiMH-cellen en één voor 25,9V, 25,2V en 23,1V op. Ook voor Pb accu’s zijn maximum van 900 minuten, dat is dus 15 uur!
het laden van LiPo-cellen. Persoonlijk word ik niet de mogelijkheden flink, namelijk 1, 2, 3, 4, 5, 6 en Even de verschillen van de laadmogelijkheden
veel wijzer van deze Getting Started gids behalve 12 cellen elke cel staat voor 2V. Zo, het type en op een rij: Normal, voltage en Delta-peak worden
dan dat ik nu weet dat Ricarica in het Italiaans aantal cellen zijn ingevoerd nu nog de capaciteit één keer per minuut gemeten, Linear, de waardes
laden betekent en dat ik iets te vaak naar mijn zin en de datum van in gebruikname van het pakket worden elke seconde gemeten dit vereist wel
de woorden danger, be careful en explode tegenkom.
Gelukkig vind je op de CD een uitgebreide De geheugenplaatsen zijn zowel op de linker- als GM-vis, laadprogramma dat door de raceafde-
invoeren en de geheugenplaats een naam geven. een stabiele verbinding tussen lader en pakket,
handleiding van 53 pagina’s die wel duidelijkheid op de rechterlader opvraagbaar , omdat je per ling van Graupner GM-Racing is ontwikkeld en
biedt. Voor een lader uit deze prijsklasse vind ik geheugenplaats met een pakket werkt kun je als waarbij een hogere accuspanning met een gelijke
het ontbreken van een papieren handleiding die je je op de éne lader gekozen hebt voor, zeg maar rijtijd gecreëerd wordt zonder dat dit schadelijke
op locatie mee kunt nemen wel een gemiste kans, het laden van 01, deze 01 op de andere lader niet gevolgen heeft voor het pakket, aangeraden voor
we lopen tenslotte nog niet allemaal met een meer kiezen. De enige uitzondering hierop is de de Stockklasse. Impulse en Reflex zijn laadprofielen
om oude pakketten nog wat op te frissen.
laptop rond op het circuit.
stand 00, in deze stand kun je automatisch laden,
nadat je het type cel hebt ingevoerd regelt de CC/CV staat voor Constant Current en Constant
De eerste keer
lader alle andere instellingen zelf.
Voltage en is de manier om LiPo, LiIo en LiFe
Na het doornemen
cellen te laden gebruikt in combinatie met de
p het moment dat je de Ultra Duo in je displays lekker ruim zijn gehouden. Voor de werking
van de lader maakt het niets uit en het zal de
ben ik er wel van over-
(instellen)
heel stabiel laadproces zonder verrassingen op.
van de handleiding
Charge
ingebouwde balancers van de lader levert dit een
handen krijgt weet je gelijk dat je met een
gewichtige lader te maken hebt. Ruim techneut in mij wel zijn die dit opvalt, maar mocht
tuigd dat dit een lader
Het pakket kan nu
In de stand CV-Link kunnen twee pakketten die in
twee kilo weegt de topper van Graupner, dat er ooit eens iemand aan het inwendige moeten
is voor fijnproevers,
aangesloten worden,
serie gebruikt worden tegelijk opgeladen worden,
lijkt veel maar als je meerekent dat de voeding werken dan is dit wel erg prettig. Een nadere bestudering
van de printplaat levert de conclusie op
apparaat. Al deze mogelijkheden zorgen er wel geladen gaat worden
aangesloten zijn, het instellen gebeurt op één
mijn hemel wat een mogelijkheden zitten er in dit maar voordat er
de balancerkabels van de pakketten moeten wel
ingebouwd zit en je het eigenlijk over twee laders
hebt dan valt het ook wel weer mee. Nu zegt dat we hier inderdaad te maken hebben met twee
voor dat je volgens een plan te werk moet gaan moeten natuurlijk eerst nog de laadgegevens lader maar beide laders zijn wel apart uitleesbaar.
Graupner wel dat het twee laders zijn die samen losse laders die samen één voedingsbron delen
om daarna bijna geen omkijken meer te hebben ingevoerd worden. Dit is een éénmalig proces Tijdens het laden kan je door de draaiknop naar
in een behuizing zitten, maar is dat ook zo vraag en dit kan de ingebouwde 12V voeding zijn of een
naar het hele proces. Je begint met de instellingen waarbij de gegevens opgeslagen worden in de rechts te draaien in nog twee andere schermen
ik mij dan altijd af. Om hier achter te komen zal de externe 12V voedingsbron zoals een accu.
van het Config scherm, op het linkerscherm kun je geheugenplaats, voor NiCd en NiMH zijn dat terecht komen, de eerste geeft het laadproces
lader open moeten. Ik vind het altijd wat om een
keuzes maken over de uitlezing van de temperatuur
in ºC of ºF. Moeten de knoppen geluid maken peratuur, afslagtijd, aantal keren dat er gerepea-
geeft bij een aangesloten balancer informatie over
onder andere: laadstroom, Delta-peak, afslagtem-
netjes weer in een curve en het andere scherm
splinternieuw apparaat waar nog geen accu mee Schrikken
geladen is, sterker nog... dat nog niet eens aangestaan
heeft, open te schroeven. Maar mijn nieuws-
onder spanning zet is het wel even schrikken,
linkerlader klaar is met een programma en welk zitten. De mogelijkheid om de maximale capaciteit
Als je de Ultra Duo Plus 50 voor de eerste keer
of niet, hoelang moet het geluid duren als de ked moet worden en de tijd die daar tussen moet de individuele cellen.
gierigheid wint het en na het verwijderen van de want nadat de LCD schermpjes blauw zijn gaan
geluid wil je dan horen? Ook de helderheid van van het pakket in te stellen verdient wat extra
instelknop aan de voorkant en acht schroefjes aan gloeien komen op beide schermen de instelmogelijkheden
voorbij en die zijn niet gering. Op beide
naam van de lader pas je op het linkerscherm laden om hem te bewaren. Je stelt de maximale
het linker LCD-scherm, de taal, datum, tijd en de aandacht, want hiermee kun je ook je pakket
de achterkant laat de lader zich gelukkig makkelijk
splitsen. Wat mij meteen opvalt is dat de kabelaansluitingen
naar het toetsenbord en de beide Cycle, Step Charge , Balance, Data view, Tyre/Bat-
eindsignaal, het soort melodie en helderheid van dan maar half geladen.
schermen vind je: Memory, Charge, Discharge,
aan, het rechterscherm is gereserveerd voor het capaciteit dan in op ± 50% en het pakket wordt
46 oktober/november 2008
47
Redactioneel
Lustrum M-auto Wintercup
De zomer is voorbij en de herfst doet
zijn intrede, zoals gebruikelijk de laatste
jaren gooit het weer er nog een schepje
bovenop. Zelfs eind september staan we
nog in ons T-shirt te rijden en lijkt het
winterseizoen nog mijlen ver weg. Niets
is minder waar en op 19 oktober start het
winterseizoen in België en Nederland al
weer met de eerste M-auto Wintercupwedstrijd.
Dit jaar is het voor de vijfde keer dat
M-auto een serie winterwedstrijden organiseert.
Oorspronkelijk bedoelt om vooral
nieuwelingen een mogelijkheid te geven
om kennis te maken met het RC-racen.
Inmiddels uitgegroeid tot een veelbesproken
wedstrijdserie waar ook Nederlandse
toprijders hun draai in hebben gevonden.
Dat dit misschien de startende racers kan
afschrikken is ons duidelijk, maar deze
angst is ongegrond want M-auto zal er
altijd voor proberen te zorgen dat de
M-auto Wintercup een evenement blijft
waar de Olympische gedachte ‘meedoen
is belangrijker dan winnen’ voorop staat.
Vandaar dat we ook elk jaar weer op zoek
zijn naar mogelijkheden om het spelletje
voor iedereen zo gelijkwaardig mogelijk te
maken. Daarom is er dit jaar bijvoorbeeld
bij de LRP Swift Challenge gekozen voor
een speciale Cup motor die veel gelijkwaardiger
is. Hierdoor is het ook mogelijk
om een maximum aan het aantal toeren
en het vermogen dat de motor levert te
stellen. Nu komt het accent weer meer te
liggen bij de stuurmanskunst van de rijders
en is het minder afhankelijk van de prestaties
van je motor.
Twijfel je nog over deelname kom dan dit
seizoen eens kijken op één van de wedstrijden
en proef de racesfeer. En wie weet rijd
je dan volgend jaar wel mee bij de zesde
editie van de M-auto Wintercup.
Publiek is altijd welkom tijdens de M-auto
Wintercup, dus misschien tot ziens!
Groet,
Fred Boots
Bouw-/testverslagen
14 Carisma GT14 Pro
16 AR Racing ARx-540
26 Xray XB808
31 Losi Mini-Monster Baja & Truck
42 Team Associated TC5R
Reportage
20 Kyosho World Cup 2008
52 GP Largescale F1 + TC
Rijverslag
58 Edam Razor
Slotracen
36 Ninco Lexus SC 430
Techniek
24 GRP On-road .21 Tuned Promokit
29 Rijverslag Sirio S21 BK Evo4 STI
34 Quark brushless regelaar
40 Futaba brushless servo’s
46 Graupner Ultra Duo Plus 50
60 Body’s spuiten, deel 7
Virtual RC Racing
72 VRC nieuws
Wedstrijden
66 EK Stockcar
67 Try out, Dutch Tamiya Challenge
68 The Border Buggy-Truggy race
69 EK 1:10 Vila-real
70 VG Modelbouw Zomercup
71 NK 1:10 elektro Real ‘80
Vaste rubrieken
6 Inhoud/Redactioneel
9 Verloting testmodellen
10 Nieuws
30 Abonnementen
51 Column LRP, Jürgen E. Lautenbach
54 In de regio
73 Organisaties/Wedstrijden
74 Colofon/De volgende uitgave
Futaba brushless servo’s
Als je dacht dat er in je 1:18 een kleine brushlessmotor
zit, vergeet het dan maar. Futaba komt met
een wel heel kleine brushlessmotor, vermomd als
servo. Helemaal bijzonder wordt het als je beseft
dat ergens in deze 'als servo vermomde brushlessmotor'
ook nog een heel kleine brushlessregelaar
verstopt zit. Wie zei ook alweer dat brushlessregelaars
groot zijn? Uniek, maar we hebben het hier
natuurlijk gewoon over een servo die ervoor zorgt
dat je wielen van links naar rechts gaan of je gasen
remhevels aanstuurt.
F
Dat brushless de toekomst wordt
wisten we al een tijdje en als je
de nieuwe BLS servo’s van Futaba
ziet dan geldt dit misschien ook
wel voor de servo’s.
TC5R Factory Team
Associated is uitgekomen met twee nieuwe
versies van de TC5, de TC5R voor het gebruik van
rubberbanden en de TC5F voor foambanden.
Allebei de modellen zijn sterk afgeleid van hun
voorganger, de TC5, en bieden wedstrijdrijders
een wagen die beter afgestemd is voor de omstandigheden
waarin zij rijden.
N
42
Team Associated introduceert twee
nieuwe versies van de TC5, de TC5R
voor rubberbanden en de TC5F voor
foambanden. Robert Krens bouwt de
TC5R en ontdekt de verschillen tussen
een TC5 en deze nieuwe TC5R.
Ultra Duo Plus 50
Graupner
De Ultra Duo Plus 50 zijn de topladers van Graupner. Laders? Jazeker, want in
de behuizing van de Ultra Duo vind je twee volwaardige high-endladers die
voor sommige functies gekoppeld zijn of kunnen worden. Dit samen met de
meer dan uitgebreide instelmogelijkheden zorgt ervoor dat het werkterrein
van deze lader(s) gezocht moet worden in de competitiesfeer. Of dit nu op
club- of nationaalniveau is maakt de Ultra Duo Plus 50 niet veel uit, want de
specificaties van de lader zijn voor beide ruim toereikend.
O
Elk merk heeft wel zijn toplader
en bij Graupner is dat de Ultra
Duo Plus 50, een dubbele lader
stampvol mogelijkheden.
robbe modellsport
4041
Team Associated
+ Goede afwerking onderdelen
Wegligging
- Slecht passende ‘bladders’
in de dempers
+ Capaciteit
Instelvrijheid
- Balancertrays
Papieren handleiding
46
6 M-auto

Inhoud
16
AR Racing ARx-540
GRP
24
On-road .21 Tuned Promokit
april/mei 2004

®
TOOLS•SET-UP SYSTEMS•TIRE TRUERS•COMM LATHES•STARTER BOXES•BREAK-IN BENCH•ACCESSORIES•RC EQUIPMENT
RC-CONNECT
Flevoweg 11-C, 2318 BZ Leiden, The Netherlands
info@rc-connect.nl www.rc-connect.nl
Developed, designed & styled by Dipl. Eng. Juraj Hudy,Chief Designer, HUDY

Verloting
Doe mee en maak kans op één van deze testmodellen!
Elke uitgave verloot M-auto enkele
testmodellen.* Hiervoor hoef je alleen
maar een paar vragen goed te
beantwoorden en aan te geven naar
welk model je voorkeur uitgaat.
Let op, aan deze verloting mag elke
lezer van M-auto Magazine meedoen,
als je maar wel het originele
rode driehoekje meestuurt!
B
A
Carisma GT14.
1. Wat moet je allemaal nog aanschaffen
om met de Carisma GT14
RTR te rijden?
2. Welke kleur heeft het chassis van
de Ninco Prorace Evo?
3. Hoeveel motoren heeft de Dodge
Raminator?
Ninco Lexus SC430.
Beantwoord de drie vragen en geef aan
voor welk model je kiest: A, B of C.**
C
Noteer dit samen met je adresgegevens
(naam, adres, postcode, plaats, telefoon, e-mail)
op een voldoende gefrankeerde brief of briefkaart en
stuur dit samen met het uitgeknipte driehoekje naar:
* De modellen worden verloot zoals ze als testmodel bij M-auto binnenkomen
** Winnaars worden in de eerste week van december bekend gemaakt op www.m-auto.nl
oktober/november 2008
Litho Prepress Service
M-auto magazine
Postbus 1014
8200 BA Lelystad
Uiterste inzendatum: 30 november 2008
Losi Dodge Raminator.
Verloting testmodel
M-auto nr. 28

Kyosho
Rock Force 2.2 Jimny
Met de Rock Force begeeft KYOSHO zich in de nieuwe wereld
van de Crawlers. Crawlers hebben de eigenschap dat ze zelfs
extreme obstakels kunnen overwinnen en daardoor inzetbaar
zijn in praktisch elk terrein. De Crawlers beschikken over starre
assen, die een maximale krachtsoverbrenging toelaten.
Best.nr. 30984 • Rock Force 2.2 Jimny • AVP: € 379,–
Fazer McLaren F1 GTR
De 1:10 GP 4WD Fazer wordt als ReadySet met de KYOSHO
Perfex-radiobesturingssysteem geleverd. Bij de ontwikkeling
van het Fazer chassis vloeien de ervaringen uit de WK-modellen
V-One RRR en Evolva ineen. Kenmerken als het liggende
stuurservo, het chassisbalance of het bijzonder lage zwaartepunt
vind je ook terug in het Fazer chassis.
Best.nr. 31396 • Fazer McLaren F1 GTR • AVP: € 219,–
RC-Rallycup
Ook geen zin om in de winter alleen binnen te moeten rijden
of vind je het gewoon leuk om te rijden op natte, gladde,
besneeuwde, bevroren of modderige banen in plaats van asfalt
en harde klei? Dan is de RC-Rallycup de winterse uitdaging
waar je op zit te wachten.
De RC-Rallycup is een serie van vijf wedstrijden die worden
gereden op vier verschillende circuits door Nederland. Bij de
RC-Rallycup wordt gereden met rallyauto’s, unlimited trucks
en ModClods. De rallyauto’s zijn aangepaste toerwagens met
rallybanden, rallybody en natuurlijk staan ze hoger van de
grond om over de schansen op de baan te kunnen springen.
De unlimited trucks zijn precies dat, UNLIMITED. In deze klasse
rijdt alles dat grote banden heeft, verder zijn er eigenlijk
geen beperkingen, 2- of 4 wielaangedreven, LiPo, Brushless,
aangepaste buggy, E-Maxx, E-Revo, alles mag! De laatste klasse
zijn de mastodonten van de elektroracerij, de ModClods. Trucks
met starre assen, grote banden en mooie body’s. De ModClods
zijn echte monstertrucks zoals we deze kennen van de Monster
Jam wedstrijden.
Kijk voor data en reglementen op: www.rcwebmagazine.nl
en schrijf je in voor de eerste wedstrijd op 16 november
op de baan van HFCC in Den Haag.
FG
Winnaar
testmodel!
Hilco Pruntel
met de
Hot Bodies Lightning 2 Pro-EVO
Mini-Z Lancer Evo.X
De Mini-Z Lancer Evo.X hoort tot de AWD-Serie en beschikt over
een permanente vierwielaandrijving. De racer wordt kant-enklaar
met een Perfex-radiobesturingssysteem en met twee
verschillende carrosseriën geleverd.
Best.nr. 30569PW • Mini-Z Lancer Evo.X, rot/met.• AVP: € 219,–
Best.nr. 30569MR • Mini-Z Lancer Evo.X, pearl • AVP: € 219,–
Competitie Stadium Truck, Hummer en Jeep
Net als de 4-WD competitie monstermodellen van FG zijn ook
de 4-WD competitie Stadium modellen de beste in de 1:6
monsterklasse. De agressieve rijeigenschappen zorgen bij de
Stadium modellen voor extreem veel rijplezier op de straat en in
het terrein. Een 26 cc Zenoah motor levert het vermogen.
De modellen worden als kit met bouwbeschrijving geleverd,
de ongespoten body wordt geleverd met stickers. De kits zijn
leverbaar met mechanische - of met hydraulische schijfremmen.
Adviesprijs vanaf € 2020,–
Dutch Robot Games
Inferno MP9
De MP9 is een volledig nieuwe wedstrijdbuggy van Kyosho.
Bij de ontwikkeling zijn constructief compleet nieuwe wegen
ingeslagen met als einddoel een model te ontwerpen dat een
volledig mogelijke afspiegeling is van de huidige technische
mogelijkheden.
Best.nr. 31782 • Inferno MP9 • AVP: € 699,–
Van 6 t/m 9 november, tijdens de hobbybeurs
in Leeuwarden http://www.hobby.wtcexpo.nl/,
zullen de Dutch Robot Games op een stand
van 13 x 13 meter alle dagen demonstraties
geven en op zondag wedstrijden met de
radiobestuurde gevechts-robots laten zien.
Meer info: www.dutchrobotgames.nl.
10 M-auto

Nieuws
Crawlen bij
RC-Pitstop te Zoetermeer
Unieke indoor rock-crawlerbaan bij RC-Pitstop, Zoetermeer
In de modelbouwwinkel van Wim de Bruin en zijn team is weer
druk verbouwd voor een totaal nieuwe beleving van de modelbouwsport.
Er werd gesjouwd met grote keien en rotsblokken en
er ontstond een fraaie, bijzondere indoorsensatie: een nieuwe
rock-crawlerbaan waarop met deze speciale auto’s gereden kan
worden. Een totale metamorfose van het middengedeelte van
de winkel.
Aan het woord: Wim, eigenaar van RC-Pitstop Modelbouw
“Het is de bedoeling dat met rock-crawlers in slow-speed
omhoog geklommen wordt tegen de rotsen aan. Het vergt
geduld, precisie en taktiek want het is de bedoeling datje auto
op de wielen blijft! Gelukkig zijn deze crawlers wel tegen een
stootje bestand, want zeker in het begin valt het nog niet mee
om bovenop te komen zonder dat je auto omrolt. De auto’s zijn
elektro 4-WD aangedreven en dit gaf mij de kans om in de winkel
deze baan te ontwikkelen. In het parcours zitten ook stukken
die duidelijk minder stijl zijn. Dit hebben we gedaan zodat ook
minder geoefende rijders een leuk parcours kunnen rijden.
De baan is nu zover klaar dat de crawlers er kunnen rijden, dit
kun je trouwens op foto’s op onze internet site zien, maar net als
met alle nieuw te ontwikkelen projecten moet het nog verder
groeien. Als blijkt dat bepaalde stukken later anders moeten of
er is zoveel op gereden dat het te gemakkelijk wordt dan zullen
we de baan nog verder ontwikkelen.
De Rock-Crawler is een nieuw 4-WD aangedreven elektro auto
die ervoor gemaakt is tegen rotsen te kunnen klimmen. Er zijn
verschillende leveranciers voor deze nieuwe sensatie: HPI, Axial,
Team Losi en Tamya. Ook zijn er hop-up’s te koop zoals te zien
op de site. Hiernaast bestaan uitgebreide mogelijkheden om je
rock-crawler zelf te bouwen, dit geeft je natuurlijk alle kansen
om de auto naar eigen smaak en idee te maken.
Nu gaan we eerst de baan nog verder testen en dan zijn er plannen
voor work-shops crawlen. Ook is het de bedoeling dat er op
korte termijn wedstrijden gehouden worden.”
RC-Pitstop Modelbouw
Dorpsstraat 179, Zoetermeer
079-3160560
www.rc-pitstop.nl
Team Associated
De RC10R5 is Team Associated’s instap in de steeds populairder
wordende 1:10 GT on-road klasse, de opvolger van de
legendarische PRO-10 klasse. Met Team Associated’s 25-jarige
ervaring in het construeren van 1:12 en 1:10 on-road modellen
zijn wij blij weer terug te keren naar de 1:10 Pan Cars.
Bij de RC10R5 wordt 90% van de onderdelen van de RC12R5
gebruikt, waardoor de instap in de GT klasse vooral voor een
1:12 rijder erg gunstig is.
Nuclea Buggy Racing
In het Belgische Mol wordt in het weekend van 18 en 19 oktober
een tweetal wedstrijden gereden. Op zaterdag wordt er vanaf 12
uur 's middags een bigscale clubkampioenschap gereden. Voor de
zondag staat er vanaf 9 uur echt iets speciaals op het programma,
een 1:8 off-road 'Black Jack toernooi' waarbij iedereen evenveel
rijtijd krijgt. Het concept is heel eenvoudig, 's ochtends wordt er
gedobbeld om de indeling en vervolgens wordt er drie keer 21
minuten geracet. Wie het beste resultaat in 21 minuten weet neer
te zetten is de winnaar. In totaal rijdt dus iedereen 63 minuten
op het spektakelcircuit van NBR. Het meest spectaculaire van allemaal
is de start, geïnspireerd door crosswedstrijden, alle wagens
worden op hun eigen ramp gezet en worden tegelijk losgelaten.
De buggy's en truggy's rijden apart van elkaar, iedereen is dus
welkom. De dag wordt afgesloten met een mooie tombola met als
hoofdprijs een splinternieuwe buggy!
www.nbr-rc.com
(Kijk ook eens bij het rijverslag van de Xray XB808 die we hebben getest op het circuit van Nuclea Buggy Racing.)
MACH indoor van Heemstede naar Haarlem
Indoorracen naar Haarlem!
Om je in de winter te amuseren met je geweldige hobby van
radiografisch elektroautoracen en omdat de vele indoorcircuits
niet naast de deur liggen, is MACH opnieuw gaan lobbyen
hetgeen resulteerde in het vinden van een mooie indoorlocatie
met parkeermogelijkheden. In de voormalige showroom van
Renault aan de Surinameweg te Haarlem wordt gestreefd naar
het aanbrengen van een baan van circa 14 bij 35 meter! In deze
ruimte is plaats genoeg voor 100 rijders en een cateringhoek,
voor koffie, frisdrank en waar ook nog de bekende Mach-hamburger
en tosti verorberd zal kunnen worden.
Laten we met zijn allen er een sportieve instelling en geweldig
indoorseizoen van maken, temeer omdat de MACH er naar
streeft de baan open te hebben op woensdag en vrijdag van
17.00 uur tot 23.00 uur en op zondag van 10.00 uur tot 17.00
uur. Clubwedstrijden behoren tot de mogelijkheid, de M-auto
Wintercup wedstrijd wordt in februari 2009 gehouden.
Op dit moment worden er al mogelijke lay-outs getekend.
Het tapijt wordt overgenomen van Swifterband, het voormalige
EK tapijt, en de pilons van het vorige seizoen zullen worden
hergebruikt. Achter de schermen wordt druk gewerkt om vanaf
medio oktober 2008 tot 1 maart 2009 daadwerkelijk op tapijt
met elektro-auto’s te kunnen racen.
De 1:10 toerwagens, formule 1, groep C en rijders met een 1:12
of 1:18 zijn van harte welkom.
Er zal gereden worden conform het rijtijdenbesluit van het
seizoen 2007 - 2008. Via het programma Practics van AMB kan
een ieder ook nog eens zijn rondetijden bekijken.
De kosten voor het rijden zijn als volgt vastgesteld:
1. Rijders die komende winter op alle dagen (woensdag, vrijdag
en zondag) willen rijden op de MACH indoorbaan betalen € 45.--
2. Voor het slechts een enkele keer gebruik willen maken van de
baan wordt een vergoeding gevraagd van € 5.- per avond en
€ 7,50 op zondag.
Een manier om de gehele winter vrij te kunnen rijden is b.v. je
werkgever of familie te vragen een banner met bedrijfsnaam
of een leuke slogan voor € 100,-- op te laten hangen. Overige
geïnteresseerden sponsoren kunnen telefonisch contact op
nemen met Hans Verbrugge, tel. 023-5291012 of per email:
hans@machheemstede.nl.
Particulieren kunnen natuurlijk ook sponsor worden. Laat een
banner ophangen met een leuke slogan en rijd dan ook voor
€ 100.- de gehele winter je rondjes. Geïnteresseerden kunnen
zich melden bij Hans Verbrugge. Tel. 023-5291012 of per email:
hans@machheemstede.nl.
Menig detail en winterkalender moeten nog uitgewerkt worden,
maar we wilden jullie dit verheugende nieuws niet onthouden.
Verder nieuws volgt binnenkort op de website: mach.nl
oktober/november 2008
M-auto 11

PDS Slot Racing • Marconiweg 4 - 6 • 3316 AM Dordrecht • Holland
Tel.: 0031 - (0)78 - 6136086 • Fax: 0031 - (0)78 - 6313764 • E-mail: INFO@PDSSLOTRACING.NL

Nieuws
Tamiya dag in Haarlem
Op 2 november organiseert Euro-Sound weer
een Tamiya dag in de Beijneshal in Haarlem.
Deze dag is speciaal bedoeld voor iedereen
die graag kennis wil maken met het RC-gebeuren,
maar is ook bedoeld voor de ware Tamiya
liefhebbers. Er zullen weer de nodige Vintage
modellen aanwezig zijn, dus ook de verwoedde
verzamelaars kunnen aan hun trekken
komen. De hal is van 10.00 uur tot 16.00 uur
open en de toegang is gratis.
www.Euro-Sound.nl
Beijneshal, Stationsplein 2, Haarlem
HPI Racing
E-Firestorm Flux met brushless motor
HPI’s allereerste brushless motor in combinatie
met een 2-WD 1:10 Stadium Truck, de E-Firestorm
FLUX! Het nieuwe Flux brushless systeem
bevat een krachtige Flux Warp brushless
motor in combinatie met de Flux Motiv elektronische
regelaar voor een hoog fungehalte
en waanzinnige snelheden zorgt! De E-Firestorm
is bijna RTR. Het enige wat je aan hoeft te
schaffen zijn de batterijen.
LRP
S8 BX 1:18 Nitro buggy
Nitro power op zijn best! LRP gaat verder met zijn lijn van 1:18
auto’s. Deze brandstofbuggy bereikt nieuwe dimensies van
puur rijplezier en garandeert rijdbaarheid op elk oppervlak, of
dat nu op een ruwe ondergrond is, een parkeerplaats of circuit!
Uitlaatsysteem voor 1:8 buggy
Verbeter het vermogen van je 1:8 buggy met deze nieuwe
3-kamer uitlaat van LRP. Ontwikkelt en getest in samenwerking
met het LRP fabrieksteam, EFRA legaal!
Car Model Cleaner van Merlin Fuel
Warnsveld, 1 oktober 2008 – Merlin Fuel brengt onder
de naam Car Model Cleaner een nieuw schoonmaakmiddel
op de markt speciaal voor de RC Modelbouw. Het verwijdert
vuil, onderhoudt de aandrijfriemen en is te
gebruiken met behulp van een vloeistofpistool.
Car Model Cleaner is bovendien
100% veilig voor elektrische circuits,
zodat de auto na elke training of
wedstrijd kan worden schoongemaakt
en onderhouden.
Naast vuil is Car Model Cleaner
een uitstekend middel om
de auto te behandelen na
een wedstrijd in de regen.
Het verwijdert vocht uit de
kleinste hoekjes. Gezien
het vluchtige karakter
van Car Model Cleaner is
de auto na behandeling
met perslucht droog te
spuiten en kan veilig
worden weggezet.
Tijdens de trainingsdagen voor een wedstrijd bouwt het vuil zich
op. Vooral de resten van banden zijn terug te vinden over het gehele
chassis en tussen de bewegende delen. Car Model Cleaner
is specifiek ontwikkeld voor on-road toepassing en verwijdert
het vuil moeiteloos dankzij de zeer hoge schoonmaakkracht.
Het product bevat bovendien geen methanol, beschermt de
aandrijfriem en heeft een gemiddeld verbruik van acht auto’s
per liter.
Een demonstratie is te zien op You Tube, via de zoekterm Merlin
Fuel Car Model Cleaner.
“Naast de productie van innovatieve brandstoffen ontwikkelde
Merlin Fuel een nieuw product om de RC sport een stuk aangenamer
te maken”, aldus Ceüs Westerhof, directeur en oprichter
van Merlin Solutions Nederland. “Tijdens de laatste zomercup
van VG Modelbouw op het nieuwe circuit Model Racing Midland
in Lelystad stelde Merlin Fuel de Car Model Cleaner gratis
beschikbaar aan alle rijders. Er werd enthousiast gebruik van
gemaakt en de reacties waren zeer positief. Tevens kregen de
wedstrijdrijders als kleine attentie een liter van Merlin Fuel Car
Model Cleaner mee naar huis.”
Merlin Solutions Nederland
Merlin Solutions is de Nederlandse distributeur van hoogwaardige
Merlin Fuel brandstof voor modelbouw auto’s, vliegtuigen,
helikopters en boten. De van oorsprong Spaanse leverancier
Merlin Fuel ontwikkelt en produceert een compleet scala
verschillende brandstoffen gericht op recreatie en de absolute
wedstrijdtop met 5% tot 35% nitromethaan. De brandstoffen
worden op de eigen R&D-afdeling van Merlin Fuel onderworpen
aan strenge kwaliteitscontroles en uitvoerig getest voor de
diverse toepassingsgebieden. De brandstof is verkrijgbaar in
verpakkingen van 1, 2,5 en 5 liter.
Voor meer informatie: www.merlinfuel.nl
oktober/november 2008
M-auto 13

GT14 Pro
Carisma
Met de lancering van de GT14 serie wilde Carisma
ook een nieuwe wedstrijdklasse introduceren. In
Azië lukte dat aardig gezien de vele filmpjes met
een GT14 in de hoofdrol op You Tube, maar in Europa
wilde het nog niet erg vlotten. Daar gaat nu
waarschijnlijk wel verandering in komen door de
komst van de Carisma GT14 Pro.
De Pro is eigenlijk de overtreffende trap
van een gewone GT14 en alles straalt race
uit aan dit chassis. Als je dan bedenkt
dat het nog geen vijf jaar geleden is dat er op de
Speelgoedbeurs in Neurenberg nogal lacherig
gedaan werd over de producten van Carisma. Er
zullen nu na het verschijnen van de GT14 lijn en
in het bijzonder van de Pro uitvoering, toch wel
een aantal mensen zijn die zich ernstig afvragen
hoe het kan dat ze dit niet hebben zien aankomen.
Graupner en M-auto hebben er in ieder geval
wel vertrouwen in, zoveel vertrouwen zelfs dat er
direct met het verschijnen al een raceklasse voor is
gereserveerd in de M-auto Wintercup.
Chassis
De GT14 Pro wordt gebouwd geleverd als ARR-versie
waarbij Almost Ready to Run in dit geval staat
voor een kant-en-klaar gebouwd rollend chassis
zonder elektronica, maar wel inclusief een blanco
Mazda 6 lexaan body. De Pro uitvoering is gebaseerd
op de gewone RTR GT14, maar heeft een
stortvloed van tuningdelen meegekregen. Onder
deze tuningdelen zit heel veel die de naam Pro
echt wel rechtvaardigen, zoals een chassisplaat
en bovendek van koolstof, oliegevulde aluminium
schokdempers, CVD stijl aandrijfassen aan zowel
de voor- als achterzijde, in plaats van kegeldiffs
vind je zowel voor als achter een kogeldiff, grotere
foambumper aan de voorzijde, alle turnbuckles
zijn vervangen door exemplaren die je kunt verstellen
zonder ze los te halen. Verder ook nog een
volledig aluminium motorsteun met een mooie
oplossing voor het instellen van de speling tussen
het pinion en spur en het chassis wordt standaard
geleverd met foambanden. Als je de lijst zo ziet
begin je je al te vragen of er nog wel iets van de
gewone GT14 op de GT14 Pro te vinden is. Dat is
er zeker wel en het zijn niet eens de minst belangrijke
zaken zoals de aluminium centrale aandrijfas,
draagarmen en verder ophanging voor en achter,
de complete stuurinrichting, beide diffhuizen en
natuurlijk zijn allebei de uitvoeringen voorzien
van kogellagers. Alles bij elkaar ziet de GT14 er
Pro genoeg uit om ervoor te zorgen dat dit van
de winter een heel leuke klasse kan gaan worden.
14 M-auto

Bouwverslag
GT14
Natuurlijk zijn er dingetjes aan het chassis die hun aandacht verdienen, zo
zit er tussen gebouwd en goed gebouwd nog een heel verschil. De Carisma
gaat dus eerst weer uit elkaar om daarna opnieuw opgebouwd te worden,
ook de dempers worden opnieuw gevuld. Niet omdat er lucht in zit, maar
omdat het toch wel prettig is als je weet wat voor olie er in zit. Ook de speling
die nu op de centrale as zit moet minder worden, de oplossing hiervoor
is waarschijnlijk een rubber ringetje achter de as en de rijhoogte kan ook
nog naar beneden. Of de oplossing hiervoor gezocht moet worden in een
ringetje onder de zuiger van de demper waardoor de demper minder ver
naar buiten kan komen of dat de foambanden afgedraaid gaan worden naar
een kleinere diameter zullen we op de eerste wedstrijddag bij
RC Speedworld in Heemskerk gaan zien.
Motor
Daar gaan we ook zien of de Carisma een echt snelheidsmonster is, wat stiekem
wel een beetje verwacht wordt met de door Graupner als aandrijfset
geleverde borstelloze 380 motor en de volledig instelbare GM-Genius Sport
30R. Aan deze motor zit nog een verhaal, nou eigenlijk niet aan de motor
maar meer aan de uitgaande as en het pinion wat daar dan op moet komen.
In eerste instantie zou de Carisma GT14 Pro al tijdens de assemblage in
het Verre Oosten voorzien worden van de regelaar en motor, maar zoals
wel vaker in het leven duurde dit wat langer als verwacht. Hierdoor werd
besloten om de losse Carisma kits te voorzien van de eveneens los aanwezige
380 motor en Genius regelaar, zodat de rijders in de M-auto Wintercup
alvast konden gaan bouwen en trainen. Tot zover prima meegedacht van
Graupner, waar echter niemand bij stil gestaan heeft is dat het pinion dat bij
de kit zit geschikt is voor de meer standaard 2 mm asmaat en niet voor de
extra sterke 2,3 mm uitvoering van de 380 motor.
En het wordt nog erger, want er blijken op dit moment nog geen pinions
leverbaar te zijn voor een 2,3 mm asmaat. Graupner Duitsland weet even
geen oplossing, maar de Nederlandse vertegenwoordiger gelukkig wel. Hij
laat speciaal voor de kits pinions op de juiste maat draaien, zodat we toch
van start kunnen gaan... een mooie actie. De Genius Sport 30R is een regelaar
die speciaal ontworpen is voor het gebruik in auto’s en is met behulp
van de meegeleverde programmeerkaart volledig instelbaar. Dit instellen
gaat van de hoeveelheid rem tot een failsafe voltage bij het gebruik van
LiPo pakketten.
Conclusie
Nog geen eigenlijk, we
gaan nu eerst rijden en
komen dan terug met een
race-indruk van de GT14
Pro en waarschijnlijk ook
een aantal tips en trucs uit
het rennerskwartier die ook
voor jouw GT14 nuttig kunnen
zijn.
Fred Boots
Carisma GT14 Pro
Fabrikant : Carisma
Importeur : Graupner
Schaal : 1:14
Lengte
: 285 mm
Breedte
: 132 mm
Aandrijving : 4-WD
Adviesprijs : € 249,00
De prijs is inclusief een Inline 380 motor en een
GM-Genius Sport 30R regelaar.
Overige benodigdheden
- Accu’s en lader
- Stuurservo
- Zender en ontvanger
www.graupner.de
Specificaties
De oorsprong van de
Pro is te vinden bij de
RTR lijn van Carisma
GT14’s. Deze lijn bestaat inmiddels
uit 16 verschillende
modellen waaronder veel
DTM en WRC modellen maar
ook een Mini, een VW Golf
en een Ferrari 360 GTC. Deze
Ready To Run modellen worden
geleverd met een stuurwielzender, rijaccu en lader, kleindelen en acht
AA batterijen voor de zender compleet RTR dus. Laat je niet afschrikken
door al de tuningdelen op de Pro uitvoering, want die heb je niet nodig
om leuk te rijden en daar is de GT14 voor bedoelt gewoon lekker rijden en
door zijn schaal van 1:14 is er al snel ruimte genoeg om te rijden.
Chassis
Geen koolstof maar glasfiber voor het
chassis, onderhoudsarme kegeldiffs,
dogbone aandrijfassen, oliegevulde
kunststofdempers met een aluminium
kap, volledig gekogellagerd en instelbaar
en voorzien van fraaie velgen
met rubber profielbanden. Centrale
aandrijfas, diffhuizen en de volledige
ophanging en stuurinrichting is gelijk
aan de GT14 Pro uitvoering.
Elektronica
De GT14 is voorzien van een traditionele 370 motor met borstels en
voorzien van een koellichaam om de warmte af te voeren, de motor
wordt van spanning voorzien door een regelaar waarbij de ontvanger ook
ingebouwd zit en ook deze is voorzien van een koellichaam voor warmte
afvoer. Voor de regelaar
vind je de stuurservo
die voorzien is van een
servosaver.
Specificaties
Carisma GT14
Fabrikant : Carisma
Importeur : Graupner
Schaal : 1:14
Lengte
: 325 mm
Breedte
: 130 mm
Aandrijving : 4-WD
Adviesprijs : € 183,50
Overige benodigdheden
- Geen
www.graupner.de
oktober/november 2008
M-auto 15

Da passionati, per passionati!
AR Racing
Als iemand aan mij vraagt waar de mooiste
motorfietsen worden gemaakt, dan is voor mij
maar één antwoord mogelijk, Italië! Het land
van onder andere Benelli, Ducati, Moto Guzzi
en MV Agusta, maar ook van onderdelenspecialisten
als Brembo en Marzocchi. Voor de titel
van mooiste off-road RC-motor kunnen we ook
in het land van design en passie blijven, want
er is niets dat op dit moment ook maar in de
schaduw kan staan van de ARx-540. Het eerste
model dat AR Racing op de markt brengt.
16 M-auto

ARx-540
Bouwverslag
+
-
Fungehalte
Kwaliteit
Stang stuurservo
Da passionati, per passionati! Van liefhebbers
voor liefhebbers staat er als kop
boven dit artikel, want de eigenaren van
het in 2006 opgerichtte AR Racing: Antonio Berera,
Roberto Cocchi en Andrea Poletti zijn echte
RC-motorliefhebbers. Antonio’s naam duikt voor
het eerst begin 2005 op in RC motorforums, waar
hij op zoek is naar een Radioshack Ricky bike die
alleen in de USA verkrijgbaar is bij de elektronica
gigant Radioshack, zeg maar de overtreffende trap
van een bedrijf als Conrad. De naam Ricky bike
verwijst naar de Amerikaanse motorcrosslegende
Ricky Carmichael, veelvoudig Wereld- en Amerikaans
kampioen. Zo goed als Ricky Carmichael
rijdt reed de Ricky bike beslist niet en er is dan ook
een levendige community van tuners en tuningdelen
voor deze motor. Vanaf het begin is het
vooral Antonio die zich vol overgave op het tunen
stort. Onderdelen als een upside down voorvork,
aangepaste achtervork, een compleet nieuw
gyrosysteem en carbon chassisplaten vinden hun
weg op het forum, waar hij tot op de dag van
vandaag nog steeds te vinden is trouwens. In 2006
besluiten de heren om hun eigen RC off-roadmotor
te ontwikkelen en te produceren en AR Racing
is geboren. Mocht je nu denken dat door hun
Ricky bike achtergrond je bij de ARx-540 te maken
hebt met een doorontwikkeling van dit model dan
kan ik je geruststellen, deze motoren hebben net
zoveel met elkaar te maken als appels en peren
met elkaar te maken hebben, dat is allebei fruit
en groeit aan een boom. Voor de Ricky bike en
de ARx-540 geldt dat het allebei off-roadmotoren
zijn en dat ze dezelfde wielmaat hebben. De één
is een Amerikaans massaproduct en het andere
een stuk kwaliteit en vernuft dat met veel liefde
geproduceerd wordt, waarbij zoals wel vaker bij
Italiaanse producten meer met het hart als met de
portoimonnee gewerkt wordt.
Uitvoering
De ARx-540 is leverbaar als kit, gebouwd en in een
comboversie zoals wij die hebben getest voorzien
van een brushlessset en LiPo accupakket. Qua
techniek en uitvoering zijn alle versies hetzelfde
en is het dus alleen de keuze tussen zelf bouwen
of gebouwd kopen en zelf een motor en regelaar
uitzoeken of de set van AR Racing nemen, kortom
ben je een bouwer of niet. Na de duidelijke handleiding
gezien te hebben die op de meegeleverde
CD staat zou mijn keus snel gemaakt zijn en werd
het de kit, al moet ik wel zeggen dat ons testexemplaar
er ook echt netjes gebouwd bijstaat.
Techniek
Degenen die 1:1 motoren een warm hart toedragen
zullen veel herkennen van de techniek die
bij de ARx-540 gebruikt is, zoals de upside down
voorvork waarvan de doppen aan de bovenkant
losgedraaid kunnen worden om bij de voorveren
te kunnen komen en deze eventueel te vervangen
of om er een extra busje bij te zetten en zo de
voorspanning aan te passen. In de voorvork vind
je een wiel met kogellagers en een aluminium
naaf. De stuurinrichting is een verhaal op zich,
er is geen normaal balhoofd waar de voorvork
omheen draait aanwezig, maar vier draaipunten
twee op het frame en twee op de vork waartussen
aluminium verbindingsstukken zitten die
op kogellagers bewegen. Door deze constructie
stapt de voorvork meer opzij dan dat hij draait
op het moment dat er gestuurd wordt en dat is
een heel apart gezicht. Sturen gebeurt natuurlijk
met een servo waarvan de servoarm 30 mm lang
moet zijn. Dat een servoarm van deze lengte bij
de meeste mensen niet direct op voorraad zal zijn
snappen ze bij AR Racing ook wel, dus wordt er
een verlengdeel meegeleverd waardoor je met
een gewone servoarm toch op die 30 mm uitkomt.
Aan de servoarm komt de stuurstang die aan
beide kanten voorzien is van een veer, door deze
veren meer of minder onder spanning te zetten
regel je hoe scherp er gestuurd wordt, de veren
zorgen er ook voor dat kleine bewegingen van de
voorvork niet direct worden doorgegeven aan het
frame waardoor een rustiger rijbeeld ontstaat en
de motor niet bij elke oneffenheid opzij stapt.
Gyroscoop
De CNC gefreesde aluminium achtervork is
aan de voorkant voorzien van een monoshock
demper waarvan de veervoorspanning traploos
in te stellen is. Aan de andere kant van de vork
zit eigenlijk het hart van de motor, namelijk het
achterwiel. Het achterwiel is bij de ARx-540 het
belangrijkste onderdeel, want hierin bevindt zich
de gyro. Deze gyroscoop, zoals het ding officieel
heet, is noodzakelijk om de motor op zijn wielen
te houden en bestaat uit een vliegwiel en een
koppeling. Het geheel werkt als volgt: je geeft
Net als bij een 1:1 motor vind je onder deze dop een veer van
de voorvork waardoor deze veren dus te vervangen zijn.
Geen servosaver, maar veren die de ergste klappen opvangen.
Voor een goede werking moet de servoarm 30 mm lang zijn,
een verlengstuk wordt meegeleverd.
Zelfs een sluitschakel ontbreekt niet, de AA batterij geeft aan
over wat voor formaat we het hebben.
oktober/november 2008
M-auto 17

Da passionati, per passionati!
Gyroscoop en koppeling zitten samen in het achterwiel.
De insert steekt maar ± 2 mm boven de velg uit.
18 M-auto
gas en via de metalen schakelketting wordt het
achterwiel in beweging gezet. Als het achterwiel
nu een bepaalde snelheid heeft bereikt dan grijpt
de koppeling aan en komt het vliegwiel op gang.
Als het vliegwiel op snelheid is wil het nog maar
één ding en dat is haaks op zijn aandrijfas blijven
staan. Hetzelfde gebeurt trouwens ook met een
gewoon wiel alleen versterkt het vliegwiel dit
effect enorm. Bij de aandrijving in de motor heeft
het vliegwiel nog een ander positief effect en dat
is wanneer je het gas loslaat dan zal door de middelpuntvliedende
kracht en de snelheid van het
vliegwiel, dat onafhankelijk van het wiel draait, de
koppeling niet onmiddelijk stoppen met zijn werk
waardoor de motor veel minder abrupt reageert
op het gas. Dit heeft trouwens geen invloed op
het gasgeven en remmen met de motor.
Banden
Voor het ontwerp en de productie van de noppenbanden
heeft AR Racing bij de gebroeders
Maurizio en Stefano Gandini (GRP) aangeklopt en
die hebben exclusief voor AR Racing deze banden
geproduceerd. Banden die duidelijk afwijken van
de on-road exemplaren die GRP al een paar jaar
levert. Deze on-roadexemplaren worden net als
een autoband voorzien van een insert en daarna
aan de velg gelijmd. Bij de off-roadbanden gaat
dit heel anders, hier wordt een strook foam in een
rand in de velg geplakt, deze strook steekt ongeveer
twee millimeter boven de velg uit. Om deze
velg, die trouwens al de vorm van de band heeft,
komt nu het GRP exemplaar dat er los omheen
blijft zitten. Hoewel de banden niet echt super
strak zitten, je kunt ze er makkelijk vanaf halen en
er opzetten, blijven ze tijdens het rijden perfect
op hun plaats zitten. Een knap staaltje innovatieve
engineering!
Power
Ons testexemplaar is uitgerust met een Novatech
HSP brushless regelaar die 75 Ampere continu en
150 Ampere piek aan kan. Deze levert stroom en
spanning aan de in ons testexemplaar ingebouwde
5000KV brushless motor. De voedingsbron voor
deze combinatie is een 6000 mAh LiPo pakket en
hier zou de ARx-540 ongeveer twintig minuten op
kunnen rijden. Dat dit sterk afhankelijk is van je rijstijl
en de ondergrond mag duidelijk zijn. Even een
klein aandachtspuntje, dit model heeft de primeur
om het eerste voertuig te zijn dat met Brushless en
LiPo als testmodel bij M-auto is aangeboden.
Rijder
Al dit vermogen moet wel op de baan gehouden
worden en AR Racing lijkt in eerste instantie
hiervoor de Quad rijder van de HPI Savage ATV
ingehuurd te hebben, maar na wat speurwerk
op het internet blijkt de werkelijkheid anders te
zijn. De rijder is namelijk ook al op de Ricky bike
te vinden en is via een vierwielavontuur met de
Quad van HPI weer terug bij zijn oude liefde, de
tweewielers!
Decals
Er worden vijf vellen met stickers meegeleverd om
het bodywerk van de ARx-540 een eigen gezicht te
geven. Je kunt kiezen uit groen (Kawasaki), blauw
(Suzuki), geel (Yamaha America) en rood (Honda).
De wondermooie KTM versie, die we begin dit
jaar op de Toyfair in Neurenberg zagen, heeft het
niet gered tot in de productie en dat is bijzonder
jammer. Het zal wel iets met merkrechten en
geld te maken hebben, niet iedereen kan het zich
tenslotte veroorloven om een liefhebber te zijn.
Voordat ik het vergeet, wel eerst even het transparante
bodywerk een kleurtje geven voordat je de
stickers op hun plaats plakt. Leuk detail is dat als je
het geheel wit spuit en de rode stickerset gebruikt
je eindigt in de kleuren van Yamaha International.
Conclusie
Ook al hebben we op dit moment nog niet gereden
met de ARx-540, kunnen we toch al een conclusie
trekken. Die conclusie is dat mijn uitspraak
in het begin van dit artikel, van liefhebbers voor
liefhebbers, de lading volledig dekt bij deze motor.
De gebruikte materialen zoals het geanodiseerde
aluminium, de chroomdelen met een koperlaagje
eronder, de detaillering van al de onderdelen, de
achtergrond van de producenten en de hulp van
GRP maakt dat dit een uniek product is geworden.
Mocht jij na het zien en lezen net zo enthousiast
zijn over de ARx-540 dan hoor je waarschijnlijk
ook bij de passionati en dat is zeker geen nare
gedachte.
Rijder gezocht en gevonden
Voor het rijden met de ARx-540 hebben we Arjan
van der Graaf gevraagd, veelvoudig Nationaal
Kampioen 1:10 elektro buggy. Arjan heeft nog
nooit met een motor gereden, maar snapt wel
precies wat het is om niet op asfalt te rijden.
Fred Boots

Bouwverslag
Arjan’s rijverslag
Als testlocatie hadden we gekozen voor de bigscale baan van MRCE te Elshout, dit is een echte zandbaan,
dus een leuke plek voor een crossmotor. Terwijl Sjaak* op z’n gemakje de gevarengeldclausule
van zijn CAO aan het nalezen was, waren Fred en ik bezig om de regelaar en de zender te laten samen
werken. Dat was in het begin even lastig, maar nadat we de moeite hadden genomen om daadwerkelijk
de beschrijving van de regelaar erbij te pakken ging het allemaal een stuk makkelijker. Okee, nu dus
even snel een stukje proberen, binnen 3 meter proeft Sjaak dus al voor de eerste keer het zand, dit hebben
we nog een keer of twee herhaald, voordat we merkten dat de servo de verkeerde kant op stuurde.
Natuurlijk wel gekeken naar kleine dingetjes als stuuruitslag en zo, maar niet of het wel de juiste kant
op was. Ach ja, ’t zijn details. Na deze kleine correctie kwamen we zeker toch al tot 6 meter en iets wat
toch vaag leek op een poging een bocht in te sturen. Toch maar weer even terug naar de tafel. Onze
theorie was dat de veren van de besturing strakker moesten staan. Deze zitten er eigenlijk om te abrupte
stuurbewegingen in te dammen, maar het zorgde er ook voor dat de besturing ernstig reageerde
op de hobbels en die komen soms wel eens voor op een zandbaan. De twee veren dus maar strakker
gesteld, een tegenspartelende Sjaak weer terug op de motor gezet en maar weer proberen. Inmiddels
hadden we ons testterrein verlegd naar het gras naast de baan om eerst maar even de basis te leren.
Dit ging weer wat beter en nu kon Sjaak in een rechte lijn redelijk gerust blijven zitten. Nog maar eens
proberen om een bocht te maken en meteen ging Sjaak op zoek naar een klavertje vier in het gras.
Na nog wat bodemexcursies werden we langzaam maar zeker wijzer over een aantal zaken. In het begin
renden we met de motor mee tot deze genoeg vaart had om zelf overeind te blijven, maar achteraf
kon je ook eerst in de lucht gas geven om het vliegwiel dat in het achterwiel verwerkt zit op gang te
brengen en zo vanuit stilstand al een ‘stabiele’ motor te hebben. Ook bleek dat je, om een bocht naar
rechts te maken, je het beste heel even naar links kon sturen, zodat Sjaak de bocht in valt en daarna
meteen naar rechts om de bocht te houden. De stuuruitslag stond trouwens inmiddels nog maar op
25% van het maximum. Je kon makkelijker een bocht controleren door meer of minder gas te geven,
dan meer of minder te sturen. Inmiddels was het mogelijk om op het gras een grote 8 te rijden. ’t Klinkt
enorm knullig, maar op dat moment voelde het best als een prestatie. Al hadden we al wel door dat
het een onbegonnen actie zou zijn om een volledige ronde te rijden over het circuit, daarvoor zouden
we echt meer tijd nodig hebben om de ARx beter onder de knie te krijgen. We merkten wel dat op een
gegeven moment de voorvering niet meer geheel vrijwillig terugkwam. Waarschijnlijk door het fijne
stof van het zand dat toch een beetje tussen de nylon geleiding en de voorpoten is gaan zitten. Dit
zal het beste op te lossen zijn met wat teflon spray of iets dergelijks, maar op dat moment hadden we
even niets beters bij ons dan demperolie. Niet ideaal, maar op dat moment werkte het.
Nadat Sjaak voor vijfde keer deze dag had gebeld met zijn verzekeringsagent, over het ophogen van
de levensverzekering, zijn we nog wel even terug naar de baan gegaan om wat foto’s te maken terwijl
Sjaak over een bult gaat. Dit ging eigenlijk verrassend goed, het was een stuk makkelijker om Sjaak in
de lucht rechtop te houden dan op de grond. Zelfs het landen ging goed tot groot genoegen van Sjaak
die inmiddels al genoeg grond had gezien voor één dag.
Eigenlijk zijn de enige punten van kritiek aan de motor zelf dat de voorvering vastliep, maar dat zal met
wat teflonspray te verhelpen zijn, en dat de stuurstang van de servo van te zacht staal is waardoor er bij
het verstellen snel indrukken in kunnen ontstaan van de stelschroefjes. Op zich maakt dat niet veel uit,
maar de veren van de stuurbeveiliging kunnen er op blijven hangen, wat dan weer voor onverwachte
actie’s zorgt. Ook de gemonteerde kunststofvalbeugels die in het gras prima werk verrichten zullen op
een harde ondergrond vervangen moeten worden door metalen beugels (internet wijsheid achteraf).
Al met al is de ARx een technisch mooie motor en de bijgeleverde brushless-set die bij de ARR versie zit
is zeker goed te noemen, niet overkill maar gewoon snel genoeg. Om ermee te leren rijden heb je toch
wel even een paar accuutjes nodig wil je het geheel echt kunnen controleren. Maar in die tijd zal je ook
veel plezier hebben en de pret als je de motor door begint te krijgen wordt daarna alleen nog maar
groter.
Arjan van de Graaf
* Op een bepaald moment van de dag werd de pop op de motor aangesproken met Sjaak, de vraag is niet
“Hoe kom je erop ?”, maar “Hoe kom je er vanaf?”. Tot op dit moment blijkbaar gewoon niet en wordt ’t poppeke
dus maar aangespoken met Sjaak.
ARx-540
Fabrikant : AR Racing
Importeur : PDS
Schaal : 1: 4
Lengte : 252 mm
Breedte : 122 mm
Wielbasis : 349 mm
Gewicht : 2800 gram (rijklaar)
Aandrijving : Ketting aangedreven achterwiel
Adviesprijs : Afhankelijk van de uitvoering vanaf
± € 570,– t/m ± € 899,–
www.armodelling.com
Specificaties
oktober/november 2008 M-auto 19

Kyosho World Final, Aigen
In het kleine dorpje Aigen-
Schlägl in Oostenrijk ligt het
circuit waar de Kyosho World
Cup Final wordt gereden.
Meer dan 100 rijders van 19
nationaliteiten zijn hier aanwezig
op uitnodiging van
Kyosho Duitsland en de
modelvereniging MAV
Aigen-Schlägl. Het circuit is een nieuwe, perfecte baan
om op te rijden. Ook de sleutelaccommodatie is ruim,
goed overdekt en op diverse plekken zijn monitoren.
Op het WK rijden de klasses Sport en Pro. In de sportklasse
rijdt men allemaal met een standaard kit, waarbij maar
een beperkt aantal tuningonderdelen toegestaan is. Bij
de technische keuring wordt streng gecontroleerd of men de
standaard, bij de kit geleverde, onderdelen op zijn auto heeft.
De rijders krijgen ook brandstof van Kyosho, zodat iedereen met
hetzelfde rijdt. Dit zorgt voor tijdverschillen van een fractie van
een seconde wat de wedstrijd altijd heel spannend maakt.
Bij de Kyosho World Cup zijn 37 rijders in de Pro-klasse en 34
teams in de Sportklasse aanwezig.
- In de Sportklasse rijdt men in teamverband, bestaande uit 2
rijders. Iedere rijder rijdt 2 heats; de heats zijn 10 minuten.
Tijdens de finale, gedurende een uur, moet er tussen 30 en
35 minuten gewisseld worden van rijder. Met welke auto er
gereden wordt is niet belangrijk; deze mag gelijktijdig met de
rijder gewisseld worden.
- Bij de Pro-klasse schrijft men wel individueel in.
Eerste dag
Bij aankomst op donderdag 31 juli ligt de baan er heel verzorgt
bij; alles is gereed voor de start op vrijdag. Het is warm en in de
verte boven het Grünwaldgebergte bij Tsjechië dreigen donkere
wolken. De Nederlanders bestormen bij aankomst het Kyosho
verkooppunt, maar het is nog niet open. Het wachten was op
de nieuwe band die ontwikkeld was, nog niet in Nederland te
koop, en hier in Aigen waren de banden verkrijgbaar. Tegen acht
man kan de verkoper niet op, dus haalt hij zijn voorraad banden
maar te voorschijn en kunnen wij eindelijk de gewenste banden
aanschaffen.
Rond 17.00 uur breekt er een bui los met onweer. In 30 minuten
tijd is het een chaos op en rondom de baan. Veel losse takken,
stromende beekjes en grote plassen. Ook slaat de bliksem in
en zijn alle monitoren kapot. De vrijwilligers uit Aigen, die zo
hard gewerkt hebben en dachten dat ze alles goed voor elkaar
hadden, staan verslagen te kijken. Met vele handen worden de
takken geraapt. Snel worden er nieuwe monitoren geregeld en
rond 22.00 uur haalt men weer opgelucht adem.
Vrijdag
Vrijdagmorgen is om 9.45 uur de rijdersbriefing waarna gecontroleerd
trainen begint. Het is zonnig en 28 graden. Niemand
heeft vrij kunnen trainen. Gelukkig heeft het Nederlandse team
belangrijke afstellingen opgeschreven tijdens de masterwedstrijd
van 1 juni. Door het rubber van de nieuwe banden is het
toch moeilijk om opnieuw een goede afstelling te vinden en
door de geleverde, vreemde brandstof van Kyosho hebben alle
rijders problemen met het afstellen van de motor. Per heat worden
de rondetijden beter. Vrijwel door iedereen wordt in heat 4
de beste tijd gezet. Wiebe, klagend over de slechte wegligging,
rijdt een supersnelle tijd berekend over drie opeenvolgende
ronden. Er is nog wat onduidelijkheid over het gebruik van sommige
speciale tuningonderdelen en de wedstrijdleiding zorgt, na
overleg met de teammanagers, voor duidelijkheid.
20 M-auto

Reportage
Mini Car Race Track
in Aigen-Schlägl / Austria
1 st - 3 rd August 2008
www.kwc-worldfinal.de
Vrijdagavond is er een feest in het cultureel centrum van Aigen,
waar de directeur van Kyosho Japan het eerste vat bier aanslaat.
Door de bierbrouwer in Aigen is er speciaal bier gebrouwen voor
de WK Kyosho; dit wordt rijkelijk uitgedeeld. Vervolgens worden
alle teams voorgesteld. Er zijn in totaal 19 nationaliteiten; de
rijders komen uit Amerika, België, Brazilië, Duitsland, Finland,
Frankrijk, Japan, Luxemburg, Oostenrijk, Noorwegen, Polen, Portugal,
Spanje, Slowakije, Tsjechië, Taiwan, Zweden, Zwitserland
en dan natuurlijk wij uit Nederland. Er zijn acht Nederlandse
rijders; In de Sportklasse team 1 Jan en Wiebe, team 2 Hans en
Nik, Team 3 Ben en Marten. In de Proklasse Jurgen en Jurmin.
Na een koud buffet zorgt een Oostenrijks trio in lederhose met
gejodel voor dikke pret. De band krijgt niet veel kans om zelf te
zingen; het wordt al gauw een internationaal karaoke.
Zaterdag
Zaterdagmorgen regent het heel licht en is de baan nat, vanaf
11.00 uur worden de heats verreden.
Team 1: Jan rijdt de 1e en 3e heat. De 1e heat is nog in de regen;
er kan geen goede tijd neergezet worden. De 3e heat gaat nog
moeizamer door een opdrogende, dus zeer verraderlijke baan.
Een aanvaring met de Duitse favoriet Bernd Rausch kost kostbare
seconden. Wiebe, die nooit veel sleutelt, heeft voor vandaag zijn
hele auto verbouwd. In de 2e heat vliegt hij 2 keer uit de bocht,
de eerste keer door het aan de kant gaan in verband met de
blauwe vlag. Hij beseft dat hij in de 4e heat de snelste tijd voor
het team moet rijden en dat gaat hem lukken ook. De auto rijdt
goed en zijn snelheid is ook goed al vindt hij zelf dat het nog wel
iets sneller kan in de bochten. Team 1 eindigt na de heats op een
14e plek.
Team 2: Nik, die de 1e en 3e heat rijdt, heeft de storing die hij
vrijdag had nog niet verholpen; snel wordt de auto van Hans
gepakt. Op een natte baan met een ‘vreemde’ auto kan Nik geen
goede tijd zetten in heat 1, maar dit lukt hem zeker in heat 3.
Hans, die de 2e heat foutloos rijdt maar geen snelle tijd zet, heeft
wat problemen in heat 4. De baan is droog en de zon is gaan
schijnen waardoor de bandenkeuze niet goed is. De achterbanden
worden te heet waardoor de auto een mooie salto maakt,
waarmee Hans wel seconden verliest. Team 2 is echter zeer
tevreden met de derde startplek in de ¼ finale. Met 1 seconde
verschil eindigt team 2 achter team 1 op de 17e plaats.
Team 3: Marten en Ben hebben motorpech. Het trekmechanisme
van de motor van Marten schiet niet vrij waardoor de motor
vastloopt en Ben heeft problemen door vuil in zijn tank waardoor
het filter van zijn tank verstopt zit. Team 3 eindigt na de heats
op plaats 27.
oktober/november 2008
In de Expertklasse gaat het met Jurgen en Jurmin ook niet vlekkeloos
al zijn uiteindelijk de resultaten prima. Jurgen heeft na
het rijden van de heats de vijfde plaats en is, door een onterechte
‘stop en go’ in verband met ophouden, hij maakte keurig ruimte
wat verkeerd werd geïnterpreteerd door de wedstrijdleiding,
zijn kans om direct geplaatst te worden in de finale kwijt. Met
startnummer 1 zal hij van start gaan in de ½ finale.
Jurmin volgt direct na Jurgen met de 6e plaats als eindresultaat
na de heats. De dag wordt geëvalueerd onder het genot van dit
keer niet één, maar twee dikke speenvarkens aan het spit.
Zondag, finales
De dag begint op zondag met fotoshoots en de plaatselijke
drumband. Het is bewolkt, maar de zon begint zijn best te doen
om er door te komen. Wanneer om 10.00 uur de finales beginnen
is de baan zo goed als droog.
Aan het einde van de ochtend gaan Ben en Marten van start in
de 1/8 finale. Het gaat super en ze rijden als derde team over
de finish. Ze gaan door naar de ¼ finale waar ook Hans en Nik
van start gaan. Hans heeft de hele morgen nog therapeutisch
zitten sleutelen. Hij heeft al zijn lagers gespoeld waardoor de
auto soepel en lekker de spannende ¼ finale rijdt. Het lukt net
niet om de derde plaats te halen en team 2, Hans en Nik, eindigt
op een vierde plaats met daarachter team 1, Ben en Marten, op
de vijfde plaats. In de ½ finale rijdt Wiebe de eerste 10 minuten
strak en snel. Jan heeft echter in zijn 10 minuten steeds storing
in de bocht voor het rechte eind waardoor hij snelheid verliest.
Team 3, Wiebe en Jan, eindigt in de ½ finale op plaats 6.
Finale Sportklasse
De finale van de Sportklasse is zeer spannend. Zelfs de
afgevaardigden van Kyosho staan sidderend langs het circuit.
Het Oostenrijkse team, René Wöran en Stefan Eichbauer worden
uiteindelijk Wereldkampioen. Zij starten in de finale op de 7e
plek. Bij de wissel na 33 minuten
rijden zij op de derde plek om
uiteindelijk de wedstrijd te
winnen. Als tweede eindigt het
team Matsuda en hierin reed de
11-jarige Takumi.
Finale Pro -klasse
Nu nog de ½ finale Pro met Jurgen en Jurmin. Jurgen rijdt
terecht de finale in, maar voor Jurmin houdt hier de wedstrijd op.
Tijdens de finale is er heel veel publiek. Iedereen komt kijken
naar de plaatselijke favoriet, Stefan Mayrhofer. Hij gaat in de
finale van start met nummer 2 en neemt direct de leiding. Het is
een spectaculaire race, met veel reacties van het publiek.
Stefan Mayrhofer wint de race en wordt de Wereldkampioen.
Een fantastisch resultaat voor MAV, de vereniging in Aigen-
Schlägl. In beide klassen, leden van MAV, Wereldkampioen!
Sportklasse
1. René Wöran/ Stefan Eichbauer Oostenrijk
2. Takumi Matsuda/Umemoto Matsuda Japan
3. Spuhl/Schöner Duitsland
13. Jan Schelling/Wiebe Bartelink Nederland
18. Hans Westerveld/Nik Schelling Nederland
19. Ben Looijen/Marten Schaake Nederland
33. Allonsius/Martin Gatius België
Pro-klasse
1. Stefan Mayrhofer Oostenrijk
2. Eduardo Dulac Brazilië
3. Pierre Pfeil Duitsland
6. Jurgen Geerligs Nederland
12. Jurmin Etnel Nederland
Bij de prijsuitreiking vloeit de campagne rijkelijk, maar ook valt
er heel wat water uit een gieter vanaf de rijdersstelling. De
bekers zijn enorm; hoe de Brazilianen en de Japanners deze
bekers met het vliegtuig mee naar huis nemen is voor ons een
grote vraag.
Elke deelnemer ontvangt persoonlijk van de directeur van
Kyosho, meneer Watanabe, een handig gereedschapssetje.
Iedere rijder wordt naar voren geroepen en bedankt waardoor de
prijsuitreiking ruim een uur duurde.
Het was een fantastische belevenis waarin leuke contacten zijn
gelegd. De vrijwilligers in Aigen zijn gastvrij, heel open en zo
spontaan en hebben drie dagen lang het iedereen naar de zin
gemaakt, niets was hun te dol. De catering heeft perfect voor
ons natje en droogje gezorgd. Complimenten voor de perfecte
organisatie. Het was één groot feest.
Namens de Nederlandse rijders,
Andrea Bolt
Uitslag
M-auto 21

GRP On-road .21 Tuned Promokit
Ben je op zoek naar een wedstrijdmotor,
maar wil je niet het geld
uitgeven dat voor sommige Italiaanse
exoten op tafel gelegd moet
worden, dan ben je bij GRP aan
het goede adres. Sinds enkele jaren
produceert het Italiaanse GRP
scherp geprijsde wedstrijdmotoren
voor alle klasses die ontwikkeld zijn
in samenwerking met Mario Rossi.
Het motorentijdperk van GRP begon twee
en een half jaar geleden allemaal met
het produceren van motoren, ontwikkeld
in samenwerking met Mario Rossi, die werden
verkocht door andere bedrijven onder de namen
Ninja, Falcon en Boss. Toen niet veel later bleek dat
de motoren het erg goed deden op het circuit en
er zelfs het wereldkampioenschap 1:10 200 mm
werd gewonnen door Keisuke Fukada met een
door GRP geproduceerde motor werd de verkoopstrategie
van GRP aangepast. Of, zo leek het toch
voor de buitenwereld. GRP begon, met een jaar
ervaring achter de rug, de productie van motoren
onder hun eigen naam met hetzelfde concept.
Door Mario Rossi ontwikkelde wedstrijdmotoren
die scherp geprijst zijn, goed presteren en voor
iedereen hetzelfde zijn. Dus geen handgetunede
exemplaren die beschikbaar zijn voor een kleine
elite of voor mensen met genoeg geld.
De motoren van GRP zijn inmiddels ruim anderhalf
jaar op de markt en de productie van Ninja motoren
door GRP is volledig gestopt. Alles is nu gericht
op hun eigen lijn met motoren die het laatste jaar
flink is uitgebreid. Naast de al bestaande 'Tuned
24 M-auto
line' kwam er ook een 'Sport line', als upgrade voor
standaardmotoren, maar zonder het prijskaartje
van een wedstrijdblok. Ook bracht GRP dit jaar
voor het eerst een hele mooie Promokit uit voor
alle motoren. Zo'n Promokit bestaat uit een motor
naar keuze, inclusief uitlaat, bocht, verschillende
GRP gadgets en een cap of pittowel. Wij kregen
voor een test in de Edam Razor, de GRP Tuned .21
on-road Promokit.
Gadgets
De Promokit is een mooi koffertje en zal je het
gevoel geven dat je echt iets gekregen hebt voor
je geld. Eénmaal thuisgekomen met je 'trotse bezit'
kun je het koffertje openmaken en ontdekken wat
er allemaal in zit. In ons geval was dat een pittowel,
een lawnyard (zo'n ding voor om je nek...),
een sleutelhanger, stickervel en uitgebreide handleiding.
Keurig opgeborgen in een schuimvoering
is er daarna nog veel meer moois te ontdekken,
namelijk de 3,5 cc on-roadmotor, de uitlaatset en
bevestigingsmateriaal.
Alle in- en uitgangen van de motor zijn keurig afgedicht
met rubberdopjes zodat er geen vuil in de
motor kan komen. Ideaal, want deze dopjes kan je
later weer gebruiken als je de motor van de wagen
haalt voor schoonmaakwerk of onderhoud. De uitlaatset
in de Promokit is er één van GRP's FLS type.
Pardon? Het 'Fast Link Systeem' van GRP zorgt
ervoor dat je geen veertjes nodig hebt tussen de
bocht en de demper. Je draait de twee delen zo in
elkaar door de handige ingebouwde koppeling.
Open
Nu alles uitgepakt en bekeken is, wordt het tijd om
de GRP open te schroeven en te kijken hoe deze
in elkaar zit. Het eerste wat opvalt is natuurlijk de
oranje koelkop waar immens veel kleine gaatjes in
geboord zijn voor een licht gewicht en een goede
warmteafgifte. Het carter is compact en strak
vormgegeven. Zeker rond de opening voor de
carburateur zie je dat er alles aan gedaan is om het
carter zo sterk mogelijk te maken. Netjes trouwens
hoe de oogjes, om de bocht vast te maken, weggewerkt
zijn tussen de koelribben. De carburateur
is uit één stuk aluminium gemaakt en voorzien van
een bus van speciaal materiaal om de doorvoer
van warmte vanaf het carter tot een minimum te
beperken. De achterplaat is gemaakt van ergal,
een sterk type aluminium, en is behandeld voor
een lagere wrijvingsweerstand. Daardoor heeft de
drijfstang minder last van vertraging door olie die
tussen de drijfstang en de achterplaat zit.
De zuiger en drijfstang zijn van aluminium. Opvallend
aan de drijfstang is dat er alleen aan de kant
van het big-end een bronzen bus in de stang zit.
Aan de kant van de zuiger is dit gewoon het aluminium
van de drijfstang. Dat is mogelijk door het
gebruik van een taaie legering en scheelt weer een
heel klein beetje gewicht en bij het gigantische
aantal toeren dat een 1:8 on-roadmotor draait hel-
De koelkop met wel 140 kleine gaatjes zorgt voor een goede
koeling van de motor.

Verslag
pen alle beetjes. De krukas is van staal, maar heeft
dezelfde behandeling gekregen als de achterplaat
voor een lage wrijvingsweerstand. Leuk om te
zien zijn de kleine logootjes die met de laser op de
krukas zijn gegraveerd. Belangrijker is echter dat de
krukas door zijn vorm goed in balans is, voorzien
van een siliconen insert en een enkel turboschoep.
De cilinder heeft wel iets weg van een gatenkaasje,
negen inlaatpoorten en een uitlaatpoort laten hun
sporen na. Strak freeswerk overigens.
Inbouwen
De GRP Tuned .21 in je 1:8 on-road zetten is
natuurlijk een makkie. Wel handig dat GRP zelf al
vier boutjes levert om de motor op de motorsteun
te bevestigen. Deze zijn mooi smal waardoor ze
niet klem zitten tegen het carter. Het inlopen is
natuurlijk een ander verhaal, daar is wat meer tijd
voor nodig. De handleiding bij de GRP is er één
zoals het hoort. Heel uitvoerig wordt daarin besproken
welke stappen je moet doorlopen om de
motor goed in te lopen. Ook hun advies voor het
onderhoud van de motor is heel nuttig. Het leuke
is dat je deze gewoon kunt downloaden vanaf de
site, dus je kan al een kijkje nemen. Het inloopproces
van GRP komt goed overeen met wat ik zelf
meestal doe dus heb ik de handleiding gewoon
aangehouden. Na een tankje stationair kunnen er
drie tankjes rustig gereden worden met de rijke
standaardafstelling. Daarna kan de hoofdnaald een
derde van een slag ingedraaid worden en kunnen
er nog twee tankjes gereden worden. Na die zes
tankjes is de motor volgens GRP 'los' en kun je beginnen
met het definitieve afstellen van de motor,
ook dat wordt netjes uitgelegd in de handleiding.
Gàààààn
Zelf ben ik met de Edam Razor, uitgerust met
de GRP motor, naar het circuit van Racing Team
Rumst gegaan om daar de auto en de motor uit te
proberen. Het inloopproces was al snel doorlopen
en toen kwam het 'steeds een beetje krapper'
deel. Dat is natuurlijk het lastigste deel van het
afstellen en uit voorzorg hebben we dat langzaam
opgebouwd. Na het inlopen voelde de motor,
hoewel erg rijk afgesteld, al een stuk krachtiger
aan en met ieder beetje dat de hoofdnaald werd
ingedraaid werd dat gevoel beter. Aan het eind
van de middag zat de gang er lekker in. Toch was
ik een beetje huiverig dat ik de motor te snel te
hard zou laten gaan, waardoor ik de motor nog
niet op zijn best heb kunnen rijden. Daarom hulp
ingeroepen van een ervaren wedstrijdrijder die
ook met de GRP rijdt. Die was positief te spreken
over de GRP, vooral over de kwaliteit van de motor.
Het materiaalgebruik is zo goed dat de slijtage van
de motor heel erg meevalt, zeker voor deze klasse.
Ook laat de motor zich gemakkelijk afstellen, als je
éénmaal de motor goed hebt staan dan verloopt
hij niet snel. Mocht er toch een weersverandering
zijn dan is die goed op te vangen met de hoofdnaald.
De naald voor lage toeren hoef je eigenlijk
niet meer naar om te kijken zodra deze goed staat.
Overigens, standaard staat die al behoorlijk goed.
Wat kracht en snelheid betreft is het een perfecte
motor voor iedereen die clubwedstrijden, Nomac
klasse (instapklasse Nederland) of F2 (instapklasse
België) rijdt. Ook een instap in het Nederlands
Kampioenschap of Belgisch Kampioenschap is
mogelijk, maar voor een top tien positie zal je heel
goed moeten sturen want op dat niveau komt de
GRP tekort.
Conclusie
Als je oog op een GRP motor is gevallen dan ben
je haast gek als je niet voor de Promokit gaat, een
motor, uitlaatset en de vele leuke extraatjes maken
het tot een wel heel complete set. Twijfel je nog of
je op je 1:8 on-road voor een GRP gaat dan vergelijk
je het beste motoren van hetzelfde kaliber met
de prijs van GRP. Dikke kans dat GRP daarbij aan
het langste eind trekt wat de prijs betreft. Door de
gerobotiseerde fabricage- en assemblagelijn van
GRP komt er maar weinig handwerk aan te pas en
daarmee weten ze de prijs van hun motoren aardig
te drukken. Ben je een clubrijder, een Nomac
klasse rijder of F2 rijder in de 1:8 on-road dan is de
Tuned .21 van GRP wellicht iets voor jou. Rij je in
het Nederlands Kampioenschap of het Belgisch
Kampioenschap F1 dan kom je met de GRP net te
kort om aan de top mee te komen. Ben je dus al jaren
houder van het baanrecord of heb je aspiraties
om die tijd nog een stuk scherper te zetten en ben
je dus op zoek naar de allerallersnelste motor op
het noordelijk halfrond, waarvan je overtuigd bent
dat je die onder controle kunt houden, dan spaar
je beter door voor een handgetunede exoot die
zeker het dubbele kost.
Peter Boots
On-road .21 Tuned Promokit
Fabrikant : Gandini Racing Products (GRP)
Importeur : RC-Connect
Cilinderinhoud : 3,5 cc (.21)
Inlaatpoorten : 9
Uitlaatpoorten: 1
Gewicht : 305 gram
Gloeiplug : Turbo
Gebruik : 1:8 0n-road
Adviesprijs :± € 349,–
www.grpgandini.com
Specificaties
oktober/november 2008
M-auto 25

XB808
Xray
Xray is met de XB808
duidelijk een nieuwe
weg ingeslagen op offroadgebied.
De wagen
zit doordacht in elkaar
en beschikt over een
aantal unieke onderdelen
die hun vruchten
al snel af zullen werpen
voor de off-roadliefhebbers.
Een gigantische
reductie van het
aantal afstelmogelijkheden
maakt de 808
een stuk gebruiksvriendelijker.
Dat, in combinatie
met een beter op
off-road afgestemde
geometrie, maakt de
nieuwste Xray heel aantrekkelijk.
In de 'first look' van deze wagen in M-auto 27
werden al enkele hoogtepunten van deze
nieuwe Xray uitgelicht. Opvallend aan de
wagen zijn dingen als het 'zero kingpin design', de
big-bore schokdempers, de ingekapselde centrale
aandrijfassen, het smalle chassis, weglaten van
E-clips en meer.
Zwaargewicht
Hoewel het bij een 1:8 off-road niet erg opvalt, zijn
de dozen van Xray altijd extreem zwaar hoewel de
chassis dat helemaal niet zijn. De oplossing komt
als je doos opent en een kilogram papierwerk uit
de doos opdiept. Het pakket bestaat uit een catalogus
van Xray, één van Hudy, een echtheidscertificaat,
een onderdelenlijst, het nieuwe off-road setup
boek, de handleiding en een laatste update van
de handleiding. Alles bij elkaar een pak papier dat
je het gevoel geeft echt iets gekocht te hebben.
Maar dat alles gooien we nu even opzij, behalve
de handleiding en beginnen we met bouwen.
Bij de tech-tips aan het begin van de handleiding
zie je dat de differentiëlen uitgeshimt moeten
worden voordat je ze vult met olie. Dat houdt dus
in dat ze gebouwd moeten worden, voorzien van
shims, gepast in de bulkheads en als er meer of
minder shims gebruikt moeten worden weer uit
elkaar gehaald moeten worden. Een hele klus. Ik
heb het in eerste instantie maar eens zonder shims
geprobeerd en bij mij was de speling tussen het
grote tandwiel op de diff's en het kleine tandwiel
perfect. Het loont dus de moeite om het ook even
zonder shims te proberen, want dat scheelt je een
uurtje open- en dichtschroeven van de diff's. Dan
is het carbon aan de beurt, de shocktowers stuuren
servoplaat moeten aan de randjes lichtjes
geschuurd worden, ontvet en ingesmeerd met
dunne secondenlijm om splijten te voorkomen.
Nu dit is gebeurd kan het feest pas echt beginnen.
Zoals gezegd worden eerst de differentiëlen
gebouwd. Xray gebruikt exemplaren waarbij de
pin in de outdrive van binnenuit geplaatst kan
worden. De enige goede manier, want een gat in
het diff om de pin in te schuiven zorgt vrijwel altijd
voor lekkage. De metalen inserts in het diff maken
het geheel af en zorgen voor een perfecte passing
van de kogellagers en outdrive's. Uniek voor een
1:8 off-road zijn de ingekapselde centrale assen.
Door de koppeling voor een deel binnen het lager
te laten vallen wordt de kans op verlies van voorof
achteraandrijving gereduceerd naar nul.
Uniek
Iets anders dat je niet kunt verliezen zijn de E-clips
waarmee draagarmen vaak worden bevestigd, op
de 808 hebben ze gekozen voor een verbinding
26 M-auto

Bouwverslag
+
-
Doordacht concept
Passing & kwaliteit onderdelen
Motorsteun
Dikke jongens
De big-bore schokdempers zijn ontworpen
voor een soepelere demping en hebben minder
onderhoud nodig. Soepel zijn ze door de grote
gaten in de pistons en door het grotere volume
aan vloeistof blijven ze langer gelijk aanvoelen
en werken. De dempers laten zich gemakkelijk in
elkaar zetten, maar let wel even op bij het aandraaien
van de moer boven de demperpiston. Als
je deze te strak aandraait vervormt de piston en
klemt hij in de demper. Zachtjes aandraaien dus
en even op en neer door de, dan nog lege, demper
halen om zeker te zijn van een goede passing. Bij
het monteren van de dempers gebruik je voor de
schokdempers rechtsvoor en linksachter een zilverkleurige
schroef met links draad. Dit voorkomt
het ongewenst losdraaien van de onderste schroef
die de demper op zijn plaats houdt.
met een bout en een zelfborgende moer. Bij het
bouwen van de ophanging zie je ook dat de asjes
van deze aandrijfassen binnen het lager worden
gehouden waardoor je nooit last kunt hebben van
een lostrillende set-schroef en je geen aandrijving
meer hebt. Wel helemaal nieuw is de zero-kingpin
ophanging. Dat houdt in dat de voorwielophanging
net als bij elektro buggy's uitgevoerd is
zonder kingpin. De bovenste draagarm is dus niet
direct verbonden met het stuurblok maar wel met
de hub waar het stuurblok in zit. Hierdoor wordt
het sturende deel veel minder belast en dat heeft
zo zijn voordelen. Zeker als je bedenkt wat voor
krachten er op dat punt losgelaten worden tijdens
de landing met een wagen van dik twee kilo
zwaar. Leuk om te zien is dat er optimaal gebruik
wordt gemaakt van het bekende bruinkleurige
verenstaal van Hudy. Vooral de aandrijfassen en
turnbuckles zijn extreem dun in vergelijking met
andere merken. Opvallend detail bij de turnbuckles
is het grove schroefdraad van vijf millimeter en
het dunste punt dat slechts drie millimeter meet.
Bij het monteren van de voor- en achterophanging
op de bodemplaat valt op hoe smal de basis van
dit chassis is. Het breedste punt van de aluminium
bodemplaat is nog geen twaalf centimeter breed.
oktober/november 2008
Kunststof
Het middendifferentieel wordt opgehangen in
tweedelige kunststof steunen en afgedekt met
een kunststof plaatje. Over het algemeen wordt
er op dit punt gekozen voor carbon of aluminium,
maar kennelijk kan een beetje flex hier geen
kwaad. Overigens wordt er op de Xray XB808 betrekkelijk
veel kunststof gebruikt en dat kan zeker
geen kwaad. Kunststof is nog altijd het lichtste
materiaal, voor carbon en aluminium. Ook geeft
het de benodigde flexibiliteit aan het cassis, de
kunststof chassisverstevigingen zijn hier duidelijk
in het voordeel van aluminium- of carbonversies.
De motor staat op de uitgeboorde motorsteunen
een beetje scheef ten opzichte van het hoofdtandwiel.
Dit kan absoluut geen kwaad en is gedaan
om de motor op een ideale plaats op het chassis
te plaatsen voor een goede gewichtsverdeling.
Iets dat naar mijn mening wel ontbreekt is een
tweedelige motorsteun waardoor je motorpositie
bewaard blijft en je niet steeds het pinion op het
hoofdtandwiel af moet stellen als je de motor van
de wagen haalt. Uiteraard is zo'n motorsteun wel
als optie te koop bij Xray, maar tegenwoordig is
dat toch een standaard extraatje geworden op de
wedstrijdkits.
Alle elektronica wordt op de servotray gebouwd
en ingebouwd in de ontvangerdoos. In de ontvangerdoos
is alleen ruimte voor een langwerpige
ontvangeraccu. Zelf ben ik voor een VXR LiPo
accu gegaan van 1300 mHa, want er blijft genoeg
ruimte over voor de ontvanger en de voltageregulator
in de ontvangerdoos. De elektronica zit heel
dicht tegen de motor en de aandrijfassen gemonteerd
voor een goede gewichtsverdeling op het
toch al smalle chassis. Bij de stuurservo moet je
wel even opletten dat deze niet tegen de voorste
centrale aandrijfas aankomt na de montage van de
servotray.
Tip
Lees de handleiding zorgvuldig, hij staat boordevol tips. Op
het vel met de laatste aanpassingen van de handleiding
staat ook veel bruikbare informatie voor een zo goed mogelijk
gebouwde en afgestelde auto.
Stuurservo
Gebruik zeker rubber 'grommets', ringetjes of stelplaatjes
achter de pootjes van de stuurservo om te voorkomen dat
de servo tegen de voorste centrale aandrijfas geklemd zit.
Een millimeter speling is ruim voldoende, een tiende van
een millimeter niet.
Voor het laatst zijn er nog wat kleine klusjes
overgebleven. Het in elkaar zetten en afstellen
van de gas- en remstangen is daar één van. Het
kan zijn dat je de servohoorn iets moet verzetten
om genoeg speling te hebben aan de kant
van de carburateur. Verder stel je de stangen zo
af dat je bij stationair net niet remt en dat bij het
remmen de voorremmen iets eerder aangrijpen
als de achterremmen om ongewenst uitbreken
van de achterkant te voorkomen. De spoiler, het
luchtfilter en de brandstofslang monteren blijft
over tot het allerlaatst en wordt allemaal duidelijk
omschreven. Aha, op vrijwel de allerlaatste pagina
van de handleiding wordt nog wat extra informatie
gegeven over het afstellen van de gas- en
remstangen. Maar als vooruitziend bouwer had je
dat natuurlijk al lang gezien, niet dus.
Mol
Oké, die beesten zijn heel handig in de aarde en
de 808 zal zich ook goed redden in het terrein,
maar die mollen bedoelen we niet. Nee, voor de
rijtest van de Xray XB808 reden we naar het circuit
M-auto 27

van Nuclea Buggy Racing (NBR) in Mol. Daar ligt
één van de grotere vaste off-roadcircuits van de
Benelux met heel wat bochten, hobbels, jumps en
meer. Bestond de baan tot voor kort nog voor een
groot deel uit het Molse zand, inmiddels is het een
honderd procent kunstgrasbaan en heb je geen
last meer van bergen stof die de lagers en motor
aantasten.
Zoals je in het rijverslagje van de Sirio S21 BK Evo4
STI ook kunt lezen moesten we langzaam van start
op het circuit omdat de motor nog ingelopen
moest worden. Dat gaf me wel de gelegenheid
om de baan te leren kennen, wat door het grote
formaat ook wel nodig was. Omdat het aan vermogen
nog wat ontbrak was vooral het begin lastig,
28 M-auto
al die dubbelsprongen of überhaupt sprongen
waren een uitdaging op zich met een langzaam
rijdende wagen. Toen de gang er éénmaal in zat
werd het alleen maar leuker. Ongelooflijk hoeveel
air-time je hebt op dit circuit, je vliegt van jump
naar jump. In de tussentijd had ik gelukkig nog
tijd genoeg om te merken hoe vertrouwd de Xray
aanvoelde. De 808 doet op het circuit wat jij op
de zender doet. Ik merk na twee types banden
(kruisjes en minipins) geprobeerd te hebben dat
ik beter een band met kleine blokjes mee had
genomen omdat de kruisjes teveel grip geven
en de minipins te weinig. Daar was nu even niets
meer aan te doen dus bij de kruisjes gebleven
en de buggy wat lager bij de grond gezet dan
standaard. Iets wat op een strakke kunstgrasbaan
altijd wel kan.
De motor los, foto's gemaakt en ik kon ook mijn
gang gaan. Vooral de driedubbel voor het rechte
eind is er één om zonder twijfel te nemen. Een
flinke aanloop, even het gas erop houden en dan
bijremmen om de Xray mooi neer te zetten op de
afdaling een meter of vijf verder. Dan volgas over
het rechte eind, waar de 808 heel neutraal blijft,
op naar de kombocht. Die ligt overigens iets te ver
van de baan dus die neem je aan de binnenkant,
scheelt je flink wat meters en met de grip die het
kunstgras geeft kun je heel laat remmen. In ieder
geval met de XB808, want die vertraagde echt
heel snel zonder uit te breken. Oké, iets harder
remmen en de wielen stonden ineens stil maar
toch. Daarna een achtbaan van bochten en kleine
sprongen kriskras over de baan, leuk maar wel
even wennen aan het ritme. Het wasbord lag me
de hele middag niet, maar toen ik er eens met
een flinke klap gas overheen ging was ik er ineens
over. Ongelooflijk hoe snel de grote schokdempers
die klappen verwerkt en de wagen recht blijft terwijl
steeds een ander wiel de grond raakt. Een paar
snelle bochten geven je de kans om de trekkracht
van de motor en koppeling te testen en vervolgens
de remmen, allemaal geslaagd. De hoeveelheid
stuur in de korte bochten is ook meer dan
voldoende, bij de goede snelheid kun je de wagen
echt omzetten en weer verdergaan. Dan zijn we
alweer op de vierdubbel die ik, voor de veiligheid,
steeds per twee nam. Heel smeuïg. Dan de 'wall of
death' die bepaald niet dodelijk is voordat je weer
de aanloop neemt naar die hele grote jump voor
het rechte eind.
Conclusie
Xray levert met de XB808 opnieuw een kit die
zich heel gemakkelijk en goed laat bouwen. De
uitgebreide handleiding en goede pasvorm van
de onderdelen geeft niet alleen een goed gevoel
tijdens de bouw van de buggy maar zorgt er ook
voor dat de wagen goed ligt op het circuit. De
nieuwe lay-out van het chassis doet zijn werk en
zorgt voor een goede gewichtsverdeling waardoor
de wagen heel gemakkelijk te corrigeren is tijdens
het springen. Hoewel je met de 808 misschien niet
meteen het gevoel hebt dat je de sterren van de
hemel rijdt, heb je wel echt de controle over het
model. Een foutje van jouw kant wordt daardoor
niet meteen genadeloos afgestraft. De XB808 is
een echte off-road en met de standaardafstelling
kom je al heel ver, zeker met de onderhoudsvriendelijke
en robuuste opbouw van deze Xray. Die
laatste twee zorgen ervoor dat je ook een lange
finale uit kunt rijden of gewoon een dag lang kan
rijden zonder te hoeven sleutelen.
Peter Boots
XB808
Fabrikant : Xray
Importeur : RC-Connect
Schaal : 1:8
Lengte : 490 mm
Breedte : 308 mm
Wielbasis : 319-330 mm
Motor : 3,5 cc (.21)
Gewicht : 1869 gram
Aandrijving : 4-WD buggy
Adviesprijs :± € 569,–
Gebruikte benodigdheden
- Motor: Sirio S21 BK Evo4 STI
- Uitlaat: Sirio '2013' en '2056'
- Stuurservo: Futaba BLS 352
- Gas/remservo: Futaba S9351
- Ko Propo Helios stuurwielzender
- Spektrum Pro module en ontvanger
- VXR LiPo ontvangeraccu en voltageregulator
Getest met Tornado 25% Sydney
Formula
www.teamxray.com
Specificaties

Rijverslag
Sirio S21 BK Evo4 STI
Kennen jullie die reclame van Danoontje Power nog?
Met dat kleine roodharige meisje? Kennelijk verkopen
ze ook Danone in Italië, want deze Sirio is op hetzelfde
dieet geweest. Sirio Powerrrrr!
In het vorige nummer van M-auto kon je de
Kanai Evo4 STI al vanbinnen en vanbuiten bewonderen.
De afwerking, gebruik van high end
materialen en de op elkaar afgestemde onderdelen
waren opvallend voor deze off-roadmotor van
Sirio. Of de motor de hoge verwachtingen op het
circuit ook waar kon maken bekeken we op het
circuit van Nuclea Buggy Racing in Mol, België.
Tikken en lopen
Veel wedstrijdmotoren staan bekend om hun
moeizame inloopproces waarbij de zuiger vastloopt
op het hoogste punt en je met een schroevendraaier
het vliegwiel terug moet draaien om de
zuiger weer vrij te krijgen. Oké, dat gebeurde ook
een paar keer bij de Sirio, maar hij zat nooit muurvast
wat het leven een stuk makkelijker maakt.
Ook geen "ting-ting-ting" geluid bij het losmaken,
iets wat getuigt van een heel mooie passing van
de zuiger in de cilinder.
In de 'kort door de bocht' handleiding van Sirio
wordt verteld dat er een inloopproces van vijftien
minuten nodig is voor het op elkaar inslijten van
de bewegende delen. Dat kan wel waar zijn, maar
we hebben het toch iets voorzichtiger aangepakt.
Uiteindelijk heeft iedereen zijn eigen manier van
inlopen en als je dit aanhoudt voor verschillende
motoren dan kun je ook goed aanvoelen hoe het
inloopproces vordert.
Na een tankje stationair pruttelen kon de Xray
XB808, uitgerust met de Sirio Evo4 en standaard
'2013' Formula Buggy uitlaat van Sirio, de baan op.
Een paar tankjes rustig cruisend over de baan te
hebben gereden viel op hoe snel de motor al beter
begon te klinken en soepeler, maar vooral ook
krachtiger begon te lopen, zonder de gasnaald in
te draaien. Na een halve liter brandstof verstookt
te hebben kon voor mij de hoofdnaald beetje bij
beetje ingedraaid worden. Het verschil na een paar
tankjes was duidelijk merkbaar. De motor werd,
zoals het hoort, steeds sneller en kreeg voelbaar
meer vermogen. Vooral het springen ging daardoor
makkelijker, of het nu om korte snelle jumps
ging of om de gigantische driedubbelsprong voor
het rechte eind, alles werd even gulzig en onbevreesd
aangevallen door de Sirio. Op het rechte
eind liep de motor als een speer door zijn toeren,
maar ook op korte stukjes springt hij naar voren,
op de volgende bocht of jump af. Hoewel de motor
aan het eind van de middag nog steeds veilig
afgesteld stond, gaf hij meer power als alle andere
off-roadmotors ik tot nog toe gereden heb.
Conclusie
Ben je op zoek naar een off-road wedstrijdmotor
die bakken bruikbaar vermogen levert dan ben
je bij de Sirio aan het goede adres. Geen te snelle
on-roadmotor in een modderig jasje maar echte
off-roadprestaties dus. Dat er aan deze prestaties
een prijskaartje hangt mag duidelijk zijn, de Sirio
is één van de duurdere motoren in het wedstrijdsegment.
Voor het verslag en de specificaties van de S21 BK
Evo4 STI: zie M-auto 27 pagina 34 en 35.
www.star-motor.com
Tip
Naalden
De S21 BK Evo4 STI wordt geleverd met twee verschillende
naalden voor de afstelling van het bottom-end of de lage
toeren. Standaard is de motor uitgerust met een stompe
naald, maar in de verpakking vind je ook nog een scherpe
versie. De standaardnaald geeft de motor een grotere
aan/uit reactie waardoor je flink wat koppel vrij kunt laten
komen. Ideaal dus op een kort circuit of bij het betere
spring- en vliegwerk. Je hoeft zeker niet bang te zijn dat
je vermogen tekort komt bij een korte aanloop naar een
sprong als de motor met deze naald uitgerust is en goed is
afgesteld. De tweede (scherpe) naald laat zich veel makkelijker
afstellen, maar resulteert ook een gemoedigere motor
die wat minder snel of agressief op toeren komt. Zelf was ik
even bang dat de stompe naald voor afstelproblemen zou
gaan zorgen maar niets was minder waar. Eigenlijk heb ik er
niet of nauwelijks aan hoeven zitten, terwijl de hoofdnaald
inmiddels wel een stukje ingeschroefd is.
Normale of turbo onderkop?
Bij deze Sirio worden twee onderkoppen geleverd voor de
twee verschillende types gloeipluggen. Standaard wordt
de motor uitgerust met de onderkop voor normale pluggen.
Voor 99% van de rijders zal deze combinatie voldoen
omdat de motor zo prima werkt, voldoende kracht levert en
de pluggen goedkoper zijn als turbopluggen. Mocht je toch
nog vermogen tekortkomen dan kun je de turbokop installeren.
Er zit echter wel een addertje onder het gras, want de
afstelling van de motor met turbokop is een stuk kritischer.
Een kleinere 'sweet-spot' dus en dat maakt het wat minder
aantrekkelijk om die te gebruiken. Eigenlijk alleen geschikt
voor toprijders die niet meer kunnen herinneren wanneer
ze voor het laatst op hun dak lagen en echt profijt hebben
bij een laatste beetje turbopower.
oktober/november 2008
M-auto 29

Elke 2 maanden de nieuwe
M-auto
op je deurmat?
✃
Dat kan met een abonnement!
WWW.M-AUTO.NL JAARGANG 5 • NUMMER 27 • augustus/september 2008
M-AUTO IS HÉT MAGAZINE OVER RC- & SLOTAUTO’S
In dit nummer o.a.:
- Kyosho PureTen GP Fazer
- Graupner Ultramat 16
- First look Xray XB808
- E-flite Blade CX2
- Edam Razor
TRUCKS • OFF-ROAD • SLOTRACEN • ON-ROAD • MICROPULLING • TECHNIEK • WEDSTRIJDEN • NIEUWS • TUNING
Axial
Scoop: Kyosho Mini Inferno
augustus/september 2008 5e jaargang, nummer 27
losse verkoop € 5,95
www.m-auto.nl
AX10 Scorpion
- Sirio
BK Evo4 STI
Scoop: AR Racing ARx-540 Thunder Tiger Tomahawk BX Scalextric Digital
- LRP
ZR.21 X
Omslag los.indd 1 31-07-2008 12:41:50
Een heel jaar lang,
dus 6x voor
€ 30,–
Ja, ik word abonnee van M-auto!
Stuur deze bon (of een kopie) in een
ongefrankeerde envelop naar:
M-auto magazine
Antwoordnummer 17
7940 VB Meppel
of
kijk op www.m-auto.nl
Het abonnement loopt tot wederopzegging.
Prijswijzigingen voorbehouden.
Voorwaarden zie colofon.
Naam:
Adres:
Postcode:
Plaats:
Telefoon:
E-mail:
Het abonnement moet ingaan met ingang van nummer ..........

Bouwverslag
Losi
Mini-Monster Baja
versus
Dodge Raminator
Losi introduceerde ruim twee jaar geleden de Mini-LST, één van de
eerste 1:18 Monstertrucks. Vandaag de dag is Team Losi het merk
met de meeste varianten in deze schaal, een kleine speurtocht
leverde ons al zeven verschillende uitvoeringen op.
oktober/november 2008
M-auto 31

Baja
Mini-Monster
Specificaties
Mini-Monster Baja
Fabrikant : Losi
Importeur : MCM Distribution
Schaal : 1:18
Lengte : 271 mm
Breedte : 209 mm
Wielbasis : 185
Gewicht : 1000 gram
Aandrijving : 4-WD
Motor : Dual Frenzy 370
Zender : Losi Radio System DSM Technology
Batterijen : 2-cellen LiPopack en 4 AA’s
Adviesprijs :± € 199,99
Alles inbegrepen!
www.losi.com
Twee van deze uitvoeringen
staan in dit artikel
tegenover elkaar,
namelijk de Mini-Monster
Baja, een uitvoering
voorzien van een
VW kever body
die hem een
behoorlijk snel
uiterlijk oplevert
en de andere versie is de
Dodge Raminator, zoals hij 1:1
in Amerika door de familie
Hall gebouwd én al jaren
uiterst succesvol gereden
wordt.
Wat is hetzelfde?
Alle Losi 1:18 trucks zijn opgebouwd rond een
chassis met een aluminium boven en onderdek,
voorzien van dubbele stuurservo’s, oliegevulde
schokdempers, 4-WD aandrijving door middel van
cardanassen en een slipperclutch. Verder zijn de
modellen altijd volledig gekogellagerd en worden
de Losi’s volledig RTR geleverd! En dan bedoel ik
ook volledig, dus de accu met de meegeleverde lader
opladen, de zender voorzien van de eveneens
meegeleverde AA cellen en rijden.
Wat zijn de verschillen? (1)
Op papier is de Mini-Monster Baja duidelijk de
luxere versie, terwijl de kracht van de Dodge
Raminator meer zijn replica uiterlijk is. In de basis
zijn beide trucks gelijk, maar de Mini-Monster Baja
voegt daar aan toe een Losi DSM 2.4 Ghz zender
en ontvanger, een 1000 mAh LiPo pakket met
lader, twee gekoppelde Frenzy 370 motoren en
rondom aluminium schokdempers. Hoewel de uitrusting
van de Dodge Raminator ook niet verkeerd
is legt hij het met zijn Losi 27 Mhz FM zender en
ontvanger, 1100 mAh MiMH pakket en lader, enkele
Frenzy 370 motor en kunstof schokdempers,
puur op specificaties, toch af in vergelijking met
de Mini-Monster Baja.
Stroombronnen
Beide truckjes staan op een nabij gelegen bouwterrein
klaar om hun krachten met elkaar te meten.
Allebei zijn ze met hun originele accu’s uitgerust
en we hebben nog een aantal 1400 mAh NiMH
pakketten meegenomen, zodat ze ook vergeleken
kunnen worden met gelijkwaardige stroombronnen.
De Losi pakketten zien er trouwens behoorlijk
anders uit dan wat de concurrentie gebruikt, daar
zie je verkleinde versies van stickpacks of side
by side gesoldeerde pakketten. Losi heeft zijn
eigen idee van hoe een 1:18 pakket eruit moet
zien, namelijk vier cellen side by side en dan nog
twee cellen in lijn boven deze vier. Dit levert een
rechthoekig pakket op dat precies onder de snelheidsregelaar
en de ontvanger past. Het nadeel
van deze pakketvorm, vind ik, is dat ze alleen maar
in een Losi passen, het voordeel is dat ze dan wel
weer in alle 1:18 Losi’s passen. Dat wat betreft het
formaat van de pakketten, nu eerst maar eens
rijden en kijken wat de verschillen zijn. Om een zo
objectief mogelijk beeld te krijgen hebben we het
volgende schema verzonnen:
- Heat 1: originele LiPo in de Baja en originele
NiMH in de Dodge
- Heat 2: rijders wisselen en allebei met 1400 mAh
pakketten rijden
- Heat 3: weer rijders wisselen en allebei met 1400
mAh pakketten rijden
- Heat 4: rijders wisselen en originele LiPo in
de Baja en originele NiMH in de Dodge
Door deze opzet
rijden allebei
de rijders de
trucks één keer
in originele staat
en één keer met
een 1400 mAh
pakket en zouden
we een mooi beeld
moeten krijgen van de
prestaties en de verschillen
tussen de beide trucks.
32 M-auto

Dodge Raminator
Bouwverslag
Wat zijn de verschillen? (2)
Wat we vooraf al verwacht hadden, namelijk dat
de Baja met zijn twee gekoppelde Frenzy 370 motoren
en het LiPo pakket duidelijk in het voordeel
zou zijn ten opzichte van de Dodge Raminator
die het met een enkele Frenzy 370 motor en een
gewoon NiMH pakket moet doen.
Maar, de verschillen zijn lang niet zo groot als
verwacht en tot onze verrassing is de Raminator
in het losse zand vaak zelfs sneller weg vanuit
stilstand dan de Mini-Monster Baja die op de losse
ondergrond zijn vermogen niet kan omzetten
in snelheid, maar wel in een mooie zandfontein
achter de Baja en dat is dan weer iets wat met de
Dodge niet lukt. Bij het nemen van een hellinkje
is de Baja met zijn dubbele aandrijving meer in
het voordeel, dit is duidelijk niet helemaal het
kunstje voor de Dodge en waar de Baja er nog een
schepje bovenop gooit moet de enkele motor van
de Dodge de handdoek in de ring gooien. Na een
minuut of 15 vindt het NiMH pakket in de Dodge
Raminator het wel mooi geweest en niet veel later
is de pret ook bij de LiPo in de Mini-Monster Baja
op. Een snelle controle levert op dat de beide
motoren in de Baja wel warm zijn, maar niet
heet zoals de enkele motor in de Dodge
waar de hitte echt vanaf komt. Voordat we
verder gaan met de 1400 pakketten dus
eerst de boel maar even laten afkoelen. De
volgende sessies leveren geen ander beeld
op dan de bevindingen in de eerste, het
is telkens het pakket in de Dodge met zijn
enkele motor dat er iets eerder de brui aan
geeft en de Baja blijft de snellere en krachtigere
van de twee. Waar je wel even voor
moet oppassen is dat het rijden met de
truckjes zo makkelijk gaat dat je weleens
vergeet dat het maar om 1:18 modellen
gaat waar je mee rijdt en geen 1:10
trucks. De fun is trouwens net zo groot of
misschien wel groter, omdat je veel minder
ruimte nodig hebt om toch al fatsoenlijk te
kunnen rijden.
Conclusie
Natuurlijk hebben we de Dodge ook nog even
gereden met twee motoren en één ding staat als
een paal boven water als je keuze op deze Dodge
Raminator valt dan moet je direct de optionele
tweede motor erbij zetten. Losi heeft het pinion
voor deze motor al in de set
meegeleverd, dus je kunt
hem zo monteren. Deze
motor is echt een must, niet
omdat je dan zoveel
harder gaat want
dat verschil is nihil,
maar wel omdat alles
veel makkelijker gaat
en je de motoren niet
tot het uiterste hoeft te
belasten. De zendersets
werkten allebei naar
behoren en hebben een
zendbereik dat ruim
voldoende is. De 2,4 GHz
set heeft wel als voordeel dat je je nooit hoeft af
te vragen of er iemand anders in de buurt is met
dezelfde frequentie, maar omdat dit nu niet direct
competitiemodellen zijn en je altijd kunt kiezen uit
zes verschillende frequenties kan je ook met de 27
MHz uitvoering uitstekend uit de voeten. Het LiPo
pakket bood geen enkel voordeel ten opzichte
van de NiMH pakketten, op één ding na, het is
duidelijk lichter en omdat het pakket bovenin het
chassis ligt zou dat een voordeel kunnen zijn. In de
praktijk leek het zwaardere NiMH pakket de trucks
iets stabieler te maken tijdens het rijden op oneffen
terrein. Het prijsverschil tussen beide versies is
niet zo heel erg groot, maar hier biedt de duurdere
Mini-Monster Baja toch het meeste waar voor
zijn geld en moet de Dodge Raminator het doen
met zijn exclusievere uiterlijk. Qua prestaties kan
je de Dodge heel makkelijk naar het peil trekken
van de Baja door er ook een tweede motor op te
monteren de prestaties zullen hiermee op precies
hetzelfde peil komen als die van de Baja.
Fred Boots
Specificaties
Dodge Raminator
Fabrikant : Losi
Importeur : MCM Distribution
Schaal : 1:18
Lengte : 271 mm
Breedte : 209 mm
Wielbasis : 185
Gewicht : 1000 gram
Aandrijving : 4-WD
Motor : Frenzy 370
Zender : Losi Radio System 6-kanaals 27 Mhz FM
Batterijen : 7,2 V NiMH accupack en 8 AA’s
Adviesprijs :± € 169,99
Alles inbegrepen!
www.losi.com
oktober/november 2008
M-auto 33

SSB-mk01
Quark
Zorgeloos rijden, daar
draait het allemaal
om bij een brushless.
Quark speelde daar
goed op in door een
brushlessregelaar te
maken in samenwerking
met Much More
die tot vrijwel alles in
staat is, de SSB-mk01.
Motoren met weinig
of geen wikkelingen,
hoge voltages, kom
maar op. Echt een nononsense
regelaar dus,
die zich in ieder model
thuisvoelt.
34 M-auto
Wat de SSB-mk01, mk02 en mk03 (ja, er
zijn inmiddels drie versies leverbaar) zo
bijzonder maakt is dat ze eenvoudig af
te stellen zijn en tot vrijwel alles in staat zijn. Laten
we wat voorbeelden nemen. Stel dat je een motor
met zo min mogelijk wikkelingen wil proberen.
Geen probleem, zo lang het een standaard 540
fomaat motor is, er is geen limiet. Wil je een keer
rijden met een accupack dat een celletje meer
heeft, geen probleem. De SSB serie van Quark kan
gebruikt worden met maximaal achttien NiMh
cellen (21,6 v) of zes LiPo cellen (22,2 v). Of je
motor het leuk gaat vinden weet niemand, maar
de Quark kan het aan.
Verrassing
Eén van de leuke verrassingen aan de Quark
brushlessregelaar is de redelijk omvangrijke set
waarin hij geleverd wordt. In de mooie matzwarte
doos vind je natuurlijk de regelaar, maar
ook siliconendraad, een koelvin, een powerpack,
schroefjes om die laatste vast te zetten en de
Quark program box. Dat afstelscherm is een wel
heel handig hulpmiddel bij het afstellen van de
SSB regelaar. Het powerpack is een printplaatje
met daarop onder andere drie capacitors die wat
reservestroom bieden tijdens hevige belasting van
de regelaar. Gebruik deze echter altijd bij ieder
type motor anders kun je het gevoel hebben dat je
met een slechte accu rijdt.
Info
M-auto Neurenberg 2008 nieuws over Quark
Dit Koreaanse merk heeft zich volledig gespecialiseerd in
de brushlesstechnologie, maar richtte zich meer op vliegtuigen,
grote modellen en speedruns. Dat deden zo overigens
wel met succes, want er zijn al veel titels op hun naam
geschreven. Inmiddels is ook de regelaar voor 1:10 elektro
klaar. Eigenlijk is er niet veel veranderd met het prototype
van vorig jaar alleen is de regelaar nu ook echt leverbaar! De
SSB-mk01 is het begin van een door Quark geproduceerde
brushlessregelaar die in samenwerking met Much More is
ontwikkeld. De opvolgers SSB-mk02 en de SSB-mk03 zijn al
in ontwikkeling en hebben nog betere technische specificaties
als de huidige regelaar.
De regelaar zelf is uitgerust met flink wat afstelopties,
maar het instellen daarvan kan lastig zijn
omdat je afhankelijk bent van lichtjes en geluidjes
van de regelaar om te weten hoe de regelaar afgesteld
is. De Quark is uitgerust met vier gekleurde
lichtjes en een duidelijke handleiding dus dat
komt toch wel goed, maar met de program box
gaat er een wereld voor je open. Op dit handzame
LCD-schermpje, dat je aansluit op de ontvangeruitgang
van de regelaar en de stroom van de
rijaccu gebruikt, zie je in één oogopslag hoe de
regelaar staat ingesteld. Ook het veranderen van
de instellingen is heel eenvoudig, de drukknoppen
en draaiwieltjes zorgen daarvoor.
Veelzijdig
Het afstellen van de regelaar is heel eenvoudig,
alleen de neutraal en vol gas stand van de zender
moet ingesteld worden, daarna kun je in principe
al rijden. Wil je meer dan de standaardafstellingen
dan kun je kiezen voor NiMh of LiPo accu's, vier
remprogramma's waaronder 'fixed brakes' waar
je een vastgestelde remkracht kunt instellen,
ABS wat gewoon lineair remmen is, 'auto' waar
de regelaar naar de aantal toeren van de motor
kijkt een daarop de remkracht bepaalt of een
combinatie van auto en ABS waarbij de positie
van de zender en het aantal toeren samen de
remkracht bepalen. Ook een voltage afslag kun
je instellen van 2 tot 3 volt in kleine stapjes. Bij
'timing' kun je op de regelaar de motor vertimen
in drie stappen van 5, 10 en 20 graden. Ook kun
je de turbo inschakelen die nog eens vijf procent
meer vermogen uit de motor weet te persen. Voor
de trekkracht zijn er zes standen instelbaar van

Verslag
Kijk op de website voor al onze producten!
www.mcronse.be
Openingstijden
ma : gesloten
di : gesloten
wo : 16.30-20.00
do : 16.30-20.00
vr : 14.00-20.00
za : 10.00-12.00
: 14.00-20.00
zo : 14.00-18.00
Het cafe is ook na sluitingstijd van het magazijn geopend.
Modelbouw Dekeyser bvba • Industriepark Klein Frankrijk 7 • B-9600 Ronse
heel laag voor gladde
ondergronden tot heel
hoog voor ongelooflijk
veel grip. Het type
motor kun je instellen
van sensorless in-runner,
out-runner, sensor
tot brushed. Variabel
zijn de stroomsterkte
waarmee je de topsnelheid kunt beïnvloeden, de acceleratiesnelheid van 0
tot 120 procent waarbij alles boven de honderd de motor zwaar belast (maar
wel snel is), de remkracht en de 'drag brake' waardoor je de motor remkracht
kunt geven in de neutraalstand, de zogenaamde motorrem. Als laatste kun je
ook nog de hoogst gemeten temperatuur van de regelaar opvragen na ieder
gebruik.
Conclusie
Ben je op zoek naar een no-nonsense regelaar die gemakkelijk te gebruiken
is en waarbij je niet hoeft na te denken of er limieten zijn, dan is de Quark
SSB-mk01 helemaal jouw ding. Ben je daarnaast ook nog eens iemand die
wedstrijden rijdt dan is de mk03 meer voor jou, omdat die gewoonweg nog
meer vermogen levert. Dat de regelaar bijna zestig gram (inclusief aluminium
koellichaam) weegt en niet echt klein is nemen we daarbij graag voor
lief. Quark maakt met de SSB serie brushlessregelaars, brushless terug naar
wat het echt moet zijn. Zorgeloos rijden, zonder toe te geven qua prestaties.
www.merlin-fuel.nl
PRO 16 2,5 L. € 26,50 € 16.95
PRO 25 2,5 L. € 35,00 € 22.50
Modelbouw Bloemendaal.nl
Specificaties
Quark SSB-mk01
Fabrikant : Quark/Sky & Technology
Importeur : n.n.b.
Motorlimiet : geen limiet
(540 formaat brushed & brushless
Continu stroom : 100 A
Voltage : NiMh 4-18 cellen (4,8 tot 21,6 v)
LiPo cellen 1-6 cellen (3,7 tot 22,2 v)
Bij het gebruik van meer dan 8 NiMh cellen moet een externe stroomvoorziening
gebruikt worden voor de ontvanger.
Adviesprijs : Informeer bij de dealer.
SSB-mk02
SSB-mk03
: Zelfde specificaties als de mk01, maar met een ingebouwde ‘wissel BEC’,
er is daardoor geen ontvangeraccu nodig bij hoge voltages.
: Levert betere prestaties, met zijn 120A continu, als zijn kleinere broertjes
en zorgt daardoor voor langere rijtijden en een lagere temperatuur
van de regelaar.
www.quarkbrushless.com / www.sky-technology.co.kr
Getest in Xray T2’008 en in Corally 10X met Corally 4200UP accu.
oktober/november 2008

Ninco
Lexus SC430
Ninco is met een vierde
model uitgekomen om
het veld Japanse Super
GT’s verder te completeren.
Na de Honda
NSX, de Nissan 350Z en
de Toyota Supra nu dus
de Lexus SC 430. Het
Japanse Super GT reglement
wijkt behoorlijk af
van de bekende FIA GT
serie en de LMS/ALMS
series.
Worden bij deze laatste twee de wagens
ingedeeld naar geproduceerde eenheden
en naar al dan niet grondige
wijzigingen, het uiterlijk lijkt vaak nog sterk op het
origineel. Bij de Japanners worden de wagens in
twee klasses ingedeeld naar vermogen, te weten
300 PK en 500 PK. De gebruikte wagens ondergaan
hierbij vaak een complete metamorfose. Veel
bredere wielkasten, dorpels, dikke neus met dito
splitter, luchthappers en een forse kont met diffusers
en een grote achtervleugel. De GT uitvoering
wijkt dan behoorlijk af van het origineel, maar ze
zien er wel spectaculair uit. Ons voorbeeld is de
dikke uitvoering van de Lexus SC430, standaard
een vrij braaf uitziende sportieve wagen, maar in
de JGTC uitvoering is het een regelrecht bakbeest.
Ninco heeft gelijk een paar uitvoeringen neergezet.
Naast ons voorbeeld, Zent, zijn ze ook met een
Denso en een Eclipse uitvoering gekomen. Tevens
bestaat er een maagdelijk witte Prorace uitvoering
waar we in het Prorace Evo deel verderop nog op
terugkomen. Ons testmodel ziet er strak uit, de
bedrukking is netjes en dekkend. De overgang van
zwart naar chroom is, naar het grote voorbeeld,
vaag verlopend. Helaas is het chroomgedeelte
van de wagen niet echt chroom, maar een beetje
smoke/zilverachtig. De spiegels staan iets schuin
omhoog, de andere losse onderdeeltjes, zoals
de ruitenwisser, afsleepogen en de steunen van
de achtervleugel overtuigen beter. Op sommige
plaatsen zijn details in de kap opengewerkt,
vooral de aansluiting van de onderzijde van de
portieren met de dorpels zien er perfect, maar ook
kwetsbaar uit. Het interieur is vlak gelaten en ook
al staat de motor in anglewinderpositie, waardoor
er voldoende ruimte overblijft, heeft Ninco er
niet voor gekozen om het interieur te verdiepen.
Voor de purist een minpuntje maar voor de racer
die allerhande extra’s, zoals een lichtunit, ballast
en dergelijke onder de kap kwijt wil is dit erg
makkelijk. De buitenzijde wordt verder afgerond
met het zwarte chassis met geïntegreerde splitter
en dorpels en een set goed ogende wielen met
laagprofielbanden. De velgen zijn van plastic en
redelijk rond. Voor het uiterlijk een 4.
Techniek
Als we naar de techniek kijken dan is het eerste
dat mij opvalt dat deze wagen met een NC 5
motor is uitgerust. Deze is op dit moment zo'n
beetje de standaard motor van Ninco met, volgens
opgave, 20.000 rpm bij 14 V. Een redelijk soepele
motor, zeker als hij al een paar uurtjes gereden
heeft. Voor de grote clubbanen een prima keuze,
maar misschien iets te potent voor de gemiddelde
thuisbaan, aan de andere kant je wilde een racer
je krijgt een racer. De motor staat net als bij de
andere Japanse GT's in anglewinderpositie, maar is
niet geborgd. Bij een racer is het beter om de motor
in het chassis vast te lijmen, ik doe dat het liefst
met hot glue want dit is bij het uitbouwen van het
motortje nog redelijk makkelijk te verwijderen. Je
kan ook in het vleugeltje waarin de motor klemt,
ter hoogte van de schroefgaten in de motor, een
gaatje boren van iets meer dan 2 mm. Met een
kort M2 schroefje en een ringetje kan je de motor
dan redelijk vast in het chassis schroeven. Voor
de motor vinden we de voor Ninco gebruikelijke
rondemagneet die 155 gram aan downforce op
de Magnet Marshall weegschaal aangeeft en dat
is niet veel als je naar andere testwagens kijkt.
Het makkelijke van deze magneetjes is dat je met
36 M-auto

Slotracen
& Prorace Evo
behulp van papieren of plastic rondjes onder
de magneet deze downforce kan verminderen,
waardoor je dus met minder magneet (downforce)
rijdt. De wagen staat achter op vrij grote wielen en
de overbrengingsverhouding is 12/32. Al met al
zaken die een felle acceleratie en hoge snelheden
doen vermoeden. Zoals gezegd staat het model
op plastic wielen en de overbrenging bestaat uit
een kunststof pinion met een eveneens kunststof
kamwiel. De assen zijn behoorlijk recht, maar
nog wel van de ‘oude’ dikte 2,46 mm. De achteras
draait in messing glijlagers en aan de voorzijde
in plastic chassisoogjes. Op onze aalstrakke
clubbaan hobbelen de gebruikte banden iets
en moeten eigenlijk voor het mooie netjes even
rondgeslepen worden, op een gewone thuisbaan
heb je hier geen last van. Het schoentje is van het
bekende type met een veertje. Als de wagen aan
de voorzijde wat loskomt, veert dit schoentje uit
en blijft dus contact houden met de litzen. Voor
het rijden op een thuisbaan bestaande uit losse
baandelen en daarom lastiger echt strak neer te
leggen, is dit perfect. Maar clubracers die beschikken
over een strakke clubbaan zullen het veertje
snel verwijderen zeker als er ook nog eens zonder
magneet gereden wordt, want dan is die fractie
extra opwaartse druk aan de voorkant iets wat je
eigenlijk niet wilt hebben. De kap weegt 24 gram
en het totaal gewicht komt op 86 gram. Alles oogt
‘degelijk Ninco’, zoals we dat gewend zijn. Voor de
techniek een dikke 3,5.
Rijden
We gaan de baan op. Nu is onze houten clubbaan
niet te vergelijken met een Ninco baan, maar deze
wagen moet op elk baansysteem kunnen rijden.
Onze strakke baan legt daarbij vaak elk klein probleempje
in de onbalans duidelijk bloot. Zo op de
baan, zonder geslepen bandjes en zonder smeerbeurt,
loopt de wagen redelijk soepel zonder al te
veel bijgeluid. De NC5 motor is goed in de hand te
houden. Zo met de magneet aan boord komt de
wagen strak door de bochten met een vrij hoge
snelheid. Alleen als we bij het uitaccelereren van
een bocht wat vlot op het gas gaan dan begint de
achterkant wat te stuiteren. Dit is te wijten aan de
combinatie van een krachtige motor en de niet
zo heel vaste zitting van de motor in het chassis.
Wat direct opvalt is dat de wagen aan de voorzijde
eigenlijk geen loodverzwaring nodig heeft om de
neus aan de grond te houden. Na het smeren van
alle draaiende delen dalen de rondetijden nog een
fractie.
Als we het magneetje voor de kunstmatige downforce
helemaal wegnemen is het een compleet
andere auto. Anders dan verwacht glijdt hij niet
zomaar weg in de korte bochten en ook kantelt hij
niet snel in de wijde bochten. De wagen heeft zelfs
met ongeslepen banden onverwacht veel grip en
navenant snelle rondetijden. Die rondentijden zijn
slechts 3/10 langzamer dan met magneet. Wat
je wel duidelijk merkt is dat het geluid is toegenomen
en ook dat de wagen bij snel accelereren
met de achterkant stuitert. Maar zelfs wat minder
ervaren rijders zullen op de baan redelijk makkelijk
overweg kunnen met het motorvermogen en de
handelbaarheid. Ook nu geldt dat je eigenlijk geen
loodverzwaring aan de voorzijde van de wagen
mist. Met nog wat finetuning, experimenteren
met de kapschroefjes,
vastzetten van de
motor en de achteraslagers
en de plaats
en hoeveelheid van
de loodverzwaring zal
de wegligging voor
clubgebruik zeker
nog verbeteren. Ik
denk dat de thuisrijder
er zo al een prima
racer bij heeft en het
enige wat ik zou doen
is het wegknippen
van de uitlaatjes van
het chassis, hierdoor
kan de kap wat meer
bewegen wat weer in
een betere wegligging
resulteert. Voor
het rijden een 4,5.
Conclusie
Ook deze Japanse GT mag er weer wezen. Hij ziet
er goed uit en met een beetje werk is hij lekker
rijdend te krijgen. De doorsnee thuisrijder zal
misschien in het begin wat moeite hebben met
het vermogen van de NC 5 motor. De clubrijder
kan een goede keus hebben aan deze wagen die
standaard al goed in balans is. Ik vind het een
stoere bak en een mooie aanvulling op de andere
Japanse GT’s van Ninco. Overall een 4!
Ninco brengt alweer een aantal jaren Prorace
tuningdelen uit. Aluminium velgen, zachtere
banden, verschillende tandwielsets, kogellagers,
siliconen motorkabels noem maar op. Helaas
voor niet Ninco rijders voerde Ninco altijd een
asdiameter van 2,46 mm en waren de delen niet
of nauwelijks met andere merken uit te wisselen.
Daar is nu, met de komst van Ninco Prorace Evo
onderdelen, verandering ingekomen. De assen,
velgen, tandwielsets en lagers zijn er, naast de
oude 2,46 mm Nincomaat, nu ook in de algemeen
in slotraceland gevoerde 3/32 (2,37 mm)
maat, twee ‘lijnen’ dus.
oktober/november 2008
M-auto 37

•
•
SLOTRACESHOP
CASTER RTR
1:8 off-road
€ 269,–
Slotracespecialist van alle grote en kleine merken tevens dealer van GS racing, HPI en SMARTECH
Mocht het niet op voorraad zijn kunnen we toch praktisch alles leveren tegen concurrerende prijzen!
Lage Engweg 49 - 3882 BC Putten - tel. 0341 361185
WWW.RC-AUTOOTJE.NL - WWW.SLOTRACESHOP.NL
• •
WWW.MODELRACINGWORLD.NL
info@pdsslotracing.nl

Slotracen
We kregen bij de Lexus ook nog een flink aantal
van deze tuningdelen, zoals: titanium assen,
voor- en achtervelgen, messing lagers en een
12/32 aluminium tandwielset, allemaal nog in
de (oude) 2,46 mm maat zodat het op de Lexus
past. Het nieuwe draaiende Prorace Evo materiaal
is allemaal wat lichter uitgevoerd dan het oude
Prorace. Naast de tuningdelen kregen we ook nog
een doorzichtig lexaan chassis voor de Lexus en
een smetteloos witte Lexus kap met een vacuvorm
interieur waardoor de kap wat lichter uitvalt. Met
een aantal onderdelen uit de standaard Lexus zoals
de motor, het schoentje en de banden, konden
we een Prorace Evo versie bouwen.
Wat is er nu anders aan de kap en
het chassis?
De kap is smetteloos wit en moet zelf nog verder
in elkaar gezet worden. Op het vacuvorm interieur
na is hij gelijk aan de standaard kap. Echter, de
standaard kap weegt 24 gram, de Prorace Evo kap
21 gram. Drie gram verschil dus, maar wel weggehaald
op een redelijk hoog gelegen plaats en
dat heeft een gunstig effect op de wegligging. Het
chassis is geheel van lexaan en heel erg doorzichtig.
Ook het chassis even op de weegschaal gelegd,
oei, verrassing het standaard chassis weegt
12 gram en het lexaan exemplaar 14 gram. Wel 2
gram zwaarder! Het Prorace Evo-chassis voelt wat
stijver aan, er wordt ook een schroefje meegeleverd
om de motor vast in de houder te schroeven.
Het chassis is hiervoor al van een gaatje voorzien
en het ziet er natuurlijk erg goed uit zo’n transparant
chassis. De uitlaatjes van het zwarte chassis
ontbreken aan het doorzichtige exemplaar. Hierdoor
kan de kap wat makkelijker ten opzichte van
het chassis bewegen, ook dit komt de wegligging
ten goede.
Als we de complete wagen op de baan zetten,
zonder magneetje, dan merken we gelijk dat hij
stiller is dan het standaard exemplaar. Ook het uitaccelereren
gaat soepeler. En ja, de rondentijden
liggen ook 3/10 lager en zijn daarmee nagenoeg
gelijk aan die van de standaardwagen mét magneetje.
De auto is echter heel makkelijk rijdbaar
en dat is toch de verdienste van het
Prorace materiaal. De grootste waarde
van de kap is dat je hem in je eigen
kleuren kunt spuiten en eventueel
kunt voorzien van je eigen sponsornamen.
Na deze actie is het
gewichtsvoordeel waarschijnlijk
wel verdwenen maar rijd je wel met
een unieke Lexus SC430.
We zetten het nog allemaal even op een rijtje.
Naast standaard vervangingsmateriaal heeft
Ninco nu ook Prorace Evo materiaal. Het Prorace
Evo materiaal volgt het oude Prorace materiaal op.
Prorace Evo materiaal is beschikbaar voor twee
verschillende asdiktes: 2,46 mm en 3/32 (2,37
mm).
Conclusie
Al met al kun je stellen dat het gebruik van Prorace
en Prorace Evo onderdelen op een eenvoudige
manier duidelijk verbetering te zien geven bij een
standaard wagen. Je moet wel even voor jezelf beslissen
of je voor 2,46 mm materiaal of voor 3/32
materiaal gaat. Deze laatste is ook uitwisselbaar
met onderdelen van een aantal andere merken.
Of je helemaal het onderste uit de kan wil en een
complete kap en chassis erbij gaat aanschaffen is
een overweging die je zelf zult moeten maken.
Namens het slotraceteam,
Rob van Altena
(Het Slotraceteam beoordeelt de slotracewagens met
cijfers van 1 t/m 5! Red.)
Lexus SC430
Fabrikant
: Ninco
Importeur
: PDS
Snelheid
: 22,5 km/u (bij 12 volt)
Tandwielverhouding : 12/32
Gewicht
: 86 gram
Kapgwicht
: 24 gram
Magnetkrach
: 155 gram
Adviesprijs : € 46,95
www.ninco.com
Specificaties
oktober/november 2008
M-auto 39

Futaba brushless servo’s
Als je dacht dat er in je 1:18 een kleine brushlessmotor
zit, vergeet het dan maar. Futaba komt met
een wel heel kleine brushlessmotor, vermomd als
servo. Helemaal bijzonder wordt het als je beseft
dat ergens in deze 'als servo vermomde brushlessmotor'
ook nog een heel kleine brushlessregelaar
verstopt zit. Wie zei ook alweer dat brushlessregelaars
groot zijn? Uniek, maar we hebben het hier
natuurlijk gewoon over een servo die ervoor zorgt
dat je wielen van links naar rechts gaan of je gasen
remhevels aanstuurt.
Tip
Futaba liet op de speelgoedbeurs in Neurenberg
dit voorjaar als eerste producent
digitale servo’s met een brushlessmotor
zien. Hoewel brushlessmotoren al heel lang voor
allerlei dingen gebruikt worden heeft het toch
een tijd geduurd voordat de brushedmotortjes in
servo’s vervangen zijn door een brushlessvariant.
Dat zal in eerste instantie vooral te maken hebben
gehad met de aansturing, een brushlessmotor is
nu éénmaal lastiger aan te sturen als een brushedmotor.
Maar wat voor ons veel belangrijker
is, waarom zou je een brushlessmotor in je servo
willen hebben?
Voordat we die vraag beantwoorden zullen
we eerst een kleine evolutie in de servowereld
bekijken, we zijn tenslotte van analoog naar
digitaal en nu naar digitaal met bruslessmotor
gegaan. De analoge servo was een trouwe gezel
voor de modelbouwer en is dat nog steeds. Zeker
in de stockcarwereld worden alleen deze servo’s
gebruikt, omdat digitale servo’s niet zo heel goed
tegen schokken en trillingen kunnen. De digitale
servo zorgde voor een kleine revolutie in de servowereld.
Deze servo’s hebben meer kracht vanaf
het nulpunt, stellen zich beter terug op neutraal
en kunnen wat vlotter aanvoelen door meer ‘communicatie’
met de zender. De zenderfabrikanten
speelden daarop in en ontwierpen zenders die
nog meer communiceerden met de servo’s. Zo'n
zender kan je niet altijd gebruiken in combinatie
met een analoge servo, omdat die door de ‘babbelzieke’
zender oververhit raakt en de geest geeft.
De brushlessservo’s zouden het beste van de twee
voorgangers moeten samenvoegen en daar nog
meer positiefs aan toevoegen. We zijn benieuwd.
Ontvangeraccu
Futaba raadt het aan om enkel en alleen Ni-Cd ontvangeraccu's
te gebruiken, omdat de servo’s gedurende heel
korte tijd bijzonder hoge voltages kunnen trekken en niet
alle NiMh of LiPo accu's daar tegen kunnen. Zelf heb ik de
servo’s allebei de keren met een VXR LiPo met voltageregulator
gereden en heb ik geen problemen ondervonden.
Dat betekent echter niet dat het bij iedere LiPo of NiMh accu
goed zal gaan.
Kat in het bakkie
We zullen eerst maar eens kijken wat futaba zelf
over deze servo’s te vertellen heeft, want wat hebben
we nu eigenlijk in onze handen? Het grootste
voordeel van de brushlessmotor is de lange
levensduur. Zoals iedereen zal weten slijten de
kooltjes van een motor, hoe klein die ook mogen
zijn. De brushlessservomotor, een leuk woord voor
galgje maar dat even terzijde, zou tot vijf keer
langer meegaan als een gewone servomotor. Beter
bestand tegen schokken en trillingen. Dat was iets
waar een analoge servo nog raad mee wist, maar
een digitale servo was daar inderdaad gevoelig
voor. Tot dertig procent sneller als gewone digitale
servo’s, dat is misschien wat aan de positieve kant
maar inderdaad zijn de nieuwe servo’s iets sneller
als 'oude' met evenveel kracht. Verbruiken evenveel
stroom als digitale servo’s en dus wat meer
als de 'ouderwetse' analoge servo’s. Verder zijn de
brushlessservo’s uitgerust met een robuuste tandwieltrein,
krachtige samarium kobalt magneten en
twee kogellagers.
Zender
Hoewel het niet erg waarschijnlijk is dat iemand
met een AM zender deze brushlessservo’s aan
zal schaffen, moeten we wel even vermelden dat
40 M-auto

Verslag
robbe modellsport
het door Futaba sterk afgeraden wordt om deze
digitale servo’s te gebruiken in combinatie met
een AM zender. Wel zijn ze geschikt voor FM, PCM,
HRS en natuurlijk 2,4 Ghz zenders.
Inbouwen
Goed, de theorie is nu wel duidelijk, de brushlessservo’s
zouden heel wat voordelen bieden, vooral
wat uithoudingsvermogen en levensduur betreft.
Nu kan dat heel goed waar zijn, maar zelf heb ik
een gewone servo nog nooit versleten, kun je nagaan
hoe lang zo'n brushlessservo wel niet getest
moet worden voordat je de werkelijke levensduur
weet. Dus dan maar inbouwen om te zien of
we op het circuit iets merken van deze nieuwe
technologie. Voor de test kregen we de BLS 352 en
de BLS 451. De 352 is een zware stuurservo voor
off-roadgebruik met een trekkracht van achttien
kilogram, die bij zes volt 0,15 seconde nodig heeft
om zestig graden af te leggen. De 451 is een snelle
stuurservo voor on-roadgebruik of een heel goede
gas/remservo. Met 10,6 kilo trekkracht en een
steltijd van 0,10 seconde op zestig graden ook
een serieuze kandidaat. Overigens, in de dubbele
S9551 vervangt S9550
De nieuwe low-profile servo van Futaba is
sterker, sneller en goedkoper als zijn voorganger.
Zijn er nog nadelen denk je dan. Ja die zijn
er, hij is een gram zwaarder. Meent hij dat nou?
Ja, dat de servo een gram zwaarder is wel, dat
het een nadeel zou zijn natuurlijk niet. De 9551
heeft een trekkracht van 8,8 kilogram, dat is 2,8
kilogram meer als de oude 9550. Wat snelheid
betreft scheelt het niet veel, we hebben het
over iets meer als een honderdste van een
seconde sneller.
De S9551 is uitgevoerd met een coreless motor.
Een conventionele servomotor heeft een stalen
kern die omwikkeld is met draad die tussen de
magneten draait, zoals bij de meeste standaard
elektromotoren. Bij een corelessdesign, is het
armatuur een dun weefsel van draad in komvorm
die aan de buitenkant van de magneet
draait waardoor de zware kern niet gebruikt
wordt. Dit resulteert in een lichtere motor met
een soepelere werking en snellere reactietijd.
Conclusie
De extra trekkracht van de S9551 is een
welkome extra, want zes kilo kan toch wat aan
de lichte kant zijn voor een 1:10 toerwagen.
Het low-profile design scheelt in verhouding
flink wat gewicht en kan bij veel elektrochassis
ervoor zorgen dat het gewicht veel dichter
bij de centrale lijn van het chassis blijft. Door
de prijsverlaging wordt de servo nu ook wat
betaalbaarder en dat is voor iedereen leuk.
bodem van het kunststof doosje waarin de servo’s
geleverd worden vind je een paar kleine stickertjes,
rubber grommets om de servo trillingsvrij op
te hangen en een stevige servohevel.
De BLS 451 heb ik getest als stuurservo in de Edam
Razor 1:8 on-road op het circuit van Racing Team
Rumst met een Ko Propo EX-10 Helios FM zender.
In die wagen was de servo perfect op zijn plaats,
maar dat was natuurlijk een makkie. Echt zwaar
werd de servo daar niet belast. Natuurlijk voelde
de servo goed aan (ik had niet anders verwacht)
en was hij snel, maar dat konden we ook zien aan
de specificaties. De BLS 352 was een heel ander
verhaal. Die hebben we getest als stuurservo in de
Xray XB808 op het circuit van Nuclea Buggy Racing
in Mol met een Ko Propo EX-10 Helios FM zender,
uitgerust met een Spektrum Pro module. Bij het
afstellen van de zender schrok ik werkelijk van de
snelheid en kracht waarmee de wielen heen-enweer
klapten. Bij een draai aan het stuurwiel en
deze dan los te laten, zodat hij terugveert naar zijn
neutraal stonden de wielen echt te klapperen, zelfs
als de wagen met zijn wielen op de grond stond.
Eénmaal op het circuit heb ik de gevoeligheid van
de zender en dus de servo rond het middelpunt
iets lager gezet omdat je bij de kleinste beweging
van het stuurwiel, de wagen al op een andere
koers zette. Met zijn achttien kilo trekkracht en
behoorlijk snelle tijd voor zo'n zware servo, merk
je echt wel dat er iets anders in je wagen zit. Zeker
voor truggy- of montertruckrijders kan dat een
groot verschil maken. Met deze servo hoef je nooit
meer bang te zijn dat hij het niet trekt.
Conclusie
Rennen we nu allemaal naar de winkel voor nieuwe
brushlessservo’s? Nee, dat niet, maar als je toch
al aan het kijken bent voor een kwaliteitsservo
dan loont het zeker de moeite om ook de Futaba
brushlessservo’s te bekijken. Ze zijn iets duurder,
maar door de vele voordelen ten opzichte van hun
voorgangers maken ze hun prijs meer dan waar.
Peter Boots
Fabrikant
Importeur
: Futaba
: robbe Modellsport
BLS 352
Formaat : standaard 20 mm
Trekkracht : 18 kg-cm bij 6 volt
Snelheid : 0,15 sec/60º
Gewicht : 63 gram
Adviesprijs : € 159,–
BLS 451
Formaat : standaard 20 mm
Trekkracht : 10,6 kg-cm bij 6 volt
Snelheid : 0,10 sec/60º
Gewicht : 58 gram
Adviesprijs : € 119,–
S9551
Formaat : low-profile 20 mm
Trekkracht : 8,8 kg-cm bij 6 volt
Snelheid : 0,11 sec/60º
Gewicht : 45 gram
Adviesprijs : € 112,–
www.futaba-rc.com
www.robbe.de
Specificaties
oktober/november 2008
M-auto 41

TC5R
Factory Team
Associated is uitgekomen met twee nieuwe
versies van de TC5, de TC5R voor het gebruik van
rubberbanden en de TC5F voor foambanden.
Allebei de modellen zijn sterk afgeleid van hun
voorganger, de TC5, en bieden wedstrijdrijders
een wagen die beter afgestemd is voor de omstandigheden
waarin zij rijden.
Nadat de TC5 ontzettend goed dienst heeft
gedaan in onder andere het NK 2008 was
de TC5R snel besteld. Niet omdat de TC5
versleten was, maar omdat ik benieuwd was naar
de nieuwe wagen. In het verslag zal ik proberen
zoveel mogelijk de verschillen naast elkaar te leggen,
hoe klein die soms ook mogen zijn.
Propvol
De doos van de TC5R FT is lekker klein, maar zit
behoorlijk vol met alle onderdelen die netjes per
stap dat je ze nodig hebt verdeeld zijn. De zakjes
zijn vervolgens weer in grotere zakken verdeelt
zodat je redelijk makkelijk terug kan vinden welk
zakje je open moet maken. Helemaal onderop is
een handleiding voor het bouwen en het afstellen
van de wagen te vinden. In hetzelfde zakje zit ook
nog een catalogus en een onderdelenlijst. Ook zit
er nog een mooi stickervelletje bij, maar deze is
helaas hetzelfde als bij de TC5.
De standaard bodemplaat van de TC5 is 0,5 mm
dikker dan die van de nieuwe R-versie. Voor de
rest is de bodemplaat gelijk aan de standaard
bodemplaat. De TC5R is dan ook gemaakt voor
het rijden met rubberbanden waarbij er minder
grip voorhanden is als met foambanden. In het
Nederlands Kampioenschap (eigenlijk overal in
42 M-auto

Team Associated
+
-
Bouwverslag
Goede afwerking onderdelen
Wegligging
Slecht passende ‘bladders’
in de dempers
Europa) wordt er hoofdzakelijk met rubberbanden
gereden op asfalt of tapijt. Foambanden worden
hoofdzakelijk in Amerika gereden op banen
die behandeld zijn met gripmiddelen waardoor
je meer grip hebt en dus een stijver chassis nodig
hebt. Ik ga de TC5R vooral op asfalt rijden, in
combinatie met rubberbanden. Daarvoor is het
nieuwe 2 mm dikke chassis perfect geschikt, want
deze zorgt voor meer flex in het chassis. Bij Associated
noemen ze dat een ITF chassis, oftewel
'increased torsional flex'.
Voorbereiding
Allereerst heb ik de bodemplaat gelijmd. Let
hierbij wel op dat je goed dunne secondenlijm
gebruikt. Deze droogt veel netter op dan een
dikkere variant. Ook de accuslots heb ik uitgevijld,
zodat de accu mooi in het chassis valt. In
de handleiding beginnen ze met voorbereidend
werk voor de daadwerkelijk bouw van het chassis.
Zo begin je de bouw met de schokdempers,
kogeldifferentiëlen, servosaver, aandrijfassen en
de turnbuckles voordat je daadwerkelijk aan de
bouw van het chassis begint. Op zich een prima
manier, want dat zijn meestal de onderdelen
waar je toch wel wat meer aandacht aan moet
besteden.
Zoals gezegd begint de bouw met de schokdempers.
Deze zijn anders dan de dempers
die Asso voorheen gebruikte. Ze zijn nu deels
op de manier overgestapt zoals bij de meeste
merken wordt gebruikt. Dus met de siliconen
'bladders’ of 'demperhoedjes' en rebound foams.
De onderkant is nog wel op de Asso manier, de
O-ringen worden dus van binnenuit vastgeklemd
in de schokdemper. Het monteren daarvan gaat
prima, maar als je in de toekomst de O-ringen wil
vervangen is het wel even prutsen denk ik. Al zit
er gelukkig wel een tooltje bij om de hele handel
eruit te krijgen. Helaas pasten de bladders van
geen kant, terwijl de dempers hetzelfde zijn als
op de TC5. Ik heb daarover contact gehad met
Associated en het schijnt dat ze een foutje hebben
gemaakt. Zelf heb ik de bladders dan maar
vervangen door die van een ander merk.
Illegaal
De differentiëlen zijn wel anders dan die van de
TC5. Achter hebben ze nu een aluminiumversie,
omdat de kunststofversie in de modified nog wel
eens wilde smelten. Zelf zal ik stock gaan rijden
met een kunststofdifferentieel, omdat deze toch
vijf gram lichter is dan de aluminiumversie. Toch
wel opvallend is dat Associated zijn Sthealt Lube
en Black Grease in potjes heeft gestopt, in plaats
van de bekende tubetjes. Aan de voorkant zit
de veel besproken slipperspool van Associated.
Deze zou revolutionair moeten zijn, maar is door
zijn werking wel illegaal volgens EFRA's interpretatie
van hun reglementen. De spool heeft een
normale werking van een starre as, maar zou bij
een harde klap doorslippen zodat de aandrijflijn
heel blijft.
Het bouwen gaat erg simpel. Klein beetje vet gebruiken
en de diff's lopen super. Het enige nadeel
aan het diff zijn de moertjes die in een kunststof
T-stuk geschoven moeten worden. Dit kunststof
had iets meer ruimte mogen hebben voor het
moertje. Je krijgt hem er namelijk niet ver genoeg
in waardoor de differentieelschroef niet in de
moer grijpt. Na verschillende dingen geprobeerd
te hebben, heb ik een diffhelft gepakt en de
veer en T-stuk op de schroef gedraaid. Door hem
zo aan te draaien heb ik de moer op zijn plaats
gekregen. Toen de veer en de diffhelft weer
verwijderd en het diff opnieuw gemonteerd. Nu
kreeg de schroef wel net genoeg grip in de moer
zodat deze aangedraaid kon worden.
De servosaver heeft heel wat trekjes van de
servosaver op de Xray T2. Echter is deze instelbaar
door de moer iets vaster of losser te draaien. Ik
heb hem afgesteld volgens de standaard set-up.
De aandrijfassen zijn van staal en door de clip
die is toegevoegd zijn die super gemakkelijk
te bouwen. Je zet ze in elkaar en schuift de clip
via de draadkant om de aandrijfas, de pin in de
aandrijfas zit dan op zijn plek en in het midden.
Daarna kan je de set-schroef aandraaien met een
beetje locktite erop en de aandrijfassen zijn klaar.
Opbouwen
De bouw gaat verder bij het monteren van de
draagarmen aan de bulkheads. Aan beide zijden
van de draagarm wordt een spacer geplaatst die
de wielbasis van de auto bepaald. Om de afstand
te bepalen tussen het bulkhead en om de draagarmen
een bepaalde toe-in of toe-out te geven
zit er een set bij met spacers die je kan toevoegen
om de breedte en de toe-in/out van de draagarm
te bepalen. De motormount maakt geen onderdeel
uit van de bulkheads. De motormount wordt
op de bodemplaat geschroefd, maar vervolgens
toch tegen het bulkhead aangeschroefd. Na het
oktober/november 2008
M-auto 43

Bouwverslag
monteren van de motormount worden weer een
aantal onderdelen voorbereid die nodig zijn voor
de montage van de aandrijving van de auto.
Associated maakt bij deze auto gebruik van een,
inmiddels bijna standaard, systeem om de snaren
aan te spannen. Namelijk met een excentrische
ophanging van het diff en de spool, maar ze hebben
bij Asso een losse houder genomen waarin
het diff op de juiste spanning geplaatst wordt.
Daarna schuif je het diff met houder en al in de
bulkheads. Dit heeft als voordeel dat je minder
moeilijk hoeft te doen om het diff in de bulkheads
te schuiven. Dit systeem heeft wel een nadeel,
als je de snaarspanning wil wijzigen dan moet je
het hele diff uit de bulkheads nemen om het af
te stellen. De TC5R heeft nieuwe spanners met
een verdere uitslag en dus meer afstelmogelijkheden.
Bij het plaatsen van de shocktowers is het
even opletten dat de aluminium onderdelen die
op het bulkhead komen goed geplaatst zijn aan
de shocktower. Dat omdat er een randje in de
aluminium delen zit waar de afstelschijven van het
diff in vallen.
Het bovendek is eveneens anders als dat van de
TC5. Dit zogeheten ITF bovendek is maar 2 mm
dik en heeft iets meer uitsparingen waardoor
het meer flex geeft aan het chassis. Associated
wil dat je het topdeck vastzet met een schroef,
waarover een mooi aluminium verzonken busje
komt met daaronder een rubberring. Dat zou de
auto genoeg flex moeten geven. Nadat ik het op
die manier in elkaar had gezet leek de auto wel
een wokkel, zoveel flex zat er in het chassis. Ik
heb direct de rubber ringen en aluminium bussen
eruit gehaald en dit lijkt mij ook de enige goede
oplossing hiervoor. Anders heeft de auto veel te
veel flexibiliteit in het chassis en dat zal waarschijnlijk
niet goed rijden.
Makkelijk en slim
Associated gebruikt al tijden een schroefje om de
asjes in de draagarmen vast te zetten. Persoonlijk
vind ik dit een erg makkelijk systeem. Doordat
je niet de as zelf echt vastzet, wat je bij andere
merken wel vaak doet, zorg je bij Associated er
alleen voor dat het asje niet uit het gat kan vallen.
Daardoor heb je eigenlijk nooit last van dolgedraaid
schroefdraad, omdat je de schroef niet hard
aan hoeft te draaien.
Conclusie
De verschillende kleine vernieuwingen hebben
de auto niet rigoreus veranderd, maar zorgen er
wel voor dat de auto ontzettend goed over het
asfalt gaat. De nieuwe Associated TC5R is goed
doordacht en naar mijn mening gewoon af.
Inmiddels heeft de TC5R ook al enkele wedstrijden
op Nederlandse bodem gereden, zo won hij de
clubwedstrijd op HFCC en plaatste de auto zich op
een 9de plek in het NK te Deventer. De auto heeft
dus zeker bewezen goed mee te kunnen komen
met zijn 'concullega’s'.
Robert Krens
TC5R Team Factory
Fabrikant : Team Associated
Importeur : Thunder Tiger
Schaal : 1: 10
Lengte : 372 mm
Breedte : 182 mm
Wielbasis : 259 mm
Gewicht : 525 gram
Aandrijving : 4-WD
Adviesprijs :± € 399,–
Specificaties
Gebruikte benodigdheden
- Accu
- Body
- Motor
- Snelheidsregelaar
- Stuurservo
- Wielen
- Zender en ontvanger
www.rc10.com
oktober/november 2008
M-auto 45

Ultra Duo Plus 50
Graupner
De Ultra Duo Plus 50 zijn de topladers van Graupner. Laders? Jazeker, want in
de behuizing van de Ultra Duo vind je twee volwaardige high-endladers die
voor sommige functies gekoppeld zijn of kunnen worden. Dit samen met de
meer dan uitgebreide instelmogelijkheden zorgt ervoor dat het werkterrein
van deze lader(s) gezocht moet worden in de competitiesfeer. Of dit nu op
club- of nationaalniveau is maakt de Ultra Duo Plus 50 niet veel uit, want de
specificaties van de lader zijn voor beide ruim toereikend.
Op het moment dat je de Ultra Duo in je
handen krijgt weet je gelijk dat je met een
gewichtige lader te maken hebt. Ruim
twee kilo weegt de topper van Graupner, dat
lijkt veel maar als je meerekent dat de voeding
ingebouwd zit en je het eigenlijk over twee laders
hebt dan valt het ook wel weer mee. Nu zegt
Graupner wel dat het twee laders zijn die samen
in een behuizing zitten, maar is dat ook zo vraag
ik mij dan altijd af. Om hier achter te komen zal de
lader open moeten. Ik vind het altijd wat om een
splinternieuw apparaat waar nog geen accu mee
geladen is, sterker nog... dat nog niet eens aangestaan
heeft, open te schroeven. Maar mijn nieuwsgierigheid
wint het en na het verwijderen van de
instelknop aan de voorkant en acht schroefjes aan
de achterkant laat de lader zich gelukkig makkelijk
splitsen. Wat mij meteen opvalt is dat de kabelaansluitingen
naar het toetsenbord en de beide
displays lekker ruim zijn gehouden. Voor de werking
van de lader maakt het niets uit en het zal de
techneut in mij wel zijn die dit opvalt, maar mocht
er ooit eens iemand aan het inwendige moeten
werken dan is dit wel erg prettig. Een nadere bestudering
van de printplaat levert de conclusie op
dat we hier inderdaad te maken hebben met twee
losse laders die samen één voedingsbron delen
en dit kan de ingebouwde 12V voeding zijn of een
externe 12V voedingsbron zoals een accu.
Schrikken
Als je de Ultra Duo Plus 50 voor de eerste keer
onder spanning zet is het wel even schrikken,
want nadat de LCD schermpjes blauw zijn gaan
gloeien komen op beide schermen de instelmogelijkheden
voorbij en die zijn niet gering. Op beide
schermen vind je: Memory, Charge, Discharge,
Cycle, Step Charge , Balance, Data view, Tyre/Bat-
46 M-auto

+
-
Verslag
Capaciteit
Instelvrijheid
Balancertrays
Papieren handleiding
tery Heater, Motor Run en Config. Mocht Engels
niet jouw ding zijn dan kun je ook kiezen voor
menu’s in het Duits, Frans of Italiaans. Voordat je
kunt gaan spelen met de lader moet er eerst een
nieuwere versie van de firmware in de lader gezet
worden. Deze firmware staat op de meegeleverde
CD maar kijk ook even op de site van Graupner of
er niet toevallig een nog nieuwere versie beschikbaar
is. Als je hiermee bezig gaat installeer dan
ook het programma LogView waarmee je het hele
laadproces op je PC kunt bekijken en de resultaten
eventueel ook kunt opslaan. LogView is geen gratis
programma maar donatiesoftware, wat inhoud
dat als het programma je bevalt je een donatie
kunt doen aan de makers van het programma.
Handleiding
De Duo Ultra beschikt over zeven instelknoppen
en zeven stekkeraansluitingen en 17 schermen,
het is dus wel handig om je door middel van de
handleiding even vertrouwd te maken met de
veelheid aan mogelijkheden die de lader biedt.
In de verpakking vind je een papieren snelstart
handleiding van vier pagina’s waarvan er één gebruikt
wordt voor een afbeelding van de lader, één
voor de waarschuwingen en veiligheidsnotities,
één voor het laden van NiMH-cellen en één voor
het laden van LiPo-cellen. Persoonlijk word ik niet
veel wijzer van deze Getting Started gids behalve
dan dat ik nu weet dat Ricarica in het Italiaans
laden betekent en dat ik iets te vaak naar mijn zin
de woorden danger, be careful en explode tegenkom.
Gelukkig vind je op de CD een uitgebreide
handleiding van 53 pagina’s die wel duidelijkheid
biedt. Voor een lader uit deze prijsklasse vind ik
het ontbreken van een papieren handleiding die je
op locatie mee kunt nemen wel een gemiste kans,
we lopen tenslotte nog niet allemaal met een
laptop rond op het circuit.
De eerste keer
Na het doornemen
van de handleiding
ben ik er wel van overtuigd
dat dit een lader
is voor fijnproevers,
mijn hemel wat een mogelijkheden zitten er in dit
apparaat. Al deze mogelijkheden zorgen er wel
voor dat je volgens een plan te werk moet gaan
om daarna bijna geen omkijken meer te hebben
naar het hele proces. Je begint met de instellingen
van het Config scherm, op het linkerscherm kun je
keuzes maken over de uitlezing van de temperatuur
in ºC of ºF. Moeten de knoppen geluid maken
of niet, hoelang moet het geluid duren als de
linkerlader klaar is met een programma en welk
geluid wil je dan horen? Ook de helderheid van
het linker LCD-scherm, de taal, datum, tijd en de
naam van de lader pas je op het linkerscherm
aan, het rechterscherm is gereserveerd voor het
eindsignaal, het soort melodie en helderheid van
oktober/november 2008
de rechterlader en -scherm. Ook geef je aan deze
kant in over hoeveel Volt en Ampère je voeding
beschikt en over hoeveel Watt je dan beschikt.
Memory
Om te kunnen laden
maak je gebruik van
de gegevens die in
memory zijn opgeslagen.
Hierbij heb je
de beschikking over 50 geheugenplaatsen en is
het de bedoeling dat je voor elk pakket een eigen
geheugenplaats reserveert zodat de lader een
geschiedenis kan gaan opbouwen van het pakket.
De gegevens die de lader verzameld over het
pakket worden opgeslagen en kun je dan uitlezen
in het scherm Data view, maar later meer hierover.
Eerst maar de essentiële informatie van een pakket
invoeren. Ik heb het dan over het type cel (NiCd,
NiMH, LiPo, LiIo, LiFe en Pb) en het aantal cellen
waaruit het pakket bestaat hierna vult de lader
zelf het voltage in afhankelijk van het type en
aantal cellen. Het aantal cellen in een pakket mag
nog aardig oplopen namelijk 18 stuks voor NiCd
en NiMH dat is dus 21,6V en 7 stuks bij gebruik
van LiPo, LiIo en LiFe en dat levert respectievelijk
25,9V, 25,2V en 23,1V op. Ook voor Pb accu’s zijn
de mogelijkheden flink, namelijk 1, 2, 3, 4, 5, 6 en
12 cellen elke cel staat voor 2V. Zo, het type en
aantal cellen zijn ingevoerd nu nog de capaciteit
en de datum van in gebruikname van het pakket
invoeren en de geheugenplaats een naam geven.
De geheugenplaatsen zijn zowel op de linker- als
op de rechterlader opvraagbaar , omdat je per
geheugenplaats met een pakket werkt kun je als
je op de éne lader gekozen hebt voor, zeg maar
het laden van 01, deze 01 op de andere lader niet
meer kiezen. De enige uitzondering hierop is de
stand 00, in deze stand kun je automatisch laden,
nadat je het type cel hebt ingevoerd regelt de
lader alle andere instellingen zelf.
Charge
(instellen)
Het pakket kan nu
aangesloten worden,
maar voordat er
geladen gaat worden
moeten natuurlijk eerst nog de laadgegevens
ingevoerd worden. Dit is een éénmalig proces
waarbij de gegevens opgeslagen worden in de
geheugenplaats, voor NiCd en NiMH zijn dat
onder andere: laadstroom, Delta-peak, afslagtemperatuur,
afslagtijd, aantal keren dat er gerepeaked
moet worden en de tijd die daar tussen moet
zitten. De mogelijkheid om de maximale capaciteit
van het pakket in te stellen verdient wat extra
aandacht, want hiermee kun je ook je pakket
laden om hem te bewaren. Je stelt de maximale
capaciteit dan in op ± 50% en het pakket wordt
dan maar half geladen.
Als de gekozen geheugenplaats voor LiPo, LiIo
of LiFe is dan zijn de instelmogelijkheden ook
anders: laadstroom, laadspanning, afslagtemperatuur,
afslagtijd en maximale capaciteit deze staat
standaard op 105% voor dit type cellen.
De maximale laadstroom van de Ultra Duo Plus
50 is 10A deze wordt alleen gehaald als de lader
op een externe voeding is aangesloten, als je
gebruik maakt van de interne voeding dan zit het
maximum bij ± 6,5A.
Charge
Zo, nu nog een kort tikje op de grote rode draaiknop
en het feest kan beginnen. Mis dus, nadat
ik op de knop geklikt heb verschijnt er wéér een
venster waar je een keuze kunt maken op welke
manier je wilt gaan laden. Bij NiCd en NiMH heb
je de keuze uit: Normal, Linear, GM-vis, Impulse of
Reflex. Bij een LiPo, LiIo of LiFe is de keuze beperkt
tot CC/CV en CV-Link. Als je in dit scherm niet
binnen vijf seconden een keuze maakt dan wordt
er gekozen voor de instelling waar het pakket
het laatst mee geladen is. Het volgende scherm
verschijnt, hier kan je aangeven of je direct wilt
gaan laden of dat er gewacht moet worden, de
wachttijd is per minuut instelbaar en kent een
maximum van 900 minuten, dat is dus 15 uur!
Even de verschillen van de laadmogelijkheden
op een rij: Normal, voltage en Delta-peak worden
één keer per minuut gemeten, Linear, de waardes
worden elke seconde gemeten dit vereist wel
een stabiele verbinding tussen lader en pakket,
GM-vis, laadprogramma dat door de raceafdeling
van Graupner GM-Racing is ontwikkeld en
waarbij een hogere accuspanning met een gelijke
rijtijd gecreëerd wordt zonder dat dit schadelijke
gevolgen heeft voor het pakket, aangeraden voor
de Stockklasse. Impulse en Reflex zijn laadprofielen
om oude pakketten nog wat op te frissen.
CC/CV staat voor Constant Current en Constant
Voltage en is de manier om LiPo, LiIo en LiFe
cellen te laden gebruikt in combinatie met de
ingebouwde balancers van de lader levert dit een
heel stabiel laadproces zonder verrassingen op.
In de stand CV-Link kunnen twee pakketten die in
serie gebruikt worden tegelijk opgeladen worden,
de balancerkabels van de pakketten moeten wel
aangesloten zijn, het instellen gebeurt op één
lader maar beide laders zijn wel apart uitleesbaar.
Tijdens het laden kan je door de draaiknop naar
rechts te draaien in nog twee andere schermen
terecht komen, de eerste geeft het laadproces
netjes weer in een curve en het andere scherm
geeft bij een aangesloten balancer informatie over
de individuele cellen.
M-auto 47

Discharge
(instellen)
Bij memory eerst de
geheugenplaats van
het pakket selecteren
en daarna de ontlaadinstellingen
voor het pakket invullen. En daar
gaan we weer, als eerste de ontlaadstroom; deze
kan je tot 10A opschroeven, daarna de afslagspanning
-die trouwens ook bij de Lithiumvarianten
vrij instelbaar is- uitkijken dus want een te diep
ontladen NiMH wil nog wel te redden zijn, maar
een LiPo, LiIo of LiFe is dan een weggooier. De
maximale capaciteit kan weer ingesteld worden in
procenten en je vindt een speciale matchfunctie
voor NiCd en NiMH pakketten, deze moeten dan
wel side by side gesoldeerd zijn, niet meer als
zeven cellen bevatten, zich in de optionele tray
bevinden en de balancerkabel van deze tray moet
aangesloten zijn op de lader. Vooral competitiepakketten
hebben baat bij matchen voordat ze
geladen worden, dit kan de levensduur aanzienlijk
verlengen. Net als bij het laden worden de
gegevens die hier ingevuld zijn opgeslagen in de
geheugenplaats en hoeven ze een volgende keer
niet opnieuw ingesteld te worden, wijzigen kan
natuurlijk altijd de gewijzigde waarde wordt dan
de standaard.
Discharge
Een korte klik op de rode draaiknop brengt je in
het startscherm van het ontlaadproces, hier kan je
kiezen voor de volgende profielen: Normaal, het
ontladen wordt elke minuut onderbroken om de
interne weerstand van het pakket te meten, Linear,
de interne weerstand wordt maar één keer gemeten
drie minuten na het starten met ontladen. Als
de optionele NiCd/NiMH balancertray is aangesloten
dan kun je ook nog kiezen voor Match hierbij
worden de onderlinge spanningsverschillen
tussen de cellen in een pakket teruggebracht naar
minder dan 7mV. Ook tijdens het ontladen heb je
de beschikking over de twee extra schermen, de
eerste geeft grafisch weer hoe het ontlaadproces
verloopt en het andere geeft informatie over de
individuele cellen, tenminste als de balancerkabel
aangesloten is.
48 M-auto
Cycle
Het begint al te
wennen; eerst onder
Memory de juiste
geheugenplaats van
het pakket opzoeken,
daarna onder Charge en Discharge de waardes
eventueel aanpassen of controleren. Je kunt
dus ook kiezen voor gematched ontladen en
dat is bij cyclen zeker geen slechte keus. Hierna
het menu naar Cycle draaien en de knop wat
langer ingedrukt houden, zodat je in het instellingenscherm
komt. Als eerste moet de volgorde
bepaald worden, je kunt kiezen uit laden-ontladen,
ontladen-laden en ontladen: laden-ontladen.
Deze laatste optie verdient de voorkeur, want dan
begin je altijd met een leeg pakket en je eindigt
met een leeg pakket. De waardes die je tijdens het
proces kunt uitlezen zijn op deze manier zuiver
en worden niet vertroebeld door restspanning in
het pakket. Hierna stel je in hoeveel cycles je wilt
maken minimum is één maximaal tien, tot slot nog
instellen hoeveel minuten er gewacht moet worden
tussen laden-ontladen en tussen ontladenladen.
Cyclen doe je met NiCd en NiMH pakketten
die niet meer super zijn, deze kunnen door ze een
aantal keer achter elkaar te ontladen en te laden
nog wel eens opknappen.
Step Charge
Speciaal laadprogramma
voor NiMH cellen,
het laden gebeurd in
drie of vier stappen
waarbij elke stap ingesteld
kan worden en er overgeschakeld wordt naar
de volgende stap als de ingestelde waarde van de
vorige stap bereikt is. In de praktijk werkt het als
volgt: natuurlijk eerst onder Memory de geheugenplaats
van het pakket selecteren en met de
draaiknop naar Step Charge gaan. Een leeg pakket
aansluiten waarvan je weet wat er maximaal in
geladen kan worden, deze informatie vind je
onder Data view, daarna in het menu de waardes
voor de vier stappen instellen in Mah en A. In
een tweede scherm stel je dan nog Delta peak,
temperatuurafslag, eerst ontladen, Impulse laden
gebruiken in één van de drie eerste stappen en Reflex
gebruiken in één van de drie eerste stappen.
Als je ervoor kiest om bijvoorbeeld in de eerste
stap Impulse laden te gebruiken dan kan je dit niet
kiezen als eerste stap bij Reflex, maar dat is denk ik
wel duidelijk. Met een druk op de rode draaiknop
begint de lader nu aan zijn kunstje: het laden
met de instellingen van stap 1: zeg laadstroom
4A en overschakelen bij een lading van 600mAh
naar stap 2: hierbij wordt met 8A Reflex geladen
tot een lading is bereikt van 2800mAh waarna de
lader verder gaat met stap 3: 6A Reflexladen tot
3800Mah en in stap 4: wordt rustig afgebouwd
met 4,2A tot de maximale lading of een afslagpunt
bereikt is. Reflexladen heeft door zijn manier van
laden als voordeel dat de temperatuur in de cellen
wat minder snel oploopt waardoor een pakket
vaak net even langer geladen kan worden, vooral
een minder goed pakket heeft hier voordeel van.
Bij een goed pakket zal je geen of nauwelijks
verschil merken, maar het pakket wordt er niet
slechter van dus kan je het risicoloos uitproberen.
Balance
Onder Memory de
geheugenplaats van
het pakket selecteren,
met de draaiknop naar
Balance in het menu
gaan, balancerkabel aansluiten en op de rode
draaiknop duwen. Het eerste scherm verschijnt en
geeft informatie over het aantal cellen maximaal
7, het totale voltage van het pakket, gemiddelde
voltage per cel, verschil tussen de cel met het
laagste voltage en de cel met het hoogste voltage,
celnummer laagste voltage en celnummer hoogste
voltage. Dit geeft je heel snel een beeld van de
conditie van het pakket.
LiPo zonder balancer (links) en met balancer (rechts).
Data view
Hier vind je dus alle
relevante informatie
over je pakket terug,
tenminste als je je
netjes aan de manier
van laden houdt zoals de lader dat graag wil. Voor
elk pakket dus een eigen geheugenplaats reserveren
en niet al je 4200mAh pakketten laden op
dezelfde geheugenplaats. Er zijn 50 plaatsen dus
moet het lukken om elk pakket zijn eigen plek te
geven. In Data view vind je van elk geregistreerd
pakket de laatste elf handelingen terug waar het
gaat om, bijvoorbeeld: interne weerstand tijdens
laden, ontladen, capaciteit tijdens laden en ontladen,
voltage van zowel in- als output, maar ook
piekvoltage. Aantal keren dat een pakket geladen
en/of ontladen is en maximale lading en ontlading
in mAh. Tijdens een aantal processen zoals laden
en ontladen kun je ook bij de gegevens in Data
view komen en zodoende over nog uitgebreidere
informatie beschikken dan van het standaardscherm.
Hoe je tijdens een lopend proces in Data
view komt staat beschreven in de handleiding,
maar daar kwam ik er niet uit. Ik ontdekte het
bij toeval toen ik tijdens het laden de draaiknop
naar rechts draaide om de laadcurve te bekijken
en daarna op de knop links van de draaiknop
klikte. Normaal is deze knop om naar een volgend

Verslag
Graupner
scherm te gaan en eigenlijk doet hij dat nu ook
alleen brengt hij je eerst naar Data view, hierna
werkt de knop gewoon en spring je van scherm
naar scherm.
Tyre/Battery
Heater
Graupner adviseert de
GM-Racing bandenwarmer
#94711 of de
bandenwarmer van
Much More en voor de pakketverwarmer wordt
die van Much More geadviseerd. De meesten
onder jullie zullen waarschijnlijk denken dat pakketverwarming
een foutje is, maar er gaan steeds
meer stemmen op om LiPo pakketten tijdens het
laden te verwarmen waardoor ze meer stroom
zouden opnemen. En het is inmiddels al een feit
dat een vlak voor een wedstrijd verwarmde LiPo
direct zijn maximale spanning levert, iets dat bij
niet verwarmen vaak twee of drie rondes duurt.
Onder set-up kun je twee temperaturen, twee
tijden en de wachttijd tussen die twee instellen.
De eerste temperatuur en tijd zijn om je smeermiddel
in te laten werken en de tweede temperatuur
en tijd zijn om je banden op racetemperatuur
te krijgen.
Motor run
Zo, we zijn bij het
laatste scherm
aangekomen. Je kunt
hier kiezen uit drie
menu’s voor brushed
motoren, het eerste is motor break-in waar je de
spanning van 0,1V t/m 24V kunt ingeven en de
tijd dat de motor loopt dit kan variëren van één
seconde tot drie uur. Tijdens het inlopen kun je op
het scherm de verstreken tijd, de spanning en de
stroom controleren. Het tweede menu heet Program
en hier kan je in vier verschillende stappen
voltage’s (maximaal 12V), draaitijd en wachttijd
invoeren, ook het aantal cycles kun je aangeven.
De gegevens die je tijdens Program kunt uitlezen
zijn het voltage, amperage en de cycle die op dat
moment draait. Het laatste keuzemenu heet motor
test en hier kun je de motor op 4,8 of 7,2 volt een
serie van zes stappen laten afwerken waarna je
het gemiddelde en het piekamperage tijdens elke
oktober/november 2008
stap kunt uitlezen. De Motor run functies kunnen
alleen gebruikt worden als er niets op de andere
lader loopt. Ik denk dat dit gedaan is om een zo
vlak mogelijke voedingstoevoer te garanderen en
zo dus betrouwbaarder te kunnen meten. Bij het
meten van krachtige motoren zal je wel gebruik
moeten maken van een externe voedingsbron,
want dat trekt de interne voeding niet. Op dat moment
schakelt de lader zichzelf uit en start daarna
direct weer op met het standaard startscherm. De
functies geven je een globaal beeld van je motor,
maar het is zeker geen dyno en als motortester is
hij alleen geschikt voor een snelle controle op het
circuit bijvoorbeeld.
1 2 3 4
5 6 7
De verschillende schermen
die je tijdens het laden
tegenkomt en kunt oproepen.
1-4 info over het laadproces.
5-7 meer info uit Data view.
Je hebt niet altijd de beschikking over alle negen mogelijkheden
van de lader, dit is afhankelijk van het soort cel dat je
wilt laden. Als de lader op automatisch laden staat dan is de
keuze zelfs beperkt tot maar vijf mogelijkheden, bij de Lithium
varianten zijn dit er acht.
Conclusie
Graupner heeft alles uit de kast gehaald met deze
Ultra Duo Plus 50 en een fantastische lader neergezet.
Uhh..., twee fantastische laders neergezet
die exact dezelfde prestaties leveren. Dit is misschien
nog wel het grootste voordeel van de lader;
je hoeft je nooit meer af te vragen met welke
lader je ook alweer je pakket hebt geladen. Al de
functies die je op de lader vind zijn gericht op de
elektrorijder die echt serieus met zijn hobby bezig
is en vooral op NiMH gebied is de Ultra Duo enorm
uitgebreid en dat is logisch, want daar valt ook
meer te halen. Op Lithium gebied staat de Ultra
Duo ook zijn mannetje de CV-link mogelijkheid
om twee pakketten die in serie gebruikt worden
identiek te laden is een hele mooie en ook hier zijn
alle instellingen aanpasbaar, dus ook laden met
meer dan 1C en zover ontladen dat een Lithiumvariant
het niet meer echt fijn vindt behoren hierdoor
tot de mogelijkheden en dat maakt wel dat
je goed moet blijven opletten wat je doet, maar ja
dat was eigenlijk altijd al zo. Bij Lithium instellingen
controleert de lader voordat hij met laden
begint nog altijd een keer hoeveel cellen er aangesloten
zijn en hij begint niet met laden voordat
je bevestigd hebt dat dit klopt. De lader neemt je
niet bij het handje zoals veel andere doen, nee, jij
hebt de regie en de mogelijkheden om het laden
risicoloos te laten verlopen met bijvoorbeeld instellingen
als de maximale capaciteit van het pakket,
de maximale temperatuur, maximale tijd en
instelbare Delta peak afslag. Het systeem, van elk
pakket zijn eigen geheugenplaats, is even wennen
maar bevalt mij wel. Als je éénmaal je basisinstellingen
hebt werkt het verrassend prettig. Wat wel
tegenvalt bij deze High-endlader is het minimale
‘getting started’ boekje en het ontbreken van een
volledige set balancertrays. Alleen de aansluiting
voor XH is meegeleverd, terwijl Graupner bij de
Ultramat 16 een set van de drie meest gebruikte
aansluitingen meelever. Nu ik toch aan het zeuren
ben, ook een tray voor NiCd/NiMH pakketten had
erbij mogen zitten zodat je de Matchfunctie gelijk
kunt gaan gebruiken. Positief is dan wel weer de
uitgebreide handleiding op CD, bandenwarmfunctie,
motor run-in, het vertraagd starten van een
proces en natuurlijk de twee temperatuursensors.
De PC-software Logview is meegenomen, maar in
de praktijk kun je alle gegevens ook op de lader
terugvinden. Ik heb hier dan ook niet zoveel gebruik
van gemaakt als bij de Ultramat 16 waar het
meer toegevoegde waarde had. Kortom, de Ultra
Duo Plus 50 is geen koopje, maar biedt duidelijk
genoeg waar voor zijn geld en als je het bedrag
door twee deelt dan valt het eigenlijk wel weer
mee en heb je twee identieke topladers voor een
heel schappelijk bedrag.
Fred Boots
Ultra Duo Plus 50
Fabrikant : Graupner
Importeur : Graupner GmbH & Co
Spanning : 11-15 Volt
Laadstroom : 2x 0,1-10 Ampere
Ontlaadstroom : 2x 0,1-10 Ampere
Aantal cellen : 1-18 NiCad, NiMH 1-7 LiPo, LiLo, LiFe
Adviesprijs : ± € 359,00
www.graupner.de
Specificaties
Tijdens het testen van de Graupner UltraDuo Plus 50 zijn
de volgende pakketten en cellen gebruikt:
- 1600 mAh NiCad 1 cel
- 2300 mAh NiCad 6 cellen
- 1400 mAh NiMH 5 en 6 cellen
- 3600 mAh NiMH 6 cellen
- 4000 mAh NiMH 4 cellen
- 4200 mAh NiMH 5 en 6 cellen
- 4600 mAh NiMH 5 cellen
M-auto 49

Carrera
Pascalweg 6a
6662 NX Elst (Gld)
Industrieterrein de Aam
Tel.:0481-353288
Fax: 0481-353519
E-mail: info@hobmamodelbouw.nl
Internet: www.hobmamodelbouw.nl
Compleet programma op voorraad!
Bezoek ons in Elst, het loont de moeite!
Route: snelweg Nijmegen - Arnhem, afrit Elst, industriegebied de Aam, aan het einde van de afrit richting Elst, 2 e straat links.
Openingstijden:
Maandag 10.00 - 14.00/19.00 - 21.00 uur
(Gratis parkeren)
Woensdag 10.00 - 14.00/19.00 - 21.00 uur Vrijdag 10.00 - 14.00/19.00 - 21.00 uur
Dinsdag 10.00 - 14.00/19.00 - 21.00 uur Donderdag 10.00 - 14.00/19.00 - 21.00 uur Zaterdag 10.00 - 17.00 uur
Aerotoys, importeur van elektro electro en brandstofauto’s van schaal 1:12 1:18 tot 1:8. 1:5.
Tevens importeur van CMB auto en bootmotoren, alsmede boten, vliegtuigen
en helikopters. De importeur van o.a. Hobbytech, XRC en Victory Hawk!
VH-X9R
1:8
HOBBYTECH
STR8
VH-X5
VH-L1
VH-A6
1:10
1:10
1:10
VH-33
1:10
VH-32T
1:8
1:10
VH-X8
1:8
VH-60
1:6
1:8
RAZOR(PRO)
EXER (RTR)
Postbus 2758,
BUGGY
3800GJ Amersfoort,
XRC-RC2
1:5
tel 0653-444925
fax 033-2540256
e-mail: info@aerotoys.nl & info@sinoracing.nl website: www.sinoracing.nl www.aerotoys.nl. Wij zijn nog op zoek naar dealers!

Column
1:10 Euros & Stock Spec Racing
Deze maand wil ik het hebben over de voorbereidingen
voor het Europees Kampioenschap
1:10 Elektro in Villa-Real (Spanje, augustus 2008)
en de ervaringen die we hier opdeden. Verder
ook nog informatie over de nieuwe Stock Spec
brushless motoren.
Het EK 2007 vorig jaar was een groot succes
voor LRP met de overwinning voor Ronald
Völker met een compleet LRP package. We
wisten dus dat het dit jaar extra moeilijk zou worden,
omdat iedereen de kampioen wilde verslaan.
Na vorig jaar hebben we de X11 serie brushless
motoren uitgebreid met de nieuwe Vector X11 3.0
en tuning opties zoals de 12.5 en 13.0 mm rotors
en de aluminium front- en backplates voor meer
koeling, dus we hadden alle vertrouwen erin.
Om weer een goed resultaat te behalen was
goede voorbereiding uiterst belangrijk. Hiervoor
reisden onze teammanager Reto König en
fabrieksrijder Ronald Völker naar de baan in Spanje
voor een driedaagse testsessie, vooral om ervaring
op te doen in de extreem warme omstandigheden.
Na deze training was het team erg tevreden
met de verzamelde data en de prestaties van onze
producten. Zelfs tijdens de heetste momenten,
wanneer de baan temperaturen bereikte van 55
tot 60 graden Celsius, waren er geen problemen.
Uiteindelijk kozen we voor de volgende settings
- LRP VECTOR X11 3.5T (#50711)
- thin front cover plate (#50617)
- 12.5mm rotor (#50611)
- gear ratio 8.1
- LRP SPHERE Comp TC-Spec (#80750)
- setting 2-4-1-1
- LRP HV2 4600 Fat Cobra (#77417)
We vonden zelfs een nieuw bandensmeermiddel
uit: water! Maar het testen stopte hier niet, in
Duitsland gingen we verder, samen met LRP rijders
Joel Myrberg and Bastian Schaefer en met de hulp
van LRP-medewerker Andreas Myrberg. Na al dit
testen waren we klaar voor het EK! We stuurden
al onze accu’s en motoren alvast vooruit naar de
baan, waarna Reto vertrok om support te geven
aan alle LRP-rijders.
Het EK 2008 begon met warm weer en zonnige
vooruitzichten. Helaas begon al de eerste dag een
grote discussie over cellen die niet legaal zouden
zijn. Sommige cellen bleken te groot te zijn en
dus niet binnen de reglementen te vallen. Dit was
natuurlijk een groot probleem voor de betreffende
rijders. Gelukkig waren alle LRP-cellen netjes op
maat, volledig legaal en konden we veel rijders
helpen.
Ronald was de snelste tijdens de controlled
practice en domineerde ook de kwalificaties door
vier van de vijf ronden te winnen. Een geweldig
resultaat! De LRP Sphere Competition TC stond 1,
2 en 3 and 60% van de A-finale rijders gebruikten
hem.
De finales waren sensationeel spannend met
geweldig rijden, Marc Rheinard werd de nieuwe
Europees Kampioen. Het hele podium was voor de
Sphere TC regelaar met Viktor Wilck tweede en Ronald
Völker derde. Weer een schitterend resultaat
voor het team!
We konden dus terugkijken op een geslaagd EK.
Onze teamrijders gebruikten elk maar drie packs
en motoren en elektronica die gewoon in de
winkel te koop zijn. In de laatste finale gebruikten
ook Marc en Viktor de betrouwbare power van de
LRP Fat Cobra packs met succes!
Na het EK richten we ons weer op stock spec racen.
Onze nieuwe Vector X11 Stock Spec motoren
zijn gebaseerd op dezelfde techniek als onze modified
motoren. Een range van 8.5 turns tot 21.5
turns is nu beschikbaar. Eén van de belangrijkste
eisen is dat ze zo makkelijk mogelijk te identificeren
zijn voor de technische inspectie. Een speciale
gekleurde aluminium ring, laser ingravering en
een zwarte rotor maakt dit mogelijk en sluit vals
spelen zoveel mogelijk uit.
Ik wens iedereen dit winterseizoen veel plezier en
succes met racen!
Jürgen Lautenbach
oktober/november 2008
M-auto 51

Grand Prix Largescale F1 + TC
Het was al weer enige tijd geleden dat de 1:5 Largescale
klasse een Grand Prix op Nederlandse bodem mocht afwerken.
In 1996 was het Real 80 die in Groningen een GP
organiseerde. De Amca uit Apeldoorn heeft het aangedurfd
om een verzoek hiertoe bij de Efra in te dienen, de
Efra-vergadering kende hem toe, en gezien de voortvarendheid
waarmee het Amca-bestuur aan de slag ging,
moest het haast wel goed komen. Nou, dat kwam het!
de 1:5 zijn langste tijd gehad had, de Europese
toppers gingen er ongelooflijk hard tegen aan
en het verbreken van dit record was slechts een
kwestie van tijd!
Alles werkte mee dit weekend, zelfs het
weer, en iedereen die dit weekend het
Amca-complex bezocht heeft, als rijder,
monteur, supporter of als publiek, zal het met
me eens zijn dat de Amca hier even heeft laten
zien hoe een Grand Prix georganiseerd dient te
worden!
Zoals gewoonlijk bij een Grand Prix kon er al
op vrijdag getraind worden en bij aankomst
op het circuit in Apeldoorn was al duidelijk dat
de Amca de organisatie goed voor elkaar had.
Drie parkeerwachters hielden het laden, lossen
en parkeren rondom het complex in de gaten,
gaven vriendelijk aanwijzingen, met als gevolg
dat iedereen zijn spullen snel kon lossen en dus
ruim op tijd aan de trainingen kon beginnen. De
opkomst had wat mij betreft wel wat groter mogen
zijn, helaas zijn er altijd weer mensen die zich
wel inschrijven maar niet op komen dagen, maar
goed, er waren altijd nog 60 rijders in de beide
klassen (toerwagen en formule 1), en als regelmatige
bezoeker van de Europese Grand Prix’s weet
ik dat dit aantal niet altijd gehaald wordt.
Om een grote chaos op de baan te voorkomen
was iedereen in een trainingsheat ingedeeld, welke
we 5 keer konden afwerken deze dag, genoeg
tijd dus om je racemonster goed af te stellen. Ook
werd er hier al duidelijk dat het ronderecord voor
Kwalificaties
De zaterdag is de kwalificatiedag, vier stuks deze
dag, en veelvoudig GP-winnaar en Europees
Kampioen Marcus Feldmann uit Duitsland liet in
zowel de Formule 1 als bij de toerwagens geen
gras op de baan groeien! In beide klassen zette hij
de snelste kwalificatietijd neer, in de toerwagens
op de voet gevolgd door Hessel Roskam, Cedric
Prevot en Michael Mielke. Ook Jeffrey van Wijk,
Martin van Dijken, Erwin Linker en Kevin Tollenaars
kwalificeerden zich rechtstreeks in de halve
finale, de andere Nederlanders moesten zich
vanuit de kwart of 1/8 proberen op te werken.
Daarvoor kregen ze op zondag de kans. Onder
een stralende zon werden de diverse finales afgewerkt.
Het lukte uiteindelijk alleen Bob Nagel om
vanuit de kwartfinale in de halve te komen, zodat
we met 6 Nederlanders de halve finales ingingen.
In de halve finale B was het Hessel Roskam die liet
zien weer helemaal terug te zijn op het Europese
podium na zijn overstap naar GRP-banden.
Hij leidde de dans van begin tot eind, zette en
passant het ronderecord even op 17,6 seconden
en bracht zijn positie geen moment in gevaar.
Anders was dit voor Martin van Dijken en Erwin
Linker. Martin kon zijn draai niet echt vinden deze
middag en Erwin moest helaas het strijdtoneel
verlaten met een defect aan zijn elektronica, erg
jammer voor de rijder uit Almelo want hij lag absoluut
op een finalepositie. Guido Ruster, Michael
52 M-auto

Reportage
Foto: Pascal Huntjens
Mielke, David Bowen, Max-Daniel Korner en Ian
Oddy waren de rijders achter Hessel die doorgingen
naar de finale.
De halve finale A gaf een mooie strijd te zien tussen
de Fransman Cedric Prevot en Europees Kampioen
Marcus Feldmann. Laatstgenoemde leek de
overwinning in deze halve naar zich toe te trekken,
maar een benzinetekort, opgelopen doordat
hij in het begin benzine verloren had, maakte
een abrupt einde aan al zijn illusies. Hierdoor kon
Cedric Prevot deze halve finale winnen, met in zijn
kielzog Jeremy Alexandre, een prachtige derde
plaats voor Jeffrey van Wijk, vierde Comrac Wyatt
en vijfde Kevin Tollenaars. Helaas mocht Kevin
niet door naar de finale, omdat de nummer zes uit
de halve finale B sneller was dan Kevin.
Finales
Uiteindelijk waren we dus uitgekomen bij de
finales. De Amca had voor deze zondag een heuse
stadionspeaker geregeld, die het in grote getale
opgekomen publiek van de nodige informatie
voorzag. Prachtig was de voorstelling van de
rijders voorafgaand aan de finale aan het publiek,
zowel bij de Formule 1 als bij de toerwagenfinale.
Formule 1
De Formule 1 finale werd drie kwartier lang gedomineerd
door de Kroaat Dario Vesseli. Marcus
Feldmann kon niet bij hem komen, deed genoeg
verwoede pogingen, maar moest uiteindelijk toch
zijn meerdere erkennen in hem. De derde plaats
werd opgeeist door onze sympathieke zuiderbuur
Jimmy Poelmans.
Toerwagen
In de toerwagenfinale gebeurde van alles, een
aantal stop-and-go-penalties en zelfs een zwarte
vlag voor één van de rijders. Op pole stond Hessel
Roskam, die zijn Contrast door zijn overwinning
in de halve finale daar even mooi neergezet had.
Op de tweede startplaats stond Cedric Prevot,
plaats 3 was voor Michael Mielke. Bij het klinken
van het startsignaal bleek Prevot te vroeg weg,
wat hem onmiddellijk een stop-and-go opleverde.
Ook Mielke kreeg er één, waardoor Hessel
al vroeg in deze finale een gaatje kon slaan. Bij
zijn jacht op een betere positie maakte Prevot
zoveel onnodige fouten, dat hij na z’n tweede
stop-and-go de zwarte vlag voorgehouden kreeg
van scheidsrechter Frans Heinsbroek en daarmee
het strijdtoneel kon verlaten! Je ziet het niet
zo heel veel gebeuren, maar deze was volledig
terecht en geheel zijn eigen schuld! Halverwege
deze finale lag Hessel zo’n halve ronde voor op
Michael Mielke, die na z’n stop-and-go toch weer
naar de voorste regionen was opgeklommen.
Verder dan een halve baan achter Hessel kwam
hij echter niet, de eerste plaats van Hessel is dan
ook nimmer in gevaar gekomen en een prachtige
overwinning voor hem was een feit! Helaas liet
deze dag de techniek onze tweede Nederlander
in deze finale Jeffrey van Wijk wat in de steek,
deze nog jonge rijder is inmiddels zo ver dat hij
een danig woordje meespreekt in de 1:5! Achter
Hessel eindigde Michael
Mielke dus als tweede
en Guido Ruster met de
Xandi X1 legde beslag op
derde plaats.
Wilhelmus
De Grand Prix eindigde
zoals iedere wedstrijd
met een prijsuitreiking,
maar in Apeldoorn
hadden ze daar nog een
schepje bovenop gedaan:
het volkslied voor de winnaars! In al die jaren dat
wij racen is dit de eerste keer, maar ik vind het
absoluut bij een internationale wedstrijd horen,
en dus liet ook hier de Amca weer zien dat zij hun
zaakjes goed voor elkaar hadden. En wees nu
eerlijk, wat is er mooier dan afscheid nemen van
een prachtige Grand Prix onder de klanken van
het Wilhelmus...
Cees Koopman
Uitslag
Formule 1
1. Dario Vesseli CR
2. Marcus Feldmann D
3. Jimmy Poelsmans B
Toerwagen
1. Hessel Roskam NL
2. Michael Mielke D
3. Guido Ruster D
oktober/november 2008
M-auto 53

Model Racing Midland
Brussel
Flevoland
M.R.M.
Talingweg 89
8218 NX Lelystad www.modelracingmidland.nl
Flevoland Flevoland
Drenthe
West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen
MODELBOUW DEKEYSER B.V.B.A.
Industriepark Klein Frankrijk 7
B-9600 Ronse
Tel.: 055 45 79 60
Email: info@mcronse.be
Neringpassage 20
8224 JC Lelystad
Modelbouw
tel. 0320-243544
fax 0320-248623
Openingstijden:
van tot
ma gesloten gesloten
di gesloten gesloten
wo 16.30 20.00
do 16.30 20.00
vrij 16.30 20.00
za 10.00 20.00
zo 14.00 18.00
Het cafe is ook na sluitingstijd
van het magazijn geopend.
Modelbouw
Romulco
Middenweg 2
7936 PD Tiendeveen
Tel. 0528 - 34 35 38
www.romulco-rc-shop.nl
Official GS racing shop
Openingstijden:
ma. 13.30-18.00
di. t/m vr. 10.00-18.00
do. koopavond 18.00-21.00
za. 9.00-17.00
www.vgmodelbouw.nl
info@vgmodelbouw.nl
Gelderland
Gelderland Gelderland
Gelderland
Friesland
Nils Ester Modelshop
Fabrykswei 25
9216 WR Oudega
(Vlakbij Drachten)
Openingstijden
Ma: 13.00-18.00
Di en Wo: 09.00-18.00
Do en Vr: 09.00-21.00
Za: 09.00-17.00
Gratis parkeren!
www.nilsestermodelshop.nl • tel.: 0512-370915 • fax: 0512-371557 • info@nilsestermodelshop.nl
Openingstijden:
Maandag 10.00-14.00...19.00-21.00
Dinsdag 10.00-14.00...19.00-21.00
Woensdag 10.00-14.00...19.00-21.00
Donderdag 10.00-14.00...19.00-21.00
Vrijdag 10.00-14.00...19.00-21.00
Zaterdag 10.00-17.00
Pascalweg 6a
6662 NX Elst (Gld)
Tel. 0481-353288
Fax 0481-353519
www.hobmamodelbouw.nl
info@hobmamodelbouw.nl
www.peperkampmodelbouw.nl
MODEL RACING
BMS rc Tuning
Uilenesterstraat 29
7256 KC Keijenborg
Tel: 0575-460300
E-mail: info@bms-rc-tuning.nl
Openingstijden
maandag: gesloten
di t/m donderdag: 8.30-17.00
di en do: 19.00-21.00 uur
vrijdag: 8.30-15.00 uur
zaterdag: 10.30-16.30 uur
E DE
Verlengde Maanderweg 87 - Ede - tel.: 0318-653232

In de regio
De Zwaluw Modelbouw
Montfort (NL, Midden-Limburg), Markt 3 A
Tel. 0475-542595 Fax 0475-549015
E-mail: info@zwaluwmodelbouw.com
Gelderland
Gelderland
SLOTRACESHOP
Slotracespecialist van alle grote en kleine merken
en tevens dealer van GS, HPI en SMARTECH
Lage Engweg 49 - 3882 BC Putten - tel. 0341 361185
WWW.RC-AUTOOTJE.NL - WWW.SLOTRACESHOP.NL
Noord-Holland
Limburg
(1/5) RC-auto’s, vliegtuigen, boten, zwevers, helikopters,
tanks en plastic/hout modelbouw, historische schepen, treinen, slotracebanen
INTERNETSHOP: WWW.ZWALUWMODELBOUW.COM
Abonneer u op ons GRATIS (internet)krantje
Laarderweg 39-41 • 1402 BC Bussum • 035-6922684 • www.2brothersrc.com
Openingstijden: dinsdag t/m vrijdag 10-6 • zaterdag 10-5 • vrijdag koopavond
Nieuweweg 22 9711 TE Groningen
Groningen
Noord-Holland
www.limspeedracing.nl
Assortimenten veranderen... Onze service blijft!
Groningen Groningen
De zaak met hart voor je hobby!
T 06-40584032 • Zuidwending 283 • 9644 XH Veendam
Noord-Holland Noord-Holland
MODELBOUW
BLOEMENDAAL.NL
023-5268327
Limburg
Racing Paradise
Albert Thijsstraat 2
6471 WX Eygelshoven (Kerkrade)
Tel.: 045-5350406
E-mail: info@racing@paradise.com
www.racing-paradise.com
Openingstijden
Winkel Circuit
Maandag Gesloten Gesloten
Dinsdag 12.00 - 17.00 uur Gesloten
Woensdag 10.00 - 22.00 uur 10.00 - 22.00 uur
Donderdag 10.00 - 18.00 uur 10.00 - 18.00 uur
Vrijdag 10.00 - 22.00 uur 10.00 - 22.00 uur
Zaterdag 10.00 - 19.00 uur 10.00 - 19.00 uur
Zondag 11.00 - 19.00 uur 11.00 - 19.00 uur
Noord-Holland
Openingstijden:
maandag: gesloten
dinsdag-donderdag: 11.00-17.30
vrijdag: 11.00-21.00
zaterdag: 10.00-17.00
Concourslaan 41a 2132 DJ Hoofddorp Tel.: 023-5654442 Fax: 023-5570713
www.modelsport.nl

AMSTERDAM-ALKMAAR
Noord-Holland
Openingstijden
dinsdag t/m vrijdag: 10.00-18.00
zaterdag : 10.00-17.00
donderdagavond : 19.00-21.00
Op maandag alleen Amsterdam geopend: 13.00 -18.30
Utrecht
Noord-Brabant Noord-Brabant
Noord-Brabant
Noord-Holland
RCSPEEDWORLD
SPECIALISTEN IN RC CARRACING & FUN
WWW.RCSPEEDWORLD.NL
MAANDAG 15:00 - 22:00
DINSDAG GESLOTEN
WOENSDAG 13:00 - 18:00
DONDERDAG 15:00 - 22:00
VRIJDAG 15:00 - 22:00
ZATERDAG 11:00 - 17:00
FG Dealer
VOOR AANBIEDINGEN
KIJK OP ONZE WEBSITE
RCSPEEDWORLD HEEMSKERK
DE VISSERSTRAAT 23A
1964 SR HEEMSKERK
TEL. 0031(0)251-217256
FAX 0031(0)251-218622
WWW.MODELRACINGWORLD.NL
Zuid-Holland
Zuid-Holland Zuid-Holland
Zuid-Holland
Madam Curiestraat 20
3316 GN Dordrecht
tel.: 078-6181184
info@pkracing.nl
www.pkracing.nl
Openingstijden
ma: 12.00 - 17.30
di : 12.00 - 17.30 19.00 - 21.00
wo: 12.00 - 17.30 19.00 - 21.00
do : 12.00 - 17.30 19.00 - 21.00
vr : 12.00 - 21.00
za : 10.00 - 17.00
Openingstijden:
Ma: Gesloten
Di: 18.30 - 21.00
Wo: 18.30 - 21.00
Do: 18.30 - 21.00
Vr: 13.00 - 21.00
Za: 09.30 - 17.00
Openingstijden winkel:
maandag gesloten
dinsdag t/m vrijdag 10.00-17.00
dinsdag & donderdag 19.30-22.00
zaterdag 10.00-16.00
modelbouw
Dorpsstraat 179 • 2712 AJ Zoetermeer
Tel.: 079-3160560 • Fax: 079-3160637
www.rc-pitstop.nl • info@rc-pitstop.nl
RC SHOP ROAL
Sint Josephstraat 14a • 4702 CW Roosendaal
tel: 0165-549664 • info@rcshoproal • www.rcshoproal.nl
Kerkstraat 11 • 2282 BL Rijswijk
Tel. 070-4159014 • info@tedsrcshop.nl
Utrecht
Herenstraat 38
3431 CV Nieuwegein
Tel.: 030-6022041
Fax: 030-6050468
Voor al uw RC- en Slotracing
Wij zijn geopend:
Donderdag: 14.00 - 21.00 uur
Vrijdag: 14.00 - 21.00 uur
Zaterdag: 10.00 - 17.00 uur
Of kijk op onze internetsite www.marcosmodelcars.com
of op onze slotraceverenigingsite www.slotracen.com
Adverteren?
adverteren@m-auto.nl
of
0320-214218

WEBSHOP èn
SERVICESHOPS“
de voordelen van het internet en de
zekerheid van service in echte winkels”
Maak een keuze uit onze verschillende web-catalogi met direkt leverbare produkten ;
www.muco-modelbouw.nl
30.000 nrs, scherp geprijsd en snel in huis !
Geen verzendkosten !
- vanaf 5 produkten en/of
orderregels van meer dan E 5,-
E 69.95 !
U KUNT NATUURLIJK OOK ONZE SERVICESHOPS BEZOEKEN....
AMSTERDAM; Burg.Roellstraat 32 (direkt aan afslag 105 van de ringweg schiphol-zaandam)
openingstijden di-vrij 10:00-18:00, do-avond tot 21:00 zat; 10:00-17:00. tel 020 6147530
ALKMAAR; Bergerweg 14-16 (binnen 1 minuut vanaf NS-station)
openingstijden di-vrij 10:00-18:00, do-avond 19:00-21:00, zat 10:00-17:00 tel 072 5122041
Een mini Car Crusher met een maxi performance.. De 4 wiel aangedreven Truck beweegt net als zijn grote broers zoals de SAVAGE, E-Zilla, Raptor e.d.
Het is welhaast ongeloofl ijk.. voor de prijs van alleen een stuurwielzender heeft U deze monstertruck. Bouw een parcour op uw vloerbedekking en maakt de
meest spectaculaire jumps. Levering met full-size pistoolgreepzender. Penn-Light batterijen (of accu’s) erin en hij is gereed voor de show. Met zijn tweeën
nog leuker, 6 verschillende frequenties leverbaar. Volldeig gebouw en klaar voor gebruik geleverd. (excl.batterijen) leverbaar in blauw of rood.

Edam
Razor
De eerste rondjes
met deze 1:8 on-road
reed ik met een rijk
afgestelde motor, een
portie zenuwen, spanning
en vooral heel
veel plezier. Wat is dat
gaaf zeg deze klasse.
Niet voor niets dus dat
mensen het vaak over
de koningsklasse van
de RC-wereld hebben.
58 M-auto
In de vorige uitgaves van M-auto kon je al de
first-look en het bouwverslag van de Edam
Razor vinden maar nu, ja eindelijk, het rijverslag
van deze 1:8 on-road. Nu we de handleiding
achterwege kunnen laten is er niets meer dat
ons tegenhoudt om de eerste rondjes met deze
wagen te gaan rijden. Natuurlijk heb ik wel eerst
de GRP Tuned .21 on-road ingelopen volgens het
boekje en daarna zijn we vertrokken naar het
circuit van Racing Team Rumst waar nog maar een
paar maanden gereden kan worden voordat het
definitief afgebroken moet worden.
Binnen de lijntjes
Na een hartelijk ontvangst en het nodige uitpakwerk
zijn we klaar voor het eerste tankje met de
Razor op het circuit. Hoewel ik een beetje bang
was voor de auto en de body met de verschillende
betonnen randjes rond de baan, merkte ik al snel
dat de wagen goed tussen de lijntjes te houden
was. Niet zo gek natuurlijk, want de motor stond
nog ontzettend rijk en hard ging het dus niet.
Maar toch, wat een verschil met andere klasses. De
wagen is groot, klinkt volwassen en hoe harder je
gaat, hoe beter de wagen op het asfalt ligt. In één
woord, gaaf.
Na een paar tankjes rustig gereden te hebben was
het inloopproces van de GRP motor afgesloten en
kon deze beetje bij beetje armer gezet worden.
De .21 on-road motoren zijn opgebouwd voor het
leveren van de hoogste prestaties en het 'scherper'
zetten is een nauwkeurig klusje. Omdat het
toch wat lang duurder voordat de Razor wilde
gaan schakelen hebben we de versnellingsbak
wat losser gezet, zodat hij eerder naar zijn tweede
versnelling zou gaan. Achteraf verspilde moeite
want hoe sneller de motor begon te lopen, hoe
strakker de bak gezet moest worden tot ik weer bij
de standaardafstelling uitkwam.
Hoewel ik normaal al veel te snel hard wil gaan,
met alle gevolgen van dien, was ik bij de Razor
toch wat huiverig. Ten eerste omdat ik weet hoe
ongelooflijk hard deze wagens altijd over het
circuit jagen en ten tweede omdat ik de hele dag
wilde rijden en geen enkel reserveonderdeel had.
Nu ben ik dat laatste wel gewend, maar die betonnen
balkjes tussen de rijbanen niet.
Stevig
Oorzaak nummer één voor mijn verschillende
off-road uitstapjes in het gras was het gebrek aan
stuur, wat al snel goedgemaakt werd door de
stuuruitslag zo groot mogelijk te maken met wat
instellingen op de zender. Ook het uitbreken van
de achterkant wilde nog wel eens voor problemen
zorgen. Meer camber aan de achterzijde was daar
de remedie zoals je bij de tips kunt lezen. In mijn
geval had een gurney-strip (een extra spoiler op

Rijverslag
Tip
Set-up
Stel de wagen af zoals het set-up sheet voorschrijft. Een
aantal waardes ontbreken dus die vullen we even aan. 2
graden toe-in achter, 1 graad toe-out voor, 2 graden camber
achter, 2 graden camber voor. Breedte voor 256 mm,
breedte achter 265 mm. Stel de bovenste draagarmen achter
zo kort mogelijk in en stel daarna de toe-in en camber
aan de achterkant pas in omdat de bovenste draagarmen
niet kort genoeg zijn en deze wagen waarschijnlijk breder
zal worden als 265 mm aan de achterkant.
Camber
Hoewel je hele brede banden aan de achterzijde van de wagen
hebt zitten, garandeert dit niet altijd een optimale grip.
Om te controleren of je afstelling goed is, kun je de achterbanden
van de wagen halen en deze naast elkaar zetten.
Nu zul je waarschijnlijk zien dat de banden schuin afslijten
en links en rechts verschillend zijn afgesleten. Optimaal is
dat allebei de banden twee graden scheef naar binnen zijn
afgesleten. Bij mij waren de banden na het inrijden perfect
afgesleten maar toen reed ik ook heel rustig, steeds weer
dezelfde "8'jes". Op het circuit in Rumst wordt de rechterkant
veel zwaarder belast en sleet dit wiel de verkeerde
kant op, het linkerwiel bleef vrijwel vlak. Daar moest dus
een paar graden extra camber bij. Om de linker- en rechterbanden
gelijkmatig te laten slijten wissel je deze het best
na een aantal tankjes rijden.
Verschil
Belangrijk bij een 4-WD wagen die rijdt op schuimbanden is
de verhouding tussen diameter van de voor- en achterbanden.
De voorbanden moeten zes (meest gebruikt) tot zeven
(advies Edam) millimeter kleiner zijn als de achterbanden.
Standaard uit de doos kunnen de banden bijvoorbeeld 78
mm en 71 mm zijn. Aan de start van een kwalificatie wordt
er vaak met 74 mm om 68 gestart en bij finales met 76 mm
om 70 mm. De toppers rijden ze veel kleiner maar die hoeven
hun banden niet zelf te betalen. Het is niet nodig om
direct een bandendraaier aan te schaffen, gewoon je banden
op maat rijden op het circuit, natuurlijk lijkt je wagen
dan even op een tractor maar ze geven je wel de nodige
trainingsmeters.
het hoogste punt van de body) ook nog het één
en ander kunnen uithalen maar deze zat niet bij
de door mij gebruikte body. Alles bij elkaar valt
de standaard set-up dus zeker niet tegen, maar
er mag nog wel wat aan gesleuteld worden. Toch
is de wagen zo uit de doos vandaan en met die
kleine aanpassingen heel goed rond te rijden op
het circuit.
Hoewel ik toch maar één keer echt hard van
de baan ben gevlogen en daarbij in het relatief
zachte hek belandde ben ik ervan overtuigd dat
de wagen stevig in elkaar zit. De kunststof onderdelen
zijn taai, maar niet zo zacht dat ze vervormen
en ook niet zo hard dat ze snel zullen breken.
Wel is er rekening mee gehouden dat de kunststof
onderdelen de zwakke plek vormen van het
chassis. Je breekt tenslotte liever een draagarm
dan dat je het chassis krom rijdt. Verder hebben
de aluminium, carbon en verstalen onderdelen
allemaal hun eigen specifieke voordelen, of dat nu
een gewichtsvoordeel, slijtagebestendigheid of
versteviging is.
Aan het eind van de middag, toen de motor goed
ingelopen, het circuit vertrouwder, de wagen
beter afgesteld en de zenuwen gekalmeerd waren
hebben we de motor wat scherper gezet en werkelijk,
het wordt alleen maar leuker als het harder
gaat. Bij de meeste klasses wordt het steeds moeilijker
om een bocht vloeiend te nemen, met de 1:8
ram je hem er gewoon door. Heerlijk. Wel moet
ik toegeven dat ik nog niet op het randje van het
vermogen van de motor of de auto ben geweest,
daar is nog wat oefening voor vereist.
Conclusie
De eerste rondjes met deze 1:8 on-road reed ik
met een (veel te) rijk afgestelde motor, een portie
zenuwen, spanning en vooral heel veel plezier.
Toch voel je meteen wat een heftige klasse de 1:8
on-road is. Edam maakt de instap in de 1:8 on-road
een stuk voordeliger omdat ze met de Razor een
wagen bieden waarop al heel wat onderdelen zitten
die meestal als optie worden aangeboden en
dat tegen een heel lage prijs voor een 1:8 on-road.
In combinatie met de GRP motor heb je een pakket
waarmee je met een gerust hart op een club
kunt gaan racen in deze klasse. Dat is maar goed
ook, want als je een beginner bent in deze klasse
moet je veel trainingskilometers maken en daarbij
verbruik je heel wat banden, een kostenpost die je
niet over het hoofd moet zien. Het enige wat mij
nu rest te zeggen is: gummen!
Peter Boots
oktober/november 2008
M-auto 59

Body’s spuiten
voor iedereen
Als je body gespoten is
moet deze nog netjes
langs de randjes uitgeknipt
of uitgesneden
worden en dat is nog
een hele kunst. Gemakkelijk
zal het de eerste
keer waarschijnlijk niet
gaan, maar gelukkig
zijn er ook voor dit karwei
wat tips en trucs
om een mooi eindresultaat
te krijgen.
In de vorige uitgave van M-auto hebben we
een eerste body gespoten. Voordat we begonnen
hebben we de bodyposten al afgetekend,
de maskers voor de ramen aan de binnenzijde
van de body geplakt en daarna de body in een
mooie kleur rood gespoten en gecoat met wit om
het rood beter uit te laten komen. De ramen zijn
gespoten met een heel dun laagje ’smoke’, zodat
het net getint glas lijkt.
Knippen
Nu is het tijd om het overtollige lexaan weg te
halen en dat kan op twee manieren, knippen of
snijden. Het eerste is het meest eenvoudig en veilig
het tweede geeft, als het goed gedaan wordt,
het beste resultaat. Om te knippen gebruik je een
lexaanschaartje. Dat is een klein schaartje met een
gebogen punt waardoor je gemakkelijker bochten
kunt knippen, zoals de wielkasten van je body.
Voor de lange rechte stukken, denk aan het stuk
tussen de wielkasten, gebruik je het beste een stevige
rechte schaar voor een strak resultaat. Waar
je bij het knippen wel op moet letten is dat je de
schaar nooit helemaal dicht mag knippen in het
lexaan, omdat er op het uiteinde van je ‘knip’ dan
een heel klein scheurtje komt naar links en rechts.
Zoals iedereen wel weet is lexaan heel flexibel,
maar zodra er ook maar een barstje te bekennen
is wordt het steeds brozer en gaat het lexaan
scheuren. Dus jezelf met kleine knipjes door het
lexaan heen werken. Het grootste probleem bij
het werken met de schaar zijn kleine bochten en
scherpe hoeken, omdat je dan al snel met de punt
van de schaar in de verf zit te krassen.
Snijden
Het snijden geeft het mooiste resultaat, maar is
alleen weggelegd voor de mensen die handig zijn
met een stanleymes. Bij het snijden maak je juist
gebruik van die nare scheurende eigenschap van
het lexaan. Door langs de lijnen van je body te
snijden, met een nieuw stanleymes, maak je een
ondiepe snede. Deze kun je naar binnen vouwen
(snede naar buiten) of nog een keer insnijden met
het mes en dan de twee helften van elkaar ‘scheuren’.
Het lexaan zal dan perfect over de snede
doorscheuren en klaar ben je. Of, in het Cruijffiaans,
ieder nadeel heb zijn voordeel. Natuurlijk
zijn er ook aan deze techniek nadelen. Sowieso
loop je met een mes meer risico’s om je vingers
te raken, maar daarnaast is het lexaan soms erg
dun en vlieg je er doorheen of schiet het mes weg
op het gladde oppervlak. Zorg dan ook altijd dat
de beschermfolie nog op de body zit als je deze
uitsnijdt anders heeft het mes echt te weinig grip.
Ik zal het ook nog maar eens zeggen, altijd van je
af snijden en zorgen dat je hand waarmee je de
body vast hebt zich achter het mes bevindt en
niet voor het mes. Het lexaan is een heel gladde
ondergrond en je kan altijd een keer uitschieten
met dat vlijmscherpe mes, dus pas op!
Gaten maken
Gaatjes voor de bodyposten of om de spoiler vast
te schroeven maak je het beste met een bodyreamer.
Dat is een heel handig stukje gereedschap
dat bijna iedere RC-producent en zeker iedere
RC-winkel op voorraad heeft. Door de scherpe
punt van de reamer kun je heel precies een
gaatje maken en dat met een diameter van jouw
60 M-auto

Techniek
Deel 7 Uitknippen of uitsnijden
Lexaanschaartje.
Stanleymes.
Priem/zakmes.
Cirkelsnijder.
Bodyreamer.
keuze. Ook kun je een priem gebruiken, zoals die
op sommige zakmessen te vinden is, maar die is
al iets lastiger te gebruiken omdat je daarmee in
dun lexaan zomaar door kan schieten met een
rafelig gat als resultaat. Boren is de laatste optie
maar dat raad ik echt af, omdat een boormachine
echt ’overkill’ is voor een lexaanbody. Heb je echt
niets anders in huis, zorg dan voor een goede
ondergrond (hout) achter het gaatje.
Wielkasten
Meestal zijn de wielkasten goed aangegeven op
de body maar soms ook helemaal niet, zoals bij
sommige toerwagens en alle ’lola’ type body’s het
geval is. Als ze wel aangegeven zijn dan kun je ze
gewoon uitknippen of snijden langs de lijntjes,
wel even controleren of de lijntjes daadwerkelijk
overeenkomen met de wielen daarachter. Hoewel
je dit al gecontroleerd zal hebben bij het aftekenen
van de bodyposten kan het nooit kwaad om
dat dubbel te checken.
Als er geen lijnen staan op de body moet je zelf
uitzoeken waar het wiel precies achter de body
zit. Je kunt dit opmeten, maar het gemakkelijkste
en nog redelijk nauwkeurig is het volgende.
Zet de body op je wagen, leg de wagen dan op
zijn zijkant en teken met een markeerstift aan
de binnenzijde van de body de omtrek van de
achterwielen na. Vooral bij 1:12 en 1:8 on-road
lolabody’s werkt dit goed, omdat je veel ruimte
hebt door de brede banden. Bij een 1:10 toerwagen
is het wat lastiger, maar lukt het ook.
Eénmaal afgetekend kun je de wielkast met een
schaar, stanleymes of een speciaal cirkelsnijdertje
uitsnijden. De cirkelsnijder is een soort passer met
een naald in het midden en een mesje aan het
uiteinde waarmee je een perfect ronde cirkel kunt
snijden. Even insnijden en lostrekken die ’wieldop’.
Grote gaten
De body’s voor brandstofmodellen moeten worden
voorzien van koelgaten, een vulopening voor
het tanken en soms een opening voor de koelkop
van de motor. Als deze gaten al zijn afgetekend,
zoals bij sommige lolabody’s en buggybody’s
weet je wat je te doen staat. Anders moeten de
gaten getekend worden op de beschermende
folie en daarna uitgeknipt of uitgesneden worden.
Als het een recht stuk lexaan is, zoals het voorruit
of het dak dan kun je ook een cirkelsnijder gebruiken.
Het aftekenen gaat, zoals altijd, het gemakkelijkst
als de body nog blanco is, achteraf is het
een kwestie van meten, goed kijken en een beetje
geluk. Als je dit klusje met een lexaanschaar wil
doen dan maak je eerst een gat met een bodyreamer
in het midden van het toekomstige gat
en ga je van daaruit naar buiten knippen. Met het
stanleymes kun je gewoon de omtrek van het gat
insnijden en daarna een gat maken of de cirkel
insnijden om zo houvast te hebben op de cirkel
en deze uit de body te kunnen trekken.
Spoiler
Veel spoilers op on-road body’s worden met de
meegeleverde schroefjes bevestigd. Zorg ervoor
dat de gaatjes in de body en de spoiler mooi op
elkaar aansluiten en draai de boel daarna stevig
op elkaar. Je kunt tussen de body en de spoiler
nog wat extra rubberlijm smeren, zodat de spoiler
steviger vastzit en minder snel uit zal scheuren bij
een crash.
Volgende keer
Het stickeren van de body is voor de volgende
uitgave, samen met wat trucs om je body langer
heel te houden op het circuit of in het terrein.
Peter Boots
WWW.RCSPEEDWORLD.NL
SPECIALIST IN RC CARRACING & FUN
VOOR AANBIEDINGEN
KIJK OP ONZE WEBSITE
MAANDAG 15:00 - 22:00
DINSDAG GESLOTEN
WOENSDAG 13:00 - 18:00
DONDERDAG oktober/november 15:00 2008- 22:00
VRIJDAG 15:00 - 22:00
ZATERDAG 11:00 - 17:00
PDS Slot Racing - Marconiweg 4-6 - 3316 AM Dordrecht - Holland
RCSPEEDWORLD HEEMSKERK
DE VISSERSTRAAT 23A
1964 SR HEEMSKERK
TEL.
M-auto
0031(0)251-217256
67
FAX 0031(0)251-218622

Traxxas E-REVO
1/8 elektro monstertruck met dubbele
motoren, extra zware regelaar
inboard schokbrekers
4 wiel aangedreven
Axial Rock Crawler als Ready to
Run, en als PRO bouwkit.
Ook vele toebehoren
4 wiel aangedreven TRC electro
Jeep, met besturing, accu en lader.
Olie gedempte schokbrekers, electronische
regelaar, kogellagers, alu
Yokomo Drift auto’s, onderdelen en
toebehoren
HPI FIRESTORM.
2WD 1/10 truck, met besturing,
elektronische regelaar en motor
OOk leverbaar als FLUX versie met
borstelloze motor
SPECIALE AANBIEDING
TAMIYA
4WD BUGGY
RISING STORM
GRAVELHOUND
Volledig rijklaar, inclusief besturing,
elektr. regelaar, motor, accu en lader
Prijzen en specificaties in deze
advertentie kunnen veranderd zijn.
Kijk voor de actuele prijzen en
aanbiedingen op onze site
99.95
Futaba 4PK
Nieuwste stuurwiel
zender, zeer uitgebreid,
werkt op 2.4GHz
FASST spectrum
systeem.
Zender inclusief
ontvanger
NiMh - Lipo
LADER met
ingebouwde
balancer
met ingebouwde voeding, laadt NiMh
en Lipo akku’s uit 220 of 12V,
laadstroom instelbaar max. 6A
SPECIALE AANBIEDING
INTELLECT LIPO 7.4V, 5000 mAh
Deze Lipo akku is geschikt voor hoge
ontlaadstromen (150A) en geeft een
zeer hoge accelleratie en topsnelheid
aan je auto, plus extreme rijtijd
LIPO veiligheids schakelaar
19.95
Lipo akku’s mogen niet te diep ontladen
worden. Deze unit regelt het
motorvermogen terug voor één van
de cellen te ver ontladen wordt.
SOLDEER HULPEN
Solderbout houder
met spons en tin
houder.
€ 10.95
3e hand met loep, houd
de te solderen dingen
op zijn plaats
€ 8.95
3 kanaals FM zender/ontvanger set
3 kanaals FM zender
inclusief ontvanger.
diverse instelmogelijkheden,
3e kanaal is
schakelkanaal
PK Model Racing
Madame Curiestraat 20
3316 GN Dordrecht
078-618.11.84
www.pkracing.nl
SPECIALE AANBIEDING
Corally Borstelloze motor set
motor + regelaar, vermogen 0.5 PK
Kan met NiMh en Lipo’s
gebruikt worden
spectaculaire prijs!
lader
voor 2
akku’s
Deze lader met ingebouwde voeding
laadt 2 akku’s onafhankelijk van
elkaar, max. laadstroom 2 x 10A
LED CONTROLE UNIT
Deze unit krijgt
zijn voeding van
de ontvanger
accu, en laat tot
6 sets LED lampen
hierop branden,
contimu of
knipperend
CORALLY 3600 mAh stick packs
SPECIALE AANBIEDING
super NiMh
stick pack met
stekkers.
Ook in
4200 mAh
SUPER SOLDEER STATION
Iedereen kan
solderen als
je maar de
juiste spullen
hebt. Inclusief
1 punt voor fijn
werkt, en
een grote voor
akku cellen en dikke bedrading
79.95.-
15.95
32.50
ELEKTRONISCHE REGELAAR
SPECIALE AANBIEDING
Vooruit - Rem
en Achteruit,
motor limiet
12 wikkelingen,
ABS functie
Tamiya 4WD
toerwagens,
grote sortering
modellen
Volledig rijklaar, inclusief besturing,
elektr. regelaar, motor, accu en lader
Full koolstof 1/10 Corally Pro10,
2WD racer, foam banden, super snel.
Bouwkit zonder motor, besturing,
body en/of elektronica
Tamiya Drift auto’s, diverse
modellen, als bouwkit of als RtR,
met of zonder verlichting
SPECIALE AANBIEDING
Ansmann RtR
4 WD Buggy,
met motor,
regelaar en
besturing
159.-
als losse auto zonder toebehoren:
89.95
Corally Formule 1, black glasfiber,
super snelle racer met foam banden,
zonder motor, elektronica en/of body
SPECIALE AANBIEDING
COLLECTOR DRAAIBANK
69.95.- 139.95
179.-
189.-
175.-
va119.-
350.-
250.-
499.-
125.-
319.-
65.-
39.95.-
automatische collector afdraaier, om
je elektro motoren in tiptop conditie te
houden. Normaal 200.00
zie ons hele assortiment met 25.000 artikelen op
www.pkracing.nl

SPECIALE AANBIEDING
CARSON G-TECH TOERWAGEN
Losse auto, gebouwd, met motor en
gespoten body, zonder besturing.
165.-
Losse auto, met motor, aluminium
chassis, olie gedempte schokbrekers,
kogellagers, 4 WD. Leuke vervangings
auto als je al een besturing hebt.
KYOSHO FASER RtR, 2.5cc
Complete set met gebouwde auto
met gespoten body, besturing, en
basis startbenodigdheden
HPI NITRO 3 PLUS, 3cc
Snelle 3 cc toerwagen met gespoten
body, 4 wiel aangedreven, autom.
2 versn. bak, Ready to Run,
met besturing. Ook in drift uitvoering
SCHUMACHER FUSION 4.6cc
super snelle 1/10 toerwagen, met
bere sterke 4.6cc Big Block motor,
snelle uitlaat, automatische 3 versnellingsbak,
top 135 km/u mogelijk!
Traxxas Revo 3.3 Monster Truck
649.-
379.-
349.-
225.-
149.-
SPECIALE AANBIEDING
ANSMANN ARN-1 TOERWAGEN
4 wiel aangedreven, automatische
2 bak, inclusief besturing
3.5cc PICO voor HPI MT2
FORCE NITRO MOTOREN
Force is een van de grootste
nitro motoren fabrieken.
Door rechtstreekse import
kunnen we deze motoren altijd
gunstig aanbieden
7 poorts big block motoren, passen in vrijwel
alle 1/8 auto’s, Savages etc.
Force 4.6cc met trekstarter 119.95
Force 5.2cc 7 poorts trekst. 175.00
K&N LUCHTFILTER
K&N luchtfilters
geven een goede
bescherming aan
je motor en zijn
zeer robuust. Wij
maken speciale
adapters om ze op
verschillende motoren te
kunnen monteren
KOPPELINGEN
Wij hebben
vele soorten koppelingen,
al dan niet
instelbaar.
Hong Nor aluminium koppeling 15.00
Teflon koppelingsschoenen 9.95
TRUGGY BODY
165.-
3.5cc Big Block Picco
motor, aangepast
om in een HPI MT-2
gemonteerd te kunnen
worden, inclusief speciale motorsteun
en uitlaatbocht
Gestroomlijnde
Truggy body,
speciaal voor
de Hong Nor
CRT truggy.
Ongespoten, zonder body post
gaten.
Ook vele ander bodies natuurlijk
STARBOX CADDY
Practische caddy met draagbanden, waarop
je startbox gemonteerd wordt, en met ruimte
voor de fles en gereedschap. Met de auto
erop kun je dan in een keer alles
meenemen naar de
startplaats
79.95
PK Model Racing
Madame Curiestraat 20
3316 GN Dordrecht
078-618.11.84
www.pkracing.nl
Competitie
motoren
voor truggy
en buggy,
3.5 en 4.6cc
3.25cc SMALL BLOCK - 1/10 AUTO
Super sterke
3.25cc motor
voor 1/10
auto’s.
Ter vervanging
van motoren
in1/10 auto’s
met 2 -3cc 79.95
Diverse startboxen,
voor elk
type auto,
van af
€ 35.00
GRP MOTOREN
losse motor 3.5 of 4.6cc 289.95
promo set met uitlaat 329.95
STARTBOXEN
Extra sterke en grote truggy startbox,
met dubbele motoren € 79.95
UITLATEN
Vele soorten
snelle uitlaten,
voor 1/10 en 1/8
Compleet of
losse dempers
Hongnor hard coated competitie uitlaat
voor 1/18 buggy en truggy € 69.95
Aluminium 1/10 demper € 29.95
FLYCAME ONE CAMERA
68.50
On-board
camera, met
kantelbare lens.
Neemt actie beelden ( en geluid) op,
welke overgezet kunnen worden op je
comuter via USB
UITLAATTUNINGS ADAPTER
Tunings adapters waarmee de uitlaatbocht
lengte van inline uitlaten
veranderd kan worden, en daarmee
het karakter van
de motor
14.95
SPECIALE AANBIEDING
REAPER 1/10 BUGGY RTR
VIERWIEL AAN-
GEDREVEN NI-
TRO BUGGY, MET
2.5 cc MOTOR EN
BESTURING
SPECIALE AANBIEDING
FG MONSTERTRUCK 26cc
Big Scale monstertruck met 26cc
motor, inclusief besturing, rijklaar!
SPECIALE AANBIEDING
FG BAJA 26cc
615.-
799.-
699.-
Big Scale Baja Buggy met 26cc
motor, inclusief besturing, rijklaar!
SUPER AANBIEDING
YADA TRUGGY
199.-
315.-
Ready to Run Truggy met 4.2cc motor,
inclusief besturing.
Gebouwd, met gespoten body
HPI MT2-3.0
HPI 1/10 4WD truck, inclusief besturing,
volledig gebouwd.
Ook als bouwpakket leverbaar
325.-
HPI SAVAGE XL
Nieuwe monstertruck van HPI, nog
groter als een Savage, met 6cc motor.
Volledig gebouwd, inclusief besturing
Prijzen en specificaties in deze
advertentie kunnen veranderd zijn.
Kijk voor de actuele prijzen en
aanbiedingen op onze site
zie ons hele assortiment met 25.000 artikelen op
www.pkracing.nl

ISHIMA RAVE 1/8 BUGGY
Nieuw ontworpen buggy, met 4.1cc
motor, gebouwd, inclusief besturing
SPECIALE AANBIEDING
VIRUS BOUWKIT 1/8 BUGGY
169.95
SCALPEL 1/18 RACER KIT
super snelle 1/18 tapijt
racer, eigenlijk een verkeinde
1/12.
Rollend chassis met body,
zonder verdere
toebehoren
149.95
CAR STANDAARD
429.-
Zelf te bouwen
1/8 buggy,
zonder motor,
maar incl. uitlaat,
koppeling,
wielen, banden,
body etc.
SUPER AANBIEDING
BIG SCALE SCHIJFREMMEN
59.95
Vóórschijfremmen
set
voor FG en Carson Off-Road serie, geheel
compleet met stuurblokken, kabels etc.
SPECIALE BIG SCALE TREKSTARTER
AANBIEDING
complete trekstarter Big Scale
27.50
Trekstarter voor Zenoah G230-260,
Cy, HPI Baja motor etc.
SERVO HEVEL ALUMINIUM
11.95
versterkte aluminium servo hevels,
met klemschroef, zodat hij niet door
kan draaien over de servo as
ROAD DISKS
diverse soorten
en kleuren
road disks,
voor
on- of off-road
gebruik
PK Model Racing
Madame Curiestraat 20
3316 GN Dordrecht
078-618.11.84
www.pkracing.nl
PS DUNLOP HIGH GRIP BANDEN
Super Grip banden gelijmd op
chroom velg, met canvas versterkingslaag
tegen opbollen, Dunlop
profiel, en groot gehalte
aan natuurrubber
19.95
VUURSPUWENDE DRIFT BANDEN
19.95
per 4 stuks
Groot assortiment
aan driftbanden,
ook met vuurstenen, zodat er een
stroom van vuur onder de banden uit
komt tijdens het driften
SPECIALE AANBIEDING
1/10 TOURING CAR SET-UP SET
79.95
Set-Up set voor het perfect uitlijnen
van 1/10 toerwagens. Meet camber,
caster en toespoor voor- en achter
CORALLY MMS-4 REGELAAR
super competitie
regelaar, normaal
179.00
ELEKTRO STARTER ALUMINIUM ACHTERVLEUGELS TUNINGSDELEN TAMIYA TT-01
HPI TROPHY 1/8 BUGGY
WIELEN MET BAND CRAWLER
ACCOMS 2.4 GHz ZENDER SET 15 kg.cm metal gear servo ACTIVE LIGHT SET UITLAAT MET LED
Accoms stuurwielzender
super sterke servo
diverse soorten
op 2.4 GHz Spectrum,
met metalen tandwielen
en kogel-
zonder verlich-
69.95
dummy uitlaten
dus geen kristallen,
zoekt zelf een vrije
lagers, standaard
frequentie, ingebouwd
5 paar verschillende
gekleurde
ting, 2 stuks
inbouwmaat, koppel
failsafe systeem
voor € 7.50
15 kg.cm.
leds met
Gas/rem of stuurservo
Dummy uitlaat met knippende, twee
controle module, wat via de ontvanger
119.95 32.50 voor zware modellen
kleurige LED verlichting:
verschillende knipper functies uitvoert
per stuk € 14.95
17.95
Aluminium auto
standaard, makkelijk
tijdens sleutelen, starten en opslag.
Door je auto altijd hierop te zetten als
je hem niet gebruikt, drukken je veren
niet in en blijven je banden rond.
39.95
Elektrische starter
voor Force motoren,
complete set inclusief
adapter, zonder accu (7.2V stick
pack). Past op alle motoren met een
Force type trekstarter
Off-Road disks, 4 stuks € 7.50
On-Road disks, 5 stuks € 8.95
SPECIALE AANBIEDING
89.95
Grote sortering fraaie aluminium achtervleugels,
in diverse vormen, maten
en kleuren
alu center as 9.95
9.95
alu stuurset 24.95
alu achterwielblokken 14.95
aandrijfas met kruiskoppeling 14.95
verstelbare ophanging 13.95
alu schokbrekers (4) 29.95
310.-
1/8 buggy met 3.5cc trekstarter motor,
volledig gebouwd, compleet met besturing
en gespoten body
WIELVERBREDERS CRAWLER
complete set alu
schokbrekers voor
AX10 en Wh.King
€ 59.95 4 stuks 15mm
verlengde assen
& wielmeenemers,
voor AX10 en
Wheely King,
€ 24.95
45.-
speciale aluminium wielen met banden
voor Crawlers, banden worden
met koolstof ring op de velg geklemd
DF-03 TUNINGS KIT
complete set
aluminium
tuningsdelen
voor Tamiya
DF-03. Ook los
verkrijgbaar
99.95
LED VERLICHTING
LED verlichting
in vele
soorten en
uitvoeringen,
o.a. set met 2
achter- en 4
vóór lampen
9.95
Prijzen en specificaties in deze
advertentie kunnen veranderd zijn.
Kijk voor de actuele prijzen en
aanbiedingen op onze site
zie ons hele assortiment met 25.000 artikelen op
www.pkracing.nl

PK Model Racing
Madame Curiestraat 20
3316 GN Dordrecht
078-618.11.84
www.pkracing.nl
Door eigen import rechtstreeks van de fabriek kunnen wij je nu
tegen zeer aantrekkelijke prijzen een paar fantastische auto’s
aanbieden, zowel on als off-road. Deze fabriek is een van de
grootste die al jaren auto’s maakt voor diverse fabrikanten. Zo
zijn ze in de USA bekend onder de naam OFNA.
*CRT truggy:
+/- 3.5PK 5.2cc Big Block 7 poorts ABC
motor met trekstarter, schuifcarburateur en
snelle aluminium RE uitlaat.
*MUTILATOR: +/- 3PK 4.6cc
7 poorts motor met trekstarter,
schuifcarburateur en snelle
aluminium RE uitlaat.
* Cardanas aandrijving met dubbele centrale
schijfremmen en 3 diffs
* Aandrijfassen met kruiskoppelingen
* Alle draaiende delen volledig kogelgelagerd
* Olie gedempte aluminium schokbrekers
met schroefdraad veer-hoogte instelling
* Volledig instelbare wiel-ophanging met
driehoeks draagarmen, zeer stabiel en
robuust
HONG NOR MUTILATOR TRUGGY
De nieuwe
MUTILATOR PRO
truggy is een wat
vereenvoudigde
uitvoering van
de CRT truggy.
Met een super snelle 4.6cc
Force trekstarter motor met snelle uitlaat is hij
echter ook razend snel. Iets minder snel dan de
CRT met zijn 3.2, maar daarmee goedkoper in
aanschaf en in rij-kosten
HONG NOR X!-CRT TRUGGY
De X1-CRT is een iets uitgebreidere versie,
met een nog bredere wielophanging,
extra dikke Big Bore schokbrekers
en een extreem snelle 5.2 cc Force 7 poorts motor.
Wheelies geen probleem!
De auto is vrijwel geheel gemonterd, en is inclusief
een gespoten body
Ook leverbaar is X2-CRT PRO full-competition versie
als bouwpakket, welke zonder motor geleverd wordt,
maar met vele tunings delen in aluminium en koolstof
* 90% kant en klaar gebouwd, met gespoten
body
* Zender en start benodigd-heden niet inbegrepen,
maar we kunnen je wel speciale
sets leveren om de auto helemaal compleet
te maken
HONG NOR ULTRA MBX BUGGY
HONG NOR ULTRA TOERWAGEN
De ULTRA is een grote auto schaal
1/8, zowel leverbaar als super snelle
toerwagen, welke o.a. door zijn
grotere bodemvrijheid en grotere wielen
ook zeer geschikt voor wat minder strak asfalt,
en voor het ruigere werk de MBX Buggy,
gebaseerd op hetzelfde chassis en dezelfde
techniek, maar met nog langere veerwegen,
off-road banden en een buggy body.
Prijzen en specificaties in deze
advertentie kunnen veranderd zijn.
Kijk voor de actuele prijzen en
aanbiedingen op onze site
Zowel de Buggy als de
Toerwagen uit de Ultra
serie zijn voorzien van
een super sterke en snelle
Force 4.6cc 7 poorts motor met
trekstarter en snelle aluminium
uitlaat.
De toerwagen is ook nog voorzien
van een automatische
twee-versnellingsbak
zie ons hele assortiment met 25.000 artikelen op
www.pkracing.nl

EK Stockcar
Lobith, 1 juni
Je hoort wel eens, vroeger was
alles beter! Anders!!... zeg ik dan
en dat is niet per definitie beter.
Vroeger kon ik er nog wel helemaal
voor gaan. Ik bedoel dan de voorbereiding op een belangrijke
wedstrijd. Zo sloot ik mezelf een week lang op in de garage.
Enkel voor een bakkie en iets te eten kwam ik buiten die vier
muren. Alles moest en zou er gelikt uitzien en in perfecte staat
zijn. Niets werd aan het toeval overgelaten. ’s Morgens met kleine
oogjes naar het werk waar ze natuurlijk vroegen of ik weer druk
was met autootje spelen. Hoezoo spelen zei ik verontwaardigd. Ik
maar meteen spontaan aangeboden of de heren een keer wilden
proefrijden met mijn auto. Toen was het stil aan de overkant.
Allemaal ineens druk, druk, druk. De week erop vroegen ze of ik
nog geracet had.
In de ochtend was het nog lekker rustig op de baan, dus kon ik
volgens plan te werk gaan. Ik heb mij onder andere beziggehouden
met de demping en de veerweg. Vooraf had ik mij voorgenomen
veel te rijden. Bij thuiskomst was ik een ¾ liter brandstof
lichter en dat is omgerekend een klein uur rijden op de baan.
Gezien het weinig aan slijtage kon ik linksachter al snel rijden met
de SE compound. Dit in combinatie met 40 Shore rechtsachter,
de 45 shore rechtsvoor en de Gold linksvoor. Aan het einde van de
dag restte me nog het klaarmaken van banden voor de training
van zaterdag. Vaak maak ik vooraf een aantal sets banden klaar.
Het startsein klonk: ‘Five minutes to go’
In de eerste bocht haken twee wagens in elkaar en staan stil
tegen de baanafzetting. Ik krijg even niet mee wie dit zijn. De
volgende twee minuten rij ik door het veld. Het gaat prima en ik
blijf geconcentreerd rijden. Ook Kees rijdt een strakke race. Zet
goede rondetijden neer en zit op zo’n halve ronde achter me.
Andere maken onderweg enkele fouten. Met nog 2 minuten te
gaan heb ik alleen Jody Foster nog niet ingehaald, tenminste
dat dacht ik. Voorzichtig passeer ik Richard. Neem onmiddelijk
afstand en probeer hem op die manier geen kans te geven mij
de eerste de beste bocht weer in te halen. Ik nader Jody en met
de veronderstelling dat ik hem in moet halen neem ik veel risico.
Foute boel dus!! Ik moet van het gas en verlies daardoor onnodig
veel meters. Kort daarop nog een uitwijkactie en ik zie Jody binnendoor
schieten. Met 0.1 seconden achterstand eindig ik de race
als tweede achter...inderdaad...Jody. Achteraf bleek dat juist hij in
de eerste bocht stilstond, samen met Michel.
Dit wist ik niet en daarom de risicovolle inhaalactie terwijl ik
niets wetend al enige ronden op kop lag. Communicatie tussen
baaninzetter en rijder is niet geoorloofd, daarom bij een volgende
keer zelf maar beter opletten.
Sander Poels
Inmiddels een aantal jaartjes ouder moet ik erkennen dat het
destijds wel een tikkeltje over de top was. Zo leert de tijd dat die
derde reserve body er niet toe doet. Er kan er toch maar één op
de auto. Niet ieder onderdeel hoeft de polijstborstel gezien te
hebben om naar wens te functioneren. Effectief mijn tijd indelen,
dat doet er nu toe. De grote wijzigingen doe ik daarom voortaan
’s winters. Ik haal het niet meer in mijn hoofd om gedurende
het seizoen een compleet nieuwe auto op te bouwen. Dat is
trouwens met de beschikbare tijd ook niet haalbaar. Omdat ik
veel onderdelen zelf fabriceer is het aanleggen van nieuwe en
reserveonderdelen ook iets voor de wintermaanden. Gedurende
de races is het zaak bezig te zijn met de auto. Veel te rijden om zo
te werken aan je concentratie.
EK
Voor het EK genoot ik van twee weken vrij, omdat ik vlak
daarvoor van baan veranderde. Zo leek het toch iets op de
voorbereidingen van weleer. Op vrijdag bezocht ik al het circuit
om mijn eerste rondes te rijden. Mijn thuisbaan in Lobith was kort
daarvoor geopend na enkele jaren van doodse stilte.
Oorzaak: geluidsoverlast, waarna protesten van omwonenden.
De locatie is in de tussentijd voorzien van een betonnen, 3 meter
hoge geluidswal. De baan is afgefreesd en voorzien van een
nieuwe toplaag. Een nieuwe vergunning is verleend en zo kan er
na lang wachten en hard werken weer gebruik worden gemaakt
van deze schitterende locatie.
Zo kan ik in een relatief korte tijd veel compounds uitwisselen
zonder eerst nog de banden te moeten plakken en slijpen.
Zaterdagochtend weer op tijd richting Lobith. Nu samen met
rijder en baaninzetter Ge Versteegen. Altijd weer gezellig om
samen naar een wedstrijd uit te kijken en elkaar te helpen. Het
was aanzienlijk drukker dan de dag ervoor, de meeste rijders uit
andere landen waren ook gearriveerd.
Ik heb de gewoonte bij aankomst een rondje pits te doen. Wat
handjes schudden en eens te kijken hoe het gesteld is met ieders
creatieve geest. Je ogen de kost geven is part of the game!!
Daarna bandjes gemonteerd en daar gingen we weer. Ook
zaterdag heb ik genoten van de vrije training, niets stuk gereden
en de auto weer beter leren kennen. Daarna met een goed gevoel
naar huis.
Zondag vroeg (05.30) uit de veren om na een uurtje rijden een
plek in de pits te bemachtigen. In de voorrondes was de wagen
erg stabiel. Als eerste plaatste ik mij voor de ¼ finales. Echt super
tevreden was ik daarmee. Zou het dan toch aan de voorbereiding
hebben gelegen? Een 2 e en 1 e plaats in de kwart en halve finale
resulteerde in een top 6 kwalificatie en dus een plek in de finale.
Samen met Jody Foster, Marco Schouten, Kees Brock , Michel
Berendsen en Richard Waters mocht ik strijden om de titel.
Uitslag
1. Jody Foster
2. Sander Poels
3. Kees Brock
4. Richard Waters
5. Johan van Zoggel
6. Michel Berendsen
Beste witdakker
Mark Beekmans
Beste geeldakker
Jouke Stapert
Beste blauwdakker
Hidde de Jong
Junioren
1. Wesley v. Breukelen
2. Sven Versteegen
Foto’s: Ritske Reitsma
66 M-auto

Wedstrijden
Try out
Dutch Tamiya Challenge
Den Haag, 9/10 augustus
Wat een zomer hebben we dit jaar. In de vorige uitgave van
M-auto was al te lezen dat bijna elke wedstrijd die in juli en
augustus werd verreden, er regen aanwezig was om de pret te
bederven. De angst voor een waterballet was er dan ook toen we
zondagochtend 10 augustus vol verwachting op het circuit van de
HFCC verschenen voor de Try-out van de Dutch Tamiya Challenge
2008. Er vielen constant behoorlijke buien, waardoor er op het
circuit een fikse laag water stond. Veel mensen die vroeg waren
gekomen om nog even te trainen, stonden al snel hun elektronica
waterdicht te maken om ervoor te zorgen dat alles heel bleef.
Verder was alle aandacht gericht op buienradar. Deze voorspelde
dat de laatste bui om 9.30 uur overgedreven had moeten zijn,
niet dus. Uiteindelijk stopte het om 10.30 uur met regenen.
De wedstrijdleiding had uitgerekend dat als we om 11.00 uur
zouden starten, iedereen de kans kreeg om drie kwalificatieheats
en twee finales te rijden. Zo gezegd zo gedaan en om 11.00 uur
werd er besloten de race door te laten gaan. Alle rijders hadden
nog snel hun auto ingepakt en maakten zich klaar voor de eerste
kwalificatieserie. Al snel begon de zon te schijnen en de rest van
de dag is deze niet meer weg geweest.
De race
De Mini’s gingen als eerste van start. Deze klasse was overigens
ook de grootste klasse met 19 rijders. Direct al viel het snelheidsverschil
op tussen de Mini’s, ondanks dat de klasse bedoeld is
als ‘rijden uit de doos’, bleken er toch een aantal rijders te zijn
die wel erg veel snelheid uit de RS540 motor wisten te halen.
Op het lange rechte stuk van de HFCC kon je dat goed merken.
Ondanks de verschillen werd er keurig gereden en de klasse
werd uiteindelijk door drie lokale (oude Tamiya Euro-cup rijders)
helden gedomineerd.
In de Stockklasse kwamen 7 rijders aan de start. Hier zaten een
aantal rijders bij die voor het eerst deelnamen aan een RC-race.
De rijders hebben van het begin tot het eind met een brede
glimlach op het gezicht rondgereden. Naast het racen hebben
zij ook zeer veel ervaring opgedaan wat betreft het afstellen van
de auto. Je kon duidelijk zien dat er een stijgende lijn aanwezig
was in wagenbeheersing en snelheid. Na de finales gingen er drie
trotse rijders met een beker naar huis.
oktober/november 2008
De Super GT klasse kon rekenen
op 6 rijders, waarvan de meesten
niet veel ervaring hadden
met het rijden op een circuit. De
motor voor deze klasse was een
23-turn motor. Vooral de Tamiya
RZ motor bleek een waar kanon
te zijn. Rijder Koen Bijvoets wist
met deze motor rondentijden
te halen waarmee hij in de TRF
Superstock klasse (19-turns) op
het podium had kunnen komen.
In de Super GT klasse vonden we ook wat oude bekende terug uit
het Euro-cup verleden. Joost Wouters reed rond met een ‘klassieke’
TA03R. Toen ik deze auto bij de technische keuring zag staan
kwamen direct alle herinneringen boven. Het podium bestond
uiteindelijk een mengeling van nieuw talent en oud gedienden.
Om ook de huidige wedstrijdrijders
aan bod te laten
komen hadden we de TRF
Superstock klasse bedacht. Zo
konden o.a. de NK-elektrorijders
die een TRF bezitten hun
krachten meten met andere
rijders. De meeste rijders
reden pas vanaf kwalificatie
twee waarbij de snelheden
en stuurmanskunsten direct
opvielen. Iedereen moest
uiteindelijk zijn meerdere
erkennen in Richard Oversloot die de klasse van begin tot eind
domineerde. Het technische circuit van de HFCC bleek voor een
aantal niet HFCC rijders lastig onder de knie te krijgen. Uiteindelijk
bleken lokale rijders de beste papieren te hebben.
De absolute top waren de rijders in de TRF Modified klasse. Deze
koningsklasse trok veel bekijks. Veel toeschouwers werden hierbij
getrakteerd op schitterende inhaalacties, hoge snelheden en zeer
sportief rijgedrag. De rijders uit deze klasse zijn doorgewinterde
wedstrijdrijders die de klappen van de zweep kennen. Peter
Meurs die op het laatste moment een Tamiya TRF416 tot zijn
beschikking kreeg, heeft op zeer indrukwekkende wijze de eerste
plaats naar zich toe getrokken.
Goodies
Naast de stand van Ted’s RC shop waar men zich kon vergapen
aan de nieuwste Tamiya modellen, hadden Tamiya importeur
REZ bv en M-auto een groot aantal mooie prijzen ter beschikking
gesteld. Zo lagen er een aantal Tamiya TRF goodies, bouwdozen
en race-accessoires voor het grijpen, ook de M-auto abonnementen
waren in trek. Na de finales werd er een verloting gehouden
onder de rijders en uiteindelijk is iedere rijder met een mooie prijs
huiswaarts gekeerd.
Tot slot
Leuk om te zien was dat er veel bekenden van elkaar op de race
af waren gekomen. Van clubleden tot families aan toe. Ook
zagen we een aantal oude bekende van de Euro-cup wedstrijden
van weleer. Ik noem o.a. Bjön Zweegers, Joost Wouters, Ed van
Giezen en vele anderen. Geweldig om te zien dat na al die jaren
deze jongens de hobby nog niet vergeten zijn! De hele dag door
Mini’s
1. Steve Hubee
2. Werner von Giessendorff
3. Alexander Roeleveld
Stockklasse
1 - Fokke Groen
2 - Bastiaan de Vries
3 - Justin Kloostra
Super GT
1 - Koen Bijvoets
2 - Xander Hoogerwerf
3 - Theo van Diepen
TRF Superstockklasse
1 - Richard Oversloot
2 - Huaying Zhong
3 - Marcel van der Ende
hebben we veel mensen met elkaar zien praten en bovenal elkaar
zien helpen. Hier draait het allemaal om.
Veel rijders, clubs en andere vertegenwoordigers binnen de
RC-hobby hebben zeer positief gereageerd op het initiatief van de
Dutch Tamiya Challenge. We kunnen nog niet veel vertellen over
volgend jaar, maar ga ervan uit dat het goed gaat komen. Zo is
een samenwerking met onze vrienden van Tamiya Cup België niet
ondenkbaar. Houd voor alle informatie www.rcwebmagazine.nl
in de gaten.
Iedereen die zijn bijdrage heeft geleverd aan de Try-out van de
Dutch Tamiya Challenge 2008 enorm bedankt en tot volgend jaar!
Marcel van der Ende
Uitslag
TRF Modified klasse
1 - Peter Meurs
2 - Michael Lepelaar
3 - Tony Vredenburg
M-auto 67

‘The Border’ Buggy-Truggy
Purmerend, 17 augustus
Op 17 augustus was het op de off-roadbaan van MVW )Modelbouwvereniging
Waterland) tijd om uit te maken welke auto’s
nu het snelste zijn, de buggy’s of de in opkomst zijnde truggy’s.
Op de diverse forums op het internet hield iedere groep vol dat
zijn/haar auto echt sneller is en aangezien een forumdiscussie
nooit een winnaar heeft opgeleverd moest dat maar eens op de
baan duidelijk worden.
Op de zaterdag ervoor waren er al diverse rijders druk aan het
trainen en werd er gezocht naar de ultieme afstelling voor op de
droge kunstgrasbaan. De baan zelf was in topconditie, daarnaast
is er met het aantreden van het nieuwe clubbestuur ook een
bezem door de omgeving gehaald en is de accommodatie weer
behoorlijk opgeknapt.
Op de wedstrijddag zelf reed iedere klasse zijn eigen gebruikelijke
wedstrijd, dus ’s ochtends drie kwalificaties waarna ’s middags
de klimfinales werden gereden. De top 5 van iedere finale zou
aan het eind van de dag zich plaatsen voor een gecombineerde
buggy- en truggyfinale. Bij de buggy’s kwalificeerde Jacco Koch
met een HongNor zich als snelste en bij de truggy’s was het Peter
Jansen met een Mugen.
In de buggyfinale van 20 minuten gingen 10 rijders van start
met twee doelen: de finale winnen en jezelf plaatsen voor het
rechtstreekse gevecht met de truggy’s. Na enkele minuten viel
de eerste kanshebber, Jan Eichhorn, uit met defecte koppelingslagers.
Jacco Koch reed aan de leiding, gevolgd door Matthijs
Jansen op korte afstand. Een paar minuten voor het einde
naderde Matthijs snel de ineens rustiger rijdende buggy van de
leider en stak deze voorbij om even later als winnaar afgevlagd
te worden. Of Jacco nou langzamer ging rijden omdat hij dacht
met een ronde voorsprong aan kop te liggen is nog steeds niet
helemaal duidelijk...
In de truggyfinale van ook 20 minuten hadden de rijders hetzelfde
doel, winnen en straks tegen de buggy’s racen. Paco Raap en
Eric Duijster gingen er met z’n tweeën vandoor, op enige afstand
gevolgd door Michel Nijman. Tegen het einde van de wedstrijd
maakte Paco wat foutjes waardoor de constant rijdende Eric hem
kon passeren om als eerste onder de vlag door te gaan.
Na een korte pauze waarin iedereen zijn auto weer kon opfrissen
stond dan eindelijk de buggy-truggy finale op het programma.
Vijf buggyrijders traden aan tegen vijf truggyrijders. Op de eerste
startplek stond Matthijs Jansen met z’n Kyosho buggy, gevolgd
door de HongNor truggy van Eric Duijster. Na het startsignaal
ging Matthijs er direct vandoor om uit de kluwen auto’s in de
eerste bocht te blijven. Eric lukte dat niet helemaal en kwam
als laatste weer uit de bocht. Na enige ronden lagen de twee
buggy’s van Matthijs en Jacco op kop, gevolgd door de truggy
van Paco. Er werd overigens erg netjes gereden en iedereen hield
aardig rekening met elkaar. Hoewel er uiteraard wel eens een
buggy verdween onder de truggybanden en er een buggy landde
bovenop de truggy’s ging het eigenlijk prima naast elkaar. In de
wedstrijd was Jacco ondertussen Matthijs gepasseerd en was
Paco teruggevallen tot achter Jean-Paul met z’n Xray buggy en
Eric met z’n truggy. Met nog enkele minuten te gaan viel bij Jacco
de motor stil met een kapotte plug en kon Matthijs onbedreigd
naar de finish rijden. Als tweede eindigde Jean-Paul voor Eric
met de eerste truggy. Deze wedstrijd werd dus in het voordeel
van de buggy’s beslist, maar wellicht willen de truggy’s binnenkort
weer revanche...
Na afloop werden de prijzen uitgereikt door de hoofdsponsor:
Michel Nijman van The Border. Ook hadden zij een tombola
georganiseerd waarbij vele deelnemers onderdelen voor hun
auto konden winnen... of
een ferme handdruk van
de wedstrijdleider Jerome
Grimmink. Alle foto’s die zijn
gemaakt door hoffotografe
‘Buggybabe’ Anja kun je
nog eens bekijken op www.
rc-mvw.nl Hier kun je ook
meer informatie vinden over
het wedstrijdrijden met een
buggy of truggy.
Matthijs Jansen
specialized quality products for modelling
Uitslag
Buggy
Matthijs Jansen, Kyosho met JP motor
Jacco Koch, HongNor met RB motor
Henoc Louis, AE met RB motor
Truggy
Eric Duijster, HongNor met Go motor
Paco Raap, HongNor met Go motor
Michel Nijman, Hobao met Hobao motor
Buggy-Truggy
Matthijs Jansen, Kyosho met JP motor
Jean-Paul Appel, Xray met RB motor
Eric Duijster, HongNor met Go motor
68 M-auto

Wedstrijden
EK 1:10 elektro Vila-real
Vila-real, 1/3 juli
Het is woestijnachtig warm. Er zijn 150 RC-racers en je zit op
minder dan 15 minuten rijden van de Middellandse Zee. Rara wat
is het? Het is het EK 1:10 Elektro in het Spaanse Villarreal.
Op de vrijdag werden de eerste twee kwalificatieseries verreden.
In de eerste kwalificatieserie was het Ronald Völker die met zijn
Hot Bodies liet zien dat hij maar één doel had. Het prolongeren
van zijn Europese titel van Montbrison vorig jaar. Hij was de
snelste in de kwalificatie voor Viktor Wilck en Marc Rheinard.
In de tweede kwalificatie sloeg het noodlot toe voor de Duitser,
problemen aan de motor zorgden ervoor dat hij niet verder kwam
dan twee bochten. Het was Wilck die optimaal profiteerde en de
tweede kwalificatieserie won voor regerend wereldkampioen
Andy Moore. Deze twee zouden ook de eerste twee plekken
houden tot aan het einde van de vrijdag.
Top 10 kwalificatie
1.Ronald Völker
2.Marc Rheinard
3.Viktor Wilck
4.Andy Moore
5.Teemo Leino
6.Jilles Groskamp
7.Marc Fisher
8.Steven Weiss
9.Alexander Hagberg
10.Elliot Harper
DUI Hot BodiesLRP
DUI Tamiya Speed Passion
ZWETamiyaSpeed Passion
GBRHot BodiesTeam Orion
FINTeam X-RayTeam Orion
NEDTamiya Speed Passion
DUITeam CorallyGM-Racing
DUITeam X-RayTeam Orion
ZWETeam X-RayLRP
GBRTeam X-RayNosram
In de eerste finale is het vooral chaos wat de klok staat.
Er is hevig duw- en trekwerk in de gevechten om de
plekken 1, 2 en 3 tussen Rheinard, Völker en Wilck.
Nadat Rheinard binnendoor schiet bij Völker bij het
opkomen van het korte rechte stuk is het Völker die
te hard accelereert om de plek niet weg te geven en
daardoor zijn snaar kapot rijdt. Het is Wilck die moet ontwijken
en Leino die er tussendoor kan komen en naar plek twee rijdt.
Rheinard wint de eerste finale voor Leino, Hagberg en Wilck.
In de tweede finale, die een stuk netter ging dan de eerste, is
het al redelijk snel dat Rheinard de leiding pakt voor Wilck en
Andy Moore. Volker had problemen en rijdt daardoor rond op plek
vijf, vlak achter Jilles. Dit blijft ook de einduitslag. Hiermee lijkt
Rheinard de Europese titel binnen te hebben. Echter niets blijkt
minder waar. Eén van Marc Rheinard’s cellen blijkt te dik te zijn.
Hierdoor wordt Rheinard gediskwalificeerd voor de 2 e finale.
Uitslag
1. Marc Rheinard DE
2. Viktor Wilck SE
3. Ronald Völker DE
4. Andy Moore GB
5. Teemo Leino FI
6. Alexander Hagberg SE
7. Jilles Groskamp NL
8. Steven Weiss DE
9. Elliot Harper (junior EK) GB
10. Marc Fisher DE
51. Olivier Bultynck BE
88. Patrick Jespers BE
90. Demsey Jacob BE
110. Rick Thomson NL
Op zaterdag laat Volker zien dat hij echt de snelste op de baan is,
hij is bij alle drie de kwalificaties het snelste en pakt daarmee de
pole position. Zijn grootste concurrent in de kwalificaties, Viktor
Wilck, vergeet in de laatste kwalificatieserie te baaninzetten.
Hierdoor is hij zijn beste kwalificatiepositie, zijn 1e plek van
vrijdag, kwijt. Hierdoor mag zijn teamgenoot Marc Rheinard de
plek naast Völker opvullen tijdens de finales op zondag. De beste
Nederlander is Jilles Groskamp op de 6e plek. Olivier Bultynck is
de beste Belg op plek 51. De beste jongere is de Britse X-Ray rijder
Elliot Harper. Hij weet zichzelf nog net op de 10 e plek neer te zetten
en is met zijn 16 jaar de jongste A-finalist op een EK ooit.
Aan de start van de laatste finale behaalt het weekend ook
zijn climax, door de diskwalificatie van Rheinard staat het nog
helemaal open. Het beste staan Rheinard (P2) en Wilck (P3)
ervoor. Doordat zij beiden een finale hebben gewonnen zijn zij de
grootste kanshebbers. De gevaarlijkste outsiders zijn Moore (P4)
en Leino (P5) met ieder een 2e plek. Wilck weet al redelijk snel de
leiding de tweede plek over te nemen van Rheinard, waardoor hij
virtueel kampioen is. Uiteindelijk weet Rheinard de plek terug te
pakken, hij neemt genoegen met een tweede plek in de laatste
finale achter Ronald Völker. Rheinard wint hiermee één van de
weinige titels die hij nog niet had, het Europees Kampioenschap.
Rick Thomson
Olivier Bultynck wint de F-finale.
Patrick Jespers aan het sleutelen.
Demsey Jacob heeft net een finale gewonnen!
oktober/november 2008
Jilles Groskamp rijdt met een speciale Speed Passion motor.
Waarschijnlijk de motor die nu net is uitgekomen als de
‘Jilles Groskamp Special Edition’.
Rick Thomson op de rijdersstelling.
M-auto 69

VG Modelbouw Zomercup
Lelystad, 10 augustus
Zondag 10 augustus was het zover, de tweede brandstofwedstrijd
op het circuit van Model Racing Midland te Lelystad. Het
weer was nu niet om naar huis te schrijven, de regen was en
kwam met bakken naar beneden, de baan was één grote waterplas
en dit kon niet meer goed komen dachten we. Maar er
was een klein lichtpuntje aan de horizon, volgens de gegevens
van Buienradar zou het vanaf 11.30 uur droog zijn of worden.
Gelukkig kun je nog ergens op bouwen, want inderdaad na
11.45 uur was het dan ook droog. Een aantal rijders was toch al
naar huis gegaan, deze zagen er geen heil meer in.
De baan was mede door de wat harde wind snel droog en
de eerste en tweede heat werden dan ook gereden met wat
glijwerk, maar dat mocht de pret niet drukken. Naarmate de
dag vorderde werd de grip alleen maar weer beter en konden
de finales ook met een droge ondergrond gereden worden.
De wedstrijdleiding onder leiding van de strenge doch
goedlachse Hugo Keller had de kwalificaties en de finales strak
Pullstart klasse
1. Nik Schelling
2. Wil Snel
3. Jan Timmer
Uitslag
Pro klasse
1. Bas Geurds
2. Jeroen v/d Berg
3. Peter Verkerk
in de hand en er werd niet
uitgelopen op het schema zoals
deze vermeld was.
De finaleraces ‘30 minuten’
werden in een rap tempo
gehouden, wat ook maar goed
was aangezien de lucht weer
aardig aan het betrekken was.
Lelystad, 21 september
Vandaag de derde en laatste brandstofwedstrijd. Voor deze dag
hadden we geregeld dat de mannen van Merlin Fuel hun reinigingsmiddel
zouden komen promoten. Wat heel jammer was,
was dat er een grote groep mensen die zich wel ingeschreven
hadden niet waren komen opdagen, wat weer inhield dat er
maar weinig deelnemers waren voor deze dag, JAMMER???
Maar goed, dit mocht de pret niet drukken. We hadden lekker
weer, geen zuchtje wind en met een klein zonnetje was het een
prima dag.
Door de kleine opkomst hadden wij (Hugo en Marcel) besloten
om in plaats van 5 minuten kwalificaties er 10 minuten van
te maken, wat inhield dat er getankt moest worden tijdens
de kwalificaties. Er was niet één rijder die niet accoord ging,
iedereen was het er mee eens. Leuk weer eens wat anders. Voor
beide klasses werden er drie kwalificaties gereden en een finale
van 30 minuten.
In de tussentijd werd er flink met het reinigingsmiddel gewerkt,
deze Car Cleaner dien je met een hogedrukspuit op te brengen
voor het beste resultaat. Als het chassis schoongespoten is dan
blaas je hem droog met diezelfde hogedrukspuit echter dan
alleen met lucht. Een ieder die dit geprobeerd heeft moest
toegeven dat zijn chassis na het gebruik er van toch schoner was.
Uitslag
Pullstart klasse
1. John Weytboer
2. Mark Been
3. Tamara van Goor
Pro klasse
1. Jeroen v/d Berg
2. Jan van Goor
3. Jorrit Jansen
Tijd voor de finales, de eerste 30 minuten waren voor de
Pullstart rijders. De start ging goed voor de meeste rijders,
echter na een viertal ronden reden er een aantal rijders met de
verkeerde transponders en moest de race stil gelegd worden om
dit probleem op te lossen wat door een paar rijders niet in dank
afgenomen werd. De start van de wedstrijd, voor de tweede
keer, ging ook wederom weer goed. Iedereen kwam schadevrij
door de eerste bocht en er kon weer hard gestreden worden om
de winst. Een paar uitvallers heb je altijd wel, maar voor de rest
werd er netjes en fair gestreden.
In de finale van de Pro-Rijders ging het er iets minder zacht aan
toe, gelijk al bij de eerste bocht lagen bijna alle rijders overhoop
en moesten er een paar rijders op weg geholpen worden. Maar
goed, ook hier hebben ze 30 minuten de tijd om de winst naar
zich toe te halen.
Na de beide finales konden we beginnen aan de prijsuitreiking.
In samenspraak met de mannen van Merlin hebben we besloten
om alle aanwezige rijders tijdens de uitreiking een fles (Car
Cleaner) te geven zodat men het thuis nogmaals kan proberen.
Lelystad, 31 augustus
Vandaag de tweede wedstrijd elektro. Er werd gestreden in
de Stock 19 Turns klasse en de Swif. De modified hebben we
voor deze dag laten vallen, omdat de meerderheid graag in
de Stock klasse wilden rijden omdat dat meer competitie zou
geven, ik kon ze geen ongelijk geven. Met 26 deelnemers was
dit een volle en gevarieerde klasse wat betreft de deelnemers,
ook de Swift klasse was deze dag met 18 deelnemers vol en
competatief.
Gelukkig was het een droge dag met toch af en toe een zonnetje,
de snelheid zat er bij de beide klasses goed in er werden
steeds snellere rondetijden gereden.
In de Swift klasse hadden we deze keer veel nieuwe rijders
die er ‘s morgens sceptisch over waren met betrekking tot de
baanafzetting en de layout. Gelukkig waren alle rijders aan
het eind van de eerste heat van mening dat dit helemaal geen
belemmering meer was.
Ook voor deze wedstrijddag gold hetzelfde, de gezellige en
ongedwongen sfeer maakte de dag.
Uitslag
Stock 19-turns klasse
1. George Spitteler
2. Arjen Potharst
3. Stefan Jansen
B-finale winnaar
Axel Kleingeld
Swift Cup
1. Robin van Gog
2. Wim van de Wind
3. Jan van Goor
B-finale winnaar
Erik Loozekoot
70 M-auto

Wedstrijden
NK 1:10 elektro Real ‘80
Lelystad, 28 september
Vandaag de derde en laatste wedstrijd elektro. De Stock
19-turns klasse, met 18 deelnemers was dit een volle en
gevariëerde klasse wat betreft de deelnemers. Helaas hadden
14 deelnemers de moeite niet genomen om zich netjes af te
melden waardoor er later gestart moest worden omdat het
gehele programma omgegooid moest worden. Ook de Swift
klasse was deze dag met 14 deelnemers vol en competatief.
Gelukkig was het wederom een droge dag met af en toe een
lekker zonnetje, de snelheid zat er bij de beide klasses goed in
er werden steeds snellere rondentijden gereden. In de Swift
klasse hadden we deze keer ook weer een aantal nieuwe rijders.
Over de gehele dag werd er sportief gereden met veel lol en
snelheid, wat toch veel verwondering bracht bij een aantal
rijders.
De finales werden ook weer onder heerlijke omstandigheden
gereden, maar doordat het vooral heel druk op het gehele
terrein rondom het circuit was, was de storing op het circuit
toch wat meer dan gewoonlijk wat bij het merendeel van de
rijders te merken was. Nadat de finales waren gereden werd de
uitreiking gedaan en werd vanwege de laatste wedstrijd een
leuke attentie weggegeven.
Door de rustige en vooral
relaxte sfeer is dit toch ook weer
een geslaagde dag geworden.
Robin van Gog
Voor alle uitslagen: www.
vgmodelbouw.nl
Uitslag
Stock 19-turns klasse
1. Richard Oversloot
2. Parick v/d Knaap
3. Michael Lepelaar
B-finale winnaar
John Weytboer
Swift Cup
1. Richard v/d Teems
2. Robin van Gog
3. Marcel van Gog
B-finale winnaar
Michael Hofman
Groningen, 16/17 augustus
De NK bij Real 80 Groningen werd in het weekend van 16 en
17 augustus door 28 stock en 23 modified rijders bezocht. De
weersvoorspellingen waren goed, zondagmiddag een bui…dus
hadden we er zin in. Na de kwalificatierondes, die zonder al te
grote problemen werden afgewerkt, werd de finale indeling
bekend gemaakt en deze gingen omstreeks 15.00 uur van start.
A-finale stock
In de A-finale stock zagen we naast de bekende namen ook wat
rijders die het voordeel van baankennis goed hadden weten te
verzilveren. Michael, Frans, Vasco, Jitse, George, Robert, Joffrey,
Jeroen, Jetze en Ronald waren de rijders die om de prijzen gingen
strijden. De eerste bochten na de start gingen zonder problemen,
alleen stond Jetze achterstevoren in het gras na een tikje en viel
terug naar plek 10. Daarna wordt er netjes gereden en Michael
neemt meteen al afstand van de rest. Hij wordt gevolgd door
Vasco en Frans. De rondes daarna worden erg netjes afgelegd en
de auto’s verdelen zich over de baan zonder noemenswaardige
problemen. Dan wordt Frans opzij gezet en belandt in het gras
voor de rijdersstelling. Hij kan met wat hulp wel verder, maar is
van de derde plek teruggevallen naar het middenveld. Ronald
B. had zijn dag niet echt en we zien hem verbeten strijd voeren
en als hij zijn auto dan ook nog op z’n dak zet en daarbij zo’n 8
seconden verspeeld is het over voor hem. Michael loopt steeds
verder weg van de naar de tweede plek geklommen George en
Vasco, en nadert Ronald B. In de eindstrijd valt de op de 7e plek
rijdende Joffrey nog terug naar de 9e plek en Jetze en Jeroen
schuiven daardoor een plekje op.
A-finale modified
Daarin kwamen ook in Groningen de bekende namen aan de
start: Stefan, Hugo, Luke, Arjen, Bart, Rob, John, Sven, Wesley en
Patrick. Na de start leek het goed te gaan, maar bij het opdraaien
van het rechte end ging het mis. Diverse auto’s stonden verkeerd
op de baan of in het gras en in een door elkaar geschudde volgorde
werd de strijd voortgezet. Stefan weet aan kop te blijven,
maar Hugo opent direct de aanval en zet zijn auto er in de eerste
ronde al naast. Stefan weet er voor te blijven maar moet alles
uit de kast halen om Hugo achter zich te houden. Hugo houdt de
druk er vol op en Stefan neemt dan de bocht voor de tellijn net
te scherp, pakt de curve-stone mee en rolt over zijn dak, komt
op zijn wielen terecht en kan meteen door, maar Hugo had er
genoeg aan en heeft de kop overgenomen. Stefan op de tweede
plek, Luke op plek drie en Bart is vierde. Bart heeft genoeg aan
een podiumplaats vandaag om nu al Nederlands Kampioen te
worden en hij prikt zijn auto na het rechte end binnendoor bij
Sven en pakt zo de derde positie. De pret is van korte duur als hij
kort daarna uitvalt met een auto die alleen nog voorwielaandrijving
heeft, achterriem weg. Hugo rijdt riant aan kop met een flink
gat achter zich naar Stefan en Luke. Daarachter zit het veld nog
mooi dicht bij elkaar en verliest alleen Wesley een plekje, door
een stop and go, aan Rob. Hugo pakt dus de overwinning voor
Stefan en Luke.
2e Stock
De start gaat zonder woeste geluiden en de diverse inhaalacties
verlopen zonder brokken. Aan kop Michael, Frans en Vasco,
daarachter is de volgorde wat door elkaar gehusseld. De top drie
is wat weggelopen, maar de achtervolgers liggen dicht op elkaar
en dat ontaard meestal in narigheid en zo ook nu, als in de vierde
ronde de auto van Robert betrokken raakt bij wat gebots en hij
uitvalt met een beschadigde wielophanging. Even later komt
George hard in aanraking met Vasco, hij krijgt een stop and go en
valt een ronde later uit. Vasco moet de strijd vanaf de achterste
plaats weer hervatten. Door al dit strijdgewoel zien we dat
Ronald B. ongemerkt vanaf de tiende startplek is doorgeschoven
naar plek 3, duidelijk beter dan de eerste finale. In de achterhoede
klimmen nog wat rijders omhoog, maar op kop zijn er door
de grote afstand tussen de auto’s geen veranderingen en Michael
pakt de overwinning voor Frans en Ronald B.
2e Modified
De start gaat netjes en de kop blijft in handen van Stefan met
daarachter Hugo, Luke en Bart. Na de eerste ronde schuiven Rob,
Wesley en Patrick op elkaar op de tellijn maar ze kunnen allemaal
gelukkig verder. Het voorste kwartet heeft nu het ritme te pakken
en Stefan en Hugo zijn aan elkaar gewaagd. Stefan had nog wat
gevonden in zijn auto, want het lijkt nu nog harder te gaan, maar
zijn voorsprong , opgebouwd in het middenterrein, smelt op het
rechte stuk weer weg, want dan lijkt de auto van Hugo halverwege
over te schakelen en is het gat weer weg. Hugo is sneller,
maar Stefan weet de deur dicht te houden, daarachter strijden
Luke en Bart om de derde plek. In de bocht voor het rechte end
weet Bart binnendoor Luke te verschalken. Aan kop is het haast
niet te geloven dat Stefan de kop nog in handen heeft, want Hugo
doet er alles aan om er omheen te komen, maar het lukt telkens
net niet. Met nog 45 seconden te gaan zit Hugo er naast, maar
durft het niet aan. Even later schuift hij toch netjes binnendoor
in de bocht voor het rechte end en de strijd lijkt beslist, applaus
klinkt voor deze twee mannen. Hugo haalt opgelucht adem en
denkt dat de buit binnen is, maar dan blijkt dat Stefan nog niet
heeft opgegeven en met nog 30 tellen op de klok, als Hugo wat
ruim een bocht neemt, prikt Stefan zijn auto binnendoor naar de
koppositie. Meteen daarna is het tijd en heeft Stefan deze nagelbijtend
spannende finale toch op zijn naam weten te krijgen, erg
knap gereden. Daarachter raken Bart en Luke elkaar nog in de
laatste bocht, maar Bart weet als
derde te finishen, net genoeg om
kampioen te worden.
De beloofde bui kwam pas tijden
de prijsuitreiking, toen maakte
het gelukkig niet meer uit.
Ritske Reitsma
Uitslag
Modified
1. Stefan Jansen
2. Hugo v/d Berg
3. Luke van Essen
Stock
1. Michael Lepelaar
2. Frans Heinsbroek
3. Vasco Christiaanse
augustus/september 2008
M-auto 71

Virtual RC Racing
N I E U W S
Tip van de maand:
NEEM DE TIJD OM VRC TE LEREN KENNEN
VRC is een simulatie van radiografisch bestuurde on-road brandstof racewagens,
schaal 1:8 en 1:10. Zoals met iedere simulator is het niet mogelijk om
het absolute realisme te bereiken, maar we zijn trots dat we kunnen zeggen
dat we aardig dicht in de buurt zijn gekomen met VRC! Een bekend psychologisch
effect daarvan is dat gebruikers steeds meer lijken te letten op de
verschillen. Dat is waarom veel sim's gewoon stoppen met het alsmaar realistischer
maken, sommige gaan zelfs de andere kant op. Grote bedrijven die
betrokken zijn bij de ontwikkeling van robots zorgen ervoor dat hun robots
menselijke trekjes krijgen en geven ze een uiterlijk dat robotachtig is of op
een cartoonfiguur lijkt. Zelfs Nintendo is die kant opgegaan met Mario Kart.
Het VRC ontwikkelingsteam heeft dat idee nog niet opgegeven. Meer dan
voor de meeste andere simulatiegames zijn de condities voor de VRC sim
bijna perfect: we laten jou de game controleren met je eigen zender, vanuit
een positie die gelijk is aan wat je hebt op de rijdersstelling, tonen realistische
circuits en gebruiken wagens die fysieke krachten gebruiken die terug te voeren
zijn naar vrijwel alle fysieke details van de wagen, motor en banden om
de wagen precies aan te laten voelen zoals een RC-wagen hoort te voelen. En
toch is het anders.
Naar een scherm kijken is niet hetzelfde als op een echt cicuit uitkijken, het
beeld op het scherm is toch iets beperkt natuurlijk. Dat is waarschijnlijk de
grootste horde die genomen moet worden voordat je kan genieten van de
voordelen van VRC, het wennen aan het beeldscherm. Sommigen passen
zich heel snel aan, meervoudig wereldkampioen Marc Rheinard had slechts
een paar minuten nodig om te wennen aan het scherm voordat hij aan een
vijf minuten durende kwalificatie op het TRF indoorcircuit in Lausanne begon
en binnen een seconde van zijn TQ tijd van het vorige jaar te finishen. De
meesten hebben echter meer tijd nodig. Speel met de dynamische zoom om
het beste beeld te krijgen op alle delen van het circuit. Leer dan het circuit
te rijden, verwacht niet dat je het record zal breken in je eerste rondjes, geef
jezelf tien tot vijftien minuten om te wennen aan het circuit. Als laatste ga je
je focussen op hoe de wagen aanvoelt. Daarbij zijn er twee dingen waarop je
moet letten, de set-up zelf en de instellingen op je zender. De exponentieel
van de zender kan in de game worden ingesteld of, als je met je eigen zender
en de USB adapter werkt, op je eigen zender. De basisafstelling is heel gemiddeld
en zal voor de gemiddelde rijder gewoon werken. Als je wilt dat de
wagen sneller reageert, probeer dan de banden, veren, anti-rollbar of eender
welke van de andere set-up opties die VRC biedt. Dus oordeel niet direct over
VRC, maar geef de game een goede tintig tot dertig minuten en we zijn ervan
overtuigd dat je werkelijk verbaasd zal zijn over het level en realisme dat VRC
biedt, gewoonweg de dichtste benadering van het echte RC-racen...
MEER TIJD OP HET CIRCUIT
Meer dan ieder ander type sim biedt VRC echte voordelen voor zijn gebruikers,
want VRC is voor RC-racers. De voordelen merk je op het echte circuit
net zo goed. Eén van deze voordelen is de (ongelimiteerde) tijd die je op het
VRC circuit door kunt brengen in verhouding tot de tijd die je erin steekt. Je
bent geen tijd kwijt om naar het circuit te reizen, je hebt geen voorbereiding
nodig (laten we het maar niet hebben over het geld dat je normaal kwijt bent
aan reserveonderdelen om je wagen in vorm te houden). Bekijk het zo, voor
ieder uur racen met je echte RC-wagen, ben je gemiddeld tien uur kwijt aan
voorbereiding en reizen. Met VRC is dat bijna een op een. Ieder uur dat je VRC
speelt is een uur op het circuit. Met VRC kun je het eindelijk veroorloven om
iedere dag een uur te trainen, iets dat alleen weggelegd is voor de pro racers
en ervoor zorgt dat ze zo moeilijk te verslaan zijn. VRC, het is echt het enige
alternatief voor ongelimiteerde tijd op het cicuit.
V4 NEWS: MULTIPLAYER
Het v4 development team heeft succesvol de multiplayer technologie toegepast
op het v4 platform. Met multiplayer kun je een sessie tot vijftien racers
opzetten of jezelf erbij aansluiten. Multipayer sessies worden gestart in de
VRC game. De 'session creator' controleert wanneer alle deelnemers worden
opgeroepen naar de startlijn van de race. De multiplayerfunctie zal gewone
racesessies bevatten, officiële races worden op een later moment nog overwogen.
Er is nog wat werk te doen aan de technische kant van deze functie,
maar de eerste tests waren veelbelovend en het ziet er naar uit dat ons heel
wat spannende online RC-racemomenten te wachten staan.
VRC RACERS SPEAK UP
Francis Lee, USA: “Het is grappig hoeveel geld er uitgegeven wordt aan een
snelle motor in de RC-wereld. Dus waarom geen geld uitgeven aan betere
rijprestaties?”
Peter Tozser, Canada: “Zoveel trainen als je wil, op ieder moment en zonder
onderhoud is een luxe van VRC dat je niet krijgt in de echte RC-wereld, met
meer snelheid en constant rijden als resultaat!”
Tom Kelly, USA: “Het geeft me de tijd om mijn rijden te verbeteren, deel te
nemen aan gigantische wereldkampioenschappen, ongeëvenaarde virtuele
simulaties van echte RC-circuits en auto's. Ik weet het want ik heb zelf al op
één van die circuits gereden en het is vrijwel identiek! ”
Bart Bochenski, USA: “Dank je VRC, deze sim is echt super. Ik heb nog nooit
met een RC-wagen gereden, maar nu ik deze sim een week speel heb ik
besloten om een 1:10 RC-wagen aan te schaffen.”
72 M-auto

Organisaties / Wedstrijden Info
RC-organisaties, wereldwijd
- EFRA
www.efra.se
- IFMAR
www.ifmar.org
RC-organisaties, landelijk
- FBA, België
www.fba-rc.be
- NMPO, Nederland
www.micropulling.nl
- NOMAC, Nederland
www.nomac.nl
- NSO, Nederland
www.modelstockcar.nl
Wedstrijdseries
Belgische Kampioenschappen
www.fba-rc.be
Nederlandse Kampioenschappen
www.nomac.nl
BMC
www.bigscalemonstercup.nl
BMES (Mini-Z)
www.scuderia-antverpia.net/bmes/
Dutch Robot Games
www.dutchrobotgames.nl
HPI Baja Cup
www.hpibaja.nl
Kyosho Cup
www.kwc-holland.nl
LiMAC Wintercompetitie
www.limac.info
M-auto Wintercup ‘08-’09
www.m-auto.nl
Micropulling
www.micropulling.nl
RC-Rallycup
www.rcwebmagazine.nl
SSCN
www.sscn.nl
Stockcar
www.modelstockcar.nl
Tamiya Cup België
www.tamiya.be
Truggy.nl Cup
www.Truggy.nl
augustus/september 2008
M-auto 81

Colofon
Volgende uitgave
In de komende uitgave
komen onder andere de
volgende onderwerpen
en auto’s aan bod:
• Dankzij het ter beschikking
stellen van een complete kit
door BMS Tuning te Keijenborg
kunnen jullie in de volgende
uitgave de bouw van de 4-WD
1:6 FG Baja Buggy Competition
verwachten
• Ultimate Racing
Off-road koppelingen
• NSR Ford Mk IV
• GM Racing GM Genius 95
• Thunder Tiger
Sparrowhawk VX & Tomahawk
• GS Shadow SB1
• GM Racing Mini ST16 Truggy
& Mini B16 Buggy brushless
• Natuurlijk een verslag van de
M-auto Wintercup
Verschijnt 6x per jaar
Uitgave
M-auto is een uitgave van
Litho Prepress Service
Bongerd 153, 8212 BH Lelystad
Hoofdredacteur
Fred Boots, tel.: 0320-214218
E-mail: redactie@m-auto.nl
Redactiemedewerkers
Rob van Altena, Ruben d’Arco,
Jan Jaap Batenburg, Rein Berghuis,
Peter Boots, Edwin Driesen, Koen Geurds,
Arjan van de Graaf, Frans Heinsbroek,
Stefan Jansen, Ronald Joostema, Alain Knip,
Marco Konings, Cees Koopman, Sander
Poels, Ritske Reitsma, Kris de Ridder,
Mario Taekema, Jeroen Vanneste,
Martijn v/d Voort, Marc Wiggers,
Alex Witteveen.
Vormgeving
Litho Prepress Service, Lelystad
Advertentieverkoop
Anita Boots, tel.: 0320-214218
E-mail: adverteren@m-auto.nl
Onze advertentievoorwaarden zijn
te vinden op ww.lps.m-auto.nl
Abonnementen
Nederland/België € 30,– per jaar
Losse nummers Nederland/België € 5,95
Het abonnement kan elk gewenst moment
ingaan en wordt automatisch verlengd,
tenzij zes weken voor de vervaldatum
schriftelijk is opgezegd.
Opgave nieuwe abonnementen:
Mirjam Worst, tel.: 0522-855175
E-mail: abo@m-auto.nl
Opzeggingen uitsluitend schriftelijk:
E-mail: abo@m-auto.nl
Postbus 1014, 8200 BA Lelystad
Druk
Drukkerij Giethoorn Ten Brink, Meppel
Distributie
Nederland: Betapress, Gilze
België: Imapress, Turnhout
M-auto nummer 29 verschijnt in december
Copyright 2008
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd
en/of openbaar gemaakt door middel
van druk, fotocopie, microfilm of welke
andere wijze dan ook, zonder voorafgaande
schriftelijke toestemming van de uitgever.
74 M-auto

New product!
Be fast and beautiful with MAGIC COLOUR 2 by LRP.
Give your R/C model its own, distinctive colour scheme, whether you use
Lexan or rigid plastic bodyshells. The special quality features of LRP
MAGIC COLOUR 2 provide a durable finish even capable of
withstanding the rough and tumble of R/C racing.
NORMAL PAINT - NORM
Even the regular colours of the MAGIC COLOUR 2 line will make
your R/C model look very professional.
METALLIC Paint - MET
Glossy paint for great-looking models.
Set the racing track alight.
LUMINOUS PAINT - L
Illuminate your victory.
The quality paints by LRP
are where to start.
ICE COLOUR - IC
Cool paintwork for hot bodies.
The special finish with 3D effect.
VARIO PAINT - VARIO
Look again. This special-effect paint changes
between two metallic colours depending on
how the light hits the surface.
CHROME
Glossy paint for great-looking models! Give
your model a real chrome finish. Ideal for
adding a special touch to your paintwork.
SPECIAL - SP
Pearl White:
Not a real colour, but colour particles
which create a
glitter effect
Smoke Grey:
Window tinting paint
Nitro Block:
Protects your paint finish from
fuel after application
MEGASIZE
150 ml extra paint
FUEL RESISTANT
Ideal for nitro models
SEVEN PAINT TYPES
normal, metallic, luminous, chrome,
Ice Colour, Vario and special paint
DRIES FAST
Shortest drying time
for quick and better results.
SPECIAL SPRAY NOZZLE
For an even and perfect paint finish.
ROBUST
Extreme adhesion and highly flexible
withstands crashes and rough head-to-head races.
IMPROVED:
FORMULA
SPRAYHEAD
ADHESION
NEW
NEW
NEW
Colour Order No. Type
White 28100 Norm
Ice Colour Silver 28405 IC
Silver 28205 Met
Metallic Gold 28209 Met
Luminous Yellow 28302 L
Yellow 28102 Norm
Ice Colour Inca Yellow 28402 IC
Orange 28104 Norm
Luminous Orange 28304 L
Red 28103 Norm
Colour Order No. Type
Colour Order No. Type
Ice Colour Red 28403 IC
Royal Blue 28101 Norm
Ice Colour Magenta 28408 IC
Sky Blue 28114 Norm
Luminous Green 28306 L
Metallic Impreza Blue 28212 Met
Metallic Green 28206 Met
Luminous Blue 28301 L
Metallic Graphite 28210 Met
Light Blue 28111 Norm
Black 28113 Norm
Real Chrome 28500 Chrome
Ice Colour Purple 28407 IC
Vario Paint Jade 28515 Vario
Metallic Blue 28201 Met
Vario Paint Saphire 28516 Vario
Ice Colour Light Blue 28411 IC
Pearl White 28600 SP
Ice Colour Dark Blue 28401 IC
Smoke Grey 28601 SP
Nitro Block 28602 SP
You will find painting hints for optimum results and breathtaking special effects under: WWW.LRP.CC

WIJ hebben de POWER!
Voor JOUW succes
op het circuit..!
CRF 21 OnRoad v2008
Best.-Nr. ORI80608
AVP: € 419,00
Reso-Set Hi-Power EFRA
Best.-Nr. ORI88017
AVP: € 99,90
LARS HOPPE bereikt met de CRF 21 OnRoad v2008
in zijn KYOSHO Evolva M3 overtuigend de nale
bij het Duits Kampioenschap 2008 in Ettlingen!
FEATURES
• 3,49 cm³ hoogvermogen wedstrijdmotor voor on-road auto‘s
• Gepatenteerde CRF-krukas met speciaal gevormd
inlaatkanaal en lengtegroeven
• ABC-hoogvermogen cilinder met 7 poorten
• Tweenaalds schuifcarburateur van aluminium-kunststofcomposit
bouwwijze
• Swiss Made C3 hoogbelastbaar kwaliteits kogellager
• Verschillende Venturi-inserts voor het aanpassen van de
motorkarakteristiek
• Uitstekende prestaties door lineare vermogensafgifte
• Gering brandstofverbruik
• Extreem lichte koelkop in zilver
• SG-krukas
WORLD CHAMPION DESIGNED .21 CLASS ON ROAD CAR ENGINE BY ADRIEN BERTIN • WWW.CRF-POWER.DE
Brandstof ow in de CRF 21 OnRoad v2008
CRF-SUPPORT-SHOPS
RACE-CENTER MUNZIG
Talstraße 1
D-01665 Munzig
Fon: 035244-49433
marcel@race-center-munzig.de
URS-RACING
Girmes-Kreuz-Strasse 14
D-41564 Kaarst
Fon: 02131-4028081
info@urs-racing.de
Brandstof ow bij vergelijkbare motoren
MODELLSHOP HÖRL
Siegener Straße 31
D-08523 Plauen
Fon: 03741-709223
ps-modellshop@t-online.de
MODELLBAU KRÜGER
Am Ostkamp 24a
D-26215 Oldenburg/Metjend.
Fon: 0441-63808
modellbau-krueger@gmx.de
VOWINCKEL
Dotzheimer Straße 20
D-65185 Wiesbaden
Fon: 0611-371938
modellbau@vowinckel.de
MODELLBAU OFFNER
Am Fichtenring 27
D-86850 Fischach
Fon: 08236-9582-78
info@modellbau-offner.de
KYOSHO Deutschland GmbH • Nikolaus-Otto-Str. 4 • D-24568 Kaltenkirchen
Helpdesk: +49-4191-932678 • helpdesk@kyosho.de • www.kyosho.de
HELLWIG MODELLBAU
Kolpingstraße 17
D-36119 Fulda / OT Neuhof
Fon: 06655-749805
info@fengshuishop.de
CMC WOLFSBURG
Siegfried-Ehlers-Straße 7
D-38440 Wolfsburg
Fon: 05361-2670-0
info@cmc-wolfsburg.de
WALTER REKIRSCH BUS. SOL.
Gewerbering 3
A-3484 Grafenwörth
Fon: +43-676-846949491
wrj@wr-business-intelligence.at
LAGERHAUS ROHRBACH
Schreiblberg 44
A-4150 Rohrbach
Fon: +43-7289-5280-21
rc-modellbau@rohrbach.rlh.at