M-auto magazine | 39

Off-road set-up
Het roll center wordt bepaald
door de vormgeving
van de ophanging
en over het algemeen
heeft de voor- en achterkant
een ander roll
center, bepaald door de
geometrie van de ophanging
aan die kant
van de wagen. Het roll
center bepaalt in grote
mate de mogelijkheid
van het chassis om te
kantelen en heeft daarmee
een direct effect op
de hoeveelheid grip en
de respons van de wagen.
52 M-auto
Het ‘roll center’ is een theoretisch punt waar
het chassis langs rolt en wordt bepaald
door het ontwerp van de ophanging.
De voor- en achterophanging hebben over het
algemeen een ander roll center. De ‘roll axis’ is de
denkbeeldige lijn tussen het voorste en achterste
roll center. De mate waarin het chassis rolt of kantelt
in de bocht hangt af van de positie van de roll
axis in verhouding tot de wagen zijn zwaartepunt.
Hoe dichter de roll axis bij het zwaartepunt ligt,
hoe minder het chassis zal rollen in de bocht. Een
lager roll center zal over het algemeen meer grip
geven omdat de bovenste draagarmen of camberlinks
dan hoger gemonteerd zijn aan de kant van
de shocktower waardoor ze bij het rollen van het
chassis de buitenste wielen meer naar buiten duwen
waardoor ze meer in de ondergrond ‘bijten’.
Het roll center heeft een onmiddellijk effect op het
rijgedrag van de wagen terwijl er voor stabilisators,
schokdempers en veren eerst rol in het chassis
moet zijn voordat ze een effect hebben.
Afhankelijk van het model kan het voorste en
achterste roll center aangepast worden door het
verhogen of verlagen van een aantal scharnierpunten
van de draagarmen en de camberblokken/uprights/hubs.
We hebben het dus over het
aanpassen van de bovenste draagarm of camberlink
tussen het chassis en het blok waar hij op
gemonteerd is. Je kunt die link vaak lager of hoger
monteren op de shocktower, aan de kant van het
chassis en dichter of verder van het chassis aan de
kant van het blok, bijvoorbeeld aan de bovenkant
van de hub/upright aan de achterzijde. Omdat de
ophanging van iedere wagen anders is, kun je het
beste even de handleiding van je eigen wagen er
bij pakken om te zien wat de mogelijkheden zijn.
Voor de uitleg bij dit artikel gebruiken we uiteraard
de Xray 808.
Voorste roll center
Typisch op off-roadwagens is dat je het voorste
roll center over het algemeen afstelt aan de kant
van de shocktower waar je de bovenste draagarm
hoger of lager kunt monteren. Het effect dat de
afstelling aan de voorzijde heeft is meer stuur bij
het ingaan van de bocht en meer respons bij een
hogere montage van de camberlinks (lager roll
center) en minder stuur en minder respons voor
gebruik op high-grip ondergronden bij een lagere
montage (hoger roll center).
Achterste roll center
Typisch voor off-roadwagens is dat ook het achterste
roll center aangepast wordt door de bovenste
draagarm/camberlink op de shocktower hoger of
lager te monteren. Het effect dat de afstelling aan
de achterkant heeft is iets lastiger als aan de voorkant
omdat je ook de breedte van de camberlink
kunt aanpassen omdat je de link aan de kant van
het upright/hub verder naar binnen of naar buiten
kunt plaatsen en dat heeft ook zo zijn effect.