1 Criminaliteit, schering en inslag; vermogens - Historisch Centrum ...

waarde die een correlatiecoëfficiënt moet hebben. Met andere woorden:
wanneer acht men een samenhang betekenisvol en wanneer niet? In de li­
teratuur wordt die grens heel verschillend getrokken, ongetwijfeld samenhangend
met de betrouwbaarheid van de reeksen die men correleert.
Enigszins aansluitend bij Zehr hebben wij onze minimale grens bij ± .50
gelegd. 29 Voorts willen we nog op een derde probleem wijzen. In het voorafgaande'
is wel gebleken dat men Enschede en Lonneker niet als ideaaltypische
stad en plattelandsgemeente kan beschouwen. Dit bracht met zich
mee dat wij het noodzakelijk achtten om enkele sociaal-economische reeksen
niet alleen te correleren met de criminaliteitsreeks van het deelgebied
waaraan zij direkt ontleend waren, maar tevens te correleren met de criminaliteit
van beide deelgebieden samen. De reeksen over de ontwikkeling
van de textielindustrie bijvoorbeeld - ontleend aan Enschedese bronnen
- zijn ook gecorreleerd met de criminaliteit van Enschede en Lonneker
samen, vanuit de wetenschap dat Enschedese bedrijven zich dikwijls
over de gemeentegrens met Lonneker vestigden. 30 Hetzelfde is ook gedaan
voor de agrarische variabelen vanwege het feit dat Enschedeërs naast hun
werk in Enschede dikwijls een lapje grond buiten de gemeente bewerkten.
31
Zoals uit de tabel in bijlage 4 is af te lezen, leveren de correlatiecoëfficiënten
slechts op enkele punten ondersteuning voor de veronderstelde samenhang
tussen de ontwikkeling van criminaliteit en het moderniseringsproces
van Enschede en Lonneker.
Van de demografische variabelen hangt alleen de bevolkingsdichtheid van
Lonneker met de criminaliteit in dat gebied samen. Voor deelgebied Enschede
blijkt enige samenhang met het aantal aanvragen voor nieuwbouwvergunningen,
maar die samenhang is tegengesteld aan de verwachting:
beschouwt men deze variabele als een indicator van stadsuitbreiding, dan
zou verhoogde bouwactiviteit met een vermindering van het aantal vermogensdelicten
samenhangen.
De resultaten met de variabelengroep industrie zijn enigszins teleurstellend.
Slechts voor het totale onderzoeksgebied is bij vermogenscriminaliteit
een positieve samenhang te constateren met de ontwikkeling in het
aantal toegepaste P.K. 's en de ontwikkelingen in de spinnerijen. Voor Enschede,
waar men toch de hoogste score's zou verwachten, zijn de correlaties
niet significant.
Bij de agrarische variabelen vallen met name de hoge coëfficiënten in rela­
tie tot geweldscriminaliteit op. Hoge aardappel- en roggeopbrengsten blijken
samen te hangen met een daling in de geweldscriminaliteit.
Prijzen van eerste
spelen een rol bij
ondersteunen de
levensbehoeften, met 'name die van aardappelen,
vermogenscriminaliteit. De correlatiecoëfficiënten
veel gehoorde stelling dat duurte tot een
LEONARDS CRIMINALITEIT 1850-1919 19