16 magazine Leef!

Museum Noordwijk
Ludolph Berkemeier
magnifiek schilder
Ludolph George Julius Berkemeier,
magnifiek schilder van voormalig Noordwijk
en voorloper van de tweede generatie
gastarbeiders rond 1900. Hij werd op
20 augustus 1864 geboren in Tilburg.
Zijn vader was een Duitse wolhandelaar
die bestaansmogelijkheden in Brabant zag.
Zijn moeder was half Duits, half West-Indisch.
TEKST JAQUES DEKKER BEELD MUSEUM NOORDWIJK
De vader van Ludolph stierf toen zijn zoon tien jaar was. Dat
Ludolph Berkemeier koos voor de academie in Düsseldorf om
zich te scholen tot kunstschilder was gelet op z’n Duitse achtergrond
nog niet zo vreemd. Naast familie die er in de buurt
woonde, was de afstand Tilburg Düsseldorf niet groter dan
van Tilburg naar Den Haag. Düsseldorf timmerde, om een
moderne term te gebruiken, qua internationalisering ook
nadrukkelijk aan de weg. Ook allerlei vooraanstaande Nederlandse
schilders gingen naar Düsseldorf om zich er verder te
bekwamen. Bilders, Jozef Israëls, Sadée, de gebroeders Maris,
Blommers om er maar een paar te noemen. Ook van daaruit
geen diskwalificatie voor de jonge aankomende schilder Berkemeier
die trouwens als Nederlander bij deze academie ingeschreven
stond. Na twee jaar aan de Staatliche Kunstakademie
Düsseldorf maakte Ludolph Berkemeier de overstap naar
de Kunstakademie Weimar. Daar behaalde hij in zes jaar onder
leiding van professor Theodor Hagen, een wegbereider van
het Duits-impressionisme, zijn diploma landschapschilderen.
In 1893 keerde hij terug naar Nederland en trouwde er op 23
november van dat jaar met Gerbrandina Willemina Rüwers.
Op 28 oktober 1896 vestigde het gezin Berkemeier zich in
Dorpszicht aan de kop van de Hoofdstraat (nr. 149).
in exclusieve bladen in Duitsland, trok veel Duitse toeristen
die met een goedgevulde portemonnee in de zomermaanden
voor enkele weken in Noordwijk neerstreken. Als men weet
dat een werk van Ludolph Berkemeier van gemiddeld formaat
aan het begin van de 20e eeuw al enkele honderden guldens
moest opbrengen en een goed betaalde arbeider maximaal
zeven gulden per week verdiende, dan kan men zich aan de
hand van de prijs ook voorstellen dat hij niet schilderde voor
Jan met de pet.
Ludolph Berkemeier groeide uit tot één van de belangrijkste
Noordwijkse schilders. Nooit eerder verscheen er een publicatie
over zijn leven en werk.
Het Genootschap Oud Noordwijk heeft recent een groot werk
van Ludolph Berkemeier met behulp van een particuliere
schenking aan haar collectie kunnen toevoegen. In het Museum
Noordwijk is het schilderij te zien waarop Berkemeier
omstreeks 1900 Noordwijk aan Zee gezien vanuit het Dobbelmannduin
heeft vastgelegd. De afbeelding van onder andere
dit schilderij is opgenomen in een recent uitgegeven boekje
over de schilder en zijn werk. Er staan in totaal negenenveertig
schilderijen van vooral Noordwijkse locaties in. Het is te
koop bij Museum Noordwijk. Een ideetje voor een cadeau in
het kader van de komende feestdagen?
Waarom koos Ludolph Berkemeier voor Noordwijk? Gelet op
het grote aantal Noordwijkse beelden die hij tot zijn dood in
1930 geschilderd heeft, zal het dorp hem waarschijnlijk wel
bevallen zijn. Qua schilders was er niet zo verschrikkelijk veel
concurrentie in vergelijking tot bijvoorbeeld de situatie in
Katwijk en, bepaald niet onbelangrijk, er waren potentiële
klanten! Met name Huis ter Duin, dat veelvuldig adverteerde
41