2019-26 Kerst

Kerst 29
17 december 2019
Hulp met Kerstmis
DOOR WILLEM EERLAND
Het liep tegen Kerstmis. Janus
lag met zijn sleepbootje Maas
aan het Oude Hoofd in Rotterdam.
Er was een algemene
malaise in de scheepvaart en de
sleepvaart in het bijzonder, en
dat was ook zeker niet
voorbijgegaan aan Janus.
Particulier sleepwerk werd
steeds schaarser en hij had
ronduit een slecht jaar gehad.
Hoewel hij in zijn hart hoopte
dat zij op huis aan konden om
Kerst te houden, liep hij nog
even naar de sleepagent in een
etablissement onder het Witte
Huis. Iedere mogelijkheid voor
werk moest hij aanpakken. Hij
had kortgeleden, eigenlijk tegen
beter weten in, ingeschreven
op vast werk bij een grote werf,
maar hij wist ook wel dat de
grote, sterke boten meer kans
hadden. Maar zoals gezegd
probeerde hij alles om werk te
krijgen.
Er lagen nog meer sleepboten
te wachten dus Janus achtte de
kans wel zeer klein dat er werk
was. In het rokerige etablissement
hing al een beetje
gezellige Kerstsfeer. Bijna alle
tafeltjes waren bezet door
rokende, drinkende maar
vooral druk pratende schippers.
Sommigen met een rooie kop
ten teken dat het gesprek, onder
het genot van een stevige
borrel, hier en daar hoog
opliep.
Toen Janus binnenstapte, kwam
de enigszins gezette sleepagent
direct op hem af. Hij zei dat hij
waarschijnlijk een klusje had,
maar moest daar nog wel een
paar keer over bellen. Een oude
truc om de omzet van de kroeg
te verhogen.
Pas toen Janus dreigde naar
huis te varen, wenkte de
sleepagent hem naar het
kantoortje en vertelde hem een
sleepje te hebben. Het bracht
ietsje minder op dan normaal,
vanwege het gebrek aan aanbod
van werk, maar hij had dit
werkje speciaal bewaard voor
Janus.
“Een klein scheepje met ijzer
van Kinderdijk naar Zierikzee.
Morgen laden en het scheepje
blijft in Zierikzee liggen, dus
met de losse boot terug.”
Lachend vervolgde de
sleepagent: “Je hebt nog drie
dagen, dus je kunt ruimschoots
met de Kerst thuis zijn.”
Dat laatste zou Janus ook graag
willen, want hij en zijn maat
Kees waren beiden lid van het
zangkoor in het dorp en zij
konden eigenlijk niet gemist
worden. Het hele jaar voeren
zij indien nodig dag en nacht
het water dun, maar Kerstavond
waren zij graag vrij.
‘s Avonds waren zij thuis op
Krimpen. Onder het eten sprak
hij met zijn vrouw over de
aankomende kerstdagen. “Ik
hoef niet te vragen of je het
haalt om op tijd thuis te zijn”,
zei Neeltje. “Reken maar”,
antwoordde Janus.
‘Wij hebben niet alles in de
hand, Janus, en dat weet jij als
schipper nog het beste, maar ik
zal in ieder geval zorgen dat je
zwarte pak gereed ligt.”
“Het is, sinds ik lid ben van het
koor, nog nooit gebeurd dat ik
er niet bij was!”
“Mocht het laat worden, dan ga
ik alvast met de kinderen”, zei
ze nog.
Hij verheugde zich op de
kerstdagen, het kerstmaal op
Eerste Kerstdag. Gezellig met
de kinderen rond de tafel en na
het eten zou hij, zoals
gewoonlijk, het kerstverhaal
vertellen. Deels uit zijn hoofd
en elk jaar weer een beetje
anders. De kinderen luisterden
er nog steeds graag naar.
De andere morgen ging Janus
vroeg naar boord. Zijn maat
Kees, die al jarenlang bij hem
voer en een echte maat was,
had de motor al draaiende en,
het belangrijkste: ook al een
bakkie gezet. Ze staken de rivier
over naar Kinderdijk en
sleepten de bak, een oude
klipper zonder motor, onder de
kraan om te laden.
Het laden van de stalen platen
ging niet al te vlug en
knarsetandend zag Janus dat
zijn mooie tij verliep. Het was
ook al te mooi geweest met
de vloed naar het eind van de
Kil en van ebbe naar beneden.
Maar goed, ook dit ijzer was
niet met de handen te breken.
Ruim na de middag was de
klipper geladen met 100 ton
aan staalplaten.
Ze hadden het in de eb naar
Dordrecht, maar toen was de
kracht ook uit het tij en
halverwege de Kil hadden zij de
vloed al behoorlijk tegen. Daar
kwam nog bij dat de oude
aangegroeide klipper zich ook
niet licht liet slepen. Het was
bijna nacht toen zij aan het
eind van de Kil kwamen en
Janus besloot in Willemsdorp
een paar uur tij te stoppen en
wat te slapen.
Al om vier uur in de morgen
liep de wekker af. Het was guur
weer. Janus ging de machinekamer
in en Kees zette een
bakkie. Daarna werd de klipper
achter de boot gevierd en werd
de reis vervolgd.
De klipper maakte het de
schippers niet makkelijk en
wilde steeds een andere kant
op, maar aan de tonnen die zij
passeerden zagen ze dat zij toch
nog een behoorlijke snelheid
hadden. Janus was in zijn
nopjes en rekende Kees voor
hoe de reis zou kunnen
verlopen. Zus laat in het Zijpe,
kunnen we zo laat in Zierikzee
zijn en dan morgen op huis
aan. Dan zijn we nog vóór
Kerstavond thuis.
Hij wist ook wel dat een
schipper nooit te vroeg moest
rekenen, omdat er altijd zoveel
verschillende factoren zijn die
roet in het eten kunnen gooien,
maar nu had hij er goede moed
op. Die avond waren zij in
Zierikzee. Nadat zij de schipper
van de klipper nog fijne kerstdagen
hadden gewenst, besloot
Janus direct aan de terugtocht te
beginnen.
Met het laatste vloedje van
achteren voeren zij naar
Bruinisse. Daar lag de sleepboot
Zwerver van schipper De Bruin
uit Dordrecht afgemeerd. Een
goede bekende van Janus. Ook
zij moesten met de losse boot
op huis aan.
Toen de motor was gestopt,
werden ze uitgenodigd bij De
Bruin in het voorondertje.
Er werd nog een extra blokje
hout in de kachel gedaan en
bij een bak koffie werden oude
herinneringen opgehaald.
Het stond Janus wel een beetje
tegen dat de zeer vrome De
Bruin het altijd over verdienen
had, maar dat nam hij maar
voor lief. De Bruin had hier
veel verdiend en daar had hij de
prijs nog weten op te drijven.
Hij vertelde ook nog over een
werf waar hij voor had
ingeschreven voor een vast
contract om een jaar lang alle
werk te mogen doen. “Ik denk,
dat we daar wel een goede kans
maken omdat we nou eenmaal
betrouwbaar zijn en goed
materiaal hebben.”
Janus zei niets maar ook hij
had daarvoor ingeschreven en
hij begreep nu des te meer dat
hij geen enkele kans maakte op
dit werk als De Bruin ook had
ingeschreven. De boot van De
Bruin was sterker. De aardigheid
was er voor hem af. Hij
wenste de mannen goeienacht
en ging naar boord.
Lees verder op pagina 31 >>
(illustratie Willem Eerland)