De open ruimte werken

Grondzaken
04.02.2020
5. Samenvatting
Het programma Grondzaken koppelt concrete acties aan de drie genoemde sporen in de Hoofdstuk 4: bodemzorg in
beleid (4.1), bodemkennis delen (4.2) en goede praktijken (4.3). Overkoepelend aan deze acties wordt een breed
toegankelijke en wervende ​pitch​ ontwikkeld, een sterk integrerend narratief die het belang van bodem bij
verschillende maatschappelijke functies belicht, met focus op de klimaatregulerende rol van bodem. Deze pitch dient
als inhoudelijke onderbouwing voor alle acties van het programmateam Grondzaken. Zo wil het programma
volgende acties initiëren:
a) Een OnderGRONDs Netwerk – ​Het OnderGRONDds Netwerk heeft als rol om meer aandacht voor
bodemzorg en -kwaliteit te laten infiltreren in bestaande beleidskaders. Er wordt een “bodemchecklist”
opgemaakt met criteria volgens (een heel brede) lezing van ecosysteemdiensten die gedragen is door het
volledige programmateam. De werkgroep OnderGRONDs Netwerk detecteert welke de wijzigingen en
herzieningen zijn die eraan zitten te komen en maakt een gedeelde kalender op, om vervolgens af te
vaardigen wie mee kan schrijven aan de wetswijziging.
Vorm: recurrent overleg met werkgroep (een aantal leden van het programmateam)
b) Een tweejaarlijkse Bodemdag – ​Vanuit de vaststelling dat er al héél wat studiedagen bestaan rond bodem
voor specifieke doelgroepen (bodemkundigen, beleid, …) wil het programma een tweejaarlijkse brede
Bodemdag organiseren waarbij beleid, praktijk en kennis samenkomen en waarbij de “pioniers” een
podium krijgen. Doel van de Bodemdag is het in kaart brengen van bestaande praktijken en lopend
onderzoek, het scherpstellen van onderzoeksnoden en het lanceren van (al dan niet op termijn) nieuwe
oproepen/projecten. De eerste editie van de Bodemdag zal plaatsvinden in het najaar van 2020 en zal
focussen op kennismaking.
Vorm: publiek evenement met een Organiserend Comité (een aantal leden van het PT, evt. aangevuld met
academici, middenveld, praktijk)
c) Werkgroep Bodemdatabank – ​Het programmateam zet zich in voor het verzamelen en ontsluiten van
bodemdata door het verbinden van verschillende databanken. De werkgroep Bodemdata zal starten met het
maken van een overzicht van waar welke data beschikbaar zijn, en trachten stappen te ondernemen om
data te centraliseren en beschikbaar te maken. De werkgroep wil zich richten op het capteren van de
gemeenschappelijke data-noden binnen én buiten overheid. Daarbij zal er aandacht zijn voor het ontsluiten
op maat van specifieke doelgroepen. Zo wil de werkgroep ook de doorstroom organiseren van
data-ontwikkeling vanuit academische en onderzoekswereld (zoals dat ook voor geologische data reeds
wordt gedaan). De werkgroep wil ook onderzoeken hoe deze noden zich verhouden tot bestaande
regelgeving, en de stappen ondernemen om deze te laten aanpassen indien nodig.
Vorm: ​recurrent overleg met werkgroep (data-verantwoordelijken van de respectievelijke organisaties van
het programmateam)
d) Prijs Grondzaken – ​Vergelijkbaar met de Open Ruimte Beker kent het programmateam om de x tijd een
prijs uit aan een ‘goede praktijk’ rond bodemzorg (vb. “Bodemschool van het jaar”). In eerste instantie is
de prijs gericht naar de “niet-vakwereld” zijnde particulieren, kinderen, tuiniers, onderwijs. De vakwereld
wordt zo gestimuleerd via een omweg. De Bodemdag kan de context zijn voor de eerste prijs Grondzaken.
Vorm: prijsuitreiking
e) Benchmarking Grondzaken – ​Het programma wil praktijkvoorbeelden verzamelen, in eerste instantie via
een “introverte” screening van projecten waar bodem een belangrijke rol speelt maar niet als dusdanig is
belicht (vb. WaterLandSchap). Deze benchmarking is de voorbereiding voor de Bodemdag (ook pioniers
op het terrein tot op de Bodemdag te krijgen!) en eventueel voor een​ Coalitievormende Oproep​.
Vorm: interne screening, bodemdag, evt. aan te besteden opdracht
Programma
GRONDZAKEN
1.
2.
3.
4.
OnderGRONDs- Werkgroep Prijsvraag Tweejaarlijkse-
Netwerk Bodemdata Grondzaken Bodemdag
Programma-verkenning Grondzaken — 13
5.
Benchmarking
bodempraktijk
6.
Oproep
naar coalities
Bodem in het offensief
Meten = weten
Werken aan dé Grondzaken
Vlaanderen verzet bergen
Bodem = Land = Bodem
We komen elkaar op
het terrein tegen
61
De acties zijn specifiek, maar behouden wel de diversiteit die eerder werd verkend.
Overzicht acties en thema’s binnen Programmaverkenning Grondzaken