Zilver Magazine Zomer 2021

COLUMN. MARCEL OLDE RIKKERT
Marcel
Olde Rikkert
COLUMN
Wat mag het kosten?
Marcel Olde Rikkert is in
zijn woonplaats Nijmegen
hoogleraar geriatrie in het
Radboudumc en hoofd van
het Radboudumc Alzheimer
Centrum. Hij is geboren en
getogen in Hengelo (O).
Zijn missie is om oudere
mensen zo goed mogelijk
te helpen kiezen uit al wat
de geneeskunde te bieden
heeft, passend bij hun
eigen verhaal. Dat heeft
hij ook beschreven in zijn
boek ‘Jong blijven en Oud
worden’ (2015, Thoeris
A’dam).
Heeft u een vraag aan
professor Olde Rikkert,
stuur dan een e-mail naar
redactie@zilvermedia.nl
t.a.v. de heer Olde Rikkert.
In deze coronatijd worden grote
inspanningen gepleegd om de schade
door het virus zoveel mogelijk te
beperken. We ontwikkelen gelukkig
vaccins en allerlei nieuwe medicamenten
staan in de wachtrij. Zo wordt er
ontzettend veel onderzoek uitgevoerd,
vooral op medisch terrein, om de
coronaziekte in te dammen. Maar
hoeveel mag dat de samenleving kosten?
En gaat het niet ten koste van de kansen
van nieuwe generaties?
Recent is geschat dat in 2020 ieder door
intensieve behandeling bespaard levensjaar
ongeveer € 160.000 heeft gekost. Dat is veel
geld! Het is ook ongeveer het dubbele van
de € 80.000 die een groep wetenschappers
enkele jaren geleden op verzoek van de
minister had voor gesteld
als een rede lijke grens.
Die bedragen en de grote
omvang van de pandemie
roepen opnieuw de vraag
op hoeveel een levensjaar
mag kosten. Als je het
aan de gemiddelde
Nederlander vraagt, zegt
deze dat het een dubbel
jaarsalaris mag zijn. Nu is het modale
inkomen ongeveer € 40.000, dus dat komt
mooi overeen met die eerdere schattingen
voor het ministerie. Maar de jaarinkomsten
lopen aardig uiteen in Nederland. Mag dan
bij een lager inkomen het redden van een
levensjaar minder kosten? Wat betekent
dit voor de patiënt op mijn spreekuur
die, toen ik hem voor het lichamelijk
onderzoek vroeg zijn bovenkleding uit
te doen, verontschuldigde met: ‘Ik draag
al jaren geen ondergoed en sokken meer.
Veel te duur. Bovendien kost het ook
nog extra wasbeurten. En mijn kleren
ruik ik zelf toch snel niet meer.’ Mag zijn
behandeling minder kosten dan de heer die
ik voorstelde ook binnenshuis een rollator
‘De laatste
weken wijst de
vraag ‘wat een
leven waard is’
echter naar iets
heel anders.’
te gebruiken? Met zijn antwoord ‘Moet ik
er dan een kopen voor elk van mijn vijf
etages,’ maakte hij duidelijk juist goed in
de slappe was te zitten. Gelukkig is voor
beiden in Nederland de toegankelijkheid
van de zorg goed. Globaal houden we voor
iedereen dezelfde meetlat aan in de zorg.
Maar, hoe meer je je aanvullend verzekert,
hoe beter de zorg. Dus een leven mag voor
de een wel een onsje meer waard zijn dan
voor de ander.
De laatste weken wijst de vraag ‘wat een
leven waard is’ echter naar iets heel anders.
Het gaat steeds meer over wat het waard
is aan vermoeidheid van artsen, aandacht
van verpleging en verzorging, en aan
solidariteit van jong naar oud. Jongeren
moeten hun leven immers nog steeds
inperken. Het grote rumoer in de talkshows
maakt duidelijk dat de
meningen hierover sterk
verschillen. Ik prijs me
daarom gelukkig dat we
op onze geriatrie-afdeling
nog steeds veel aandacht
kunnen geven aan iedere
patiënt en aan diens
familie. Met of zonder
ondergoed of kasteel van
een huis. Dat lukt omdat we er ook veel
voor terugkrijgen. Juist die wederkerigheid
raakt snel uit beeld. Oudere mensen
kunnen en willen echter graag veel
teruggeven. Dat doen ze in de vorm van
dankbaarheid, aandacht, complimenten en
als ze kunnen fysieke hulp. Laten we blijven
geven en nemen, dan mag het wat kosten
en raakt onze balans toch niet snel in de
rode cijfers.
Marcel
Olde Rikkert
Klinisch geriater Radboudumc
.13
ZILVER ZOMER 2021