Handreiking Omgaan met armoede in de jeugdgezondheid

Omgaan met armoede in de jeugdgezondheid
Hoe
Herkennen armoede algemeen
- Wees in je dagelijkse praktijk alert op signalen, risicomomenten en situaties
van armoede. Gebruik daarbij een signaleringslijst of screeninginstrument. Bijvoorbeeld
de armoedesignalen uit de GIZ-methodiek, vragen om de financiële
situatie van patiënten in te schatten, de gesprekstools van Positieve gezondheid,
Mind2care (voor verloskundigen) of de Checklist Vroegsignalering in de
kraamtijd (voor kraamverzorgenden). (Zie de bijlagen Signaleringslijst kinderarmoede
en Screenings- en gespreksinstrumenten).
Voeg aan de standaard screeningsinstrumenten (zie bijlage Screenings- en
gespreksinstrumenten) een of meerdere specifieke vragen toe over financiële
problemen. Bijvoorbeeld bij achtergrondkenmerken: ‘Moet uw gezin rondkomen
van een uitkering (bijstand, WW, WAO ANW)?’of screeningsvragen: ‘Heeft u vanwege
geldzorgen wel eens iets niet voor uw kind kunnen kopen wat u wel had willen
kopen?’, ‘Moet u ten gevolge van geldgebrek bezuinigen op uitgaven die voor de
gezondheid van uw kind van belang zijn?’. Leg uit waarom je dit vraagt, dan vinden
ouders het minder vervelend. 74
Ongeboren, pasgeboren en jonge kind
- Herken vroegtijdig signalen die in een gezin tot problemen kunnen leiden.
Gebruik hiervoor de checklist ‘vroegsignalering in de kraamzorg’ of de GIZmethodiek
met specifieke schema’s die inspelen op de situatie rondom de
geboorte (zie bijlage Screenings- en gespreksinstrumenten) en wees alert op
post partum depressie.
- Registreer als verloskundige signalen en werk samen met de
jeugdverpleegkundige die daardoor beter voorbereid op (prenataal) huisbezoek
kan gaan en kan ondersteunen. 75
- Volg de psychosociale ontwikkeling van kinderen stapsgewijs om zo eventuele
problemen in de ontwikkeling van kinderen vroegtijdig te signaleren en met
ouders te bespreken. Gebruik hierbij erkende methodieken als de (pre)SPARK,
de GIZ-methodiek of SamenStarten.
- Maak bij zorgen over de thuissituatie van een kind vaker dan de reguliere
contactmomenten een afspraak. 76
Kind op basisschool en jongere in het voortgezet onderwijs
- Voeg vragen of stellingen aan het gezondheidsonderzoek toe over het gebrek
aan middelen die nadelige gevolgen kunnen hebben voor de gezondheid en
de ontwikkeling van het kind of de jongere. Bijvoorbeeld: ‘Door geldgebrek
is mijn kind geen lid van een sportclub‘ en ga met ouders in gesprek over het
antwoord. 77
- Laat kinderen vanaf 8 jaar de Kindtool Mijn Positieve Gezondheid invullen
om zicht te krijgen op wat zij belangrijk vinden als het gaat om hun gezondheid
(zie ook de werkwijze Fysieke gezondheid).
25