Villa d'Arte editie 4 - 2022

exposities
‘ Men is haar
later toch als
Cobra-kunstenaar
gaan zien’
Rechts
Lotti van der
Gaag, Bosgod,
1966, schenking
de heer
en mevrouw P.
Sanders. © Bob
Goedewaagen
latere schilderijen met uitbundige
kleuren zoals ‘Attente Supreme’
(1970) of ‘Festival d’Amour’ uit 1967.
Drie menselijke figuren kijken ons
daarin aan, een paar voeten vliegt
door de lucht, alles lijkt in beweging
gevangen. Bijzonder is dat Van
der Gaag diverse knoopjes op het
doek aanbracht. Het op speelse
wijze toevoegen van verschillende
materialen aan het doek is een
handelsmerk in haar werk.
Tekeningen
Van der Gaag was vanaf het prille
begin een fanatiek tekenaar. In de
tentoonstelling zijn onder meer
bijzondere houtskooltekeningen uit
de vroege jaren ‘50 opgenomen,
toen ze vooral als beeldhouwer
in haar Parijse atelier werkte. In
de tekeningen herkennen we de
fantasiewezens waarmee ze als
beeldhouwer zo bekend werd.
Met de lepel getekend
Mensen spelen de hoofdrol in het
werk van Van de Gaag. Hun gevoelens
en onderlinge relaties voeren
de boventoon, soms complex,
soms vrolijk, soms gespannen.
Opvallend zijn de grote hoofden en
de vaak dubbele paren ogen die
de beschouwer recht aankijken. Er
lijken zich kleine verhaaltjes af te
spelen in spontane composities die
zijn opgetrokken uit golvende lijnen
die met grove penseelstreken zijn
aangebracht. Soms gebruikt ze de
achterkant van een lepel om strepen
in de dikke verf te schrapen,
zoals in ‘Bosgod’ (1966). Om die
reden werd ze in Frankijk, waar ze
vanaf 1950 woonde en werkte, ook
wel ‘peintre à la cuière’ genoemd:
‘lepelschilder’.
Vroege vogels in Schiedam
Het Stedelijk Museum Schiedam
constateert dat veel vrouwen uit de
kunstgeschiedenis van die tijd lijken
weggegomd. Inderdaad is er op dat
punt nog steeds een grote inhaalslag
te maken, maar niemand kan
in dezen naar het Stedelijk Museum
Schiedam wijzen: als conservator
Daan Schwagermann in 1954 als
een van de eersten begint met het
aankopen van Cobra-kunst, is Van
der Gaag direct in beeld. Schwager-
mann ondernam in 1955 zelfs een
directe poging ‘Bosgod’ van haar
te kopen:
Geachte mevrouw Van der Gaag,
Een dezer dagen vergadert de
commissie van ons museum en
ik had hen willen voorstellen Uw
“Bosgod” aan te kopen. Zoals ik U
reeds zei, zijn wij een klein en arm
museum, maar zouden liefst jonge
kunst kopen en daarmee de jonge
kunstenaars steunen. Zoudt U ons
dit beeldje voor fl. 300,-- kunnen
en willen afstaan? Misschien
worden wij in de toekomst rijker en
kunnen wij in gezamenlijk overleg
eens over het in brons gieten van
één van Uw plastieken spreken.
Ik denk dat de gieter Stöxen in
Leiden ons daarmee wel zal willen
helpen. Mag ik per omgaande even
een antwoordje van U? Ingesloten
een enveloppe welke U zonder te
frankeren hiervoor kunt gebruiken.
Inmiddels met vriendelijke groten
en veel succes met het werk.
Van der Gaag wees het bod in de
meest vriendelijke bewoordingen
af als te laag. De in Schwagermans
brief uitgesproken hoop op betere
tijden voor het museum braken gelukkig
al snel aan, waardoor in 1963
haar bronzen beeld ‘De Denker’
kon worden aangeschaft. Met de
prachtige tentoonstelling van haar
schilderijen, enkele tekeningen en
beeldhouwwerken is de cirkel rond.
Festival der liefde
Schilderijen en tekeningen van
Lotti van der Gaag
1 oktober 2022 t/m 15 januari 2023
Stedelijk Museum Schiedam
203