Geleend en uitgeleend - Etymologiebank
Geleend en uitgeleend - Etymologiebank
Geleend en uitgeleend - Etymologiebank
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Hebb<strong>en</strong> behalve het Duits nog andere tal<strong>en</strong> deze Nederlandse<br />
woord<strong>en</strong> gele<strong>en</strong>d? Jawel. Zo vind<strong>en</strong> we bijvoorbeeld - de opsomming<br />
is niet uitputt<strong>en</strong>d - ansjovis ook in het Russisch<br />
(ancous) <strong>en</strong> Fries {ansjofisk). Het woord komt ook voor in het<br />
Engels {anchovy) <strong>en</strong> Frans {anchois), maar deze tal<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong><br />
direct uit het Spaans gele<strong>en</strong>d, niet via het Nederlands. De bokking<br />
heet in het Fries bokking <strong>en</strong> in het Zweeds böckling, dat<br />
blijk<strong>en</strong>s de / gele<strong>en</strong>d is via het Duits. De Friez<strong>en</strong> noem<strong>en</strong> de garnaal<br />
onder andere garnaal, garneel, de Engels<strong>en</strong> gebruikt<strong>en</strong> in<br />
het verled<strong>en</strong> garnel, gernel. De haai is door het Zweeds <strong>en</strong> het<br />
De<strong>en</strong>s overg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> als haj, wat opmerkelijk is omdat wij het<br />
woord uit het Oudnoors, de voorloper van de Scandinavische<br />
tal<strong>en</strong>, hebb<strong>en</strong> gele<strong>en</strong>d! In verouderd Engels werd hij haye g<strong>en</strong>oemd,<br />
<strong>en</strong> de Friez<strong>en</strong> zegg<strong>en</strong> nog steeds haai. De kabeljauw<br />
vind<strong>en</strong> we terug in Frans cabillaud, Engels cabilliau (gele<strong>en</strong>d<br />
via het Frans), Fries kab(b)eljau, Zweeds kabeljo <strong>en</strong> De<strong>en</strong>s kabliau.<br />
De Russ<strong>en</strong> noem<strong>en</strong> de labberdaan e<strong>en</strong> laberdan. De D<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
hebb<strong>en</strong> maatjesharing gedeeltelijk vertaald: in matjessild is<br />
sild het De<strong>en</strong>se woord voor haring. In het Engels is maatjesharing<br />
verkort tot matie. De makreel vind<strong>en</strong> we terug in Zweeds<br />
makrill, De<strong>en</strong>s makrel, Noors makrell, Fries makriel <strong>en</strong> Russisch<br />
makrel' (Engels mackerel is uit het Frans gele<strong>en</strong>d). De potvis<br />
t<strong>en</strong> slotte heet in het Fries potfisk <strong>en</strong> werd in het Engels vroeger<br />
wel pot-fish g<strong>en</strong>oemd.<br />
Hiermee lijkt wel bewez<strong>en</strong> dat in het verled<strong>en</strong> ook in de<br />
noordelijke zeeën e<strong>en</strong> lingua franca gesprok<strong>en</strong> werd, <strong>en</strong> dat het<br />
Nederlands in de woord<strong>en</strong>schat van deze lingua franca e<strong>en</strong> niet<br />
te onderschatt<strong>en</strong> rol gespeeld heeft.<br />
Duitse le<strong>en</strong>woord<strong>en</strong> in het Nederlands: medische term<strong>en</strong><br />
Het Duitse arts<strong>en</strong>jargon heeft in verschill<strong>en</strong>de tijd<strong>en</strong> invloed op<br />
het Nederlands uitgeoef<strong>en</strong>d. De oudste Duitse le<strong>en</strong>woord<strong>en</strong> op<br />
dit gebied zijn arts<strong>en</strong>ij <strong>en</strong> arts - arts<strong>en</strong>ij is voor het eerst in het<br />
Nederlands gevond<strong>en</strong> in de eerste helft van de vijfti<strong>en</strong>de eeuw<br />
<strong>en</strong> arts in 1586. Deze woord<strong>en</strong> verdrong<strong>en</strong> de oudere Latijnse<br />
ontl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> arsedie <strong>en</strong> arsatere, ercetere. De oudste Nederland-<br />
29
Change language