9.1 Inleiding 9.2 Vorm- en betekenisbijzonderheden van de ge ...
9.1 Inleiding 9.2 Vorm- en betekenisbijzonderheden van de ge ...
9.1 Inleiding 9.2 Vorm- en betekenisbijzonderheden van de ge ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Het Ne<strong>de</strong>rlandse prefix <strong>ge</strong>- in historisch perspectief 201<br />
(blaz<strong>en</strong>(=a<strong>de</strong>m<strong>en</strong>), z(w)oeg<strong>en</strong>(=sterk a<strong>de</strong>m<strong>en</strong>)), maar het totale aantal voorbeeld<strong>en</strong><br />
<strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>ge</strong>-afleiding die in <strong>de</strong> O-groep hor<strong>en</strong> is – zoals al eer<strong>de</strong>r g<strong>en</strong>oemd – heel<br />
klein (4) waardoor er e<strong>en</strong> kans op toevalligheid bestaat wat <strong>de</strong> eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
grondwoord<strong>en</strong> betreft. Deze groep wordt hier daarom ver<strong>de</strong>r buit<strong>en</strong> beschouwing<br />
<strong>ge</strong>lat<strong>en</strong>.<br />
Of <strong>de</strong> frequ<strong>en</strong>tativiteit <strong>van</strong> <strong>de</strong> grondwoord<strong>en</strong> <strong>van</strong> invloed is <strong>ge</strong>weest op het<br />
tot stand kom<strong>en</strong> <strong>van</strong> dit additionele betek<strong>en</strong>isaspect bij <strong>de</strong> <strong>ge</strong>-afleiding kunn<strong>en</strong> we –<br />
net als bij <strong>de</strong> negatieve connotatie het <strong>ge</strong>val is – niet zegg<strong>en</strong> zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> verhouding<strong>en</strong><br />
eerst met die <strong>van</strong> <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 1550-1900 te hebb<strong>en</strong> ver<strong>ge</strong>lek<strong>en</strong>. Maar wat we nu al<br />
kunn<strong>en</strong> veron<strong>de</strong>rstell<strong>en</strong>, is dat we – als <strong>de</strong> frequ<strong>en</strong>tativiteit <strong>van</strong> het grondwoord <strong>van</strong><br />
invloed blijkt te zijn op <strong>de</strong> ontwikkeling <strong>van</strong> het frequ<strong>en</strong>tatieve betek<strong>en</strong>isaspect bij<br />
<strong>de</strong> <strong>ge</strong>-afleiding – <strong>de</strong> oorsprong <strong>van</strong> die ontwikkeling in <strong>de</strong> (in eerste instantie<br />
“hoorbare”) Z-groep of in <strong>de</strong> B-groep moet<strong>en</strong> lokaliser<strong>en</strong>. De situatie met <strong>de</strong> Ogroep<br />
is niet dui<strong>de</strong>lijk <strong>van</strong>we<strong>ge</strong> het <strong>ge</strong>rin<strong>ge</strong> aantal voorbeeld<strong>en</strong>.<br />
9.4.1.4 Overi<strong>ge</strong> k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> werkwoord<strong>en</strong> als grondwoord<strong>en</strong><br />
In het voorafgaan<strong>de</strong> hebb<strong>en</strong> we <strong>en</strong>kele grammaticale eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> (connotatie,<br />
<strong>ge</strong>leedheid <strong>en</strong> frequ<strong>en</strong>tativiteit) <strong>van</strong> <strong>de</strong> werkwoord<strong>en</strong> als grondwoord<strong>en</strong> bestu<strong>de</strong>erd.<br />
Wat <strong>de</strong> hed<strong>en</strong>daagse situatie betreft, word<strong>en</strong> in <strong>de</strong> vakliteratuur – zoals in hoofdstuk<br />
7 behan<strong>de</strong>ld – ook an<strong>de</strong>re grammaticale eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>, zoals <strong>de</strong> semantische<br />
kwestie <strong>van</strong> “durativiteit-perfectiviteit” <strong>en</strong> <strong>de</strong> kwestie <strong>van</strong> <strong>de</strong> syntactische val<strong>en</strong>tie<br />
(transitiviteit) on<strong>de</strong>rzocht. Het is belangrijk om te kijk<strong>en</strong> hoe <strong>de</strong> situatie in <strong>de</strong>ze<br />
opzicht<strong>en</strong> in <strong>de</strong> Mid<strong>de</strong>lne<strong>de</strong>rlandse (<strong>en</strong> <strong>de</strong> daarop volg<strong>en</strong><strong>de</strong>) perio<strong>de</strong> is, zodat er e<strong>en</strong><br />
ver<strong>ge</strong>lijking tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> perio<strong>de</strong>s mo<strong>ge</strong>lijk wordt.<br />
9.4.1.4.1 Durativiteit – perfectiviteit bij <strong>de</strong> werkwoord<strong>en</strong> als grondwoord<strong>en</strong><br />
Als we “duratief” (e<strong>en</strong> han<strong>de</strong>ling die e<strong>en</strong> zekere duur heeft <strong>en</strong> waarbij het eindpunt<br />
niet <strong>ge</strong>ïmpliceerd wordt) teg<strong>en</strong>over “perfectief” (e<strong>en</strong> han<strong>de</strong>ling die t<strong>en</strong> volle,<br />
helemaal tot stand komt) stell<strong>en</strong>, zoals het in Booij-Van Sant<strong>en</strong> 1998 voor <strong>de</strong><br />
hed<strong>en</strong>daagse situatie <strong>ge</strong>daan wordt, dan tek<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> verhouding<strong>en</strong> zich af<br />
in <strong>de</strong> Mid<strong>de</strong>lne<strong>de</strong>rlandse perio<strong>de</strong>: