Savunuculuk El Kitabı - ILGA Europe

Evrensel Periyodik Gözden Geçirme
Evrensel Periyodik Gözden Geçirme (ya da UPR), BM insan hakları sisteminde yapılan reformun bir
parçası olarak oluşturulmuş BM İnsan Hakları Konseyi’nin yeni bir mekanizmasıdır. Devletlere kendi
uluslararası taahhütlerini yerine getirme ve insan hakları durumlarını düzeltme konusunda yardımcı
olmak için tasarlanmış işbirliğine açık bir yapıdır. UPR ile, 192 üye ülkenin insan hakları durumları dört
yıllık bir süreyle düzenli şekilde, 48 ülke her yıl ve 16 ülke de yıl içerisindeki her üç toplantıda gözden
geçirilmektedir. Diğer BM süreçlerinin aksine, gözden geçirme bağımsız uzmanlar tarafından değil
ancak diğer üye devletler tarafından gerçekleştirilmektedir.
UPR sadece LGBTT konularının görünürlüğünün artırılması için değil, hükümetlerin somut önerilere,
özellikle de UPR süreciyle STK’ların birçok fırsatı olduğundan, uyması konusunda eşsiz bir fırsat
sunmaktadır.
Birinci olarak, gözden geçiriilen ülkeyle ilgili STK’lar bilgi sunarlar. STK’lardan elde edilen bilgi İnsan
Hakları Yüksek Komiserliği Ofisi tarafından gözden geçirilen ülkeyle ilgili raporlara dahil edilir ve UPR
toplantılarında gündeme getirilecek konuları etkiler. STK’lar aynı zamanda İnsan Hakları Konseyi’nde
bir ülke raporunun onaylanması öncesinde yorum yaparak veya ilgili ülke tarafından dikkate alınmak
üzere öneriler sunarak kamuoyuna açık müdahalelerde bulunabilir. Son olarak, STK’lar Konsey
tarafından gündeme getirilen öneriler üzerinden bir devletin eylemlerini izleyerek tkip sürecinde
anahtar bir rol oynayabilirler.
UPR sürecine katkı sunmak için bilgi sunmak kolaydır. Bilgi sunulmadan önce dikkate alınması
gereken birkaç nokta aşağıda sunulmuştur:
l Önceden de bahsedilmiş olduğu gibi, sunulan bilginin net, gerçeklere dayalı, güvenilir ve geçerli
olması gerekir. Kişisel fikirler ya da suçlamalardan kaçınmak gerekir zira bu tarz müdahaleler very
olarak kabul edilmezler. Sunulan belgeler kapsamlı ve net oldukları sürece uzun olmak zorunda
değildir.sunulan bilgilerin BM’nin çalışma dilleri olan İngilizce, Fransızca veya İspanyolca dilleriyle
sunulması gereklidir.
l Herhangi bir STK yazılı katkı sunabilir, ancak özellikle BM’nin ECOSOC’ta akredite olmuş (bazen
ECOSOC statüsü olarak anılır) ILGA-Europe gibi STK’larının da dahil olduğu ortak STK bilgi sunumları,
işi kolaylaştırabilir. ILGA-Europe kendi ECOSOC statüsünü diğer STK’larla ortak sunumlar yapmak için
kullanmak konusunda isteklidir. ILGA-Europe ile birlikte ortak sunumlar gerçekleştirmek istiyorsanız,
ILGA-Europe ofisiyle iletişime geçin.
BM Insan hakları sistemine (UPR, Anlaşma Komiteleri ve Özel Prosedürler) bilgi sunan STK’lara
COC-Hollanda destek sunabilir. COC aynı zamanda kendi ülke gözden geçirmeleri söz konusu
olduğunda aktivistlerin orada hazır bulunmalarını sğalayarak bu komitelere erişimi de sağlamak ister
(özellikle CEDAW ve UPR). COc bu amaç için kendi ECOSOC statüsünü de kullanmaktadır.
Savunuculuk
El Kitabı
139