You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>GİRİŞİMCİLİK</strong><br />
4. Rekabet: Özel işletmecilik; bir<br />
girişimcinin, rakibinin sahip olduğu<br />
işlet menin aynısını kurabilmesi ve başarılı<br />
olduğu takdirde de rakibinin pazarına<br />
gire bilmesi temeline dayanır.<br />
Özellikle daha kaliteli ve daha uygun<br />
fi yat koşullarını oluşturan girişimcilerin<br />
yasalar çerçevesinde rekabet etmeleri<br />
doğal bir süreçtir. Özel işletmeciliğin<br />
temeli rekabete dayanır.<br />
Serbest rekabet, her şeyden önce<br />
varlıkların en ekonomik bir biçimde<br />
verimini sağlayan bir ilkedir. Serbest rekabet teknik olanakları artırır. Tekniğin iler lemesiyle<br />
üretim ve varlıkların dönüşümü, işe büyük bir hız kazandırır.<br />
5. Arz ve talep: Özel işletmecilikte her türlü ekonomik etkinlik, arz ve talep tarafından<br />
belirlenir. Serbest piyasa ekonomisinde insanlar bir malı çok ister lerse, yani o mala talep fazla<br />
olursa, söz konusu malın arzı da artar. Fiyatlar yal nızca işletme yönetimi tarafından belirlenemez.<br />
Fiyatları belirleyen en önemli etmen piya sadır, yani taleptir. Aynı zamanda arzı belirleyen<br />
de taleptir. Çünkü bir mal, ancak talepte bulunulduğu kadar üretilip piyasaya sunulur.<br />
b. Kamu İşletmeleri<br />
Sermayesinin tamamı veya büyük bir kısmı kamu tüzel kişi lerine ait olan işletmelere kamu<br />
işletmeleri denir.<br />
Toplumların sosyal ve ekonomik yapılarına, uyguladıkları politik sisteme bağlı olarak bu<br />
işletmelerin yerleri ve rolleri ülkeden ülkeye değişmektedir. Bununla bir likte kamu işletmeleri,<br />
özellikle kalkınmakta olan ülkelerin ekonomilerinde önemli bir konuma sahiptir.<br />
Kamu işletmelerinin genel amacı, kâr elde etmekten çok topluma hizmet götür mek, ülke<br />
kalkınmasına katkıda bulunmak, toplumsal yaşamı geliştirmek ve özel girişimciliğe rehberlik<br />
yapmaktır. Bu amaca ulaşmak için mali, ekonomik, sosyal ve politik neden lerle çeşitli kamu<br />
işletmeleri kurulmuştur.<br />
Mali ve ekonomik nedenlerle kurulan kamu işletmelerinin amacı, gelişme miş yörele rin<br />
kalkınmasını hızlandırmak, sermaye biriki mine ön derlik etmek, çağdaş işletmeler kurmak, nitelikli<br />
iş gücü yetişti rmektir. Diğer bir amaç da kamu ge liri sağlamaktır. Kamu işletmelerinin<br />
kuruluşunda, özel kesim işletme etkinliklerine yol gösterme ve girişimciliği teşvik işlevi de<br />
gözetilmiştir.<br />
Sosyal nedenlerle kurulan kamu işletmelerinin amacı, sosyal bakımdan ge lişme miş yörelerin,<br />
sosyal ve kültürel yönden ilerlemesini sağlamaktır. Cumhuriye tin ve çok partili demokratik<br />
yaşama geçilmesinin ilk yıllarında kurulan kamu işlet meleri, kurul dukları yörelere okullar, hastaneler,<br />
müzeler, spor tesisleri ve tiyatrolar açılmıştır. Bu tür kuruluşlar, o yörelerde yaşayan halkın<br />
yaşam biçiminin büyük öl çüde ve hızla değişmesine katkıda bulunmuştur. Halkın sosyal ve kültürel<br />
yaşam biçiminin değişmesi için gerekli ortamı hazırlamış özel girişimciliği geliştirmiştir.<br />
149
Change language