G`a`rezsizlik ha`m milliy qatnasiqlardin` rawajlaniwi kk

More documents

Recommendations

Info

esaplanadi. Qazaq ma`mleketlerden parqi ulli O`zbekistanda pu`tkilley basqasha jag`daydi ko`riw mu`mkin: Milliy teritoriyanin` seksen payizi suwgàrilatugìn ha`m ag`zalli jerler, bagìw-baqshalar gu`llep jaynap turgàn arallar ha`m qalalar. O`zbekistan aymagì -ta`biyat bizge ina`n etken biybaxa bayliq. A`ne sonliqtan da milliy aymagìmizgà a`zelden insaniyat ma`deniyatinin` iri oraylari ornalasqan. Orta Aziya ma`deniyatinin` ju`regi ha`m negizgi O`zbekistan esaplanadi. Milliy territoriyamizdin` bunday mu`mkinshilikleri xalqimizdin` Orta Aziyanin` basqa xaliqlarinan u`stin boliwgà emes, ba`lki olardi birlestiriwge, tatiwlastiriwgà ha`mel etken. O`zbekistannin` onlagàn medrese ha`m oqiw orinlarinda min`lap tu`rkmen, qazaq, qirgìz, ha`m ta`jik jaslari ta`lim algàn. O`z bilimleri menen Orta Aziya xaliqlarinin` wliwmaliq ma`plerine umtiliwlarin, uliwma tu`sinik ha`m du`n`ya qaraslarin bekkemlegen. O`zbekistan qalalarinan bazarlari, du`kanlari, o`nermetshilik ustaxanalarinda qon`si haliqlar o`zleri islep shigàrgàn tu`rli buyimlarin, asirap jetistirgen qarama mal ha`m jilqilarin satip, o`z mu`ta`jlerin pitkergen. O`zbekistan keleshegi ulli ma`mleket degende prezident O`zbekistan aymagìnin` qolayligì, o`nimdarligì, ta`biyat ta`repinen ina`m etilgen bayliqlarin da na`zerde tutadi. Millettin` o`zine say u`shinshi belgisi onin` ekonomikaliq jaqtan bir-biri menen baylanisli bo`limlerden ibarat ekenligi. Bul ma`sele eki tu`rli jag`jayda ko`riliwi mu`mkin. Birinshiden milliy aymaq sonday bo`limlerden ibarat boliwi mu`mkin, bilimlerdin` ha`rbiri ekonomikanin` ma`lim bir tarawi boyinsha qa`liplesip, basqa bilimlerge o`z o`nimin beredi ha`m olardan da aldi. Bunday jag`daydi derlik ba`rshe milletlerde ko`riw mu`mkin Ma`selen, O`zbekstanliq geypara bo`limleri sharwashiliq bagì bo`limleri baqshiliq yaki basqa taraw boyinsha qa`liplesken. Sol tiykarda ha`rbir millet aymagìnda, aymaqtin` bo`limlerinde tovar aylanisi ju`zege keledi. Bunday tovar aylanisqa tek te ma`mleket jolinin` ra`smay tovar aylanisi ta`rizde ko`riw jeterli emes. Bul protsesstin` ko`p gàna bo`legi tikkeley xaliq ta`repinen ku`ndelikli turmis iqtiyajlari menen shugìllaniw payitinda a`melge asiriladi. Bunday protsess ha`m turmis keshiriwge qa`liplesiwge qa`liplesiw ta`biy, sebebi bunday jag`dayda ekonomikaliq ilajlar birqansha kemeyedi. Onin` en` G`jetilisken ko`rinisiG` o`zin-o`zi ta`miyinlewshi natural xojaliqlar. Lekin a`meliyat isin ko`rsetedi, bunday jolgà umtiliw jil sayin kemeyip barmaqta, Millet bo`limlerinin` ha`m milletlerdin` o`z-ara baylanisi kenèyip ha`m bekkemlenip barmaqta. Millet ekonomikaliq turmisinin` birligi ha`m uliwmaligìnin` a`hmiyetli ta`replerinin` biri, millettin` ekonomikaliq gà`rezsizligin ta`miyin etiw. Ha`zirgi zamanda ekonomikaliq turmis sonin`day ra`n`ba`ra`n` ha`m tezlik penen a`melge aspaqta, onda heshbir millettin` ekonomikaliq turmisi o`z milliy territoriyasi shegaralaniw menen sheklenip qoyiwi mu`mkin emes. Sirtqi ekonomikaliq baylanislarsiz, sanaatqa sawdasiz bir de millet yaki ma`mleket ha`zirgi zaman talaplari da`rejesinde ku`n keshire almaydi. Lekin ekonomikaliq turmistin` tiykargì printsip ha`m talaplarinin` biri-millet o`z ma`mleketinen mu`mkinshiligi bolgànsha ko`birek tovar shigàrip satisip, xaliq-araliq bazarda qunlasqan ha`m mu`mkinshiligi bolgànsha aziraq tovardi sirttan satip aliw. Qun milleti milliy ma`mleketimiz bayitiwdin`, ma`mleket parawanligìna erisiwdin` a`hmiyetli jollarinin` biri. Millet shetten qanshama kem tovar kirgende, sonsha qa`rejet, bayliq shetke shigìp ketedi degen so`z. Al endi ha`kisinshe, millet o`z territoriyasinan ko`p tovardi xaliq araliq bazarda sata alsa, ol sonshamaliq da`rejede bayiydi. Bunin` ushin millet milliy ma`mleket xaliq araliq bazarda konkurentsiyagà(raqobatbardosh) tu`se alatugìn o`nim islep shigàra aliw kerek. Gà`rezsiz O`zbekistan o`z milliy ekonomikaliq siyasatin a`melge asirar eken, bul printsiplerge a`lbette a`mel etedi. Gà`rezsizlik jillarinda O`zbekstanda erisilgen u`lken jenìslerdin` biri-bul ma`mleketimizdin` gà`lle ha`m energiya gà`rezsizligine erisiwi boldi. Bul na`tiyjede O`zbekistannin` tu`rli bo`limleri arasindagì ekonomikaliq mu`na`siybetlerine ja`ne de bekkemlewdin` o`zbek milletinin` barligì ha`m tatiwligìn janà da`rejege ko`terdi.
Millettin` tariyxiy ju`zege kelgen bekkem birligi sipatinda o`zine say to`rtinshi belgisi onin` uliwmaliq ma`deniyati uliwmaliq minez-qulqi ha`m milliy mintaletinin` bar ekenligi. Millettin` bul qa`siyetleri aspannan tu`speydi, tayar halinda qandayda bir gàyri ta`biyat ku`sh ta`repinen milletke inam etilmeydi. Milliy ma`deniyat, milletttin` minez-quliq milliy pikir ju`ritiw usili yag`niy mintaliteti milettin` ju`zege keliw protsessinde geyde birneshe on jilliqlar, geyde birneshe a`sirler dawaminda ju`zege keledi. Bul qubilislar ha`m o`zine say qa`siyetlerdin` tez yaki a`stelik penen payda boliwi tariyxiy sharayatlargà baylanisli boladi. Bizge ma`lim, ma`deniyat materialliq (moddiy) ha`m manwiyat bo`limlerden ibarat islep shigàriw prtsessi adamlar jasap turgàn belgili aymaqqa baylanisli bolgànli sebepli, aymaqtin` georgrafiyaliq sharayatlari, o`zine say ta`repleri materialliq islep shigàriw ma`deniyatina tikkeley ta`sir ko`rsetedi. Lekin «ma`deniyat» dengende, a`dette, biringi na`wbette, manawiy ma`deniyat, yag`niy a`debiyat, iskusstvo, pa`n, filosofiya, xaliq do`retiwshiligi ha`m basqalar tu`siniledi. Ma`nawiy ma`deniyat a`tirap-a`lemdi biliw, oni aqilgà muwapiq o`zlestiriw, olar tuwrali ma`lim juwmaqlargà keliw prtsessi. A`tirap-a`lem ha`mmemiz ushin uliwma ma`kan. Sonliqtan a`yne waqitta, bul ma`kan o`z du`zilisi, ta`biyati boyinsha ha`r bir aymaqta ha`r tu`rli. Jer qunarlisi ra`n`ba`ren`ligi ma`selenin` tagì bir tamani. Onin` basqa, ekinshi tamani, sonnan ibarat, a`tirap a`lemdi, ta`biyatti, ja`miyetti an`law, tu`siniw, sol tiykarda olardin` en` uliwmaliq jagìn ha`m printsiplerin belgilewha`rbir xaliqta ha`m ha`tteki ha`rbir adamda o`zine say biliwi mu`mkin. Sebebi a`lem, ja`miyet ha`m insanda sonday ra`n`ba`ren`, olardi ha`rbir insan tu`rlishe qabil etedi, o`zinshe tu`sindiredi, o`zinshe tu`sinedi, bul ta`biy jag`day. Milliy ma`deniyatti ju`zege keltiriwde a`tiraptagì jag`day, geografiyaliq prnintsip, millet tariyxi onin` bastan keshirgen waqiyalari ha`m jag`daylari, ogàn a`tiraptagì qon`si xaliqlardin` ta`sirin an`lawdi, sol millet oyshillari ha`m ja`miyet gà`yretkerleri a`hmiyetli rol` oynaydi. Bul qagìyda o`zbek milleti millet ma`deniyatinin` ju`zege keliw protsessinde ayriqsha bilinedi. O`zbek, qaraqalpaq milliy ma`deniyati qandayda bir nama`lim maskanda emes, al ha`zir jasap turgàn ma`kanda ju`zege kelgen ha`m do`n` jerde bayimaqta ha`m rawajlanbaqta. Milletimizdin` ha`r bir qosigìnda, ra`wiyatlarda, gu`rrin` ha`m da`stanlarda ol jasap turgàn jer o`z sa`wleleniwin tapti. 2. Olardin` ja`miyetlik qatnasiqlar sistemasindagì orni. Miliy ma`deniyattin` ju`zege keliwi ja`miyetten tisqarida emes, ba`lki onin` menenbirge, ol arqali a`melge asasdi. Demek milliy ma`deniyatti tu`siniw ushin, onin` o`zine say tamirlarin belgilep aliw ushin, tamirlarin biliw ushin, millettin` tarixin, onin` ba`rshe pa`s ha`m ba`lentliklerin toliq biliw za`ru`r. O`zbek, qaraqalpaq milletinin` ma`deniyati A`miwda`r`ya ha`m Sirda`r`ya araligì ha`m de onin` a`tirapindagì ellerdin` tarixi-bul qunarli jerler, bagìw-baqshalar, go`zzal dalalar, o`zlestirilgen millionlagàn gektar bag`lar, atizlar, ju`zlegen qalalar, ma`deniyat oraylari, bilim ma`skanlarin jaratiw olardi dushpan ta`sirinen qorgàw ha`m tazadan bayitiw protsesinde ju`zege kelgen. O`zbek, qaraqalpaq milliy ma`deniyatinin` tagì da bir diqqatqa sazawar jeri sonnan ibarat, ol basqa millet ma`deniyatlar sol ma`niste, qon`si xaliqlar ma`deniyatlarinan hesh bir waqit u`zilip qalgàn emes, olardi qaytama en` jaqsi da`stu`rlerin qabil etip algàn, o`zine sin`dirgen. Bul protsess ha`zirgi da`wirde ja`ne de ko`beymekte: turkmenlerdin` gilem toqiytugìn biyta`krar sheberligi, ka`rxanalardin` sharuashiliq tarwindagì ko`nlikpeleri ha`m basqa xaliqlardin` turmisindagì tu`rli tarawlardagì jetiskenlikleri xalqimiz ta`repinen u`yrenilgen ha`m elede u`yrenilmekte. Rudaki, Ja`miy, Saadiyler, tajik doslarimiz ushin qanshama hu`rmetli bolsa, o`zbek, qaraqalpaqlar ushinda sol da`rejede qimbat. O`zbek milliy ma`deniyatin Abay Qunanbaev, Muxtar Avezov, Maktumkuli ha`m _ mudami ta`sir etip kelgen, al Manas bolsa, Orta Aziya xaliqlari awizeki a`debiyatinin` en` joqari shoqqisi bolip qaladi.
Page 1 and 2: O`zbekstan Respublikasi Xaliq bilim
Page 3: II Adamlardin` etnik birliginin` ko
Page 7 and 8: da Batista da milledten buringì a`
Page 9 and 10: jer ju`zi xalqindagì salmagì ma`s
Page 11 and 12: Ma`selen 14min` Chukcha elati Rossi
Page 13 and 14: espublika xalqinin` uliwma sani 6,5
Page 15 and 16: Mustaqilliq sharyatinda milletler a
Page 17 and 18: Mustakillik sharayatinda ju`z berip

G`a`rezsizlik ha`m milliy qatnasiqlardin` rawajlaniwi kk

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?