21.06.2013 Views

G`a`rezsizlik ha`m milliy qatnasiqlardin` rawajlaniwi kk

G`a`rezsizlik ha`m milliy qatnasiqlardin` rawajlaniwi kk

G`a`rezsizlik ha`m milliy qatnasiqlardin` rawajlaniwi kk

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

jer ju`zi xalqindag`i salmag`i ma`selesi. Qa`niygelerdin` esaplawlarina ko`re jer ju`zi xalqinin`<br />

96 protsenti ol yaki bu da`rejede berilgen ma`mleketler bo`lek ,4 proltsenti elatlar <strong>ha`m</strong><br />

qa`wimler esaplanadi .Geypara xaliqlar o`zlerinin` kem sanlilig`i menen shashirandi halda u`lken<br />

terrotoriyani iyelewine baylanisli millet xaliq atag`in almag`an .Olar elat halinda qalip ,o`z<br />

a`tirapindag`i iri milletler menen birge islesiw halda barmaqta . Milletler sani jag`inan sha`rtli<br />

ra`wishte bes toparg`a bo`linedi .<br />

1Ulli milletler(ha`r biri 100mln artiq milletler xitaylar ,yaponlar ,amerikanets ,indetsler ,)<br />

2U`lken milletler (ha`r biri 50mln -100 mln g`a shekem angliyali frantsiyalar ispanlar<br />

germanlar tu`rkler meksikanetsler htb )<br />

3Iri milletler (ha`r biri 10mln -50mlng`a shekem )o`zbekler qazaqlar grekler chexlar<br />

argentinalilar<br />

4 Orta milletler (ha`r biri 1mln -10mlng`a shekem )qirg`izlar ,tu`rkmenler ,ta`jikler<br />

albanlar bashqarlar bolgarlar latinlar<br />

5 Kishi milletler (ha`r biri barlig`i 10min`nan -1mlng`a shekem ) chechenler osetinler<br />

qaraqalpaqlar qalmaqlar htb<br />

Ma`mleketlerdi bunday boliwi ku`ndelikli sawda -satiq <strong>ha`m</strong> uliwmaliq mag`liwmat<br />

qollaniladi .,sebebi ma`mleketlerdin` import yaki eksport imkoniyatlari xaliqtin` sanina<br />

baylanisli boladi Lekin bunday esap aliw ma`mleketlerdin` milletler araliq<br />

ta`sir ko`rsete almadi .Ma`selen tu`rli xalq araliq sho`lkemlerde 1miliard 260mln xalqi bar xitoy<br />

<strong>ha`m</strong> Hind okeanida <strong>ha`m</strong> Seyshel atawlari ma`mletimiz ,bari -jog`i 80-min`<br />

iborat xelt milletide ten` hawazg`a iye .<br />

Milletlerdin` ten`ligi <strong>ha`m</strong> ten` huquqlig`i printsipi xaliq araliq <strong>qatnasiqlardin`</strong> tiykari<br />

esaplanadi .<br />

1Milletlerdin` jaqinlasiw <strong>ha`m</strong> uzaqlasiwinin` dialektikasi<br />

Millet bul sana (an`)iyelerinin` birligi .Bul an` uliwmaiq an` bolg`an ,belgili millet<br />

sharayatta ju`zege kelgen an` .Ha`r bir insan o`z an`ina iye bolip ,tek basqalar menen ten`lestiriw<br />

mu`mkin bilmegenin sirtqi milletlerdin` an`i menen toltiriw ,ma`selege ju`zeki qaraw<br />

a`piwayilastiriwg`a alip keledi .<br />

Ha`r bir insn pu`tin bir a`lem .Ha`r bir millet pu`tin bir a`lem Insanlardin` kewili bir<br />

so`z benen aliw ja`ne qaldiriw mu`mkin Millettin`de kewli bar onida jo`nsiz ha`reket yaki so`z<br />

benen qaldiriw mu`mkin<br />

Millet qanshelli erkin ,azat <strong>ha`m</strong> pa`rawan turmis keshirse kewli sol da`rejede na`zik<br />

boladi Sebebi bunday turmis ma`mlekettin` ha`zirgi ,tariyxtag`i ornin ,ja`miyettegi abirayin<br />

insaniyliq <strong>rawajlaniwi</strong>ndag`i qosqan u`lesi ,o`z jolin ta`n aliw mu`mkinshiligine iye boladi<br />

XXI a`sirde insannin` a`ne usi a`piwayi lekin ju`da` a`hmiyetin haqiyqattan aniqlaw<br />

kerek Insaniyat tsivilizatsiyasinin` tarixi a`yne waqitta milletler tarixi ekenligi a`ste- aqirin sana -<br />

sezimimizden orin almaqta XXIa`sir dawaminda milletler araliq ha`reketler jen`isleri<br />

na`tiyjesinde g`a`rezsiz ma`mleketlerdin` sani eki eseden asip ketti SSSRdin` tarqap ketiwi<br />

ketiwi menen onin` qurmindag`i 15ma`mleket o`z g`a`rezsizligine eristi Endi olardin` keleshegi<br />

parlaq boliwi ushin tinishliq ,ma`mleketler ara <strong>ha`m</strong> <strong>ha`m</strong> milletler ara birge islesiw toliq <strong>ha`m</strong><br />

olarda hu`rmet printsipleri za`ru`r<br />

Tarixtan bizge ma`lim XY -XII a`sirden baslap bazar mu`na`sebetleri <strong>ha`m</strong> bazar<br />

ekanomikasin pu`tkil du`n`yag`a o`z ta`sirin tiygiziwden baslap xalq araliq mu`na`sebetlerdin`<br />

<strong>rawajlaniwi</strong>na <strong>ha`m</strong> mazmunli ta`sir etti Ja`ha`n ekonomikaliq siyasat ,ma`mleketlik <strong>ha`m</strong><br />

ma`deniyat turmisinda hu`km etiwshi printsipke aylang`annan son` milletler, ma`mleketler<br />

terrotoriyalardin` jaqinlasiwi jedellesip jan`a ko`rsetkishke ko`terildi.<br />

XIXa`sirdin` aqiri <strong>ha`m</strong> XXa`sirdin` basinda bul protsessti hesh qanday ku`sh toqtata<br />

almaytug`inlig`i <strong>ha`m</strong> XXIa`sir basinda milletlerdin` qosilip ketiwine iri milletler mayda<br />

milletlerdi jutip jiberetug`inina hesh kim gumanlanbaytug`in boldi Ha`tte ataqli teoretik <strong>ha`m</strong><br />

ja`miyetlik rawajlaniw mashqalalari tarawindag`i belgili alim Kara kautsiy: Jaqin da`wirler

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!