ÖNSÖZ Tarih sahnesine çıktığı günden şimdiye kadar onlarca devlet ...

Osmanlıca-Türkçe açıklamalı sözlükte, yine mücerret sözcüğünün karşılığı
olarak şu maddeler sıralanmıştır: 1. Yalnız, tek; 2. Halis, saf, katışıksız, karışık
olmayan. Tek başına; 3. Çıplak, soyulmuş; 4. Tek başına yaşayan, evlenmemiş, bekar;
5. Edb: Kur’an yazısında noktasız harflerle yazılı mensur veya manzume. Bu şekil
yazıya mahsuf veya mühmel de denir; 6. Fls: Müşahhas olmayan. Vücuda gelmiş eşya
ve efalin şekil ve suretlerinden ayrı olarak düşünülen her keyfiyet ve mefhuma veya
nispet mefhumuna denir. Bunun zıddı müşahhastır ki, eşyanın bütün vasıfları ile zihinde
husulüdür. 27
Türk Dil Kurumu’nun hazırlamış olduğu Türkçe Sözlük’te bu kelimenin
karşılığı olarak aşağıdaki maddeler sıralanıgelmiştir: 1. fel.Soyutlama ile elde edilen,
varlığı ancak eşyada gerçekleşen, mücerret, somut karşıtı; 2. mec. Anlaşılması,
kavranılması güç. ~ isim gr. düşünce yoluyla kabul edilen varlığın adı: akıl, hayal, ülkü
gibi. 28
Soyut isim; “sevgi”, “büyüklük”, “hırçınlık” gibi bir duygu, bir durum, bir hal
gösteren ve maddi bir varlık anlatmayan. 29
Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü’nde ise aynı kavram için; anlam
genişlemesiyle, nesnel özelliklerinden, yer kaplayıcı, elle tutulur niteliklerinden
sıyrılmış olan açıklaması yapılmıştır. 30
Ali Püsküllüoğlu hazırlamış olduğu Türkçe Sözlük’te soyut adı; var olduğu duyu
organlarıyla saptanamayan, düşünce yoluyla oluşturulan varlıkların adı 31 , şeklinde
açıklar.
27 Komisyon (1997), Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Büyük Lügat, Türdav Yayınları, İstanbul: s. 686
28 Türk Dil Kurumu (1988), Türkçe Sözlük 2, Yeni Baskı, TDK Yayınları, Ankara: s. 1331
29 Türk Dil Kurumu (1969), Türkçe Sözlük, 5. Baskı, TDK Yayınları, Ankara: s. 673
30 İsmet Zeki Eyyuboğlu (1998), Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü, Sosyal Yayınlar, 4. Basım, İstanbul: s.
607
31
Ali Püsküllüoğlu (1995), Türkçe Sözlük, YKY, Ankara: s. 1379