Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE BASRA<br />
ordu bulunduu bölgenin adn tamaktayd. te bu 7 ordudan altncs, merkezi Badat olan<br />
Arabistan Ordusu idi 39 .<br />
Aadaki giderler tablosu incelendiinde, 1888-1890 yllar arasnda yaklak olarak<br />
% 45-50 arasndaki bir payla, birinci sray iç güvenliin salanmasndan sorumlu olan<br />
jandarma için yaplan masraflar alrken, 1897-98’de bu oran %15-20’lere gerilemitir. Buna<br />
karlk nizamiye ordular için yaplan harcamalar birinci sraya yükselmitir. Bunun da<br />
nedeni iç güvenliin salanmasnda yaanan deiim olmaldr. Daha önce de belirttiimiz<br />
gibi II. Mahmud döneminde bütün memâlik-i mahrûse topraklarnda güvenliin<br />
salanabilmesi amacyla köklü önlemler alnmtr. 1834-1836 yllar arasnda bütün ülkede<br />
nizamiye ordular bünyesinde redif askerî tekilat kurulmutur. Bu tekilatn görevleri<br />
arasnda derbendlerde nöbet tutmak ve kent merkezlerinde devriye gezerek, iç güvenlii<br />
salamak da vardr. Öyle anlalyor ki XIX. yüzyln sonlarnda Basra’daki iç güvenlik,<br />
jandarmann yan sra, büyük ölçüde nizamiye kuvvetleri tarafndan salanyordu.<br />
Tablo 7: Vilayetin Yllara Göre Balca Gider Kalemleri<br />
Gider Kalemi<br />
1888<br />
(%)<br />
1889<br />
(%)<br />
Yllar<br />
1890<br />
(%)<br />
1897<br />
(%)<br />
Dahiliye 22,73 21,84 18,4 6,47 0<br />
1898<br />
(%)<br />
Jandarma 51,99 54,1 45,49 14,18 20,64<br />
Bahriye 0 0 19,87 5,04 4,32<br />
Nizamiye Ordusu 0 0 0 47,39 53,2<br />
Dier Giderler 40 25,28 26,12 16,24 26,91 21,84<br />
39 Birinci Ordu, merkezi stanbul olan Hassa Ordusu; kinci Ordu Tuna merkezli umnu Ordusu; Üçüncü<br />
Ordu, Manastr merkezli Rumeli Ordusu; Dördüncü Ordu, Erzurum merkezli Anadolu Ordusu; Beinci Ordu,<br />
am merkezli Suriye Ordusu; Altnc Ordu, Badat merkezli Arabistan Ordusu ve Yedinci Ordu San’a<br />
merkezli Yemen Ordusu idi. Ayrntl bilgi için bkz.: Enver Ziya Karal, Osmanl Tarihi, VIII, TTK Basmevi,<br />
Ankara 1988 s.356-357.<br />
40 “Dier Giderler” içerisinde adliye giderlerinden maliye giderlerine; personel maalarndan posta ve telgraf gibi<br />
ulam ve haberleme masraflarna kadar birtakm gider kalemleri yer almaktadr. Bunlarn ayrntlar için bu<br />
eserin “ktisadî Durum” ksmndaki her yl için ayr ayr verilmi olan “Giderler Tablosuna” baknz.<br />
25<br />
25