Metnin Tamamı - orsam

OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE BASRA
H.155 senesinde Basra’da hrszlk yaylmaya balamtr. O derece ki, gündüz
saatlerinde bile evler yamalanmaya balanm ve emniyet büsbütün yok oluvermitir. Bunun
üzerine Abdulmelik azl olunarak, yerine Heysem b. Muaviye tayin olunmutur. H. 157
senesinde Basra’nn mehur kads Sevar b. Abdullah vefat etmitir.
H. 160 senesinde Muhammed b. Selman, Basra vilayetine tayin olunarak Kor, Dicle ve
Bahreyn, Basra’ya ilhak olundu. Bu vali zamannda Basra Camii’nde günde 20.000 kiinin
namaz kld görülmütür. Ancak caminin büyüklüü bu kadar insana yetmediinden ve pek
çok izdiham yaandndan, caminin geniletilmesi için Halifeden ruhsat istenmi;
H.166 senesinde Basra’ya Ruh b. Hasim vali tayin olunmutur. H. 167’de Bahreyn ile
Basra arsndaki bedevi airetlerinin isyan balam ve Basra’ya saldrlarak pek çok insan
öldürülmü, çok sayda mal mülk yamalanm ve yollar kapanmtr. Bunun üzere Basra’dan
asker toplanm ve üzerlerine sevk olunmu ise de, bedevilerin says çok olduundan askerler
geri dönmek zorunda kalmlardr. Daha sonra Badat’tan çok sayda asker gönderilerek isyan
bastrlmtr.
H.169 ylnda Basra’ya vali olarak Muhammed b. Süleyman tayin edilmitir.
H. 172 senesinde Süleyman b. Cafer’in valiliinden sonra, Basra’da sa b. Cafer vali
olarak görev yapt. 174 ylnda Abdussamad b. Ali, 177 ylnda Malik b. Ali El-Huzayi, 181
ylnda shak b. Süleyman, 184 ylnda Süleyman b. Ebu Cafer, 185 ylnda sa b. Cafer, 187
ylnda El-Hasan b. Cemil, 189 ylnda tekrar sa b. Cafer, 190 ylnda Cerir b. Yezid ve alt
ay sonra Abdussamad b. Ali ve 193 ylnda shak b. sa b. Ali, Basra valiliine atanmlardr.
Bu zaman zarfnda Basra’da önemli bir olay meydana gelmemi, ilim ve irfan peinde
koanlar, emniyet ve huzur içerisinde i güç ile megul olmulardr.
H.193 senesinde Reddan El-Haruri adnda bir kii Basra etrafnda görünmeye, fesat ve
kan dökmeye balad. Halife Harun Reit yeteri kadar asker göndererek bu cemiyeti
datmtr.
H.195 senesinde Halife Emin b. Harun Reit, Basra’ya vali olarak El-Mansur b.
Mehdi’yi tayin etmitir. Me’mun ile Emin arasnda daha sonra meydana gelen savalar
sonrasnda, Me’mun’un Serdar Tahir Vast, Ahvaz ve Kûfe’yi istila ederken, Basra halk
toplanarak Tahir’i savunmak istemilerdir. Ancak El-Mansur kabul etmeyerek Emin’i tahttan
indirmi, yerine Me’mun’u Halife seçtirerek devletin devamlln salamtr.
H.196 senesinde Irak, Fars (ran) ve Bahreyn vilayeti birletirilerek Me’mun
tarafndan Hasan b. Süheyl’e tevcih olunduundan, Basra’ya El-Abbas b. Muhammed El-
Caferi vekil tayin olunmutur.
H. 200 senesinde Ebusseraya Et-Talibi adnda bir kii ortaya çkarak Ahvaz, Vast ve
Kûfe’yi istila etti. Daha sonra da çok sayda askerle Basra’ya saldrd. Basra vekili halk
toplayarak savamaya balad ancak Talibiler galip gelerek Basra’y igal ettiler.
H. 204 senesinde Halife Me’mun kardei Salih’i toplanan bir miktar asker ile bölgeye
gönderdi. Salih bir ay süren savatan sonra Basra’y geri alarak düzeni salad ve Basra’ya
vali tayin edildi.
41
41