yara bakım 1.bölüm - Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
yara bakım 1.bölüm - Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
yara bakım 1.bölüm - Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ý.Ü Cerrahpaþa Týp <strong>Fakültesi</strong> Sürekli Týp Eðitimi Etkinlikleri<br />
Yara Bakýmý ve Tedavisi<br />
Sempozyum Dizisi No:67 s.191-198<br />
HÝPERTROFÝK NEDBE VE KELOÝDLER<br />
Dr. Serdar TUNCER<br />
Ýstanbul Bilim Üniversitesi<br />
Deri bütünlüðünü bozan her türlü <strong>yara</strong>lanma bir dizi onarým mekanizmasýný<br />
tetikler. Bu onarým, yüzeyel <strong>yara</strong>lanmalarda iz býrakmadan gerçekleþirken, belirli<br />
bir derinliðin altýna inmiþ olan <strong>yara</strong>lanmalarda onarým süreci sonucunda nedbe<br />
1<br />
olarak tanýmlanan bir iz kalýr. Bu nedbe dokusu kollajenden zengin olup, rengi,<br />
sertliði ve yüksekliði ile komþu dokudan farklýdýr. Ýlerleyen aylarda <strong>yara</strong><br />
olgunlaþma aþamasýna girerek düzelmeye, yumuþamaya ve rengi de solmaya<br />
2<br />
baþlar. Ancak <strong>yara</strong>larýn bir kýsmý bu þekilde bir gerileme göstermeyerek kabarýk,<br />
sert, kýrmýzý ve hatta bazen <strong>yara</strong> sýnýrlarýný da aþan anormal bir nedbe oluþumu ile<br />
sonlanýr. Hipertrofik nedbe ve keloid bu þekilde aþýrý kollajenin birikmesi ile<br />
karakterize olan iki önemli <strong>yara</strong> iyileþme komplikasyonudur. Hipertrofik nedbe ve<br />
keloidi anlamak için öncelikle normal <strong>yara</strong> iyileþme süreci hakkýnda bilgi vermek<br />
uygun olacaktýr.<br />
Normal Yara Ýyileþmesi ve Nedbe Oluþumu:<br />
Normal <strong>yara</strong> iyileþmesi, birbirini takip eden 3 ayrý fazdan - inflamasyon,<br />
3<br />
proliferasyon ve maturasyon (olgunlaþma)- meydana gelir. Ýlk faz olan<br />
inflamatuar faz <strong>yara</strong>lanmadan hemen sonra pýhtýlaþma reaksiyonu ile baþlar.<br />
Yaklaþýk 3 gün süren bu ilk safhada <strong>yara</strong>yý temizleyecek olan makrofaj ve<br />
nötrofillerin <strong>yara</strong> bölgesine çekilmesini saðlayan sitokinler salgýlanýr. Üçüncü gün<br />
ile üçüncü haftalar arasýnda <strong>yara</strong> proliferasyon fazýna girer. Proliferasyon fazýnda<br />
epitelizasyon, yeni damar oluþumu, granulasyon dokusu oluþumu ve kollajen<br />
üretimi meydana gelir. Yara dokusuna gelen fibroblastlar öncelikle hücre ve<br />
damarlarýn içine yerleþeceði ekstrasellüler matriks adý verilen bir að dokusu<br />
meydana getirirler. Bu að dokusu baþlýca fibronektin ve hyaluronik asitten<br />
meydana gelir. Fibroblastlar daha sonra bu aðýn içine ürettikleri kollajen<br />
doldurarak nedbeyi meydana getirirler. Bu aþamada henüz organize olmamýþ<br />
191
Change language