yara bakım 1.bölüm - Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
yara bakım 1.bölüm - Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
yara bakım 1.bölüm - Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
CERRAHÝ YARALARIN TAKÝP VE TEDAVÝSÝ<br />
Primer olarak kapatýlan <strong>yara</strong>larda ilk haftada “iyileþme kabarýklýðý veya sýrtý”<br />
olarak isimlendirilen normal ciltten hafifçe daha sert bir kalýn hat geliþir. Bu bulgu<br />
<strong>yara</strong>nýn hafif ve dikkatlice palpasyonu ile fark edilir. Bunun geliþmemesi <strong>yara</strong>da<br />
ayrýlma riski olduðunu düþündürmelidir. Karýn insizyonlarýnda postoperatif<br />
dönemde özellikle 5-8. günlerde <strong>yara</strong>dan bol miktarda serohemorajik ( pembe<br />
renkli ) sývý sýzýntýsý geliþi <strong>yara</strong> ayrýlmasý için çok önemli bir bulgudur. Yara<br />
ayrýlmasý 14. günde de geliþebilir Böyle bir durumda akýntýnýn geldiði yerdeki cilt<br />
dikiþlerinden birkaçý alýnarak <strong>yara</strong>nýn derin katlarý muayene edilir. Karýn içi<br />
organlarýn görülmesi veya ayrýlma þüphesi durumunda <strong>yara</strong> üzeri serum<br />
fizyolojik ile ýslatýlmýþ gazlý bezle örtülerek ameliyathane ortamýnda acil giriþime<br />
alýnýr. Giriþim süresine kadar hastanýn düz yatýrýlmasý , evissere olan organlarýn<br />
içeri gönderilmesine uðraþýlmamasý da gerekmektedir.<br />
Yara Bakýmý :<br />
Pansuman özellikleri kapalý ve açýk býrakýlan <strong>yara</strong>lara göre deðiþmektedir.<br />
Kuru herhangi bir akýntýnýn geliþmediði temiz <strong>yara</strong>larda sýk pansuman<br />
uygulanmasýna gerek yoktur. 24-48 saat sonra açýk býrakýlabilirler. Ancak<br />
giriþimin yerine göre <strong>yara</strong>nýn dýþ ortamla temasýnýn kesilmesi ve yeni<br />
travmalardan korunmasý amacýyla ince bir pansuman malzemesi ile kapatýlabilir.<br />
Pansuman aralýklarý ve <strong>yara</strong>nýn gözlenmesi 24 saat veya daha uzun sürelerle<br />
olabilir.<br />
Açýk <strong>yara</strong>larýn bakýmý belirli özellikler gösterir. Yaranýn temizlenmesi iyileþme<br />
sürecine yardýmýn önemli bir basamaðýdýr. Yaradaki debrisi, nekrotik doku ve<br />
kalýntý pansuman malzemelerini temizleme çok önemlidir.Yara yataðýnýn serum<br />
fizyolojik ile yeni travmalar oluþturmadan temizlenmesi tercih edilmelidir.<br />
Hastaya iþlem sýrasýnda en az rahatsýzlýðýn ve en az aðrý hissinin verilmesi için<br />
çaba gösterilmelidir. Yaranýn temizlenmesi serum fizyolojik ile ýslatýlmýþ gazlarla<br />
dikkatlice yapýlabildiði gibi , injektör yardýmý ile irrigasyon yöntemi de<br />
uygulanabilir. Ýrrigasyon sýrasýnda iðnenin takýlý olmamasýna dikkat edilmelidir.<br />
Bu hastaya verilebilecek zararýn yanýnda saðlýk çalýþanýnýn korunmasý açýsýnda da<br />
önemlidir.<br />
Açýk <strong>yara</strong>larýn deðerlendirilmesinde ve bakýmýnda oluþturulmasý gereken<br />
faktörlerde T (Tissue ): doku özellikleri( debris, nekrotik doku), I: infeksiyon veya<br />
inflamasyon, M (Moisture ): <strong>yara</strong>nýn nemliliðinin dengesi, E( epitelizasyon ):<br />
<strong>yara</strong> kenarlarýnýn gözlenmesi, olarak belirlenen “TIME” prensibinin<br />
tamamlandýðý bir çalýþma uygun yaklaþým olarak göze çarpmaktadýr.<br />
Yaralara uygulanan pansuman malzemeleri günümüzde çok çeþitlilik<br />
kazanmýþtýr. Bunlarýn <strong>yara</strong>nýn ve hastanýn özelliklerine göre þeçilerek kullanýlmasý<br />
önemlidir. Ýyi bir pansuman malzemesi için istenilen kriterleri;<br />
23
Change language