yara bakım 1.bölüm - Cerrahpaşa Tıp Fakültesi

DÝYABETÝK AYAK YARALARI VE CERRAHÝ TEDAVÝ
ÝNSANÝ BOYUT
Diyabetik ayak yaralarýna ilginin, desteðin bu kadar az olduðu bir ülkede,
böylesine aðýr týbbi, sosyal, ekonomik sorunlarý her hastayla birebir yaþamak ve
onlarla savaþmak ancak insani duygularýn desteði ile sürdürülebilecek bir iþtir.
“Put feet first, prevent amputations-Ayaðý baþa koy ve amputasyonlarý önle!”
sloganý ile Dünya Saðlýk Örgütü ve Uluslararasý Diyabet Federasyonu 2005 yýlý
3
diyabet günlerinin ayaða odaklanmasýný istemiþlerdir .
D. EPÝDEMÝYOLOJÝK VERÝLER
Elde ettiðimiz bu veriler Türk Diyabet Cemiyeti-Türk Diyabet ve Obezite Vakfý
Özel Diyabet Hastanesinde 2000'li yýllarda yatarak tedavi gören 500 hastaya
4
aittir . Bu merkezde diyabetik ayak yaralarýnýn tedavisi yarayla direk ve dolaylý
ilgili uzmanlar tarafýndan ortaklaþa yürütülmektedir. Bu merkezde hasta kabulü,
týbbi ve cerrahi tedaviler ve ekip çalýþmasý konularýnda ciddi bir sorun
yaþanmamaktadýr. Hastalara verilebilecek hizmetin en iyisi burada verilmektedir.
Beþyüz hastanýn 335'i (% 67) erkek, 165'i(% 33) kadýn hasta idi. Hastalarýn
ortalama yaþý 62,3 yýl, ortalama diyabet yaþý 17 yýl bulundu. Hastalarýn 16'sý(%3)
Tip 1 Diyabet, 484'ü (%97) Tip 2 Diyabet idi. Hastalarýn ayak yaralarýnýn 387'si
(%77) ön ayakta, 36'sý (%7) orta ayakta, 43'ü (%9) arka ayakta, 34 (%7) hastada
birden fazla bölgede baþladýðý tespit edildi. Lezyonlarýn 45 (%11) hastada yalnýzca
yumuþak dokuyu tuttuðu, 455 (%89) hastada ise yumuþak doku yanýnda kemik ve
eklem tutulumu olduðu gözlendi.
Yara oluþumuna yol açan faktörlerin epidemiyolojik incelenmesinde 195
(%39) hastada nörotrofik ülser, 95 (%19) hastada travma, 55 (%11) hastada yanýk,
35 (%7) hastada uygun olmayan ayakkabý kullanýmý, 15 (%3) hastada cerrahi
müdahale(nasýr, týrnak kesme vs) saptandý. 105 (%21) hastada ise herhangi bir
etiyolojik neden bulunamadý.
Hastalarýn %96'sýnda nöropati saptandý. Anestezisiz debridman ve ameliyat
yaptýðýmýz hastalar ve yanýk hastalarýn toplamý 125 (%25) hastayý bulmuþtur.
Beþyüz hastanýn damar muayenesinde; 150 (%30) hastada A. Dorsalis
pedis(ADP) ve A. Tibialis posteriorun(ATP) (+), 65 (%13) hastada ADP (+) ve ATP
(-), 40 (%8) hastada ADP (-) ve ATP (+) bulundu. 245 (%49) hastada ayak nabýzlarý
(-) olarak bulundu. Bu hastalarýn 155'inde (%63) A.Poplitea(AP) (+), 90'ýnda
(%37) AP (-) bulundu. A.Popliteanýn (-) olduðu hastalarýn 75'inde A.
Femoralis(AF) (+) ve 15'inde AF (-) olarak bulunmuþtur.
Yüzonbeþ(%23) hastada intermitan kladikasyo, 75 (%15) hastada ýstýrahat aðrýsý
þikayeti mevcuttu.
79