yara bakım 1.bölüm - Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
yara bakım 1.bölüm - Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
yara bakım 1.bölüm - Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Prof. Dr. Neþe SALTOÐLU<br />
Ayak infeksiyonlarý, diyabetik hastalarda morbiditenin önemli kaynaðý ve<br />
diabette hastaneye yatýþýn ana nedenleri arasýndadýr. Hastaneye yatan her beþ<br />
diyabetlinin birinde yatýþ nedeni diyabetik ayak infeksiyonudur. Bu<br />
infeksiyonlarýn ekonomik, sosyal ve kiþisel maliyetleri de oldukça yüksektir.<br />
Ülserasyon, infeksiyon, gangren, amputasyon hastalýðýn önemli komplikasyonlarý<br />
olup her yýl binlerce dolar ekonomik kayba neden olmaktadýr. Diyabetik ayak iþ<br />
gücü kaybýna, sakatlýða ve psikososyal travmaya neden olmaktadýr. ABD'de alt<br />
ekstremite ampütasyonlarýnýn sebebleri arasýnda diyabetik ayak infeksiyonlarý<br />
%50-70 arasýnda bildirilmiþtir. Bu oran diyabetik olmayan kiþilerle<br />
karþýlaþtýrýldýðýnda 22 kat fazladýr. Ayrýca diyabetik ayakta yüksek maliyette diðer<br />
bir önemli sorundur. Ampütasyon yapýlmayan olgularýn maliyeti 8500 dolar,<br />
amputasyon yapýlanlarýn ise 43-65 bin dolara ulaþmaktadýr.<br />
Diabetli hastalarda üç önemli ayak komplikasyonu bildirilmiþtir: ayak<br />
ülserleri, diabetik ayak infeksiyonlarý ve Charcot ayaðý.<br />
Diyabetik hastalarda, deformite, ayaða basýncýn artmasý, glikoz kontrolünün<br />
olmayýþý, nöropati, immün sistemdeki defektler, erkek cinsiyet, diabetin süresi ve<br />
vasküler yetmezlik alt ekstremite ülserlerine yatkýnlýk <strong>yara</strong>tan faktörlerdir.<br />
Günümüzde diyabetik ayak ülserlerinin en önemli nedeninin diyabetik nöropati<br />
olduðu kabul edilmektedir. Motor nöropati pençe ayak ve çekiç parmak gibi ayak<br />
deformitelerine yol açmakta, sonuçta deformiteler ayak bölgelerinde artmýþ basýnç<br />
ve travmaya neden olmaktadýr. Ayrýca mikrovasküler sorunlar doku beslenmesinin<br />
bozulmasýna yol açar. Diðer yönden duysal iletimin azalmasý sonucu maruz<br />
kalýnan travmalarýn hasta tarafýndan fark edilememesi deri ülserlerinin<br />
geliþmesine yol açar. Ülser geliþimini kolaylaþtýran faktörler; deride çatlamalar ile<br />
aþýrý kuruluk, eklem hareketlerinde kýsýtlýlýk, yumuþak dokularda glukoz<br />
regülasyon bozukluðuna baðlý glikozillenme ve buna baðlý oluþan hiperkeratoz<br />
olarak saptanmýþtýr. Diyabetik hastalarýn burun ve derideki yüksek<br />
Staphylococcus aureus taþýyýcýlýk oranlarý ve çeþitli deri ve týrnak bozukluklarý,<br />
deri ve yumuþak doku infeksiyonlarý riski arttýrýr.<br />
Diyabetik ayak geliþimi için baðýmsýz risk faktörleri geçmiþte ayak ülseri veya<br />
ampütasyon öyküsü olmasý, kan glukoz regülasyonunun bozuk olmasý, Charcot<br />
eklemi deformitesinin geliþmesi, hastanýn ideal kilosundan 20 kg kadar fazla<br />
olmasý olarak bildirilmiþtir.<br />
Birçok <strong>yara</strong>da aþýrý bakteri yükü nedeniyle <strong>yara</strong> iyileþmesinin geciktiði ve<br />
5<br />
infeksiyon riskinin arttýðý bildirilmiþtir. Gram doku baþýna > 10 cfu bakteri yükü<br />
varlýðýnda, infeksiyonun beklendiðini bildirilmekle birlikte â-hemolitik<br />
streptokoklarýn salgýladýklarý toksinlerle daha düþük bakteriyel yükle de derin<br />
dokulara ulaþan infeksiyon yapabileceði bilinmektedir.<br />
88
Change language