Yeni Ümit Say 92 deneme.indd

Giriş
YENi ÜMiT
Prof. Dr. Vehbe Mustafa ez-ZUHAYLÎ*
Nisan / Mayıs / Haziran 2011 - Sayı 92
Bütüncül ve Parçacı Yaklaşımlar Arasında
Sünnet-i Nebeviyye
Âlemlerin Rabbi Allah Teâlâ’ya sonsuz hamd
ü senâlar, bütün peygamberlerin sonuncusu Hz.
Muhammed’e (sallallahü aleyhi ve sellem), O’nun aile
ve dava arkadaşlarına ve kıyamete kadar sadakat içinde
yolunun yolcusu olanlara salât u selâm olsun.
Sünnet-i Nebeviye, Kur’ân-ı Kerîm’in prensip,
hüküm ve kanunlarını detaylı bir şekilde beyan
etme; mücmel âyetleri izah ve tafsil etme; mutlak
ve kapsayıcı olan hükümlerini bazı kayıtlarla takyit
ve sınırlama; umumî olan hükümlerini tahsîs; İslâm
hukukunun içerik ve kapsama alanı ile ilgili gerek teorik,
gerekse tatbik açısından engin ve zengin veriler
sunma gibi fonksiyonlara sahip Kur’ân-ı Kerîm’den
sonra İslâm hukukunun ekseni mesabesinde bir unsur
olması ve “O kendi heva ve hevesiyle konuşmuyor.
O, kendisine vahyedilen bir vahiyden başka bir
şey değildir.” (Necm: 3-4) âyetinin anlamı gereğince
mânâ itibariyle Cenâb-ı Hakk’ın yüce dergâhından
indirilmiş bir vahiy olmasına rağmen, içteki ve dıştaki
İslâm düşmanları, Kur’ân-ı Kerîm’in mucizevîliği
karşısında aciz kalıp onun hakkında insanların kalb ve
kafalarında şüphe uyandırmaktan ümitlerini kesince
nazarlarını Sünnet-i Seniyyeye çevirmiş; bir kısmı
tamamını inkâr ederek, bir kısmı da küllî bakış açısından
mahrum parçacı bir yaklaşımla ele alarak onu
tamamen devre dışı bırakmak istemişlerdir.
Ne var ki, bir kısım hevâ ve heveslerin mahkûmu,
İslâm hukuk ve yapısına kasteden bazı canilerin mantık
ve düşüncesinin zebûnu olan bu hak duygusundan
yoksun iftiracı, maksatlı ve hakikatten uzak kimseler,
geçmişte olduğu gibi bugün de ya Sünnet’in
sübûtu ya da onu kabul etmek ve Müslümanların
pratik hayatını İslâm hukuk sisteminin ışıktan tayfları
altında inşa etmeyi kabul etmekle beraber onun anlam
ve medlûlü etrafında çeşitli şüpheler uyandırmak
suretiyle, şer’î ve mantıkî dayanağı olmayan sudan
bahanelerle onunla amel etmenin zaruret ve önemini
azaltma yolunda ellerinden geleni artlarına koymamışlardır.
Hakikatte İslâm hukukuna kasteden bu caniler,
bugün Pakistan ve Hindistan’da “Kur’âncılar”
(Mealciler) veya bir kısım şeytânî duygu ve isteklerle
şer’î hükümleri iptal etmeye kalkışan ve kendilerini
tecdit ehli (yenilikçi) zannedenler gibidir. Bunları
bizzat Kur’ân-ı Kerîm’in sarih âyetleri ve nübüvvetin
getirdikleri alıp bir kenara atmaktadır. İşin doğrusu
bunlar ya iftiracı bir topluluk, ya beyinsizler takımı, ya
ilimden nasibi olmayan cahiller, yahut birtakım bidatçi
ve şüpheli eğilim sahiplerinden başkaları değildir.
Ben de konumum itibariyle, iman, akide, ibadet,
ahlâk, muamelat, aile hukuku gibi çeşitli alanlarda,
sünnet-i nebeviye vasıtasıyla sabit olmuş hüküm ve
kanunların bulunduğunu çok açık ve net bir biçimde
ispat etmek suretiyle, Sünnet-i Nebeviye’ye dil uzatan
ve onun aleyhine yazı yazanların yanlı ve yanlış
görüşlerini ortaya dökme hususunda – âcizane – bir
katkıda bulunmak istedim. Bu meyanda ele almak istediğim
konuları şu şekilde sıralayabilirim:
Kısaca Sünnet-i Nebeviye’nin Delil Oluşu
Sübût bulmuş Sünnet-i Nebeviye’nin kapsama
alanı (içerdiği konular).
Sünnet-i Nebeviye’nin İslâm hukuku üzerindeki
etkisi.
Hak ve hakîkati apaçık beyan eden ve doğru yolu
gösteren Allah’tır. (celle celâlühü)
Sünnet-i Nebeviye’nin Delil Oluşu
Sünnet-i Nebeviye’de usulüne göre sabit olmuş
her şey, kesinlikle, umumî olarak, hukukun bütün
alanlarında muteber bir delildir. O, bu konuda varit
olan birçok delil ve bürhan sebebiyle, Kur’ân-ı
Kerîm’den hemen sonra İslâm hukukunun ikinci
kaynağıdır. Bu delillerin en önemlileri sekiz tanedir. 2
Âyet-i Kerîmeler: Kur’ân-ı Kerîm’de Sünnet ile
amel etmeye irşat ve teşvik eden, hattâ açık emirlerle
onunla amel etmeyi farz kılan birçok âyet-i kerîme
vardır, bunlardan bazıları şunlardır:
Ey iman edenler! (Bütün emir ve yasaklarında) Allah’a
(celle celâlühü) itaat edin, Rasûle itaat edin… (Nisâ: 59)
Allah (celle celâlühü) ve Rasûlü (sallallahü aleyhi ve
sellem) bir meselede hükmünü verdiği zaman mümin
bir erkek veya mümin bir kadının kendileri ile alâkalı
o meselede başka bir tercihte bulunma hakkı yoktur.
Kim Allah (celle celâlühü) ve Rasûlüne (sallallahü aleyhi
YENİ ÜMİT DERGİSİ | 53