muglaicd2008.pdf 13675KB May 03 2011 12:00:00 AM

ürünlerin çeşitli iş ve sanayi kollarında hammadde olarak kullanılması veya tüketimi şeklinde göze
çarpmaktadır. İnşaatta, kimya ve diğer sanayi kuruluşlarında, madencilik, ulaştırma, bayındırlık gibi
ekonomik faaliyetlerde odun hammaddesinin kullanış yerleri gün geçtikçe artmaktadır. Odun
hammaddesinin bu derece önem kazanmasının sebebi, sahip olduğu teknolojik vasıflarından ve
devamlı üreyebilen; iyi bakıldığı taktirde tükenmez bir kaynağı olmasından ileri gelmektedir.
Teknolojinin gelişmesi ve elektrik enerjisi, petrol, maden kömürüü gibi çeşitli enerji maddelerinin
bulunmuş olmasına rağmen odun, yakacak maddesi olarak önemini sürdürmektedir. Dünya odun
üretiminin hemen hemen % 50'si yakacak olarak kullanılmakta ve özellikle gelişmekte olan ülkelerde
bu oran % 80'e varmaktadır.
Ormandan elde edilen tali ürünler, parfümeri, boya, ilaç, dericilik, tecrit malzemesi gibi endüstri
kuruluşlarının ham maddesini meydana getirmektedir.
Türkiye'de üretilen orman tali ürünlerinin başlıcaları; reçine, sığla yağı, palamut, mazı, defne yaprağı,
çam fıstığı, sumak, kestane, ıhlamur çiçeği, mahlep, meyan kökü ve keçiboynuzu vb.dir.
Kollektif faydaları
Ormanın bu yöndeki hizmetleri, maddi faydaları ile ölçülemeyecek kadar fazladır.
Bulundukları muhit iklimini, kara iklim tipinden ılıman iklim tipine yöneltirler. Bu sayede don,
kuraklık, aşırı sıcaklık, fırtına gibi zararları önlemek ve azaltmak suretiyle faydalı olurlar. Ormanın
etkisi altında kalan sahaların nisbi rutubeti fazla olduğu gibi, akarsu ve kaynakların verimi, düzenli ve
devamlıdır.
Ormanların tarımı, hayvancılığı, bayındırlık tesislerini koruması; karada ve deniz kıyılarında
kumulların teşekkülüne engel olması; bataklıkları kurutmak, havaya saf oksijen vermek, gürültüyü ve
hava kirliliğini önlemek suretiyle insan sağlığına yardım etmesi; çeşitli av hayvanlarını barındırıp
beslemekle yurdun tabii varlığını ve güzelliğini zenginleştirmesi gibi hususlar kollektif hizmetlerinin
başlıcalarını teşkil eder.
Ormanlar, yaşayan, çoğalan, ekonomik ve teknik yararlanma olgusu içinde tükenmez kaynak
özelliği gösteren, bu yanıyla insanoğluna esin kaynağı olan ve ona güç veren, insanlığın kalkınmasını,
mutluluğunu, refahını sağlayan önemli bir anahtardır. Ormanın fonksiyon değerleri evrensel olarak
bütün dünyada olanca hızıyla sürüp giden çevre sorunları “orman kavramını ve ormanın çevresi için
sağladığı fonksiyonlara” ait kavramları ön plana çıkarmaktadır.
“ Bir ağacın ömrü boyunca ürttiği fonksiyenel değer, odun hammaddesi olarak ürettiği
değerin 2000 katıdır.”
Bu değerlere ait bazı örnekler aşağıda verilmiştir.
* Orman 1m2. Yaprak yüzeyi 1 saatte 2 gram şeker üretmektedir. Böylece bir hektarlık orman
yılda 16 tona kadar biyolojik kütle oluşturur.
* Orman yüzeysel akışla su kaybını, çıplak toprağa kıyasla 15–17 kat azaltır, infiltrasyon
kapasitesini % 100 oranında arttırır.
* Orman doğal bir filitre olarak endüstri kentleri üzerinde havaya kıyasla is ve toz tanecikleri
miktarı bakımından 1000 kat daha temiz bir hava sağlar.
* 15–20 adet orman ağacının ya da 150 m2 toplam yüzeye sahip ağaçlarının bir yılda ürettiği
oksijen miktarı, bir insanın yıllık oksijen gereksinimi karşılayabilmektedir.
* Gürültü şiddeti 80 desibel ( db ) olan bir gürültü kaynağı kıyısında başlayan 250 m
genişliğindeki bir orman şeridinin öbür kıyısında gürültü şiddeti 40 db yani insana rahatsız etmeyen
huzur içinde çalışma ve dinlenme sağlayan gürültü şiddeti derecesine indirgemektedir.
* İlaç hammaddesinin % 25’ i tropik ormanlardan gelmektedir.
Sınırlı sayıda belirtilmiş bulunan bu fonksiyenel değerler yanında ormanlar, yağışları arttırma,
hava hareketlerinin yönünü ve hızını değiştirme “ su koruma ormanları” yetiştirlmesine özendirecek
106