muglaicd2008.pdf 13675KB May 03 2011 12:00:00 AM

PINARA
Fethiye’ye 40 km. uzaklıkta, Fethiye-Kaş karayolu üzerinde, Minare köyü yakınındadır.
Köyden 2 km. stabilize bir yolla ulaşılmaktadır.
Antik çağ yazarlardan Stephanos Byzantion Menekrotes’den alıntı yaparak “Xanthos’un nüfusu
çok artınca yaşlılardan bir grup, Kragos dağının yüksek olan tepesinde bir kent kurup adına da
yuvarlak anlamına gelen Pınara ismini verdiler” diyerek kentin kuruluşunu anlatmaktadır. Kentin erken
döneme ait kalıntıların bulunduğu yukarı akropolün gerçekten yuvarlak bir şekilde olması bu
mitolojiye gerçeklik payı kazandırmaktadır. Kentin ismi Likçe kitabelerde Pinale olarak okunmaktadır.
Günümüzde ise antik kentin yakınında bulunan köyün ismi Pınara’yı çağrıştırır bir değişimle Minare
olarak söylenmektedir.
Antik kente doğru yaklaşıldığında, yukarı akropolün sarp olan doğu yamacında bir dantela gibi
oyulmuş yüzlerce kaya mezarları dikkati çekerler. Yukarı akropol kısa sürede yetersiz kalınca,
ulaşımın daha kolay sağlandığı aşağı akropol yerleşime açılmıştır. Aşağı akropolün yamaçları geçit
vermeyecek derecede dik olmasına karşın, gerek terasın oluşturulması, gerekse sağlamlaştırmak
açısından yer yer sur duvarı ile desteklenmiştir. Surun güneyindeki kapıdan geçerek kenti
dolaştığımızda, arkasını yamaca dayamış Odeon ve önündeki düz alanda Agora, kentin odağını
oluşturmaktadır.
Sur duvarlarının dışında Roma dönemi bir hamam kalıntısı; Akropol ve hamamın karşısında yer
alan, arkasını doğal yamaca dayamış tiyatro bulunmaktadır.
TELMESSOS
(AMYNTHAS KAYA MEZARI)
Telmessos antik kenti tarihinin, filolojik belirlemelere göre İ.Ö. 3. binlere dek gitmesine karşın,
bunu kanıtlayacak somut eserlere henüz ulaşılmış değildir. Suidas’ın kentin kuruluşu ile ilgili olarak
anlattığı bir mitolojiye göre, Troya Savaşı'nın başladığı dönemden Atinalılar’dan elçi olarak gelen
Odysseus ile Menelaosu evine kabul eden Antenor’un kızına aşık olarak, köpek kılığına girip ilişki
kuran Apollon’dan olma çocuğa Telmessos adı verilir. Bu çocuğun adıyla bağınıtılı olarak, Likya
sınırlarında Telmessos kenti kurulur. Böylece Apollon çocuğunu bu yeni kente kâhin olarak atar.
Her el değiştirmede yakılıp yıkılan ve depremlerle hayli tahrip olan antik kentten günümüze,
kaya mezarları ile birkaç lahit mezarın dışında pek kalıntı ulaşmamıştır. Tiyatro Hellenistik dönem
özelliklerini yansıtmasına karşın günümüze ulaşan kalıntılar daha çok Roma dönemine aittir. Tiyatro
İ.S. 3-4. yüzyılda arenaya dönüştürülmüştür.
Antik kentten günümüze ulaşan en eski kalıntı kaya mezarlarıdır. Bunlardan en önemlisi doğu
ante duvarı orta bölümündeki “Hermapios oğlu Amynthas” yazısı nedeniyle Amynthas mezarı olarak
isimlendirilen kaya mezarıdır. Mezarın cephesi tümüyle bir İyon tapınak cephesini hatırlatmaktadır. Bu
mezarın doğu yönündeki yamaçta bir grup kaya mezarı daha dikkati çeker. Bunlardan iki tanesi tıpkı
Amynthas mezarında olduğu gibi tapınak cephelidir. Biri tamamlanmadan yarım bırakılmıştır.
TLOS
Fethiye’ye 40 km. uzaklıkta, Yaka Köyü’ndedir. Tlos’un, İ.Ö. 14. yüzyıldaki Hitit
metinlerinde, Lukka topraklarındaki Dlawa, daha sonraki dönemde Likçe yazıtlarda geçen Tlawa ile
Grekçe metinlerdeki Tlos kentinin aynı kent olduğu ve kuruluşunun İ.Ö. 2. binlere dek gittiği kabul
edilmektedir.
Dik yamaçlarla doğal açıdan korunaklı akropol tepesinin çevresi yer yer sur duvarları ile
desteklenerek sağlamlaştırılmıştır. Akropolün kuzey-doğu yönündeki sur duvarlarıyla kaya mezarları
Likya kültürünün örneklerindendir. Daha çok doğu ve güneydoğu kesiminde izlenen sur duvarları ise
Roma döneminde inşa edilmiştir. Bizans döneminde, birçok yapı, bazı lahitlerin malzemesi
kullanılarak onarılmıştır. En üstte devşirme taşlarla yapılan geç dönem yapılar, 19. yüzyılda Osmanlı
489