06.05.2015 Views

osmanlidevletita11hamm

osmanlidevletita11hamm

osmanlidevletita11hamm

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

16 OSMANLI DEVLET TARH<br />

Zülfikar marifetile boulup denize atld. Bu Zülfikar (ihtiyar<br />

zamannda yeniçeri aas ve vezir olarak) dört binden ziyade<br />

maduru u suretle Boaziçi mevcelerine teslim ettiini<br />

itiraf eylemitir. stanbul ahalisinin sahibi kef addettikleri<br />

eyh [1] hakknda gösterilen u muamele hyanetle ittiham<br />

olunan Rum patrii hakknda gösterilecek iddeti bir sureti<br />

kâfiyede hissettirdi. Köprülü, patriin Eflak voyvodas Konstantin<br />

Besarabaya bir mektubunu ele geçirdi ki u fkras<br />

ayan dikkat idi [2j: "Müddeti devri islâm tamam olmaa az<br />

^ almtr; velvelei dini isevî tekrar âlemgir olacaktr; ona göre<br />

tedarikte olunuz. Ankarip cümle vilâyetler mesihîler eline<br />

girip eshab salip ve nakus tamamen memalike malik olsa<br />

gerektir[3] „. Köprülü, patrii huzuruna celbile mektubun<br />

manas [4] hakknda isticvap eyledi. Patrik, cevaben hristiyanlar<br />

sadakaya tevik için her sene böyle umumî tahrirat<br />

yazmakta olduunu beyan ettise de bu tefsir Parmakkapda<br />

[11 Bu eyhin kallelii Naimadan telhis olunan u hkradan anlalr:<br />

"Ekâbiri beldeden bazlar eyhin yannda iken külâhl ve renkâmiz<br />

dolamal bir iki baltac gelerek Valde Sultann bir hüküm tezkeresini<br />

(Valde Sultanlarn kâtlarna hüküm tezkeresi, hükümname denilirdi)<br />

bir kaç yüz altnlk bir surre ile eyhe teslim ederlerdi. eyh<br />

tezkereyi naz ve istina ile okur, surreye yapmaz, onu dervileri kaldrrd.<br />

Darülâmire aalarndan, sadrazamdan, ekâbiri memurinden de<br />

arasra böyle tezkereler gelirdi. Halbuki baltaclar, tezkereler, altnlar<br />

hep düzme eyler idi. Halk ise bu hud'alarn farkna varmayp eyhe<br />

intisap için paralan yoksa borç ile alarak takdim ederlerdi». Köprülü<br />

Mehmet Paa gümrükten vazifesi olanlar (bir nevi muhtaciyet maalar<br />

alanlar) yoklama edip baka esbab maieti bulunanlarn maalarn<br />

kesti; mahlûlâttan da iki akçeden ziyade vermezdi. eyh efendi maann<br />

kesilmemesi için sadrazama gelip beratlarn ortaya döktü. Köprülü<br />

kerimane muamele ederek stanbul gümrüünden iki yüz akçe ibka<br />

ile bakiyesi olan yedi sekiz yüz akçeyi: «imdi sefer var; muzayeka<br />

var; inallah ilerde yine ikram ederiz» diyerek kesti. eyh efendi ise<br />

sadrazamn yanndan frlayp: «Bak biz sana neler yaparz!» diye mrldanarak<br />

gittî. Vekaa maveka'. Köprülü Paa, Maribînin hakkndaki<br />

muamelesi gibi -Hammerin biraz teveccühüne mazhaz olan- patriin<br />

hakkndaki zirde yazlacak muamelesinde dahi muhik olduuna biz<br />

üphe etmiyoruz. Naimaya müracaat, s.<br />

261-263. (Mütercim)<br />

[21 Naimaya nazaran mektubun mazmunu budur. (Mütercim)<br />

[31 Tercümeden tercüme yerine Naimadan alnd. S. 246. (Mütercim)<br />

[4] Köprülü manas için deil, nefsi mektup için isticvap ediyordu.<br />

Hammer, mektubun manasn -zirdeki tefsir sözünü yaktrmak maksadile-<br />

müphem addetmek istemitir. (Mütercim)

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!