06.05.2015 Views

osmanlidevletita11hamm

osmanlidevletita11hamm

osmanlidevletita11hamm

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

3 00 OSMANLI DEVLET TARH<br />

Muasr airlerin en büyüü Nabî olmakla beraber, bu ilk<br />

Osmanl airleri ve bilhassa rebab airlerinin en yüksei olan<br />

Bakî ile mukayese edilemez; fakat bahsettiimiz bu devir<br />

amelî noktai nazardan kymetli vesaik hususunda pek<br />

feyizli olmutur. Kaptan paa Mustafa'nn mühürdar Hüseyin<br />

Vecihî'nin yazm olduu tarih yirmi bir senelik bir devri<br />

ihtiva eder, Emir Alide Sekedin muhasaras hakknda mahsus<br />

bir eser yazmtr; her ikisi de naklettikleri vekayie a-<br />

hit olmulard. Dürziler Prensi Fahrettin'in olu ve Veziriazam<br />

Nasuh'un oullar (Maanzade ve Nasuhzade) klnçtan<br />

kurtularak kölelerin arasnda büyütülmülerdi; bunlar hazr<br />

bulunduklar vekayii nakletmeyi, pederlerinin misallerine tevfikan<br />

tarihe elim bir mevzu vermee müreccah addetmilerdir;<br />

Minar müfessirinin olu ile müdekkik ve bitaraf Hac<br />

Kalfa, Süleyman Kanunî'nin müverrihi Büyük Nanc'mn<br />

tumtrakl üslûbunu ve büyük müftü Sadettin in asarnn güzelliini<br />

bozan tantanal söz sergisini gölgede brakmlardr.<br />

Müftü Aziz'in umumî tarihi pek tebihli ve pek muhtasardr,<br />

kendi zaman hakknda yazd tarih de pek dank ve pek<br />

muhteris görünür. Kâtibi devlet Abdi Paaya gelince,<br />

arihülmenarzade, Nasuhzade ve Hac Kalfa ile ayni derecede<br />

tutulmak için, en küçük tafsilât pek fazla ihtimamat<br />

ile kaydeder, fakat dierlerine kyas edilince Aziz'in ve Abdi'nin<br />

tarihleri kymetli iki vesikadr. mperatorluun müverrihi<br />

Naima zikrettiimiz bu eserlerin kendisine ihzar eyledii<br />

mevadd sra ve vahdet aramakszn iltikat ile iktifa eylemitir;<br />

fakat Murat'n istipdadm, brahim'in safahetlerini,<br />

askerlerin ve hadimlerin manasz hükümetlerini tel'in ettii<br />

ve Osmanl hükümdarlarn tahtlarndan indiren isyanlarn<br />

sebebini ve muharrikini gösterdii fkralarndan dolay medayihimize<br />

lâyktr.<br />

Ondan sonra devlet müverrihleri serbestilerini büsbütün<br />

unuttular. Naima'nn halefi olan ve Abdi Paa ile onun muakkibi<br />

olan defterdar Ali Paadan istinsah etmi olan Rait<br />

her türlü tarihi muhakemeden ve tahsisen bir devrin mümeyyiz<br />

evsafn tasvir eden hatlardan adeta sarfnazar etmitir.<br />

Müracaat etmi olduu en iyi memba Köprülü Ahmet'in<br />

mühürdar Hasan'n, Köprülü'nün Kandiye muharebesi nihayetine<br />

kadar yazm olduu tarihidir. Müellifinin Köprülü tarafndan<br />

yazlm muhtralar sadelik ile zikrettii ve Köp-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!