Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
240 OSMANLI DEVLET TARH<br />
tacirlerine Süvey tarikile Hind ticaretinin serbestisini, katoliklere<br />
mahali mukaddesenin rahatça tasarrufunu ve serbestii<br />
ziyareti temin ediyordu; nihayet, mezetterie [1] ve ipek<br />
böcei yetitirmek üzerine mevzu vergileri tahfif eyliyordu.<br />
M. de Nointel kapitülâsyonu imza ettitikten sonra, Cezairi<br />
Bahrisefit'te bir seyahat yapt: bu dolamadan getirdii kitabe<br />
ve madalyalar Paris meskukât ve antika dairelerinin ziynetidir.<br />
Tahaccüratile mehur olan îstalaktitli, Antiparos gar<br />
muhteemine girdi: maiyeti halkndan, tacirlerden, korsanlardan,<br />
ahalii cezireden mürekkep be yüz kii ile Yesû<br />
bayramnn üç gününü orada geçirdi. Garn müntehasnda,<br />
papann iklili müsellesi eklinde olarak dünyada mevcut<br />
mermerlerin en güzeli vardr [2] ;<br />
göz kamatrc bir beyazlkta<br />
olduu halde - kemali tabiîsi en mahir heykeltran<br />
san'atine rekabet eder cesim ta avizelerle kymeti - bir kat<br />
daha artmtr.<br />
Tabiatin bu yer alt maarasnda gizlice vazeyledii u<br />
mihrab münevver önünde srr velâdeti Yesûiye bir duai<br />
tannan ile tehir olundu. Gelii güzel yaplm olan bu kilisenin<br />
binlerce sath tekil eden parça parça alçlar üzerine,<br />
yüz balmumu ile dört yüz fanusun her taraftan in'itaf eden<br />
ziyas, u leylei mukaddeseyi ilân ve tebcil için toplanm<br />
cemaatin hayretini mucip olmaa pek müsait idi; üphesizdir<br />
ki bir bediakâr, Corregis'nun [3] tasvir ettii gece levhasnda<br />
Yesû nevzad ihata eden halenin manzarasna müabih<br />
bir sanihaya mazhar olurdu. Vakta ki günein irtifa zaman<br />
gelip de bu aaapa duvarlar, trampetelerin, borularn,<br />
filavtalarn, kavallarn sadasn bin defa tekrar ettiler,<br />
sanki gök sahiben açld da melekler «Temcit Hudaya ki âlâyi<br />
semavattadr !» mealile balyan manzumeyi teganni ettiler.<br />
Mabedin ayanda mahkûk olan kitabeye inanlacak olursa<br />
[1] Chevalier d' Arvieux S. 228, «masdariye» kelimesini «mezetterie»<br />
ile tercüme ediyor. S. 301-362, kapitülâsyonlarm tecdidi hakkmda<br />
tafsilât veriyor, ve sadrazamn M. de Nointeremektubile sefirin cevabn<br />
dercediyor. Kapitülâsyonlarn nushai muaddelesile birlikte Fransa kiralna<br />
gönderilen nameiahane reis Mehmed Efendi'nin //isa'snda, No 1495,<br />
mukayyittir. De La Croix'nn Hatratmda, kapitülâsyonlara da müracaat,<br />
1, s. 399.<br />
[2] Turanfort. Edebiyat, v. s. 229.<br />
[31 talyan ressamlarndan (Mütercim).
Change language