osmanlidevletita11hamm

-
44 OSMANLI devleti TARH
yedi bin kiinin defterden ihrac [1] ve derdest olunanlarn
idam asker arasnda klükali mucib olduu için sadrazam,
asiler üzerine bizzat yürümek tasavvurundan fari olarak
Üsküdar'a avdet ve bakumandanl Murteza Paaya tevcih
etmei tensib eyledi. Mürteza Paa kendi sanca altnda bulunan
üç paann Abaza ile gizli muhaberede bulunduklarn
kefederek üçünün de balarn kesti, sadrazama götürdü;
sadrazam bu iddetli muameleden dolay Murteza Paay
tebrik etti. Muhaberat hafiyesi sayesinde Murteza Paann
her türlü harekâtndan haberdar olan Abaza, Ilgn tarafnda
orduyu bateten basarak bir malûbiyeti kâmileye
uratt (15 rebiülevvel 1069 - 11 kânunuevvel 1658); müverrihi
devlet dahi bu muharebede sekiz bin kii zayi olduunu
itiraf eder[2]. Bu kanl hezimet, Köprülü'nün nazarnda
o zamana kadar sadakatinden üphe etmi olduu -
için
Murteza
bir meziyet oldu; serdarhktan azledecek yerde ibka etti.
Osmanl silâhnn u urad mesaibin verdii heyecan s-
rasmda padiahn k Üsküdar'da geçirmesini ihtiyata
muvafk
bulmad. Sultan Mehmet erbainin [3] edaidini saraynda
geçirmek için, Köprülü'nün rey ve nasihati veçhile,
stanbul'a azimet eyledi.
Malûbiyetinden beri Köprülü'nün itimadn kazanm
olan Murteza Paa, o zamandan itibaren sadrazamn Machiavel'ce
politikasnn korkunç aleti olmak üzere göründü.
ecaatin bir i göremedii yerde hiyanet muavenete gelir;
ekseriya en cesurlarn alt olmas pek kolaydr; meydan
harpte muvaffakiyet, mevkii katilde muvaffakiyetten güçtür.
Abaza k geçirmek ve eer zahiresizlikten dolay mecbur
olursa Frat'n öte tarafna geçmek üzere Ayntab'a gitmiti.
Ancak Birecik sancakbeyi, teebbüsatmdan birini semeresiz
brakmt. Haleb'e hakim olan Murteza Paa, yazd evaniri
umumiye ile Türkmen, Kürt, Arap askerini daima
faaliyete sevkederdi; asilerin ordugâhnda mahirane nerolunan
beyannameler, isyan eden yeniçeri ve sipahilerin
kariben dairei itaata avdet ve hiç olmazsa segban ve sarçal}
// supremo Vezir ha fatto levar la paga a tutti i Sipahi che non si sono trovati
present nella rassegnü. Panajotti.
[2] Ald vüs'at ile pek muhataral olan bu isyan hakknda en güzel
rapor, Panajotti'nin eseridir.
[31 Erbain, tarz kadim 25 kânnnuevvelden 2 ubata kadar mümted
olur.