Download (1346Kb) - Süleyman Demirel Üniversitesi

hepsi terzi olsaydı bu topluluğu meydana getiren bireylerin bir arada yaşamalarıçok güçleşirdi. Ama farklı mesleklerle iştigal ettiler mi birlikte yaşamalarıkolaylaşır. Aralarındaki çekişme (rekabet) hafifler. İşte onun içindir ki, nüfusçoğalıp da sıklık artınca işbölümü gelişmeye başlar.” 8Durkheim’e göre, toplumsal hayatın iki kaynağı vardır. İlk kaynakbireysel bilinçlerin birbirlerine benzerliği, diğeri ise toplumsal işbölümüdür.Bireysel bilinçlerin birbirine benzediği hallerde, Durkheim’e göre, bireyin ayrıayrı kişiliği yoktur. 9 Bu çerçevede birey nasıl olurda bir toplumu oluşturabilir?ya da toplumsal varlığın koşulu olan konsensüsü nasıl gerçekleştirebilir?Bu soruyu Durkheim, dayanışmanın iki biçimi mekanik ve organikdayanışma arasında ayrım yaparak yanıtlamaya çalışır. 101.2. Sosyal Dayanışma ve FarklılaşmaToplumsal sistemde bireye ayrı bir kişilik atfetmeyen Durkheim’e görebirey, kendisine benzeyen öteki kişilerle birleşerek bir toplumsal varlık meydanagetirir ve kendisi de bu toplumsal varlığın bir parçası olur. Dolayısıyladayanışma insanların birbirine benzeştikleri oranda artar. 11 Mekanik dayanışmada, Durkheim’in ifadesiyle bir benzeşme dayanışmasıdır. 12 Durkheim, işbölümünün gerçek işlevinin iki ya da daha fazla insan arasında bir dayanışmaduygusu yaratmak olduğunu ifade etmektedir.Mekanik dayanışmada atıf sanayi öncesinedir. Bu dönemde toplumsalörgütlenme pek farklılaşmamıştır. “Toplumsal örgütlenmenin morfolojik yapısı,koordine edilmiş ve merkezi bir otoriteye karşılıklı bağımlılığın ve toplumsalbağların zayıf olmasına, nüfus oranının düşüklüğüne, maddi ve ahlaki yoğunluğatabi olan farklı unsurlardan oluşan parçalı bir nitelik taşır. Kolektif duygular veinançlar egemendir, bireysel bilinç ender olarak gözlenebilir; toplumsal olan iledinsel olan o ölçüde birleşmiştir ki, dinsel fikirler bütün toplumu kuşatmış8 Kösemihal, Nurettin, Şazi; a.g.e., s.189.9 Kongar, Emre; Toplumsal Değişme Kuramları ve Türkiye Gerçeği, İstanbul-1985, s.102.10 Aron, Raymond; Sosyolojiik Düşüncenin Evreleri, (III. Baskı) ( çev. Korkmaz Alemdar) İstanbul-1994, s.225.11 Kongar, Emre; a.g.e., s. 102.12 Aron, Raymond; a.g.e., s. 225.