1.2. Sivil Toplum İle İlgili KavramlarTarihsel süreç içerisinde sivil toplum kavramı, bazı kurumlarla doğrudan doğruya veya dolaylı olarak çatışma veya dayanışmaiçerisinde bulunmuş, bazı terimler ve kavramlar ya sivil toplum düşüncesinin bir ürünü olarak ortaya çıkmış, ya da bukavramların işlevleri sivil toplumu hazırlamıştır. Dolayısıyla bu tür kavramları, sivil toplumla ilişkilendirmeden, sivil toplumuanlamamız oldukça zordur. Bundan dolayı irdelenmesi gereken kavramları şöyle sıralayabiliriz.1) Siyasi Kültür, Siyasi Toplum ve Sivil Toplum2)Demokrasi ve Sivil Toplum3)Kamusal Alan4)Toplumsal Yapı1.2.1. Devlet ve Siyasi ToplumSivil toplum ile yakından ilişkili kavramlardan birisi hiç kuşkusuz siyasal toplumdur, yani devlettir. Dikkat edilirse, sivil toplumkavramı tanımlanırken devlete göre aldığı konum dikkatten kaçmaz. Bu anlamda devletin dışında kalan alan olaraktanımlanabilen sivil toplumu, tam olarak anlayabilmek, devletin ne olduğunu, doğuşunu, işlevini, sınırlarını ve amaçlarını iyibilmekle mümkün olabilir.Devlet, toplumu yöneten kurallar ve yasalar yaratma otoritesine sahip sosyal bir kurumdur. Diğer bir ifadeyle Devlet,“kendisine itaat edilmesini sağlayan zorlayıcı gücü ile meşruiyet kazanan; yönetilenleri, rızalarını sağlayan otoritesi ilebirleştiren olgudur. 83Devletin sosyolojik temeli, insan gerçeğine dayanmaktadır. Devlet, otorite ve hakimiyet gibi fonksiyonları elinde bulundurarak,fert ve toplum dengesini koordine eden toplumsal bir kurumdur. Ancak, modern hukuk devletinin, otoritesini kabul ettirmek venormlarını benimsetmek için,83 Akal, Cemal, Bali; Yasa ve Kılıç, İstanbul-1991, s128.
vatandaşlarına baskı yapma ve fiziki kuvvet kullanma zorunluluğu yoktur. Aksine, vatandaşlarının sevgi, saygı ve itimadınadayanan bir asayiş ve adalet içinde olmalıdır. 84Devlete ilişkin çok miktarda teorinin olduğunu biliyoruz. Devlete ilişkin bu teorilerin ortak özelliklerinden birisi hiç kuşkusuz“ideal devlet” özlemidir. Platon’un “İdeal Devlet”i, Aristo’nun uygulamalardan çıkartmaya çalıştığı “Mümkün Devlet”i, A.Thomas’ın Tanrının iradesi doğrultusundaki “Gerçek Devlet”i, Machievelli’nin ancak yüksek bir ahlaki amaç doğrultusundahak kazandığı niteliği ile “Ceberrut Devlet”i, Jean Bodin’in “Mutlak Devlet”i, Hegel’in evrensel aklın emrindeki “EvrenselDevlet”inden sonra nihayet toplumsal sözleşme kuramlarına dayanan modern devlet teorileri; hep insanların daha mutlu,huzurlu ve düzenli yaşamasını amaçlayan zihinsel çabalar olarak doğmuştur. 85Hobbes insanın özde kötü olduğuna atıfla bir zorunluluk olarak herkesin doğal haklarından vazgeçmesi ile oluşan ve herkesinadına konuşan aynı zamanda karşı konulmaz gücü nedeniyle canavar devletten bahsetmiştir. Locke’da devlet, Hobbes gibidoğal halden toplum haline geçilirken oluşturulan bir otoritedir. Fakat, Hobbes’tan farklı olarak devlete yalnızca cezalandırmahakkı tanınmıştır. Locke, doğumla kazanılan yaşam, özgürlük ve mülkiyet hakları üzerinde devletin söz sahibi olmasına karşıçıkmıştır. Montesguie “kuvvetler ayrılığı” fikri ile halk-devlet ilişkisinde bir karşılıklık ve denge durumu yaratabileceğinidüşünmüştür. Rousseau ise, devleti, “ yasa yapma gücü” ile tanımlamış, toplumda herkesi temsil eden genel iradenin yasayıyapması gerektiğini bildirmiştir. Fakat kendisi sivil topluma karşı doğayı tercih etmiştir, çünkü ona göre uygarlık kötüdür. 86Görüldüğü üzere, devlet ve sivil toplum bağlantısı toplum sözleşme teorilerinde gayet açıktır. Toplumsal sözleşmenin özündeyatan şey, bireylerindevlete devrettikleri hakları karşılığında; devletten, güvenlik içerisinde çatışmaya düşmeyecek şekilde yaşamalarını sağlayacakolan sivil, medeni özgürlüklerini almalarıdır. Bu, sivil-medeni hak ve özgürlüklerin koruyucusu da yine devlet olacaktır.Çünkü devlet, “fertlerin devlet tarafından dahi ihlal veya inkar edilmesi söz konusu olmayan, hukukça da tanınmış tabiihaklarını her türlü tecavüze karşı korumakla yükümlüdür. Aksi takdirde devlet, kenid varlık sebebini inkar etmiş olur.” 87J. Keane, Aristo ile başlayıp modern sanayi toplumlarında hükmünü sürdüren tabii hukuka kadar gelişen siyasi gelenekleriçinde sivil toplum, devlet ile eşanlamlı ve özdeş kullanıldığına vurgu yapar ve ekler; “Bir sivil toplumun üyesi olmak demekbir yurttaş, devletin üyesi olmak dolayısıyla da onun yasalarına uygun ve diğer yurttaşlara zarar vermeyecek biçimde davranmayükümlülüğü altında olmak demektir.” 88Sivil toplumun iki taraflı bir denge üzerine kurulu olduğunu belirten Özdalga, bir yandan merkezi devletin bireyleri cemaatçibaskılara karşı koruduğunu belirtir, böylelikle birey özgürlükleri garanti altına alınır; diğer yandan da merkezi devlet iktidarı,bağımsız bireylerden kurulu ve sivil toplumu oluşturan aracı kurumlar tarafından denetlenir. 89Özdalga’yı destekler mahiyette Tocqueville, devlet despotizmini engelleyecek siyasal mekanizmaların sivil toplum tarafındanoluşturulması gerektiğini belirtmektedir.Gerçekte devlet ve sivil toplum içiçe geçmiş yapılardır. Akal’ın belirttiği üzere, kurgu ile olgu, teoriyle pratik, kavramla soyutgerçeklik arasındaki fark gözardı edilirse, dünyayı gerçek anlamda ikiye bölüyor sanılabilecek bir ikilemdir. 90 Dolayısıylasomut gerçeklikte, devlet ve sivil toplum birbirinden ayrılamayan birbiri ile karışan düzeylerdedir. Sivil toplum devletin dışındabir alanda kendisini ifade etmekte ve devletin zıddı bir konumda yer almaktadır. Sivil toplumun amacı, devletin kültürel,ekonomik ve siyasal alanda kapsamının daraltılmasıdır.Sivil toplumla devlet arasındaki bu tür bir ilişkinin varlığı, sivil toplum üyelerinin haklar sistemini açıkça destekleyen vebireyselliğin merkezi bir öneme sahip olduğu bir sivil topluma saygı duyan bir kültüre sahip olmalarını gerektirir. Bu tür bir“siyasal kültür” hem sivil toplumun gelişmesini ve devlet ile öteki alanların uygulamalarından korunmasına, hem de devletinsiyasal toplum adına sivil toplumun varlığını korumaya yönelik düzenlemeler yapması için bir zemin oluşmasına yardımcı olur.1.2.2. DemokrasiDemokrasi, Devlet/Sivil Toplum ilişkisinin belirli bir dengede tutulabilmesi, sivil toplumun etkinliğinin devlet karşısındazayıflamaması için hayati bir rol oynar. Dolayısıyla sivil toplumun belirli bir çerçeveye oturtulabilmesi için demokrasi-siviltoplum ilişkisinin de değerlendirilmesi icabeder.Demokrasi halkın kendi kendisini yönetmesi olarak tanımlanır. Etimolojik kökeni itibariyle, demokrasi eski Yunaca“Demos”(Halk) ve “Kratos”(egemenlik=iktidar) kelimelerinin birleştirilmesiyle oluşturulmuştur. Buradan, hareketledemokrasi halkın egemenliğine dayanan bir siyasal yönetim biçimi olarak tanımlanabilir. Demokrasi, temelde bir iktidarsorunudur ve bu sorun, siyasal iktidarın halka dayanmasıdır. Halkın kendi kendini yönetmesi, günümüzde, halkın kendisiniyönetenleri verdiği eşit oylarla seçmesi ve denetleyebilmesi anlamına dönüşmüştür.Demokrasinin kökleri, eski Yunan’a kadar götürülür. Eski Yunan’da vatandaşlar, senatoda bir araya gelir, kendisiyle ilgilikararları yine kendisi alırdı. Bu yüzden bu ilk demokrasi şekline, “doğrudan demokrasi” ismi verilir. Günümüzde vatandaşların84 Kaya, Kamil; Sosyolojik Açıdan Türkiye’de Din-Devlet İlişkileri ve Diyanet İşleri Başkanlığı,İstanbul-1998, s.54.85 Bostancı, Naci; “Sivil Toplum ve Devlet”, Yeni Türkiye, S.18, Ankara-1997, s.183.86 Bostancı, Naci; a.g.m.,s.185.87 Kaya, Kamil; a.g.e., s.57.88 John, Keane; Sivil Toplum ve Devlet, Avrupa’da Yeni Yaklaşımlar, (çev. Erkan Akın), İstanbul-1993, s.25.89 Özdalga, Elisabeth; a.g.m., s.15.90 Akal, Bali, Cemal; İktidarın ÜçYüzü, Ankara-1998, s.41.
- Page 1 and 2: T.C.SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİT
- Page 3 and 4: 3.2. Sivil Toplum ve İktidar İli
- Page 5 and 6: TABLOLAR LİSTESİTablo 1: Görüş
- Page 7 and 8: Tablo 74: “Mevcut Siyasi Partiler
- Page 9 and 10: ABSTRACTThis study has been studied
- Page 11 and 12: Sivil toplum kavramı üzerine dü
- Page 13 and 14: nitelenmektedir. Fakat çalışma k
- Page 15 and 16: edilen veriler, kapalı uçlu sorul
- Page 17 and 18: 5- Sivil toplum örgütü üyeleri,
- Page 19 and 20: gerçekleştirilen sınırlı işle
- Page 21 and 22: durumdadır. Yasalar baskıcı, cez
- Page 23 and 24: Artan işbölümü ve farklılaşma
- Page 25 and 26: ise, kültürel unsurların birbirl
- Page 27 and 28: manevi kültürlerin her ikisinde b
- Page 29 and 30: Sosyal grupların bugünü ve yarı
- Page 31 and 32: Buradan hareketle sivil toplum kavr
- Page 33 and 34: - Sivil Toplum bireylere, devlet ka
- Page 35 and 36: Ekonominin sivil toplum içindeki y
- Page 37 and 38: 1-Devlet mülkiyetinin minimum düz
- Page 39 and 40: Bostancı’nın öne çıkardığ
- Page 41: “1-Çoğulcu demokrasinin ürün
- Page 45 and 46: Öte yandan vatandaş grupları mod
- Page 47 and 48: teorilerin varlığı göz ardı ed
- Page 49 and 50: elirsizliklerini ortadan kaldırmak
- Page 51 and 52: zanaatlarını da düzenli yönetim
- Page 53 and 54: ağımlı oluşu gibi bireyi yurtta
- Page 55 and 56: Hegel’in etkileri altında geliş
- Page 57 and 58: toplumdaki hegemonyanın son bulmas
- Page 59 and 60: Dolayısıyla sivil toplumun bu çe
- Page 61 and 62: hissedilmesi, bu eksikliği giderec
- Page 63 and 64: göreli ağırlığı artmakta, sos
- Page 65 and 66: sonucunda oluşturulmuştur. Batı
- Page 67 and 68: gibi kavramlar bizzat sosyal yaşam
- Page 69 and 70: firmalarının denizaşırı ticare
- Page 71 and 72: devletle bütünleşen komünist pa
- Page 73 and 74: Osmanlı İmparatorluğu’nda Gibb
- Page 75 and 76: arayışlarının başladığı 19.
- Page 77 and 78: gücüne ilaveten ulema, bu dönemi
- Page 79 and 80: ettiği gibi “ulusal olarak homoj
- Page 81 and 82: için de gerekli bir adım oluştur
- Page 83 and 84: yoluna gitmiştir. Nitekim, uluslar
- Page 85 and 86: eylemlere destek olmuşlardır. Bu
- Page 87 and 88: hareketler, makro düzeydeki iktida
- Page 89 and 90: program ve söylemler geliştirileb
- Page 91 and 92: almamaktadır. Ancak II. Abdülhami
- Page 93 and 94:
kılınan devlet birimlerinin dar v
- Page 95 and 96:
Bakış açımızı uluslar arası
- Page 97 and 98:
cemiyete yüklenen anlamın da değ
- Page 99 and 100:
kazanmıştır. 231 Osmanlı devrin
- Page 101 and 102:
3.2.3.SendikalarSendikalar, işçil
- Page 103 and 104:
Channel SummaryThe JCSP process vie
- Page 105 and 106:
3.4. Sivil Toplum Örgütlerinin Ö
- Page 107 and 108:
alandaki proplemlere kamusal alanda
- Page 109 and 110:
Tablo 2: Örneklem Grubun Cinsiyeti
- Page 111 and 112:
Tablo 7: Doğum Yeri Isparta Olmaya
- Page 113 and 114:
Tablo 11:Görüşülenin Daha Önce
- Page 115 and 116:
2.3. Sosyal GüvenceTablo 14: Gör
- Page 117 and 118:
Sivil Toplum Örgütündeki Statün
- Page 119 and 120:
projelerinde katkıda bulunma oran
- Page 121 and 122:
Tablo 25: Görüşülenin Sivil Top
- Page 123 and 124:
Sayı YüzdeGeçerliYüzde Kümüla
- Page 125 and 126:
Tablo 31: Sivil Toplum Örgütlerin
- Page 127 and 128:
Üç Ayda Bir 8 4.1 12.9 69.4Altı
- Page 129 and 130:
Sivil ToplumÖrgütünüzünYoğunl
- Page 131 and 132:
Tablo 42: Görüşülenin Üyesi Ol
- Page 133 and 134:
5.Sivil Toplum Örgütlerinde Yöne
- Page 135 and 136:
Tablo 50: Görüşülenin Sivil Top
- Page 137 and 138:
Modern demokratik devlet halkın al
- Page 139 and 140:
ToplamÜniv.45.1% 66.7%28.6% 38.9%
- Page 141 and 142:
SivilToplumÖrgütünüzün AmacıT
- Page 143 and 144:
Görüşülenlerin üyesi olduklar
- Page 145 and 146:
Örneklem grubumuza yönelttiğimiz
- Page 147 and 148:
Tablo 70: Görüşülene Göre Ülk
- Page 149 and 150:
Tablo 73: Görüşülenin Oy Verme
- Page 151 and 152:
Tablo 77: Örneklem Grubun Siyaset
- Page 153 and 154:
6.2.Devlet-Sivil Toplum İlişkisiT
- Page 155 and 156:
Tablo 84: Görüşülene Göre, Dev
- Page 157 and 158:
Tablo 87: Görüşülene Göre Sivi
- Page 159 and 160:
Örneklem grubumuz basın ve yayın
- Page 161 and 162:
durum bir bakıma ülkemizde tesis
- Page 163 and 164:
4.1% 6.6% 3.6% 0.5% 14.7%Den.Kur.Ü
- Page 165 and 166:
8.Örneklem Grubun Güncel Sorunlar
- Page 167 and 168:
Tablo 101: Görüşülenin Sivil To
- Page 169 and 170:
Gelişmekte olan bir ülke konumund
- Page 171 and 172:
sivil toplumun yeniden üretilmesin
- Page 173 and 174:
Göç, özellikle kentleşme sürec
- Page 175 and 176:
seyredebilmesi için üyelerin öze
- Page 177 and 178:
kırtasiye giderleri azımsanmayaca
- Page 179 and 180:
gelerek, İtalya’yı tel’in mit
- Page 181 and 182:
DURKHEİM, Emile ;ERKAL, Mustafa ;E
- Page 183 and 184:
SÜRELİ YAYIN VE MAKALELERAKAT, A.
- Page 185 and 186:
____________ ; “Yirmibirinci Yüz
- Page 187 and 188:
KISALTMALARa.g.e.Adı geçen esera.
- Page 189 and 190:
14- Dernek / Vakıfta konumunuz ned
- Page 191 and 192:
a) Devlet hakem rolünde olmalıdı
- Page 193:
90-Sivil Toplum örgütlerinin gele