İNSAN BEYNİ - Hasan Hüseyin BALIK

karmaşıklıkların arasında yok oluyor, o zaman bu nesnelerde koyduğumuz yerde duruyorlar.Fakat bir elektronu siz şuraya koydum diyemiyorsunuz; üzerinde hiçbir kuvvet olmayan birelektron, evrende herhangi bir yerde bulunabiliyor. Bunu gördüm, buldum dediğiniz anda, oherhangi yerlerden bir tanesi gerçekleşmiş oluyor. Tüm diğer yerlerin serbest bir elektronun yeriolarak ortaya çıkma olasılığı aynı, eşit. Bir elektronun bir atom içinde sahip olabileceği fizikseldurumlar enerji, momentum, açısal momentum gibi fiziksel parametrelerle belirleniyor. Kuantummekaniği bu değerlerin belli nitelikler taşımasını gerektiriyor. Sistemin bu değerlerle belirlenenfiziksel durumların hangisinde bulunduğunu, ölçme yapmadan bilemiyoruz. Elektronun neredeolduğunu ya da ölçtüğümüzde, ölçmeden önce –diyelim ki milyardabir saniye önce- oradaolduğundan bile emin değiliz. Kuantum mekaniğinin hesaplayabilirliği bu kadar.Evet, kuantum mekaniğinde bir hesaplanamazlık var. Zihin fonksiyonlarında da birhesaplanamazlık var. Beyin demiyoruz, çünkü bunun fonksiyonlarının bir kısmı, organlarıdenetleyen istemsiz kısmı belki daha kolay anlaşılıyor. Ama burada söz konusu olan, kollara vebacaklara emir verme, karar verme mekanizması. Bu nasıl fizikle açıklanabilecek? İşte zorlukburada ve kuantum mekaniği burada devreye giriyor. Zihin bir çok şeyi algılıyor, bunları birşekilde biriktirip, belleğe yerleştiriyor. Fakat önemli olan karar verme aşamasında birikmişverilerin tümünden daha fazla bir toplam olup olmadığı sorusudur.Zihin konuşmamıza komutları nasıl veriyor? Herkesin beyninde her an kafasından geçendüşüncelerle bir çok belki milyonlarca karar veriliyor, bu nasıl oluyor? İşte tüm bu verilerin,beyne girmiş olan bilgi kırıntılarının oluşturduğu fiziksel durumlar ve bunların sayıyla ifadeetmekte zorlanacağımız kombinezonlarından her biri bir kuantum mekaniksel durumun birbileşeni gibi görülebilir. Kuantum mekaniksel durum bileşenleri demekle, serbest bir elektronunuzayın herhangi bir noktasında bulunmasını kastediyoruz. Bu bulunuş bir fiziksel durumdur.Hepsi varit bu elektron için, fakat biz elektronu yakaladığımız yani ölçtüğümüz anda diyoruz kielektron burada; bu durumlardan bir tanesi ortaya çıktı. Bunu dışarıdan müdahale ederekyapıyoruz. Beyin ise zihin fonksiyonları sırasında bu müdahaleyi nasıl yapıyor? Penrose, zihninçalışma mekanizması ile bir kuantum mekaniksel sistemin özellikleri arasında analoji kurmaimkanı olduğunu söylemektedir.Burada hesaplanamazlık, yani bir algoritmaya indirgenemezlik konusu en temel birhususu oluşturuyor. Bu iki sistemden bir tanesinde hesaplanamazlık olmadığı gösterilebilirsebütün bu söylenenler ortadan kalkmış olacak. Aslında hesaplanamazlık, bir algoritmayaindirgenemezlik matematikte bilinmeyen bir şey değildir. Mesela bir yüzeyi çinilerlekaplayacaksınız, biçimleri ne olsun ki yüzey arada hiçbir boşluk kalmadan kaplanabilsin.