İNSAN BEYNİ - Hasan Hüseyin BALIK

şunu da hesaba katmak zorundayız; bizim bir sonraki hamle hakkımız, rakibimizin istediğimizduruma ulaşmamızı engellemeye çalışacağı hamlesinden sonradır.Durağan Değerlendirme İşleviRekabet sırasında hamle ağacının nasıl aranacağını düşünmeye başlamadan önce birhamle veya onun karşılığı olan oyun durumunun niteliğini değerlendirme yollarını bulmalıyız kihamle yapmadan önce oyunun durumunu değerlendirerek bir hamlenin değerini bulabilelim. Birhamlenin değerlendirilmesi güç görünse de bunun için tüm gerekli olan oyun akışı içerisinde ohamlenin kaba değerini gösteren bir sezgiseldir. Başka bir deyişle sezgisel bir değerlendirmeyeterli olacaktır. Oyunu kesin olarak kazanma veya kaybetme koşulları için hamlelere değerbiçmek tam olarak mümkünse oyun bir algoritma kullanılarak oynanacak kadar sıradandır. Böylebir durumda tüm yapılması gereken bir özel hamlenin beraberinde ne kadar üstünlük getirdiğinitoplamaktır. Tabiki buda neyin bir üstünlük olduğunun daha önceden bildirilmesini gerektirir,ancak birçok oyun için zaten bir açıklama bulunur. Eğer yukarıda bahsedilen gibi bir şart yoksabir hamlenin seçimi, rasgele bir işlemdir. Çünkü oyuncu için her bir hamle, en az diğer hamlelerkadar, bir kazanma nedenidir. Eğer insanlar oyunda ustalığın değişik düzeylerine ulaşabilirlerse,o zaman iyi hamlenin (good move) uygun bir açıklaması yapılabilir.Durağan değerlendirme işlevi (static evaluation function), E(S n )'dir. Bu işlev,oyunculardan biri için verilen bir S i durumuyla ilgili ne kadar üstünlüğün var olduğunu gösterenbir değeri geri döndürür. Örneğin, eğer E(S 2 ), E(S 3 )'ten daha büyükse S 2 'ye sebep olan hamleS 3 'e sebep olandan daha iyidir. Uygulamada durağan değerlendirme işlevleri, çoklukla biroyuncunun konumunu etkilemek için düşünülmüş birtakım etkenlerin bir ağırlıklı ortalamasıyapısındadır. Örneğin, dama oyununda şunun gibi bir değerlendirme işleviyle karşılaşırsınız:c 1 x (taş üstünlüğü) + c 2 x (merkezin denetimi) + c 3 x (yer değiştirme)Terimlerden her biri, (taş üstünlüğü vb.) özel bir tür üstünlüğün ölçüsüdür ve c 1 , c 2 , c 3 . . . isefarklı ölçüleri tek bir üstünlük ölçüsü içinde birleştirmeye yarayan değişmezlerdir. Birçokdurumda c 1 , c 2 , c 3 . . , c n 'ler için en iyi değerler bilinemezler ve deneme yanılma yoluylabulunmaları gerekir. Eğer bir oyun programı yenilmeye eğilim gösterirse muhtemelen durağandeğerlendirme işlevinin değiştirilme zamanı gelmiştir. Açıkçası birçok hamlenin ileride neleresebep olacağını hesaba katan bir durağan değerlendirme işlevi yapılandırmaya gerek yoktur.İşlevin tüm yapması gereken, oyunun şimdiki durumuna ilişkin mümkün olduğunca iyi bir işaretvermektir.