İNSAN BEYNİ - Hasan Hüseyin BALIK

sokulmuştur. Bazen koşullara ve beklentilere göre, özel tasarımlı bileşenler geliştirilmiştir. Tümbu bileşenlerin farklı bileşimleri, muhtelif uzman sistem(US) mimarilerinin gelişmesine yolaçmıştır.3. Belirgin KarakteristiklerBu sistemler, insan uzmanların bilgilerinin, bir bilgisayar içerisine toplanmasına, belliformatlarda depolanmasına ve başkalarının bu bilgiye erişmelerine imkan tanır. Düzen, disiplinve paylaşım sistem kullanımında ilk ortaya çıkan ilkelerdir. Uzman sistem teknolojisi bir süredirüniversite araştırma-geliştirme merkezlerinde kullanılmakla beraber, bu sistemlere dayalı ticariürünlerin ortaya çıkması hayli yenidir.Tanımlar ve tavsiyeler ne kadar farklı olursa olsun, bir sistemin uzman sistem olarak hüviyetkazanabilmesi için, şu özelliklere sahip olması gerektiği ileri sürülebilir:a. Sistem,bir uzman potansiyeli ve yeterliğinde fonksiyon görme/idir. Uzman sistem ler, sisteminbilgi bankasından edinilmiş özel bilgilere sahip olmalı ve bunları, çıkarımlar geliştirebilmeküzere kullanıma sokabilmelidir. Sahip olunması gereken ve bilgi-bankasında saklanacak bilgiler,uzman sistemin hizmet sunduğu ilgili konuda uzman olan bireylerin birikimlerinden yolaçıkılarak teşkil edilmelidir. Bilgilerin, sistemin sonuçlara erişebilmesine imkan verecek yeterlilikve anlaşılabilirlik seviyesinde olması gerekir. Öyle ki, varılacak sonuçlar veya çıkarılacak yenibilgiler, sistem kullanıcısında bulunmalı ve ona yardımcı olmalı (aksi takdirde, belli bilgilerihatırlamak ve karmaşık sayısal işlemleri yapmak için uzman sistemler kullanmanın bir anlamıyoktur) ve ayrıca benzeri çıkarımları, sadece ilgili alanda uğraş veren bir uzman kişiyapabilmelidir. Dolayısıyla uzman sistem, hizmet verdiği tüm sistemin faaliyet gösterdiği anauğraşalanında bilgi kapasitesi, işlem hızı ve çıkarım gücü ile şekillenen uzmanlık sahibiolmalıdır. Aşağıda özetlenen iki karakteristik, bu ilk özelliğin sonucu olarak yorumlanabilir.b. Bır uzman sistem, genelden öze/e indirgeme veya eriş/m oluşturabilmek ıçin, bir karar vermemekanizması kullanır. Söz konusu mekanizma, çoğunlukla uzman sistemin karar vermemekanizması (inference engine) veya kontrol yapısı olarak kabul edilir. Bir uzman sistem, enahenkli ve isabetli hükmü çıkaracak şekilde mantık yürütmesine fırsat veren çıkarım kontrolyapısına sahip olmalı ve geliştirdiği çıkarımları, karşı tarafça kabul edilebilir formda veinandırıcılıkta sunmalıdır.c. Bir uzman sistemin uzmanlık birikimi, salıibi olduğu ve edindiği özel bilgi üzerine kuruludur.