İNSAN BEYNİ - Hasan Hüseyin BALIK

değişkenlerinin kesikli olmasını yani problem çözümünün tamsayıların ya da diğer kesiklinesnelerin bir kümesi veya bir sırası olmasını ifade etmektedir.Heuristic Tanımı: Sezgisel, iyi yani en iyi çözüme yakın çözümleri araştıran bir tekniktirve bu işlemi fizibiliteyi ya da en iyi sonucu bulmayı garanti etmeksizin makul bir hesaplamamaliyeti ile yapar.Bir ağacı arama işlemi oldukça basit bir işlemdir ve bunu nasıl yapacağımıza dair çeşitliyöntemler türetmek elimizdedir. Örneğin, seyahat eden işadamı probleminde her bir yolu takipetmek ve bu sırada ne kadar yol kat ettiğimizi tutmak, bizi sonuca ulaştıracak tam ve kesinçözümdür. Ne yazık ki, seyahat eden işadamı probleminde ve yapay zekada ağaç aramasıylaçözülen daha birçok problemde böyle algoritmalar kuramsal olarak mümkünse de uygulamadakullanışsızdırlar. Örneğin, seyahat eden işadamı problemi için önerilen çözüm, (N-1)! denemegerektirir. N, şehir sayısıdır. Eğer N=10 ise 3 milyonun üzerinde farklı yol vardır ve N arttıkçaalgoritmayı sonuçlandırmak oldukça uzun zaman alır, öyle ki bu zaman dilimi, belki de birişadamının yaşayabileceğinden daha uzundur. Buna benzer problemlerde en iyi çözüm olmasa daille de bir sonuç bulmak istiyorsak bazı ihtimalleri elemek zorundayız.Bazen insanlar algoritmalar kullanırlar ama öyle görünüyor ki zekice problem çözmeninbirçok aşaması, daha az kesin olan şeyler içerir. Eğer kendi kendinizin problemleri nasılçözdüğünüzü inceleyecek olsaydınız yaptığınız şeyin tam bir algoritma yerine kurallarınçalışacak gibi görünen seyreltilmiş bir derlemesini kullanmak olduğunu görürdünüz. Örneğin,satranç oynadığınızda tahtanın ortasının denetimi kuralını uygularsınız. Bu kural, sizin birsonuca ulaşmanızı güvencelemez (kazanmak gibi) ama sizi ona yaklaştırır. Sonucayaklaşılmasına yönelik olan bu kural, sezgisel (heuristic) olarak adlandırılır ve size ikinci sınıfbir algoritmaymış gibi gelebilir. Eğer güç bir problemle bir işlem gerçekleştirilecekse sezgiselkullanmak, genellikle tek çözüm yoludur. Bir sezgisel, problemin çözümünü güvencelemeyebilirve bir çözümün olmadığını da söyleyemez ama sezgiseller, çok geniş bir alanda kullanılabilirlerve onlar kullanılarak bir çözüm bulunabilirse bu çözümü bulmak aynı problem için olan tamalgoritmanınkinden daha kısa sürer. Gelecekte bilgisayar biliminin ve programlamanın problemçözmede sezgisel ve birleştirilmiş sezigisel-algoritmasal yaklaşımları daha verimli kullanacaklarışüphe götürmez bir gerçektir.Basit bir sezgisel ve aynı zamanda etkili bir örnek olan seyahat eden işadamı probleminitekrar ele alalım. Her aşamada en yakın şehre gidersek mantıken kısa bir yol bulmuş olacağız.Bu, bir sezgisel olarak "her zaman en yakın mesafeyi temsil eden düğüme git" şeklinde ifadeedilebilir. Bu sezgiselin ürettiği yol pek tabi kötü değildir, (daha kötülerini göstermek oldukça